وه‌زاره‌تا كاروبارێن شه‌هید و ئه‌نفالكریان:بزاڤێن ب جینۆسایدنیاسینا تاوانێن ئه‌نفالان د به‌رده‌وامن

وه‌زاره‌تا كاروبارێن شه‌هید و ئه‌نفالكریان:بزاڤێن ب جینۆسایدنیاسینا تاوانێن ئه‌نفالان د به‌رده‌وامن

ئه‌ڤرۆ:

دسالیادا 34 یا هه‌وێن ئه‌نفالێن به‌هدینان، وه‌زاره‌تا كاروبارێن شه‌هید و ئه‌نفالكریان به‌یاننامه‌ك به‌لاڤكر و تێدا دبێژیت، ل سه‌ر بزاڤێن خوه‌ بۆ ب جینۆسایدنیاسینا تاوانێن ئه‌نفالان، كور ژێما به‌عس دژی گه‌لێ كورد ئه‌نجامدابوون، دێ د به‌رده‌وام بین.

ده‌قێ به‌یانناما وه‌زاره‌تا شه‌هید و ئه‌نفالكریان:

به‌ری 34 سالان  و ل رێكه‌فتی ( 25 ئابا سالا 1988 ) ڕژێما به‌عسا گور به‌ گورا ئیراقێ ل درێژه‌دانا  پروسه‌یا درندانه‌ ب ناڤێ ئه‌نفالێن ره‌ش و دووماهیا قۆناغا حه‌فتێ ژ  به‌رنامه‌یێ هاتیه‌ داڕێژتن ژ تاوانێن قڕكرن و جینۆسایدكرنا گه‌لێ كوردستانێ ، ده‌ستێ ڕه‌شێ تاوانێ گه‌هانده‌ ده‌ڤه‌را به‌هدینان و قۆناغا هه‌شتێ ژ وێ تاوانا مه‌ترسیدار ل سنورێ به‌هدینانا  خه‌باتكه‌ر ئه‌نجام دا.

قۆناغا دووماهیێ ژ ئه‌نفالا ن بوو كو دهێته‌ هه‌ژمارتن ‌ئێك ژ دڕنده‌ترین كریارێن رژێما به‌عس  وتــاكو رۆژا ٦ێ ئیلونا سالا ١٩٨٨ به‌رده‌وام بوویه‌  و رژێما ناڤبری  ژ هیچ گونه‌هه‌كا قڕكرنا ئافره‌ت وزه‌لام  و زارۆیان ل ده‌ڤه‌را به‌هدینان  خوه‌ نه‌دایه‌ پاش وئه‌وێن ماین ژی هاتینه‌ ڤه‌گوهاستن بۆ ده‌شت و بیابانان ل باشوورێ ئیراقێ ب ساخی وب كۆم بن ئاخ كرن.

دیده‌ڤانێن دیرۆكێ دزانن د ئه‌نفالا به‌هدینان دا جودا ژ گۆرێن بكۆم ب ده‌هان هزار مرۆڤێن بێ گونه‌هـ هاتنه‌ بێسه‌رو شوین كرن، ب ده‌هان گوند و ئاڤاهی هه‌رفاندن و كیمیا بارانكرن ل چ جهان ده‌رفه‌تێن ژیانێ بۆ كه‌سه‌كێ نه‌هێلان وب نه‌چاری ئه‌وێن ماین ژی به‌ر ب كۆمه‌ڵگه‌هێن زۆره‌ملی ل سنوورێ هه‌ولێر و ده‌وروبه‌رێن وێ هاتنه‌ ڤه‌گوهاستن و سیاسه‌تا قركرنا  گه‌لێ مه‌ ژ ئالیێ رژێمێ ڤه‌ ل ده‌ڤه‌رێ ب دووماهی نه‌هات، به‌لكو ڤێجارێ ب جۆره‌كێ دیتر سیاسه‌تا برسیكرنێ ‌ و قركرنا گه‌لێ مه‌ ل كۆمه‌ڵگه‌ها زۆره‌ملی دا به‌رده‌وام بوو.

د ڤێ جینۆسایدێ دا چو جوداهی د ناڤبه‌را  پێكهاته‌یێن ڕه‌سه‌نێن كۆمه‌ڵگه‌هێ دا نه‌كر و رژێما به‌عسا ژ ناڤچویی هه‌موو  پێكهاته‌ و ئایین و زانایێن ئایینی كرنه‌ ئارمانج و تاوانه‌كا بێ وێنه‌ د دیرۆكا مروڤایه‌تیێ دا ئه‌نجامدا .

د ڤێ بیره‌وه‌ریێ دا دهێته‌ بیرا هه‌موویان كو دادگه‌ها بلند یا تاوانان ل ئیراقێ پشتی ٦٠ روونشتنێن دادگه‌هێ لسه‌ر كه‌یسێن ئه‌نفالێ دووماهی جار لسه‌ر بنه‌مایێن  سه‌رجه‌م بڕگه‌ و ماده‌یێن قانوونی یێن دادگه‌هێ و گوتنێن دیده‌ڤانان و ل ژێر روناهیا ڕێككه‌فتنامه‌ و په‌یماننامێن نێڤده‌وله‌تی یێن په‌یوه‌ندیدار گه‌هشتنه‌ وێ باوه‌ڕه‌یێ كو پروسه‌‌یێن هه‌وا ب ناڤێ ‌(ئه‌نفال) جینۆسایده‌. ژ به‌ر وێ چه‌ندێ هه‌موو پڕۆسه‌‌ ب جینۆسایدێ هاته‌ نیاسین و سزایێن قانوونی ب سه‌ر ئه‌نجامده‌ران هاتنه‌ سه‌پاندن.

ل بیروه‌ریا ڤێ كاره‌ساتێ دا و ل ده‌مه‌‌كێ دا داخوازێ ژ جڤاكێ نێڤده‌ولله‌تی د كه‌ین ب ئه‌ركێ خوه‌ یێ  مروڤایه‌تیێ رابن و د وی ده‌می دا داخوازێ ژ حوكمه‌تا ئیراقا فیدڕالی  دكه‌ین كو ب ئه‌ركێ خوه‌ یێ قانوونی و دستووری رابیت ژبۆ قه‌ره‌بووكرنا هه‌موو زیاندارێن ده‌ستێ رژێما به‌رێ ژ چوارچۆڤێ ماده‌یێ ١٣٢ی دستوورێ ئیراقێ  و گه‌ره‌نتیا دووباره‌نه‌بوونا تاوانێن ب ڤی ره‌نگی .

وه‌زاره‌تا كاروبارێن شه‌هیدان وئه‌نفالكریان دێ د بزاڤێن خوه‌دا  به‌رده‌وام بیت ژبۆ جینۆساید ناساندنا ‌تاوانێن ئه‌نفالێ ژ ئالیێ جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی ڤه‌، هه‌روه‌سا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ پێگیریا خوه‌ ژبۆ خزمه‌تكرنا ‌پتر بۆ كه‌سوكارێن شه‌هیدان و ئه‌نفالكریان دووپات د كه‌ته‌ ڤه‌.

کۆمێنتا تە