چاڤدێره‌كێ سیاسی:ئالیێن ئیراقی بۆ چاره‌سه‌ریا ره‌وشا ئیراقێ روو ل سه‌رۆك بارزانی دكه‌ن
ئه‌ڤرۆ، عه‌زیز هه‌ورامی:
چاڤدێره‌كێ سیاسی د دیداره‌كێدا ل گه‌ل رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) رادگه‌هینیت، نوكه ئه‌سته‌مه جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ بشێت كۆمبوونا خوه بكه‌ت، ژ به‌ر كو ل ده‌وروبه‌رێن جڤاتا نوونه‌ران لایه‌نگرێن موقته‌دا سه‌در د مانگرتنێ دانه و هیچ ئالیه‌كێ سیاسی ل ئیراقێ بێی رێككه‌فتن یێ به‌رهه‌ڤ نینه بچیته هۆلا كۆمبوونێن جڤاتا نوونه‌ران ئه‌ڤه ژی گرێدایه ب رێككه‌فتنا چارچۆڤێ هه‌ماهه‌نگیێ و ره‌وتێ سه‌دری كا چاوان دێ رێككه‌ڤن بۆ كاراكرنا جڤاتا نوونه‌ران، ره‌وشا ئیراقێ ژی یا كه‌فتیه د دووریانه‌كا نه‌دیار دا.
كارزان سه‌باح، چاڤدێرێ سیاسی ،بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) گوت” تاكو داخوازیێن موقتودا سه‌در نه‌هێنه بجهئینان، نه جڤاتا نوونه‌ران دزڤریته ره‌وشا جاران و نه ده‌زگه‌هێن حوكمه‌تێ ژی دشێن كارێ خوه بكه‌ن، سه‌در یێ رازی نینه ب پشكداریا نوری مالكی و مالكی ژی پشكه‌كه ژ هه‌ڤكێشا چارچۆڤێ هه‌ماهه‌نگیێ و یاریكه‌ره‌كێ سه‌ره‌كی یێ چارچۆڤێ هه‌ماهه‌نگیێ یه ئه‌ڤ چه‌نده ژی گرفته ل به‌رده‌م هه‌ردو ئالیان”.
كارزانی گوت ژی” كوردان پێگه‌هه‌كێ باش یێ هه‌ی كو خودان هه‌مژاره‌كا باش یا كورسیێن جڤاتا نوونه‌رانه، ژبلی وێ چه‌ندێ ژی پارت یكو حزبا سه‌ره‌كی و ئێكێ یه ل هه‌رێما كوردستانێ هه‌م ژ روویێ ستراتیژی ڤه و هه‌م ژ روویێ ته‌كتیكا سیاسی ڤه رۆله‌كێ گرن گیێ هه‌ی د راگرتنا هه‌ڤكێشێ د به‌رژه‌وه‌ندیا كوردستانێ دا، هه‌كه پارتی وه‌كو زۆرینه‌یا كوردی ژی بهێته به‌رچاڤگرتن د چارچۆڤێ مه‌زنترین هه‌ڤپه‌یمانیا ئیراقێ كو د به‌ره‌یێ رزگاریا نیشتمانی بوو پشكداربوو كو ئه‌ڤه ب خوه ئاماژه‌یه بۆ مانا ب هێز یا كوردستانێ د پرۆسێ دا و ژبلی پارتی ژی حزبێن دی ژی دشێن رۆلی د ئیراقێ داب بینن”.
هنده‌ك حزب ل كوردستانێ دخوازن هه‌موو تشتان بكه‌نه قوربانیێ هه‌لویستێ خوه و ئه‌ڤه نابیت، ل كوردستانێ سێ ده‌ستپێشخه‌ریێن گرنگ هه‌بوون پێدڤیه ئالیێن سیاسی پێگیریێ پێ بكه نكو ده‌ستپێشخه‌ریا ئێكێ یا سه‌رۆك بارزانی بوو كو چه‌ندین جاران ل گه‌ل سه‌ركردێن ئێكێ یێن حزبان ب تایبه‌تی ئێكه‌تیێ كۆمبوویه و پێشنیاز و بۆچوونێن نوو پێداینه و پاشی سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ پشتی جه‌ژنا ره‌مه‌زانێ بۆ چه‌ندین جاران حزبان داخواز دكه‌ت و وی ب خوه ژی سه‌ره‌دانا وان كریه بۆ رێككه‌فتنێ و ده‌ستپێشخه‌ریێن مه‌سرور بارزانی وه‌كو سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ و ئه‌ڤه یا گرنگه كو دناڤمالا كوردستان یدا ده‌ستپێشخه‌ری دهێنه كرن”.
دیاركر ژی” هاتنا هادی عامری بۆ هه‌رێما كوردستانێ یا گرێدای چار خالان بوو ئێك: چارچۆڤێ هه‌ماهه‌نگیێ دخوازیت سه‌ركردایه‌تیا كوردی ب تایبه‌ت سه‌رۆك بارزانی رازی بكه‌ت بۆ ده‌ستپێشخه‌ریه‌كا نوو بۆ ره‌وشێ ب تایبه‌ت ئه‌و باش دڤانن سه‌رۆك بارزانی رێز و خوه‌شتڤیه‌كا مه‌زن ل ده‌ف موقته‌دا سه‌در یا هه‌ی. دوو: چارچۆڤێ هه‌ماهه‌نگیێ هه‌كه زانی سه‌در رازی نابیت ب داخوازیێن وان ئه‌و دێ كارتا دوویێ بكارئینن ئه‌وژی پشكداریا زۆرینه‌یا كورد و شیعه و سوننه‌یان كو ل دووماهیێ جڤاتا نوونه‌ران و حوكمه‌تێ بكه‌نه ئه‌مرێ واقع و حوكمه‌ت ژی سه‌در ب تاوانبار بزانیت وی ده‌می چونكه چارچۆڤێ هه‌ماهه‌نگیێ دخوازیت شه‌رعیه‌تا زۆرینه وه‌ربگریت. سێیه‌م: چارچۆڤێ هه‌ماهه‌نگیێ دبیت په‌یاما ناڤخوه یا كوردستانی ژی ڤێ هه‌بیت كو پارتی و ئێكه‌تیێ رازی بكه‌ت له‌زێ بكه‌ن د ئێكلاكرنا به‌ربژارێ پۆستێ سه‌رۆك كۆماری بۆ وێ چه‌ندێ جڤاتا نوونه‌ران زوو سه‌رۆك كۆماری هه‌لبژێریت و پاشی سه‌رۆك كۆمار به‌ربژارێ پۆستێ سه‌رۆك وه‌زیران راسپێریت بۆ پێكئینانا حوكمه‌تێ چونكه گه‌له‌ك جاران چارچۆڤێ هه‌ماهه‌نگیێ داخواز دكه‌ت كورد به‌ربژارێ خوه ئێكلا بكه‌ن. چار: هادی عامری كه‌سه‌كێ قبوولكریه ژ ئالیێ موقته‌دا سه‌در و چارچۆڤێ هه‌ماهه‌نگیێ ژی ڤه و رازیبوونا ئیرانێ ژی یا هه‌ی”.
پتر رۆهنكر” سه‌رۆك بارزانی رۆله‌كێ گرن گیێ هه‌ی د وێ چه‌ندێ دا كو ئیراقێ ژ چارچۆڤێ گرفتان رزگار بكه‌ت بۆ ڤێ مه‌به‌ستێ ژی هنده‌ك ژ دیرۆكێ بینینه بیرا خه‌لكی، سه‌رۆك بارزانی ل جڤاتا حوكمرانیێ بوو ل ئیراقێ د وان سالاندا گه‌له‌ك بریارێن گرنگ ل ئیراقێ هاتنه ده‌ركرن كو هه‌كه هاتبانه بجهئینان چ جاران ره‌وشا ئیراقێ نه‌دگه‌هشته ئه‌وا ئه‌ڤرۆ هه‌ی، پاشی سه‌رۆك بارزانی د نڤیسینا دستوورێ ئیراقێ دا رۆله‌كێ سه‌ره‌كی هه‌بوو وه‌كو فیدرالیه‌ت و پرسێن مادێ 140 و سامانێن سروشتی و ده‌ستهه‌لاتێن هه‌رێمان و بجهئینانا بنه‌مایێن دیموكراسێ ل ئیراقا نوو هه‌روه‌سا سه‌رۆك بارزانی د پرسا پشكداریا رایا گشتی یا ئیراقی و كوردستانێ ژی ب ده‌نگدانێ سه‌ر دستووری ب سه‌ركه‌فت كو زێده‌تر ژ 85% ژ ئیراقیان ده‌نگ ب دستووری دا. هه‌روه‌سا سه‌رۆك بارزانی د پرسا پێكئینانا حوكمه‌تا ئیراقێ ل سالا 2006 رۆله‌كێ گرنگ هه‌بوو و پشته‌ڤانێ حوكمه‌تا ئیراقێ بوو تا وی ده‌مێ نوری مالكی ب پرس و بۆچوونا سه‌رۆك بارزانی ده‌ستپێشخه‌ری كر ب ناڤێ دیالۆكا نیشتمانی، دیسا ل ئیراقێ ل رۆژه‌كا وه‌كو نوكه ل هه‌لبژارتنێن 2010 تووشی هه‌مان قه‌یرانا پێكئینانا حوكمه‌تێ بوو و پاشی ب ده‌ستپێشخه‌ریا سه‌رۆك بارزانی پشتی ساله‌كێ مالكی شیا حوكمه‌تێ پێكبینیت و سه‌رۆك بارزانی هه‌م مالكی و هه‌م ئه‌یاد عه‌لاوی رازیكرن ب رێككه‌فتنێ، نوكه ژی كو ئیراق د قه‌یرانه‌كا سیاسی دایه، سه‌ركردێن ئیراقێ دووباره دهێنه ده‌ف سه‌رۆك بارزانی”.
