بێبهاییا به‌رژه‌وه‌ندیێن گشتى و قه‌یرانا ئارامیا ده‌روونى
كامى كه‌مال
د سروشتێ مرۆڤایه‌تیێ دا دو جۆره به‌رژه‌وه‌ندى یێن هه‌ین كو حه‌ز و پێنگاڤێن مرۆڤان ل دۆر سه‌ره‌ده‌ریكرنێ ل گه‌ل خوه و مرۆڤایه‌تیێ و ژینگه‌هێ و وه‌لاتى و ژبۆ پاشه‌رۆژێ ژی ئاراسته دكه‌ن، ئێك ژ وانا (به‌رژه‌وندیێن تایبه‌ت)ن و، یا دوویێ ژی (به‌رژه‌وه‌ندیێن گشتی)نه، گرنگیدانا تاكێن جڤاكا مه ب به‌رژه‌وه‌ندیێن تایبه‌ت مینا: بزاڤكرن ژبۆ ب ده‌ستڤه‌ئینانا ئیمتیاز و پاره و پله‌یان و خوشگوزه‌رانیێ…هتد د گۆپیتكێ دایه، دناڤ دابونه‌ریت و كه‌لتوورێ وه‌لاتێ مه‌دا به‌رژه‌وه‌ندیێن تایبه‌ت گه‌له‌ك دپیرۆزن هه‌تا ڕاده‌یه‌كێ كو سه‌رێ به‌رژه‌وه‌ندیێن گشتى بۆ پێكاندنا به‌رژه‌وه‌ندیێن تایبه‌ت دهه‌رشینین و ژناڤدبه‌ین، واته ب گشتى تاكێ مه یێ به‌رهه‌ڤه هه‌مى جۆره قوربانیه‌كێ بخوه و وه‌لاتێ خوه بده‌ت ژبۆ مه‌به‌ستا پێكاندنا به‌رژه‌وه‌ندیێن تایبه‌ت (هه‌لبه‌ت گرنگیدان ب به‌رژه‌وه‌ندیێن تایبه‌ت كاره‌كێ نه‌ڕه‌واو نادروست نینه، لێ ب مه‌رجه‌كێ پاراستن و بده‌ستڤه‌ئینانا به‌رژه‌وه‌ندیێن تایبه‌ت ل سه‌ر هه‌ژمارا به‌رژه‌وه‌ندیێن گشتى نه‌هێنه مه‌زاختن!)، لێ د ناڤ كه‌لتوورێ مه‌دا به‌رژه‌وه‌ندیێن گشتى بێ بهاو لاوازترین بابه‌تن د په‌روه‌رده‌و كه‌لتوورێ جڤاكا مه‌دا، د ده‌مه‌كێ دا كو جانێ (روحا) به‌رژه‌وه‌ندیێن تایبه‌ت د ناڤ له‌شێ به‌رژه‌وه‌ندیێن گشتى دا دژیت و ئه‌گه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن گشتى د ساخله‌م نه‌بن مه‌حاله به‌رژه‌وه‌ندیێن تایبه‌ت دبێ ئازار بن، جڤاكه‌ك بێ پاراستنا به‌رژوه‌ندیێن گشتى تاما به‌خته‌وه‌ریێ و ئارامیا ناكه‌ت. پاراستنا ژینگه‌هێ، رێزگرتن ل قانوونێ، هه‌لویست وه‌رگرتن ل دژى نادادیێ و نائێكسانیێ، كارو چالاكیێن مرۆڤى و هاریكاریكرنێن جۆراوجۆر ژبۆ مرۆڤایه‌تیێ ژ نموونه‌یێن گرنگدانێ یه ب به‌رژه‌وه‌ندیێن گشتی، ئه‌گه‌ر جڤاكه‌كا به‌رژه‌وه‌ندیێن گشتى واته به‌رژه‌وه‌ندیێن گرێدایى ب مرۆڤایه‌تیێ و نیشتیمانى ڤه بێبها كرن، بێگومان هه‌ر چ جوانى و نازكى و هه‌سته‌كا مرۆڤایه‌تیێ و ئێكسانى و ئارامیه‌كه دێ ژناڤچن و تالان و فێلكرن و دره‌و گه‌نده‌لى دێ جهێ وان گرن و بنه میكانزم ژبۆ پێكاندنا به‌رژه‌وه‌ندیێن ته‌نگێن تایبه‌تى، ل وى ده‌مى قه‌یرانا ئارامیا ده‌روونى ل سه‌ر جڤاكێ ب گشتى زال دبیت. هه‌كه هه‌ڤبه‌ریه‌كا نهایا وه‌لاتێ خوه ل گه‌ل به‌رى زێده‌تر ژ بیست سالان و دگه‌ل وه‌لاتێن دی یێن ده‌ڤه‌رێ بكه‌ین، ژلایێ ده‌لیڤه‌یێن كارى و ئازادیا ده‌ربرینێن سیاسى و دیمۆكراسیه‌تێ و هه‌بوونا كه‌ره‌سته‌یێن خزمه‌تگوزاریێن ژیانێ مینا ئه‌نترنێت و ترومبێل و هه‌تا داهاتێ هه‌یڤانه‌ڤه باشترین ژ به‌رێ و ژ گه‌له‌ك وه‌لاتێن دیتر یێن ده‌ڤه‌رێ ژى، لێ بێ شكۆبوون و بێبهایا به‌رژه‌وه‌ندیێن گشتى د ناڤ جڤاكا مه‌دا، ژیان ب گشتى یا شێواندى و رۆژ ب رۆژێ ژی پتر یا به ب تاریاتیێ و هه‌لوه‌ریانێ ڤه دچیت.
د جڤاكا مه‌دا ب گشتى، به‌رپرس و رێڤه‌به‌ر ئه‌رك و خزمه‌تا خه‌لكى ل پشتى پاشه‌رۆژا خوه‌و زارۆ و كه‌سوكارێن خوه‌دا دبینن، نۆشدار مرۆڤایه‌تیێ ل پشت پاره‌و بازرگانیێ دا دبینن، ئه‌ندازیار كوالێتی یا ئاڤاهى و پڕ و جادده‌یان ل پشتى خوه ده‌وله‌مه‌ند كرنێ دا دبینن، مامۆستا پاشه‌رۆژا قوتابیان ل پشتى بێهنڤه‌دان و خوه‌شیا خوه‌دا دبینن، دادوه‌ر بریارا قانوونى و دروست ل پشتى ڕازیكرنا به‌رپرس و ده‌ره‌به‌گان دا دبینن، رۆژنامه‌نڤیس باوه‌ر و ئه‌ته‌كێت و ڕه‌وشتێ راگه‌هاندنێ ل پشتى پاره و پاراستنا ئاسایشا گشتى و هه‌ستێن مرۆڤى و نه‌ته‌وه‌یى دبینن، شۆفێر یێ به‌رهه‌ڤه سه‌رپێچیا قانوونى بكه‌ت داكو بتنێ چه‌ند چركه‌یان بله‌زتر بگه‌هیته جهێ ژبۆ دچیت، ژبۆ وى گرنگ نینه خێزانه‌ك ب ئه‌گه‌رێ سه‌رپێچیا وى ڕاستى ڕوودانه‌كێ ببن و ژناڤ بچیت…هتد.
ده‌مێ (ئه‌ز و تو و ئه‌م و ئه‌و) هه‌میان و ژبۆ پێكاندنا به‌رژه‌وه‌ندیێن تایبه‌ت، به‌رژه‌وه‌ندیێن گشتى بێبهاكرن و پشتگوهخستن، ل وى ده‌می ده‌روون و به‌رخته‌وه‌ریا مه‌یه هه‌ر دیسا باجێ دده‌ته‌ڤه، بێگومان ل داویێ ژى كه‌سێ ڕازى نابیت!، واته نۆشدار زارۆیێ ئه‌ندازیارى ب دروستاهى چاره‌سه‌ر ناكه‌ت، ئه‌ندازیار جادده‌یا نۆشدارى و شۆفێرى ب كوالێتى دروست ناكه‌ت، و شۆفێر زارۆیێ نۆشدارى و ئه‌ندازیارى ل روودانان ناپارێزیت، مامۆستا زارۆیێن وان په‌روه‌رده ناكه‌ت و دادوه‌رژى تاوانبار و تاوانلێكریان ژێكجودا ناكه‌ت…هتد، واته چ قانوون و جوانى و په‌یوه‌ندیێن مرۆڤایه‌تیێ نامینن و هه‌مى ژناڤدچن، ل شوونا وان گه‌نده‌لى و فێل و تالان و نه‌دادى جهێ خوه دگرن. له‌وما ب چ بها و قوربانیدانه‌كا هه‌بیت، گرنگه ل ده‌سپێكێ هه‌م ده‌ستهه‌لاتا سیاسى و قانوونى و زانكۆ و ڕاگه‌هاندن و هه‌م ژی ل سه‌ر ئاستێ تاكى د ناڤ جڤاكا مه‌دا پێداچوونێ د سیسته‌مێ په‌روه‌ردێ و باوه‌رێن خوه‌دا بكه‌ین و به‌رژه‌وه‌ندیێن گشتى ب تایبه‌ت یێن مرۆڤى و نیشتیمانى ژی بكه‌ینه بابه‌ته‌كێ گرنگ د به‌رنامه و دزات و وژدانا خوه و زارۆ و خه‌لكێ وه‌لاتی دا ژبۆ به‌خته‌وه‌ریێ و ئارامیا ده‌روونى یا خوه ب تایبه‌تى!.
