به‌رژه‌وه‌ندیێن ئه‌مریكا مافێن مرۆڤی به‌زاندن و ناهێلیت كورد بگه‌هنه‌ مافێن خوه‌

به‌رژه‌وه‌ندیێن ئه‌مریكا مافێن مرۆڤی به‌زاندن و ناهێلیت كورد بگه‌هنه‌ مافێن خوه‌

98

ب ئارمانجا پاراستنا به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ ئه‌مریكا مافێن مرۆڤی ل ده‌وله‌تێن رۆژهه‌لاتا ناڤین پێشێل كرینه‌ و ئه‌ڤ كاره‌ دبیته‌ ئه‌گه‌رێ سه‌ره‌كیێ به‌رده‌وامبوونا ئالۆزیان ل رۆژهه‌لاتا ناڤین، بێگومان د كه‌تواری دا هاریكاریێن ئه‌مریكا بۆ ده‌ڤه‌را رۆژهه‌لاتا ناڤین د كڤانێ به‌رنامه‌كێ سیاسی یێ دیراسه‌كری دا دهێن، كو ژ ئالیێ ده‌م و جهی و ئاراسته‌ی ڤه‌ هاتیه‌ دیراسه‌كرن و بێی كو ل ده‌ڤه‌رێ پشكداریێ د بده‌ستڤه‌ئینانا ته‌ناهیێ دا بكه‌ت ره‌هه‌ندێن نه‌خشه‌یێن به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ بده‌ستڤه‌ دئینیت.
بۆ ده‌مه‌كێ درێژه‌ به‌رژه‌وه‌ندیێن ئه‌مریكا زێده‌ بووینه‌ و هه‌می سنوور ده‌رباز كرینه‌، به‌لكو هه‌تا كارێن د وارێ به‌رئاقلیێ دا پێشێل كرینه‌، هه‌تا د ده‌ستپێشخه‌ریێن ئه‌كادیمی دا كو دده‌نه‌ وه‌لاتان به‌ره‌ڤانیێ ژ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ و ئارامیا نه‌ته‌وی بكه‌ن پێشێل كرینه‌. وه‌سا دیاره‌ ئه‌مریكا دخوازیت ب خورتكرنا هه‌ڤركیێن تائیفی و نه‌ته‌وه‌یی ده‌ڤه‌رێ به‌ره‌ف ئاگره‌كێ دژوار ببه‌ت، ئه‌ڤجا پشتی ب سه‌ده‌ما هه‌ڤركیێن ناڤخۆیی و ده‌ره‌كی ره‌وشا هه‌می ده‌ڤه‌ران ئالۆز بووی و ژ ئالیێ سیاسی و ئابووری ڤه‌ كه‌فتینه‌ د قه‌یرانان دا، بهارا عه‌ره‌بی بوویه‌ زستانه‌كا جه‌مه‌دگرتی.
هه‌ڤڕكیا به‌رژه‌وه‌ندیان د ناڤبه‌را ئه‌مریكا ده‌وله‌تێن دی یێن زلهێز دا رۆسیا و ئورۆپا و ئیران و توركیا بێی به‌رچاڤگرتنا مافێن مرۆڤی، بوویه‌ فاكته‌ره‌ك كو هه‌ڤركێ و به‌ره‌لایی ل ده‌ڤه‌رێ سه‌ر هلده‌ت و خورت ببیت و ده‌رئه‌نجام هه‌می شێوێن مافان ژ وانا مافێن ملله‌تان د دیاركرنا چاره‌نڤیسێ خوه‌ دا ته‌په‌سه‌ر كرن و نه‌هێلان، و دوور ژ به‌رژه‌وه‌ندیێن ملله‌تێن ده‌ڤه‌رێ مه‌یدان بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن وان ده‌وله‌تێن زلهێز ڤالا بوو.
زێده‌باری پشكداریا به‌رژه‌وه‌ندیێن ده‌وله‌تێن زلهێز ل ده‌ڤه‌رێ، لێ ئه‌مریكا پتر یا زاله‌، چونكی شیایه‌ ده‌ستكه‌فتیێن گرنگ بده‌ست خوه‌ڤه‌ بینیت و د كڤانێ نه‌ته‌وێن هه‌ڤگرتی و جڤاتا ته‌ناهیێ و ناتۆیێ و سیسته‌مێ بریتون ودز یێ ئابووری و پرۆژێ مارشال و بنكه‌یێن له‌شكری دا ل ده‌ڤه‌رێن ستراتیژی زالبوونا خوه‌ ل سه‌ر دونیایێ بسه‌لمینیت، ئه‌و ژی ب رێیا رێكه‌فتنێن ئابووری و وه‌به‌رهێنانا ته‌كنۆلۆژی و پێشخستنا په‌یوه‌ندیان و كێمكرنا عه‌جزا دارایی و هاڤێتنا پێنگاڤێن مه‌زن د به‌رهه‌مئینانا به‌رهه‌مێن خوه‌ دا و. . هتد. ئه‌ڤه‌ وێ رامانێ ناده‌ت كو د درێژیا دیرۆكێ دا ئه‌مریكا راستی چ ئالۆزیان نه‌بوویه‌، لێ ب ئاوایه‌كێ كه‌تواری زالبوونا ئه‌مریكا ل سه‌ر دونیایێ كارتێكرنا خوه‌ هه‌یه‌، ل ڤێرێ پرسیاره‌ك دهێته‌ ئازراندن، ئه‌ڤێ ئێكێ هه‌تا چ راده‌ كارتێكرنه‌كا نه‌رێنی ل سه‌ر گه‌لێ كورد د دیاركرنا چاره‌نڤیسێ خوه‌ دا هه‌یه‌؟ پشتی كوردان به‌رقراریا ته‌ناهیا ناڤخۆیی و ته‌وافوقا سیاسی پێكڤه‌ژیانا ب ته‌ناهی د پێكهاتێن خوه‌ دا بده‌ست خوه‌ڤه‌ ئینای و كونترۆلا خاكێ خوه‌ كری، هه‌روه‌سا سه‌ركه‌فتن ل سه‌ر تیرۆرستێن داعش تۆمار كری و گره‌نتیا بنگه‌هێن له‌شكری یێن ئه‌مریكی كری و رێز ل هه‌می رێككه‌فتنێن ل گه‌ل ئه‌مریكا گرتی، لێ زێده‌باری ڤێ هه‌میێ ئه‌مریكا ئیعتراف ب مافێن كوردان نه‌كریه‌ كو بریارا چاره‌نڤیسێ خوه‌ بده‌ت، نه‌مازه‌ كو ئه‌مریكا باش دیرۆكا كوردان دزانیت و دزانیت داخوازا كوردان چی یه‌! به‌لكو چاره‌نڤیسێ كوردان ب چاره‌نڤیسێ رۆژهه‌لاتا ناڤین ڤه‌ گرێ دایه‌ كو نها رۆژهه‌لاتا ناڤین یا د هه‌ڤركی و ئالۆزیان دا خه‌ندقی، له‌ورا سیاسه‌تا ئه‌مریكا یا بوویه‌ جهێ دلگرانیێ.
هه‌روه‌سا چه‌ند پرسیار دهێنه‌ كرن، ئه‌رێ چاره‌نڤیسێ كوردان دێ هه‌ر یێ گرێدایی به‌رژه‌وه‌ندیێن ئه‌مریكا ل رۆژهه‌لاتا ناڤین ڤه‌ بیت؟ ما د شیان دا نینه‌ كورد ب خوه‌ بریارا چاره‌نڤیسێ خوه‌ بده‌ن؟ ما نه‌ د شیان دایه‌ پارتێن كوردی ببنه‌ ئێك هه‌لویست بێی ئه‌جیندایێن هه‌رێمی و نێڤده‌وله‌تی و هێزه‌كا هه‌ڤگرتی دروست بكه‌ن و باوه‌ریا ملله‌تی بده‌ست خوه‌ڤه‌ بینن؟ هه‌كه‌ ئه‌ڤه‌ د شیان دا نه‌بیت، باشه‌ مانه‌ مافێ گه‌لێ كورده‌ ب وان نه‌هێنه‌ خاپاندن؟
ل دووماهیێ دبێژم چاڤه‌رێكرنا كوردان ل ئه‌نجامێن هه‌لبژارتنێن ئه‌مریكا بێ فایده‌یه‌، چونكی نێزیكبوونا كوردان ژ كۆمارییان و دووربوون ژ دیمۆكراسیان چ ژ ڤان حزبان زێده‌ ناكه‌ت كو كۆنگرێسێ ئه‌مریكی بریارێن په‌سه‌ند بكه‌ت

کۆمێنتا تە