د.پهرجان هاشم ئاكرهی: چارهسهریا ههلوهسێ گهلهك ڤهناكێشیت
ئهڤرۆ، سولین ابراهیم سمو:
د.پهرجان هاشم ئاكرهی، تایبهتمهندێ نهخوشیێن دهروونی:ههلوهسه گهلهك جارا ل سهردهڤێ مروڤی دهێت دێ بێژین بۆ من ههلوسه یێن چێبووین یان بو فلان كهسی ههلوهسه یێن چێبووین، ههلوهسه ئهوه ئهگهر مروڤ تشتهكی ببینیت یان گوه لێبیت و ئهو تشته نهبیت وهكی كهسهك بێژیت هندهك دهنگ یێن دهێنه دسهرێ من دا و كهسێن دهوروبهر دبێژن ئهم چ دهنگان گوهلێنابین، یانژی كهسێ ههلوهسه ههی تشتهكی دبینیت بهرچاڤێن خوه و كهسێن دی نابینن، گهلهك جورێن ههلوهسا ههنه، هندهك جاران دبنه ههلوهسێن سروشتی بونمونه هندهك ژوان دهمێ دنڤن بهری بنڤن ب چهند چركهكا وهكی دهنگهكی مروڤ گوهلێدبیت یان تشتهك دهێته بهرچاڤێن مروڤی، ئهڤه یا سروشتی پهیداببیت ل دهڤ ههر كهسهكی، دهمامروڤ ژخهو ژی هشیاردبیت چهند چركهكا دیسان هندهك دهنگان گوهلێبن یان تشتهك دهێته بهرچاڤ ئهڤهژی یاسروشتیه، بهلێ دهما ئهف حالهته بهردهوام ببن و بو ماوهیهكێ درێژ چێببن ئهڤه نهدسروشتینه، هندهك جورێن وان دسڤكن بو نمونه دێ هندهك دهنگان گوهلێبی و ئهو دهنگه چ رامان بو نینه، ههلوهسێن ناوهند ههنه وهكی دێ هندهك دهنگان گوهلێبی بهلێ پا ئهودهنگ نه دهنگێن مروڤانه وهكی دهنگێن مهكینهكێ یه یان سرسرهك دسهرێ مروڤی دابیت ، ههلوهسێن توند(معقد)ئهف جوره ههلوهسه دێ دهنگهكی گوهلێبی و ههروهكی مروڤهك دسهرێ تهدا دئاخڤیت و ئهو كهس دزانیت و یێ پشتراسته دهنگێ مروڤهكی یه د سهری دا و ئهو كهسێ ههلوهسه ههی نزانیت ئهڤه نساخی یه، وهسا هزردكهت كو ئهڤه تشتهكێ نورماله و هوسا دێ كارتێكرنهكا مهزن ل وی كهسی كهت و ئهوكهس دێ بهرسڤا وی دهنگی دهت و كهسێن دهوروبهر دێ بینیت هندهك رهفتارێن خهلهت ل دهف وی كهسی دهێنهكرن و ل دهف وی مروڤی ئهو رهفتاره د دروستن، یێن ههین ههلوهسێن دیتنێ بو نمونه تو وهكی روناهیهكێ ببینی یان ههتا كو مروڤهكی ببینی و دبنیات دا چ مروڤ ل وارا نینن ئهف دهنگه دهمێ دهێنه بهرچاڤێن نهساخی ههلبهت كارتێكرنا خوه یا ههی و هندهك جاران ههلوهسه ب هندهك جورێن دی دهێن ئهو هزرێن مروڤ دكهت دبنه دهنگ ، یان ههر لڤینهكا مروڤ بكهت دبیته دهنگ بو نموونه ئهو كهسێ دهستێ خوه بكهته جههكی دێ دهنگ هێتهته بێژیت ته دهستێ خو كره فلان جهی، یاههی گوه ل ئێك كهس دبیت و ههیه گوه ل دو كهسان پتر بیت هندهك جاران ههلوهسه ب جورهكێ دی دهێن ئهوژی ب تاما دهڤی دهێت وهكی دێ ههست ب تامهكێ كهی و وی كهسی چ تشتێ هوسا نهخاریه ههست ب وێ تامێ بكهت یان ههست ب بێهنا هندهك تشتان كهی و كهسێن دی ههست ب وێ بێهنێ ناكهت و هندهك جاران دێ ههست پێكهت كهسهكی دهستێ خوه كرێ یان گیانهوهرهك هاته سهر لهشێ ته و چ تشت دهستا وی كهسی ناكهت، ههلوهسێن جهسهدی بو نمونه دێ كهسهك سهحكهته زكێ خوه و رووڤیكێن خوه دناڤ دا دبینیت وگهلهك جورێن دی یێن ههلوهسا ههنه ههلوهسه ئێكه ژنیشانێن دهروونی یاتوند وهكی نهخوشیا شیزوفرینیایێ ههلوهسێن دگهل شیزوفرینیایێ چێدبن گهلهك دتۆندن وخوه كوشتن دگهل دایهدهنگ دهێنه وی كهسی و دبێژنێ خوه بكوژه وپێكولا دكهت بهردهوام بهرامبهر خوه ب ئێشینیت، ههروهسا نهخوشیا خهموكی ههلوهسه تێدا چێدبن و ئهو ههلوهسه نه هند دتوندن وهكی ههلوهسێن شیزوفرینیایێ دهما خهموكی زێدهدبیت ههلوهسه ل دهف پهیدادبیت ئهودهنگێن دهێنه گوهێ وی كهسی یێ نزمه و ب نهرمی دبێژیته وی كهسی ههره خوه بكوژه لدووف دونیایی ڤهبه كهسێ تونهڤێی، چارهسهریا ههلوسێ یا پێدڤیه ئهوكهس بهرهڤ نوشدارێن دهروونی بچن و بزانن جورێ ههلوهسا وان كیشكه و نهخوشێن ههلوهسان زوی دهێنه چارهسهركرن ئانكو چارهسهریا وان دهمهكێ درێژ پێڤه نابووریت.