پارتێن سیاسی ل تورکیا لیستا ناڤێن بەربژارێن خۆ بۆ هەلبژارتنان راگەهاندن
ب، سه‌رجان مەحمود:
پارتێن سیاسی یێن تورکیا لیستا ناڤێن بەربژارێن خۆ دانە کۆمسیۆنا بلند یا هەلبژارتنان، هەدەپە ژ بەر مەترسیا دائێخستنێ ب ناڤێ پارتیا چەپ یا کەسک پشکداریێ د هەلبژارتنان دا دکەت، گەلەک کەسێن ناڤدار ژ ئالیێ هەدەپێ ڤە هاتینە بەربژار کرن، چاڤدێرێن سیاسی دبێژن هەلبژارتنێن ڤێجارێ وەکو چو هەلبژارتنێن بۆری نابن.
پارتێن سیاسی ل تورکیا خۆ بۆ هه‌لبژارتنێن سه‌رۆک کۆماریێ و په‌رله‌مانێ تورکیا بەرهەڤ دکەن و نها 34 رۆژ بۆ هەلبژارتنان ماینە، پارتێن کو مافێن پشکداریێ د هه‌لبژارتنان دا وه‌رگرتینه لیستا به‌ربژارێن خۆ ئێکلا کرن و دانە کۆمسیۆنا بلند یا هه‌لبژارتنێن تورکیا و د ناڤ دو رۆژێن بهێت دا دێ کۆمسیۆنا بلند یا هه‌لبژارتنان بریارێ ل سه‌ر لیستان ده‌ت.
پارتا که‌سک یا چه‌پ کو د جهێ هەدەپێ دا دکه‌ڤیته هه‌لبژارتنان لیستا خۆ یا به‌ربژارێن په‌رله‌مانی رادەستی کۆمسیۆنا بلند یا هه‌لبژارتنان کر، د لیستا پارتیا که‌سک یا چه‌پ یا کوردان دا، 38 که‌سێن کو نها په‌رله‌مانتارن نه‌هاتینە به‌ربژار کرن، د لیستا پارتیا که‌سک یا چه‌پ دا که‌سێن ناڤدار یێن وه‌ک جه‌نگیز چاندار کو یه‌ک ژ رۆژنامه‌ڤان و نڤیسه‌رێ هه‌ری ناڤدار یێ تورکیایه ژ ئامه‌دێ وه‌ک به‌ربژار هاتیه نیشادان، دیسان رۆژنامه‌ڤان و نڤیسه‌رێ ناڤدار حه‌سه‌ن جه‌مال ژ سته‌نبۆلێ و ئه‌کته‌رێ ناڤدار که‌ره‌م فرتنا ژ سته‌نبۆلێ، ئەکادیمیا ناڤدار سه‌ڤیلای چه‌له‌نک ژ شه‌رنه‌خێ وه‌ک به‌ربژار هاتنە ده‌ستنیشان کرن.
ل ئالیێ دی هه‌ڤسه‌رۆکێن هەدەپێ په‌روین بولدان ژ وانێ، میتهات سینجار ژ روحایێ، هه‌ڤسه‌رۆکێن کۆنگرێ دیموکراتیکا گه‌لان سالیحا ئایده‌نیز ژ مێردین و به‌دران ئۆزتورک ژی ژ ئامه‌دێ هاتنە به‌ربژار کرن. هه‌روه‌سا هه‌ڤسه‌رۆکێ کۆمه‌لا مافێن مرۆڤی یێ تورکیا، سه‌رۆکێ ژوورا پارێزه‌ران و هژماره‌ک نڤیسه‌ر، نوژدار و رۆژنامه‌ڤان د لیستا پارتیا که‌سک یا چه‌پ دا جه گرتینە.
د لیستا ئاکپاتیێ دا ژی 70% په‌رله‌مانتارێن کو نها ل په‌رله‌مانی نه نه‌هاتینە به‌ربژار کرن، وه‌زیرێ ناڤخۆ ژ سته‌نبۆلێ، وه‌زیرێ کار یێ حکومه‌تا ئه‌ردۆغانی، جێگرێ سه‌رۆک کۆماری ژ ئه‌نقه‌ره هاتنە ده‌ستنیشان کرن، لێ بینالی یلدرم سه‌رۆک وه‌زیرێن به‌رێ و پڕانیا ئەندامێن سه‌رکردایه‌تیا ئاکپارتیێ نه‌هاتینه به‌ربژار کرن. د ناڤ لیستا ئاکپارتیێ دا چار ئه‌ندامێن هوداپار ژی وەکو بەربژار هاتینە دەستنیشانکرن کو ئەو یەک ژی د چارچۆڤێ رێککەفتنەکا بەری نها دایە کو د ناڤبەرا ئاکپارتیێ و هوداپارێ دا هاتیە کرن، ئارمانجا سەرەکی یا ئاکپارتیێ ژی بدەستڤەئینانا دەنگێن کوردانە ب تایبەتی ژی ل ئامەدێ.
د ناڤ لیستا پارتیا گه‌ل یا کۆماری دا ژی زێده‌تر ژ نیڤا په‌رله‌مانتارێن نها نه‌هاتینە به‌ربژێر کرن، د ناڤ لیستا جەهەپێ دا ژ پارتیا دەڤا یا ب سه‌رۆکاتیا عه‌لی باباجان 25 که‌س و ژ پارتیا سه‌عاده‌تێ 24 که‌س و ژ پارتا پاشه‌رۆژێ یا ئه‌حمه‌د داوود ئوغلۆی ژی 19 که‌س هاتینە به‌ربژار کرن. دیسان ل گۆر رێککەفتنەکێ جەهەپە و پارتیا (ئی) یا ب سه‌رۆکاتیا مه‌رال ئاکشه‌نه‌ر دێ ل نه‌ه باژێران پشته‌ڤانیا به‌ربژارێن هه‌ڤدو که‌ن.
هەروەسا پارتیا (ئی) یا ب سەرۆکاتیا مه‌رال ئاکشه‌ر ژی نیڤا ئەندامێن نها یێن پەرلەمانی جارەکا دی بەربژار کریە، د لیستا وان دا که‌سایەتیێن سیاسی یێن کو به‌ری نها د ناڤ مەهەپێ و ئاکپارتیێ دا جه گرتبوون هاتینە بەربژار کرن، د هه‌مان ده‌می دا پارتیا بزاڤا نه‌ته‌وه‌په‌ره‌ست ژی ل 81 باژێران به‌ربژارێن خۆ ده‌ستنیشان کریە و دایە کۆمسیۆنا بلند یا هەلبژارتنان.
ل ئالیێ دی چاڤدێرێن سیاسی ژی دیار دکەن هەلبژارتنێن ڤێجارێ وەکو چو هەلبژارتنێن بیست سالێن بۆری نابن، چونکی نها ئۆپۆزسیۆنەکا بهێز ل دژی ئەردۆغانی دروست بوویە، ژ بەر قەیرانا ئابووری نها پێگەهێ ئەردۆغانی گەلەک لاواز بوویە، شانسێ ئەردۆغانی ڤێجارێ گەلەک کێمە کو ببیتە سەرۆکێ تورکیا، ژ بەر هندێ ژی دهێتە چاڤەرێکرن کو هەوا پرۆپگاندا هەلبژارتنان ڤێجارێ گەلەک دژوار دەرباز ببیت، هەر ژ نها ڤە سەرکردێن پارتێن سیاسی ب توندی ئێرشی ئەردۆغانی دکەن و ئەردۆغان ژی بەرسڤا وان ددەت و دبێژیت ئەو تنێ دئاخڤن و کەس نەشێت وەکو وی و ئاکپارتیێ تورکیا برێڤە ببەت، ئەردۆغان داخوازا پشتەڤانیێ ل گەلێ تورکیا دکەت.
کۆمپانیێن راپرسیان ژی بەردەوام ئەنجامێن راپرسیان بۆ رایا گشتی ئاشکرا دکەن و ل گۆر ئەنجامێن راپرسیێن هەتا نها هاتینە راگەهاندن، گەلەک یا ب زەحمەتە ڤێجارێ ئەردۆغان و پارتیا وی سەرکەڤن، چونکی تورکیا د قەیرانەکا مەزن یا ئابووری دایە، ژ بەر ئالۆزیێن ل گەل وەلاتێن جیران و هەروەسا پەیوەندیێن خراب یێن تورکیا ل گەل ئەمریکا و ئۆرۆپا، وەلاتیێن تورکیا داخوازا گوهۆڕینا سیستەمێ سیاسی یێ تورکیا دکەن، وەلاتیێن تورکیا دبێژن سەردەمێ دەستهەلاتا ئاکپارتیێ ب دووماهی هاتیە و پێدڤیە قۆناغەکا نوو ل تورکیا دەستپێ بکەت، ل گۆر ئەنجامێن راپرسیان نها شانسێ کەمال کلچدار ئوغلۆی زێدەترە و هەکە چو گوهۆڕینێن نەچاڤەرێکری ل تورکیا روو نەدەن دێ ڤێجارێ کلچدار ئوغلۆ بیتە سەرۆک کۆمارێ تورکیا.
