رۆمانا “مەلەكووت” و هندەك پرسیار
شیان كانیساركی
هەر نڤیسینەكا هاتیە نڤیسین یان گۆتن ژ ئالیێ فەیلەسوف، زانا و پەندڤانان ڤە ب تنێ بۆ خوەشیا خوە نەبوو ! ئەگەر خوە دوو ڕێزك ژی بن، دبیت بۆ ڕاوەستاندنا خواندەڤانی بیت، داكو ئێكا هند ژێ چێ بكەن دناف ناخێ خوە دا بچیتە خوارێ و هندەك پرسیاران ژ دەروونێ خوە بكەت. ئەگەر نڤیسین” بەرهەم ب گشتی” چ پرسیاران نە ئازرینیت یان خواندەڤانی نە ئێخیتە دەردێ (لاحەیلولوەلایێ) نابیتە بەرهەمەكێ سەركەفتی، ئەگەر خوە ب هزاران كەس ژی هەبن مریدێن وێ پەرتووكێ”بەرهەمی بن”، چونكی وانە و سەربۆر نە د ژمارا زێدە یا چاپان دایە ( وەكی نوكە هندە هزردكەن) لێ یا گرنگ كا چەند كەس هشیاركرنە؟ ئەرێ كا كی ژ خەوێ هشیاركرە و نەهێلایە لێ ببیتە ئێڤار! هوسا ئەڤ پەرتووكا ل بەر دەستێ مە ژی ژلایێ نڤیسكارێ ئیرانی یێ بەرنیاس ( ئەهرام سادقی 1937ز – 1985 ز ) هاتییە نڤیسین، كو ئێكە ژ ڕۆمانێن هەرە دەگمەنێن فەلسەفی یێن فارسی كو وەكی ژۆرەكا تاڕیە و یا تژیە ژ ڕەشبینی و بێهیڤیبوونێ سەبارەت ڤێ جیهانا ئەم تێدا. ڕاستی ژی دیار دبیت كو نڤیسكاری خوە كرییە د قالبەكێ “كافكایی”دا و بۆ خوە جیهانەكا بەرتەنگ و تایبەت درست كرییە و تێدا دژیت.
هەلبەت پرسیارێن گرنگ و سەرگێژكەر د هێنە ڕێیا خواندەڤانی”ئەو ژی ئەگەر ببینیت”!، بۆ نموونە ل جهەكی دبێژیت: من دڤێت بزانم ئەم ل كێ “چ” د گەرین؟ ئەڤە ئێك ژ وان پرسیارایە كو كارێكتەرەك ژ تە”ئەی خواندەڤان” دكەت، د ڤێ ژیانێ دا تو ل كێ یان چ د گەڕی؟ ژ ڕاست ژی ئەگەر تو شیایی بەرسڤ بدە، ئەرێ كا جارێ ئەم مرۆڤ ب تنێ بۆ خوارن، ڤەخوارن و سێكسی هاتینە هەبوونێ؟ یان ب تنێ بۆ پەرستنێ؟ بۆچی تو ژی نەدبوویە بەرەك د دولەكا كویر دا؟ یان فڕندەك ل ئاسمانان یان گورگەك ل چیایی؟ مێشك و هزر ب تە هاتنەدان، دا كو هەر چ نەبیت ژ گیاندارێن دی پیچەكێ یێ جیاواز بی، ئەز باوەرم هێژ ئەم نزانین و نەشێین “ نەوێرین” ڤێ پرسیارێ بەرسڤ بدەین، دێ بێژن” دێ مالا تە ڤان پرسیارن زێدە و بێ ڕامان” ئەرێ ڕاستە “ بەهرام سادقی” یێ شاش بوو پێدڤی نەدكر ڤێ پرسیارێ ب ئازرینیت، دڤیابا ڕۆمانەكا ئەڤینی یا زانكۆیێ یا بێ بنەما بۆ مە نڤیسیبا دا كەیفا مە هێت نوكە پەرتووك گەهەشتبا چاپا پێنجێ و شەشێ ! خواندەڤانێ كویر دچیت دێ شێت ل بەرسڤا ڤان پرسیاران گەڕیت، لێ یێ سادە دێ هزركەت ب تنێ ئاخفتنەكە د ناڤبەرا دو كارێكتەران دا و دێ بۆریت، خواندەڤانێ چاڤ ڤەكری و هشیار دێ تەماشەی پەیڤێن ل پشت پەیڤان كەت، چونكی نڤیسكار ژی نە یێ بەرهەڤە” مافێ وی یە” دەهـ سالا ب مینیت ب بەرهەمەكی ڤە بنڤیسیت و ئێك بهێت ب دوو خۆلەكان تێبگەهیت، دڤێت وی مێشكی بدەیە كاری و جاران بلا ب ژان ژی بچیت!
پرسیارەكا دی نڤیسكار دكەت، دەمێ د بێژیت: تە باوەری ب ڕۆحی هەیە؟ ڕۆح چییە؟ دێ فەرموو خواندەڤان بەرسڤ بدە، ئەرێ تۆ پێدڤی چەند پەرتووكێن دی ب خوینی داكو بشێی ڤێ پرسیارێ ب تنێ هزر تێدا بكەیی نە بەرسڤ؟! یان دەمێ دبێژیت: “ تو ژبیر دكەیی؟ “ ئەرێ چەند ژ مە ب ئاخفتنا “چنینە دێ ژبیركەیی” هاتنە خاپاندن؟ كێ گۆتی یە مێشكێ مرۆڤی تشتان یان كەسان ژبیر دكەت؟ ما ناڤێ مە نە “ ئینسانە”؟ ئەو ژی ژ ڕها “نسیان” ئانكو ژبیركرن هاتییە مانە وەسایە… ب خودێ جیهان هەمی ب هێت نەشێت تشتەكی ژ بیرا تە ببەت، هزر بكە “تازیە” چەند مرۆڤێن تە دێ ل دەوروبەرێن تەبن؟ مانە جوانە، بەلێ والڵە، ئێ باشە لێ دێ هەتا كەنگی ل نك تەبن؟ ما تو نامینی ب تنێ ل گەل بیرهاتنان؟! كی دێ دلەكی ل دلێ تە دەت؟. ئانكو ئەی “مرۆڤ” ب خوەشخوەشكان د سەردا نەچە، د بنەرەت دا چ بیرهاتنان بۆ خوە چێ نەكە هەتا كو ڕۆژەكێ تو نەچار ببی پێدڤی ژبیركرنێ ببی. نڤیسكار ب زیرەكیا خوە گەلەك پرسیارێن دی د دانیت سەر بەڕكێ پێش چاڤێن خواندەڤانێ مینا وانان: ئەز بۆچی(بۆ كێ) د نڤیسم؟، یان یا گرنگتر و ئاسێتر، تو كــیی؟ و تە چ كرە؟ چەند نڤیسكارەكێ مەزنە لەورا پرسیارێن وی ژی د مەزنن و ب تنێ مرۆڤێن مەزن” هزر ڤەكری “ دشێن بەرسڤ بدەن! وەكی پرسیارا، ئەرێ تو ژ مرنێ د ترسی؟ بۆچی؟
ژێدەر:
پەرتووكا: مەلەكووت.
نڤیسین: بەهرام سادقی.
وەرگێڕان بۆ بەهدینی: سۆلین لەوەند شكاك.
بابەت: ڕۆمان.
ژ.لاپەڕان: 145.
