کۆمپانیێن دەرخستنا نەفتێ یێن خۆمالی دێ ھێنە دامەزراندن
ئەڤرۆ نیوز:
ل گۆرەی پرۆژە قانوونەکا نوو یا پەرلەمانێ کوردستانێ کو خواندنا ئێکێ ژی بۆ ھاتیە کرن، ھەر وەلاتیەکێ ھەرێما کوردستانێ ماف ھەیە داخوازا دامەزراندنا کۆمپانیەکا خۆمالی یا نەفت و گازێ و دەرخستنا وێ بکەت. ئەڤ پرۆژە قانوونە ژ لایێ سەرۆکاتیا ئەنجوومەنێ وەزیران ڤە بۆ پەرلەمانێ کوردستانێ ھاتیە ئاراستەکرن و چاڤەرێ دھێتە کرن د دەمەکێ نێزیک دا بھێتە پەسەندکرن. رێڤەبەرێ کۆمپانیان ل پارێزگەھا دھۆکێ راگەھاند کو ھەتا نوکە چو کۆمپانیێن دەرخستنا نەفتێ یێن خۆمالی ل دھۆکێ نینن، ب تنێ نێزیکی ١٢ کۆمپانیێن ڤەگوھاستنا نەفتێ ل دھۆکێ ھەنە و لێ کاردکەن.
ل گۆرەی نڤیسارا ژمارە ٧٣٧٨ کو ل ١٩-١١-٢٠١٤، سەرۆکاتیا ئەنجوومەنێ وەزیرێن حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ پرۆژە قانوونا دامەزراندنا کۆمپانیێن خۆمالی پێشکێشی پەرلەمانێ کوردستانێ کریە و خواندنا ئێکێ ژی بۆ ھاتیە کرن.
بەیار دوسکی، ئەندامێ لیژنا سامانێن سرۆشتی ل پەرلەمانێ کوردستانێ تایبەت بۆ ئەڤرۆ دیار کر، پشتی خواندنا ئێکێ بۆ ڤی پرۆژەی ل پەرلەمانێ کوردستانێ ھاتیە کرن و ھەردو لیژنێن پەرلەمانی گەنگەشە ل سەر کری، بریارە ل گەل بەرپرسێن وەزارەتا سامانێن سرۆشتی کۆمبین و گەنگەشێ ل سەر ناڤەرۆکا ڤی پرۆژەی بکەین و گۆت ژی: پشتی ئەڤ پێنگاڤە ب دووماھی ھێن، ژ نوو دێ راپۆرتا خوە ئاراستەی سەرۆکاتیا ئەنجوومەنێ وەزیران کەین.
ناڤبری خویاژی کر، دامەزراندنا کۆمپانیێن نەفتێ یێن خۆمالی پشتی پەسەندکرنا قانوونا سندوقا داھاتێ نەفتێ و گازێ ل ھەرێما کوردستانێ ھاتە پێش و گۆت: ئەڤ پرۆژە قانوونە ١٥ مادەیان بخوەڤە دگریت و دڤێت کۆمپانیێ دەستەیەکا برێڤەبرنێ یا پێنچ کەسی ھەبیت و ژ روویێ دارایی و کارگێری ڤە سەربەخۆیا خوە ھەبیت و گرێبەستا دەرخستن و بەرھەمئینانا نەفتێ ل گەل کۆمپانیەکا نەفتێ ئیمزا بکەت. دبیت پشتی بێھنڤەدانا پەرلەمانی ب دووماھی بھێت ل مەھا نەە ئەڤ پرۆژە قانوونە جارەکا دی بھێتە پەرلەمانی و خواندنا دویێ ژی بۆ بێتە کرن و بھێتە پەسەندکرن.
شێروان حیتۆ، رێڤەبەرێ کۆمپانیان ل پارێزگەھا دھۆکێ بۆ ئەڤرۆ دیار کر، ھەتا نوکە چو کۆمپانیێن خۆمالی یێن دەرخستنا نەفتێ ل پارێزگەھا دھۆکێ نینن و نەھاتینە تۆمارکرن، ب تنێ نێزیکی ١٢ کۆمپانیێن ڤەگوھاستنا نەفتێ و خزمەتکاریێن وێ ل دھۆکێ ھەنە و رۆژانە کارێ خوە دکەن و گۆت: ب تنێ ئەو کۆمپانیێن نەفتێ دکرن و دفرۆشن و یێن دبێژنێ خزمەتکاریێن نەفتێ ل دەڤ مە دھێنە تۆمارکرن.
دلزار ئیسماعیل، رێڤەبەرێ گشتیێ تۆمارکرنا کۆمپانیان ل وەزارەتا بازرگانیا حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ دیار کر، نھا نێزیکی ٣٠٠ کۆمپانیێن خزمەتکاریێن نەفتێ یێن تۆمارکری ل ھەرێما کوردستانێ ھەنە کو ژ وان ٢٠٠ کۆمپانی خۆمالی نە و گۆت: ھندەک ژ ڤان کۆمپانیان ب ھەڤکاری ل گەل کۆمپانیێن بیانی نەفتێ دەردئینن و کارەکێ مەزن ژی دکەن و گۆت: مە گەلەک ئاسانکاری بۆ دامەزراندنا کۆمپانیێن خۆمالی یێن نەفتێ کرینە و ئەڤ ئاسانکاریە بووینە ئەگەر کو ھژمارا کۆمپانیێن خۆمالی یێن بوارێ نەفتێ زێدەببن.
ناڤبری ئاماژە دا وێ چەندێ، پتریا وان ٢٠٠ کۆمپانیێن خۆمالی یێن د بوارێ نەفتێ دا ھاتینە دامەزراندن د بوارێ بەلێندەرایەتیا نەفتێ و دابینکرنا خزمەتکاریێن نەفتێ دا کاردکەن و گۆت: زێدەتر ژ ٢٢ ھزار کۆمپانیان ل کوردستانێ ھەنە، ژ وان ژی ١٩ ھزار کۆمپانی خۆمالی نە و سێ ھزار ژی د بیانی نە، ژ ڤی سەرجەمی ژی ٤٤% تورکی نە و ١١% ئیرانی نە.
بەیار دۆسکی خویاژی کر کو زێدەبوونا کۆمپانیێن خۆمالی یێن خزمەتێن نەفتێ ل ھەرێما کوردستانێ کارەکێ باشە و رەنگە ل پاشەرۆژی پشتبەستن ل سەر وان بھێتە کرن بۆ دەرخستنا نەفتێ و گۆت: کارکرنا کۆمپانیێن خۆمالی ل گەل کۆمپانیێن بیانی، دێ بوارێ نەفتێ ل ناڤخۆیا کوردستانێ بەر ب پێشڤەبەت و ل پاشەرۆژێ یێن خۆمالی ژی دێ شێن ب ڤی کاری رابن و نەفتێ دەرئینن.
د. بێوار خەنسی، راوێژکارێ ئاسایشا ئابووری ل ئەنجوومەنێ ئاسایشا ھەرێما کوردستانێ بۆ ئەڤرۆ دیار کر، پێشکەفتنا بوارێ نەفتێ ل ھەرێما کوردستانێ پێدڤی ب دامەزراندنا ھژمارەکا کۆمپانیێن دەرخستنا نەفتێ یێن خۆمالی ھەیە و ئەڤ کۆمپانیە دێ شێن ستراتیژیەکا موکوم بۆ نەفتا کوردستانێ دانن و گۆت: پشتی ھەشت سالان ژ دەرکرنا قانوونا نەفت و گازێ ل ھەرێما کوردستانێ، ئەڤە دێ پێنگاڤەکا باش بیت کو قانوونەک بۆ دامەزراندنا کۆمپانیێن دەرخستنا نەفتێ ژ لایێ پەرلەمانێ کوردستانێ ڤە دەربچیت.