ئه‌ڤرۆ نيوز:
رێڤه‌به‌ريا گشتى يا كه‌شناسيێ ل هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند، ژ ئه‌گه‌رێ كاريگه‌ريا پێله‌كا باران بارينێ بۆ سه‌ر ده‌ڤه‌رێن باشوور و باشوورێ رۆژهه‌لاتا هه‌رێما كوردستانێ، ئه‌ڤ شه‌ڤه ل سنورێ پارێزگه‌ها سلێمانێێ و ئيدارا گه‌رميان و رۆژهه‌لاتا پارێزگه‌ها كه‌ركووكێ دێ بارانێن زۆر بارن.
دياركر ژى كو كاريگه‌ريا وێ پێلا باران بارينێ هه‌تا رۆژا سێشه‌مبىدێ مينيت و پێشبينى دهێته كرن ل وان ده‌ڤه‌ران 30 هه‌تا 50 ملم بارانێ ببارن.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
سه‌عد حه‌ديسى، په‌يڤدارێ نڤيسينگه‌ها راگه‌هاندنا سه‌رۆك وه‌زيرێن عيراقێ يێ دست ژكاركێشاى راگه‌هاند، پشتى په‌رله‌مانى ده‌ست ژ كاركێشانا سه‌رۆك وه‌زيران عادل عه‌بدولمه‌هدى په‌سه‌ندكرى، حوكمه‌تا عه‌بدولمه‌هدى بۆ ده‌مێ 30 رۆژان دێ بيته حوكمه‌تا كار ب رێكه‌ر.
سه‌عد حه‌ديسى گۆت ژى” حوكمه‌ت ب ڤى شێوێ نوكه بۆ ده‌مێ 30 رۆژان د كار ب رێكرنێ دا دێ مينيت، هه‌تاكو حوكمه‌ته‌كا نوو دهێته راسپاردن”.
خوياكر ژى” ل په‌رله‌مانى ده‌ست ژ كاركێشانا حوكمه‌تا عه‌بدولمه‌هدى هاته په‌سه‌ندكرن و نوكه وه‌كو حوكمه‌تا كار ب رێكه‌ر كارێن خوه ئه‌نجام دده‌ت”.
ئەڤرۆ نیوز:
هژمارەک ژ سیناتۆرێن ئەمریکا راگەهاندن کو پشتی تورکیا دەست ب کڕینا سیستەمێ موشەکی یێ روسی کری نها وەلاتێ هندستانێ ژی دڤێت هەمان سیستەمی ژ روسیا بکڕیت و ئەو یەک ژی دێ مەترسیەکا خوە یا مەزن بۆ ئەمریکا هەبیت، ژ بەر هندێ ژی دڤێت ترامپ سزایێن گران ل سەر تورکیا بسەپینیت دا ئەو یەک ببیتە ئەگەرێ هندێ هندستان خوە نێزیکی کارەکێ وەسا نەکەت.
ل ئالیێ دی ئیبراهیم کالین پەیڤدارێ سەرۆک کۆماریا تورکیا ژی راگەهاند کو ئەو دەستان ژ سیستەمێ موشەکی یێ روسیا بەرنادەن.
ئەڤرۆ نیوز:
سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ نێچیرڤان بارزانی یاسا تاپۆکرنا خانیێن زێدەگاڤی پەسەند نەکر و بۆ پەرلەمانی ڤەگەراند.
هێڤیدار ئەحمەد ئەندامێ پەرلەمانێ کوردستانێ ژی راگەهاند کو سەرۆکێ هەرێمێ تێبینی ل سەر هندەک خالان هەبوویە و بۆ پەرلەمانی ڤەگەراندیە دا جارەکا دی کار ل سەر بهێتە کرن، لێ ب سەرەراستکرنا وان خالان ژی چو ژ ناڤەرۆکا یاسا تاپۆکرنا خانیێن زێدەگاڤی ناهێتە گوهۆرین.
ئەڤرۆ نیوز، مەحمود نهێلی:
ب هەلکەفتا رۆژا جیهانی یا بەرهنگار بوونا نەخوەشیا ئایدزێ پەیمانگەها تەکنیکی یا ئامێدیێ ئەڤرۆ ۱/۱۲/۲۰۱۹ چەندین چالاکی ئەنجام دان.
موراد ئامێدی ژ راگەهاندنا پەیمانگەها تەکنیکیا ئامێدیێ بو ئەڤرۆ نیوز دیار کر، ب هەلکەفتا رۆژا جیهانیا بەرهەنگار بوونا نەخوەشیا ئایدزێ ئەوان فەردیت چەند چالاکیێن هشیارکرنێ ئەنجام بدەن و گۆت: (هەر ب ڤێ هەلکەفتێ سوبەهی دێ سمینارەک ل سەنتەرێ قەزایێ هێتە ئەنجام دان و تێدا دێ بەحسێ مەترسیاڤێ نەخوەشیێ هێتە کرن و چاوانیا رێکێن خوە پاراستنێ هێنە شرۆڤەکرن).
ئەڤرۆ نیوز ، زنار تۆڤی:
ئەڤرۆ ئێکشەمبی 1.12.2019 ل کەمپا کەبەرتوو دو زارۆیەکا د ژیێ 2 سالیێ دا د سەتلەکا ئاڤێ دا ب ناڤێ نەدا زێدان سەبری خەندقی، کو خێزانا وێ خەلکا گوندێ وەردیێ یە یا سەر ب ناحیا گرعزێر ڤە ل باشوری چیایێ شنگالێ، هەر ژ دەستپێکا ڤەکرنا کەمپا کەبەرتوو دو وەکو ئاوارە ل ڤێ کەمپێ ئاکنجی یە.
ئه‌ڤرۆ نيوز، نيوار محه‌مه‌د سه‌ليم:
ئه‌ڤرۆ رۆژا ئێكشه‌مبى رێكه‌فتى 1ى كانوونا ئێكێ 2019 ل جڤاتا پارێزگه‌ها دهۆكێ، جڤاتا پارێزگه‌هێ و نوونه‌رێن دهۆك يێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ كۆمبوون و به‌حسكرنا ئاريشێن گرێدايى پارێزگه‌هێ هێڤێنێ كۆمبوونا وان بوون.
د په‌يڤه‌كێ دا، ل ده‌ستپێكا كۆمبوونێ، به‌رێز فه‌هيم عه‌بدولا حه‌مۆ، سه‌رۆكێ جڤاتا پارێزگه‌ها دهۆكێ ئاشكه‌را كر كو په‌رله‌مانتاران ده‌سته‌لاتێن زێده‌تر ژ يێن جڤاتا پارێزگه‌هێ يێن هه‌ين و پێدڤيه هه‌ماهه‌نگيه‌كا باش هه‌بيت دا هه‌ردو بشێن ب ره‌نگه‌كێ باشتر خزمه‌تا خه‌لكێ پارێزگه‌ها دهۆكێ بكه‌ن.
ئاشكه‌را ژى كر كو گه‌له‌ك بڕيار دهێنه دان كو ب ره‌نگه‌كێ ئێكسه‌ر ژ وه‌زاره‌تان ده‌ردكه‌ڤن و بۆ جڤاتێ ب بارگرانى دزڤرن ژ به‌ر كو په‌يوه‌نديا وه‌لاتيان ب ره‌نگه‌كێ ئێكسه‌ر يا ل گه‌ل جڤاتێ هه‌يى، سيسته‌مێ پيڤه‌رێن ئاڤێ ژى وه‌كو نمونه ئينا و گۆت: “هه‌كه دشيانێن مه دابايه ل جڤاتێ دا بڕيارا پيڤه‌رێن ئاڤێ راگرين”.
داخواز ژ نوونه‌رێن دهۆكێ يێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ ژى كر كو ب جدى ل سه‌ر وان پرۆژان كار بكه‌ن يێن ژ وه‌زاره‌تان ده‌ردكه‌ڤن و يێن جڤاتا پارێزگه‌هێ ده‌سته‌لات نه‌يى ب تايبه‌ت ژى ئه‌وێن گرێدايى خزمه‌تگۆزاريان و گۆت: “ل گه‌ل هندێ ينه پرۆژه ل هه‌موو كوردستانێ بهێنه بجهئينان، به‌لێ د رازى ژى نينين پتر گرنگى ب جهه‌كى بهێته دان و جهه‌ك بهێته پشت گوهـ هاڤێتن”.
سه‌رۆكێ جڤاتا پارێزگه‌ها دهۆكێ نه‌ڤه‌شارت ژى كو ل ده‌مێ بوودجه هه‌يى و قه‌يرانا دارايى نه‌يى، جوداهيه‌كا مه‌زن د پرۆژان دا هاتيه كرن و ب ره‌نگه‌كێ گه‌له‌ك به‌رچاڤ ئه‌ڤ چه‌نده دهێته ديتن و پێدڤيه كاره‌كێ وه‌سان بهێته كرن، ئه‌ڤا به‌رى نوكه د هاته كرن دووباره نه‌بيت و بابه‌تێ ميلاكێ دامه‌زراندنێ كره نمونه و گۆت: “به‌هرا مه ژ دامه‌زراندنێ 24% بوو، به‌لێ 10.8 هاتينه دامه‌زراندن كو ب نيڤا رێژا ده‌ستنيشانكرى نه‌بوويه”.
ژ لايێ خوه ڤه به‌رێز ژيان تاهر، جێگرا سه‌رۆكێ ئوفيسا دهۆك يا په‌رله‌مانێ كوردستانێ ئاشكه‌را كر كو ئه‌وان وه‌كو په‌رله‌مانتارێن دهۆكێ ژى ب ره‌نگه‌كێ گه‌له‌ك به‌رچاڤ هه‌ست ب ڤان بابه‌تێن گرێدايى پارێزگه‌ها دهۆكێ كريه و هه‌ر بۆ ڤێ مه‌ره‌مێ ژى دووڤچوونه‌كا هوور يا بابه‌تى دكه‌ن و گۆت: “دێ بزاڤێ كه‌ين ماوه بۆ ماوه كۆمبوونێن ژ ڤى ره‌نگى هه‌بن دا كو جاره‌كا دى ئه‌ڤ سه‌ره‌ده‌ريه ل گه‌ل پارێزگه‌ها دهۆكێ نه‌هێته كرن”.
پاشان ژى ده‌ليڤه ب نوونه‌رێن دهۆكێ يێن په‌رله‌مانێ كوردستانێ و ئه‌ندامێن جڤاتا پارێزگه‌ها دهۆكێ هاته دان و هه‌ر ئێك ژ وان ژ لايێ خوه ڤه به‌حس ل وێ چه‌ندێ كر كا چاوان دێ شێن هه‌ماهه‌نگيه‌كا باشتر كه‌ن ژبۆ وێ چه‌ندێ كو پتر بشێن خزمه‌تا وه‌لاتيان بكه‌ن.
ئه‌ڤرۆ نيوز، عه‌لى حاجى:
ل بن دروشمێ بەلێ بۆ هەڤگرتنا خزمەتێن ساخلەمیێ بۆ بەرهنگاریا ڤایروسێ کێم بەرگریا مروڤی روژا جیهانی یا ئایدزێ ل زانکویا زاخۆ هاتە ساخکرن .
دکتور نەوفەل رەشید بۆ ئەڤرۆ نیوز دیار کر نەخوەشیا ئایدزێ ئانکو کێم بونا بەرهنگاریا مروڤی و ئەڤ ڤایروسە گەلەکێ چالاکە دناڤ لەشێ مروڤی دا و روژانە خوە دگهوریت لەوما چو دەرمانەک نینە بۆ ڤێ ڤایروسی و دڤێ روژا جیهانی یا ئایدزێ دا ب رێیا دو پشکان کو پشکا ئێکێ ب رێیا دکتورێن مە دێ سمینارێن رەوشەنبیریکرنێ هێنە دانان بۆ قوتابیێن زانکویێ و پشکا دووێ ژی دێ دناڤ کەمپا زانکویێ دا پشکنینان ئەنجام دەین بۆ زانینا هەبون و نەبونا ڤایروسی دناڤ لەشێ وی کەسی دا،بەلێ دناڤ جڤاکێ مە دا دیوارێ شەرمێ هێشتا نەهاتیە شکاندن بۆ وێ چەندێ تاقیکرن بهێتە ئەنجامدان لەورا داکو ئەڤ دیوارە بشکێت دەست پێکێ ئەم دێ دناڤ خەلکێ دا پشکنینێ بۆ خوە ئەنجام دەین .
ناڤهاتی گوت ژی : ل پارێزگەها دهوکێ بەرهنگاریا دژی نەخوەشیا ئایدزێ روژانە سمینارێن رەوشەنبیری کرنێ ژ ڤێ نەخوەشیێ دهێنە ئەنجام دان و لەورا ژی پێدڤی یە زێدەتر سمینار بۆ خوەپاراستنێ بهێنە ئەنجام دان ژبەرکو چو دەرمانەک بۆ ڤێ نەخوەشیێ نینە
ئەڤرۆ نیوز، نەوزاد هلۆری:
ب هەلكەفتا رۆژا جیهانیا ئایدزێ وەزارەتا ساخلەمیێ یا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ د راگه‌هاندنه‌كێ دا ئامار و هژمارا توشبویێن نه‌خۆشیا ئایدزێ به‌لاڤكرن و تێدا هاتیه، ئه‌ڤ ساله دوو حاله‌تێن نوو یێن نه‌خۆشیا ئایدزێ هاتینه توماركرن و بڤێ یه‌كێ ژی هژمارا توشبوویان ل سالا 1986 هه‌تا سالا 2018ێ ل هه‌رێما كوردستانێ بویه 35 حاله‌ت كو ئه‌و ژی نه‌هـ ژ ره‌گه‌زێ مێ و 26 ژی ژ ره‌گه‌زێ نێرن، هه‌موو ژی ل بن چاڤدێریا نوژدارێن تایبه‌تمه‌ند و هوبێن كونترولا نه‌خۆشیا ئایدزێ ل هه‌رێما كوردستانێ دهێنه پاراستن.
زێده‌تر هاتیه: (ئه‌ڤرۆ ده‌رفه‌ته‌كا جیهانیه بۆ هوشیاركرنا خه‌لكی و رێكخستن و ئێكخستنا هه‌موو بزاڤێن ده‌زگه‌هێن په‌یوه‌ندیدار و هه‌ڤكاری و پشته‌ڤانیكرنا توشبویێن نه‌خۆشیا ئایدزێ ل هه‌موو جیهانێ، ژبه‌ركو نوكه ل جیهانێ 37 ملیون و 900 هزار كه‌س هه‌لگرێن نه‌خۆشیا ئایدزێ نه و ژ وێ هژمارێ سالانه نێزیكێ ملیونه‌كا توشبویان گیانێ خوه ژ ده‌ست دده‌ن، سالانه نێزیكێ دو ملیون حاله‌تێن نوو ژی دهێنه توماركرن).
هه‌ر چه‌نده هه‌تا نوكه چاره‌سه‌ریا نه‌خۆشیا ئایدزێ نه‌هاتیه دیتن، به‌لێ هنده‌ك جوره ده‌رمانێن كارتێكه‌ر هه‌نه وه‌كو دژه ئایدز دهێنه بكارئینان و دشیاندایه تا راده‌یه‌كێ باش كونترولا نه‌خۆشیا ئایدزێ بهێته‌كرن و بڤێ یه‌كێ ده‌رفه‌تێ بده‌ن كه‌سێن توشبو و بشێن ب ئاسای ل گه‌ل كه‌سێن دی بژین ئانكو ب رێیا ده‌رمانێن دژه ئایدز رێژا مرنێ بۆ 56% هاتیه كێمكرن ل گه‌ل كێمبوونا 40% ژ حاله‌تێن نوو، بۆ ڤێ مه‌ره‌مێ سالانه ل هه‌رێما كوردستانێ پتری 350 هزار پشكننێن ڤایروسی بۆ ئایدزێ دهێنه‌كرن ب تایبه‌تی بۆ وان كه‌سانێن بیانی و بۆ هه‌ر مه‌ره‌مه‌كا دهێنه هه‌رێما كوردستانێ، دیسان پشكنینا هه‌موو وان كچ و كوران ژی دهێته‌كرن كو دخوازن ژیانا هه‌ڤژینیێ پێكبینن، دیسان پشكنین بۆ كرێكار، زیندانی، نه‌خۆشێن گولچیسكان و دومدرێژ و وان كه‌سێن كو نه‌شته‌رگه‌ری ژی بۆ دكه‌ن دهێنه‌كرن، وه‌زاره‌تا ساخله‌میێ هوسا گۆت.
ب گوره‌ی داتایێن وه‌زاره‌تا ساخله‌میێ ئه‌ڤساله ژ ئه‌نجامێ پشكنینێن كه‌سانێن بیانیان 41 حاله‌ت هاتینه دیتن و جاره‌كا دی بۆ وه‌لاتێن وان هاتینه ره‌وانه‌كرن، دیسان پێدڤی یه وه‌لاتی خوه دوربێخن ژ كارێن نه ژ هه‌ژی مینا كریارا سێكسی یا نه شه‌رعی، دوركه‌فتن ل تاتویێ، بكارنه‌ئینانا ده‌رزی و ماددێن هوشبه‌ر.
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ژنه‌كا 26 سالی دلێ خوه بو ئه‌ڤرۆ ڤه‌دكه‌ت و دبێژیت: ئه‌ڤه 7 ساله من شوو كری و 2 زارو مه هه‌نه، زه‌لامێ من 35 ساله، ئاریشا من ئه‌وه زه‌لامێ من یێ باش نینه بو من، حه‌تا ده‌مژمێر 2 ێ شه‌ڤێ ل كولانایه و هه‌ر شه‌ڤ ب سه‌رخوشی دهێته مال و ئاخفتنێن بێ رێز دبێژیته من و من د قوتیت، چ رۆژ بێی گری ل سه‌ر من نابورن، من سكالا ل سه‌ر تومار كر و كره د زیندانێ ڤه چێنه‌بو، كچا مه ژبه‌ر وی گیانێ خوه ژ ده‌ست دا ئه‌ز 3 هه‌یڤا ب سلبونی مامه مالا بابێ خوه ئه‌م برسی و ره‌زیل بوین هه‌ر چێنه‌بو، من هه‌موو رێ بكارئینان و هه‌روكی خوه‌یه، بلا ڤه‌خوت ئه‌ز رێگریێ لێ ناكه‌م، به‌س هه‌ڤالێن خوه یێن خراب ژی دئینیته به‌ر ده‌رگه‌هێ مال و من شه‌رمزر دكه‌ت دناڤ جیرانێن من دا.
ئه‌و دبێژیته من هه‌ره و زارۆیێن خوه ژی ببه، به‌لێ نه‌شێم بچم، ژبه‌ركو ره‌وشا دایك و بابێن من ژی یا باش نینه و نه‌شێن چاڤێ خوه بده‌نه مه، سه‌ره‌رای كو كورێ من یێ نه‌ساخه و (شه‌له‌ل ده‌ماغ) هه‌یه و هه‌موو هه‌یڤا ئه‌ز دبه‌مه دكتوری، هزار ئاخفتنێن كرێت دبێژیته من، به‌لێ نه من چ رێ هه‌نه نه ژی چ جه هه‌نه بچمێ، ئه‌ز نزانم چبكه‌م هیڤیدارم رێیه چاره‌سه‌ریه‌كێ بو من ببینن؟
خانما هێژا:
تو ژنه‌كا نه‌خوینده‌وار نینی و ئه‌م نها ل سه‌رده‌مه‌كێ دژین دنیا یا بچووك بووی، ئه‌نترنێت و سوشیال میدیا هه‌نه، مروڤ دشێت خوه رزگار كه‌ت و چاره‌سه‌ریا بو ئاریشێن خوه ببینیت، مروڤ دشێت زارنیاریا بو خوه كوم كه‌ت و ژ ره‌شبینیێ خوه گه‌شبین كه‌ت و هه‌تا دووماهیێ، چه‌ندین كه‌نال هه‌نه به‌حس دكه‌ن دێ چاوا ئاریشێن خوه چاره‌سه‌ر كه‌ی.
ئه‌ڤه 7 ساله تو ته‌حه‌مولێ ل گه‌لدا دكه‌ی، خانما هێژا ئه‌رێ ما ته دڤێت 7 سالێن دژی ته‌حه‌مولێ بكه‌ی؟ یان هه‌موو ژیانا خوه هوسا ببورینی هه‌تا پیر دبی، هێشتا ژیێ ته یێ گه‌نجه و ژیانه‌كا درێژ یا ل به‌راهیا ته، نوكه تو هوسا دكه‌یه گری و ره‌وشا ته هند یا نه‌خوش و تو بویه قوربانی، تو باوه‌ر دكه‌ی تو ژ ڤێ ژنێ و ڤێ كه‌سایه‌تیا نها تو تێدا دشێی ببیه ژنه‌كا بهێز و خودان داهات، ژنه‌كا بشێت زارۆیێن خوه خودان كه‌ت و حالێ وێ یێ خوش بیت و یا سه‌رفه‌راز و سه‌ر بلند، ره‌نگه تو باوه‌ر ژ ڤان ئاخفتنا نه‌كه‌ی به‌س پا هوسایه و هه‌كه تو پیچه‌ك مێشكێ خوه بده‌یه شولی و كه‌رامه‌تا خوه بپارێزی و ئیهانێ قه‌بیل نه‌كه‌ی.
هه‌روه‌سا ماده‌م دایك و بابێن ته ته قه‌بیل دكه‌ن، زارۆیێن خوه ببه و هه‌ره ده‌ف دایك و بابێن خوه، بلا حالێ وان یێ نه‌خوش بیت خو تو نامری ژ برسا، گه‌له‌ك رێ هه‌نه كو تو خوه ژ ڤێ ژیانا دوزه‌خ بینیه ده‌ر، چونا ته بو ده‌ف دایك و بابێن ته چاره‌سه‌ریه‌كا باشه، ژبه‌ركو بڤی ره‌نگی دێ كه‌رامه‌تا خوه پارێزی و دێ ده‌روونێ خوه و یێ زارۆیێن خوه پارێزی، ژبه‌ركو ته كوره‌كێ نه‌خوش هه‌یه و ئه‌ڤ كوره پێدڤی ب بێهنڤه‌دانێ و ئاخفتنێن خوش و كه‌شه‌كێ ئارام و خوشه، نه‌ك ژیانه‌كا هوسا كو ببینیت دایكا وی یا لاواز و دكه‌ته گری، ب هه‌ر حال هه‌ره ده‌ف دایك و بابێن خوه دێ بو ته باشتر بیت و ژیانا تو خوشتر بیت هه‌رچه‌نده بریار بریارا ته‌یه، هه‌كو تو چویه ده‌ف دایك و بابێن خوه هه‌ره كا ر بكه، هزارن كار یێن هه‌ین و ئه‌ز باوه‌رناكه‌م تو بێ كار بمینی بتنێ هه‌كه تو بزاڤا لێگه‌ریانا كاری بكه‌ی بلا ته باوه‌رنامه‌كا باش نه‌بیت، به‌س ئه‌ز پشت راستم تو دێ كاره‌كێ بو خوه بینی و ب سه‌رفه‌رازی نانه‌كێ ده‌یه زارۆیێن خوه، هه‌ر چ نه‌بیت زارۆیێن ته دێ ژیانه‌كا خوش و ئارام بورینن .
ئه‌و بخو یێ دبێژیته ته هه‌ره زارۆیێن خوه ببه و من تو نه‌ڤێی، پا هه‌كه گه‌ف ل ته كربان گوتبا هه‌ر ده‌مێ تو چووی دێ ته كوژم دا چ كه‌ی، ئه‌ڤجا نه‌ترسه و هه‌ره، پشتی هینگێ قانوونا هه‌ی هه‌ره دادگه‌هێ و پسیارا مافێ خوه بكه.
به‌رسڤدان: ده‌روونناس ئاواز
نيشاندان