تیرۆرا هزرى
جوان عزه‌ت/ پشكا ئێكێ
پتریا جڤاكان هه‌نه وه‌سا ره‌فتارێ دكه‌ن، كو ژیانێ ل سه‌ر تاكه‌كه‌سى ساناهى بكه‌ن و د ده‌مه‌كێ دا پێكۆلا زیندانكرنا هه‌لبژارتنێن وان دكه‌ن دا بتنێ هزر ل ده‌رڤه دا بكه‌ن و بێ هه‌بوونا به‌رپرسیاریه‌كێ یان ژى ماندیبوونه‌كێ هه‌ست پێ كه‌ن نان، ئاڤ و ژین و ژیارا وان یا دستڤه هێت. ژ لایه‌كێ دى ڤه، ئه‌گه‌ر ئه‌م ب شێوه‌كێ زانستى و لۆژیكى و تیۆرى بچینه ناڤ ڤى بابه‌تى دا ئه‌ڤه مه‌زنترین خه‌له‌تیا وان جڤاكا یه، كو رێكێ ل به‌ر داهێنان و شارستنانیه‌تا پێشكه‌فتنا مرۆڤى و جڤاكێ ئاستێ بلند دگرن، چونكو مرۆڤ ب ڤى سالوخه‌تى دێ گه‌هیته وێ باوه‌رێ چ ئه‌رك و به‌رپرسیارى ل سه‌ر نین، به‌لكو تاك دێ وه‌سا هزركه‌ت ئه‌وێن ژێ بلند تر مافێن بریاران و هه‌لبژارتنان ل سه‌ر هه‌یه، دشێن ژیانا وى ژ روویێ ئابوورى و خوه‌شگوزه‌رانى و مافێن وى یێن مرۆڤبوونێ دامه‌زریینن.
سه‌ره‌راى وێ مرۆڤ، هه‌مى ده‌ما حه‌ز دكه‌ت كه‌سه‌ك بیت، كو هه‌مى تشتێن وى ژ یێن دى باشتر بن و په‌نایێ دبه‌ته به‌ر وان كاران ئه‌وێن د زانیت، كو دێ وه‌راره‌كا نوى دروست كه‌ت ب تایبه‌تى ئاریشا سه‌ره‌كى ئه‌وه، گه‌له‌ك جاران مرۆڤ د جهێ خوه دا هه‌ست ب جورێن كێماسیێ دكه‌ت و ل سه‌ر وى نه یا پێدڤییه ببیته كه‌سه‌ك وه‌كو كه‌سێن دى هزربكه‌ت، ئانكو ئه‌و ژیانا خوه ل ئاستێ ژیانا هه‌رو هه‌ر/ ئه‌به‌دیێ نابینیت، ئه‌ڤ جورێ مرۆڤى چجاران ناهێلیت ئه‌و ل سه‌ر ئارمانجه‌كێ تنێ یێ رازى بیت، داخوازا گه‌له‌كێ ژ هزر و شیانێن كو هه‌نه دكه‌ت. وى ده‌مى ئه‌و هزركرنه به‌ر ب لڤینێ دچیت و ئه‌رك و ملێن وى كه‌سى دخوازیته باره‌كێ گران. ژبه‌ركو ئه‌و هزركرنه وى پتر دكێشته ناڤ ره‌هێن كوراتیا ئێش و ئازار و نه ئارامى و لێگه‌ریانا ژیانا دونیایێ. به‌لێ كه‌سێ بێ به‌پرسیار وێ هزرێ ناكه‌ت، كو ئه‌ڤه بێ ئه‌ختوباریه‌كا مرى یه دگه‌ل ژیانا خوه دكه‌ت هه‌ولا وێ چه‌ندێ پتر دده‌ت ل سه‌ر پیڤه‌رێ به‌تالى، خازخازوكى و ته‌مبه‌لیێ به‌رده‌وام ببیت، ل گور لوژیكێ واقعى ئه‌ڤه بخوه بخوه جۆره‌كێ وه‌رارا گه‌شه‌كرنا مرۆڤى د كه‌توارێ دا ده‌ته كوژتن و پتر سه‌قایه‌كێ پیس و بێ ئه‌نجام به‌لاڤ دكه‌ت.
ب ڤى ره‌نگى گه‌شه‌كرنا مرۆڤى بۆ پێشكه‌فتنا بارێن جڤاكى توخیبێن راستڤه‌كرنا باژێران نا هه‌لبژێریت، راسته هه‌مى ده‌ما هشێن مرۆڤى د كارتێكه‌رێن پیشڤه‌چوونا رێیێن باژێرڤانیێ دا دگه‌ل هزركرنێ د ئالوزن، به‌لێ به‌رى جڤاكێن مرۆڤایه‌تى و باژێریێ دروست ببن، ئه‌ڤ سست و خاڤیا نها د دورهێلى دا هه‌یى نه‌بوو، چونكو هینگێ روحا مرۆڤبوونێ ل سه‌ر ئێك پیڤه‌ر و شیره‌ت برێڤه‌چوو، ئه‌و تشتێ د ڤى سه‌رده‌مى دا هاته بهیستن ل وى ده‌مى نه یێ چێكرى بوو بتنێ به‌ر ب ره‌نگێن چێكرنێ ڤه دهات. یا دیاره ئه‌ڤا نها ئه‌م خوه ژێ به‌رپرسیاربینین پاراستنا پره‌نسیپێن سروشتێ باژێرڤانیێ دناخێن مه دا یه. نابیت ئه‌م سه‌رده‌مێن كه‌ڤن و نوى د ئێك ته‌رازویێ دا ببپیڤین و هه‌لسه‌نگینین، تنێ مه ئێك رێك هه‌یه، ئه‌م دشێن دوو سه‌رده‌مێ جیاواز ژ ئێك جودا بكه‌ین و ئێكێ بناڤێ سه‌رده‌مێ ئارامى و هشیارى و بیرمه‌ندى بناڤ بكه‌ین و یێ دى ژى بكه‌ینه سه‌رده‌مێ نه ئارامى، تێكدان و ئالوزى و نه‌هشیێ. ب ڤى ئه‌نجامى، ئه‌و مرۆڤێن حه‌ز بكه‌ن هه‌رده‌م ل به‌ر با و سه‌قایێ بێ كێشه بن په‌نایێ د بنه به‌ر جیهانا خوه یا نه‌لڤینێ و به‌روڤاژى ئه‌و مرۆڤێن حه‌ز دكه‌ن جڤاكێ وان په‌یڤا نه‌خێر گه‌ره‌نتى بكه‌ت، بێگومان دێ بۆ لایێ هشیارى و هێزا نه‌رم و پرسیار و پێداچوون و دیالۆگێن به‌رده‌وام چیت و ژ هێرشێن گران، به‌ربه‌ست و ئیشێن به‌رده‌وام بنبربیت، ئه‌ڤه بخوه هاوكێشه‌كه زالبوونێ ل سه‌ر رێكخستن و گرنگییا پێنگاڤێن پێشكه‌فتنێ دكه‌ت، له‌ورا گرنگه ل جهێ تیرۆرا هزرى تیۆرا هزرى به‌رهه‌م بهێت.
تیرۆرا هزرى
جوان عزه‌ت/ پشكا دوو
ئه‌م هزردكه‌ین، كو تیرۆر ئه‌وه یا د بنه‌مایێ پاره دزین و فیلبازى و سه‌ردابرن و به‌رژوه‌ندیان دا هه‌یى، به‌لێ هزرناكه‌ین ئاریشا ژ وێ مه‌زنتر ئه‌وه، مه جۆره‌كێ گه‌نده‌لیێ د ناڤ خوه دا چاندیه، بێ بزانین ئه‌م رۆژانه رووبه‌روى چ جۆره شكستنه‌ك و ره‌فتاره‌كا نه‌شرین دهێن. دابرنا مه ژ بێده‌نگبوونا ڤێ جۆرێ گه‌نده‌لیێ بوویه سه‌رێ سه‌به‌بێ كو جڤاكه‌كێ نه‌ساخ و نه ئاماده بهێته به‌رهه‌م، ئه‌م تیرۆرێ د هزرا خوه داكه‌ین و نزانین چاوان دكه‌ین؟ ئه‌م بریاران دده‌ین و نزانین بۆچى دده‌ین؟ ئه‌م ئێكدوو بێ كه‌رامه‌ت كه‌ین و بێ كو بزانین كه‌رامه‌تبوون و یاسا و خوراگرى چیه؟ ئاریشه‌یێن، كو ل ده‌م و جهێن خوه ب سه‌ر مه دا دهێن ئه‌م خوه ژێ به‌رپرسیار نابینین و بێ كو خوه پێ نه‌كه‌ین به‌رپرسیار جۆره‌كێ دى یێ بێ هێمایێ بخوه ڤه دگرین، ئه‌و ژى نه دادیا مه به‌رامبه‌ر ئه‌رك و كار و هه‌لویستین مه بۆ ناڤ بیاڤ و بوارێن جڤاكى وه‌ك جۆره‌كێ سوته‌مه‌نیێ یه. ئێك ژ وان مه‌رجێن كو دبنه ئه‌گه‌رێ ژ ده‌ستدانا هه‌مى بیروباوه‌رێن ئه‌قلى گه‌نده‌لیا هزرى یه به‌رامبه‌ر چارچوڤه‌بوونا رێكین نه به‌ر هوز، نموونه مه كومه‌له‌كا ره‌وشنبیر و نڤیسكار و شانوڤان و وه‌رزشڤان و… هتد هه‌نه، به‌لێ كێشه ئه‌وه ئه‌م خه‌به‌ته‌كا مه‌ده‌نى ده‌ست پێ ناكه‌ین، ئه‌م هزرا خوه ب داراڤه‌كێ كێم یان به‌رامبه‌ر حه‌ز و ئاره‌زویه‌كێ یان به‌رامبه‌ر به‌رژوه‌نده‌كێ د فروشینه پوسته‌كێ گه‌له‌ك نزم و بچوویك. تیرۆر نه به‌س ئه‌وه ئه‌م هێرشێ بكه‌ینه ئێكدوو، به‌لكو ئه‌وه ئه‌م د خافله‌تا رۆژانه دا خوه دخاپینین.
پرانیا بارگرانیا ڤێ ئاریشێ دزفریت بۆ خانا ده‌ستپێكێ یا بوارێ ئه‌ده‌بیاتێ ب تایبه‌تى چینا ره‌وشنبیریێ، ژ به‌ركو كه‌سێ ره‌وشنبیر بنگه‌هێ سه‌ره‌كى یێ دانانا ڤاكته‌رێن زانین و پێشكه‌فتنا ژینگه‌هێ یه، ئه‌و هزرا د ناخێ زاروكى دا ده‌ردكه‌ڤیت، هزره‌كه په‌یوه‌ندى ب په‌روه‌ردا وى به‌رهه‌مى یان وێ پرتووكێ ڤه هه‌یه ئه‌وا نڤیسكار پێشكێشى باژێرێ خوه دكه‌ت. نموونه/ ئه‌ده‌بیناس ئه‌وه، یێ كو بشێت بیته هه‌لگرێ سحره‌كا به‌رده‌وامیێ ب كه‌لتوورێ ژیانكرنێ ئه‌و دێ كومه‌له‌كا كێشه‌یێن ژیانێ شروڤه‌كه‌ت، نه‌كو داببن چاره‌سه‌ر، به‌لكو دا ل ده‌مه‌كێ و چاخه‌كێ نڤشه‌ك دگه‌ل وێ خۆلقیه‌تێ بیته خودانێ ده‌ستكه‌فته‌كێ هزركرنێ، كا چاوان فیله‌ندا شیا ب رێكا (هونه‌ر و وه‌رزشى) زالى هزرا نه‌پاكیا جڤاكێ خوه ببیت، ئها وه‌سا یوونانێ ژى به‌رى سێ هزرا سالان خزمه‌تا (زمانێ ئه‌ده‌بیاتێ) كریه، هه‌تا ئه‌ڤرو په‌رتووكخانه د ناڤ خێزان، نه‌خوشخانه، بازارو و ده‌زگه‌هاندا بۆ كه‌لتوورێ خواندنێ بوویه سیسته‌م. ل ڤێرێ ئه‌ز نابێژم ئه‌گه‌رێ گوهه‌رینه‌كا ریشه‌یى هه‌مى نڤیسكاره یان چینا ره‌وشنبیریێ یه، نه‌خێر، به‌لێ ئه‌و سالوخه‌تێن دبنه ئه‌گه‌رێ گه‌شه‌كرنا بارێ خێزان، جڤاك و ده‌وله‌تێ ڤه‌دگه‌ریت بۆ كار و كارڤه‌دانا هزرا ره‌وشنبیریێ، ژ به‌ر هندێ دڤى بوارى دا ل رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راستێ بگره ب تایبه‌تى ل ده‌ڤه‌را مه كێماسێن هه‌ره مه‌زن مه د ڤێ پاشخانێ دا هه‌نه، كو هه‌تا نها مه نه‌شیایه ژیرمه‌ندیا كه‌سێ ره‌وشنبیر، نڤیسكار، مه‌لا، سیاسى، هونه‌رمه‌ند، جڤاكناس و كا هه‌ر چ ناڤه ئه‌م لێ د ئینن بدانینه به‌ر ڤارڤاتنه‌كا ره‌خنه‌یى و ب شێوازه‌كێ راڤه‌یى په‌یره‌وا ده‌رئخستنا هزره‌كا تژى ژ سالوخه‌تێن كه‌ڤنارێن ئه‌شائیرى و نه‌گوهه‌رى بكه‌ین.
ئه‌نجام/ ل گور هزرا من، مخابن مه مه‌عریفه‌یه‌كا دروزن و چه‌پ یا دروست كرى، كو ل سه‌ر حسابا دلخه‌مگینى و ژناڤبرنا به‌هره‌یێن كچ و كوران گه‌شێ بكه‌ت، مه‌عریفه ئه‌و نینه ئه‌م چاڤێن خوه ره‌نگێن وان بگوهه‌رین، مه‌عریفه ئه‌وه ئه‌م ماسكێن خوه لاده‌ین خه‌یالا مرۆڤان نه‌كوژین و په‌رتووكێ بكه‌ینه سه‌رچاوه‌یێ مرۆڤبوون و نیاسینێ بۆ چێكرنا كارێكته‌ره‌كێ ساخله‌م و جڤاكه‌كێ سه‌قامگیر.
