ئاڤاكرن یان كوشتن؟
ل جیهانا پێشكه‌ڤتى به‌لكى ژى كارێ هه‌رى زه‌حمه‌ت و هه‌ستیار ئاڤاكرنا مرۆڤه‌كیه، ئاڤاكرنا مرۆڤ هه‌ر ژ دیرۆكێ ڤه ل دوڤ هه‌مو باوه‌ریان كاره‌كى پیرۆز و خێرێیه. هه‌ر وه‌لاته‌ك پاشه‌رۆژا خوه ب زارۆیێن خوه را گرێ دده‌ت و ب وى هزرى هه‌ر ژ ده‌ما ره‌وزا یێ ڤه ده‌ست ب په‌روه‌رده كرنا زارۆیان دكه‌ن و هه‌م ژ ئالیێ كه‌لتور و هه‌م ژى ژ ئالیێ زانستى ڤه دخوازن جیله‌كى ئانكۆ تاكه‌كى ئاڤاكرى دروست بكه‌ن كو چاوێن وان ل پشت نه‌مینیت. ئه‌م ژى وه‌ك نه‌ته‌وا كورد خوه‌دان چاند ئانكۆ كه‌لتۆره‌كى گه‌له‌ك دێرین و كه‌ڤنارن، هه‌ر چه‌نده ژ ئالیێ ئۆلى و ده‌سهلاتدار و داگركه‌ران ڤه هنده‌ك تایبه‌تمه‌ندیێن دور ژ چاندا مه كه‌ڤتبیته د ناڤ ژیان و ئه‌قلێ مه دا ژى لێ دیسان ئه‌م دشێن بێژن ئه‌م خوه‌دان چه‌نده‌كا دێرین و ب هێزن. چاند ژیانه، هزركرنه، حه‌زكرنه و ناسكرنه، چاندا مه كوردان وه‌ك ژ ناڤێ خوه دهێت چاندا چاندنیێیه. ئه‌م ڤه‌گه‌رن ده‌ستپێكا بابه‌تێ، ئاڤاكرنا تاكه كه‌سى ئانكۆ مرۆڤه‌كى كاره‌كى گه‌له‌ك پیرۆزه و ل وه‌لاتێن پێشكه‌ڤتى په‌روه‌رده ژ هه‌مو كاران گرینگتره. په‌روه‌رده وه‌ك ژێرخانا ئابۆرى، سیاسه‌ت، پیشه و جڤاكه‌كا مۆده‌رن یا ل سه‌ر چاندا خوه یا ره‌سه‌ن دهێته دیتن و د ڤێ چارچووڤێ دا نێزیكى ئاڤاكرنێ دبه‌ن. ل وه‌لاتێ مه ژى ئاڤاكرنا تاكى ل هێڤیا خوه‌دێیه، تاكه وه‌ك ره‌نگ و شێوه تشته‌كییه و وه‌ك هزر و ئه‌قل ژى تشته‌كى گه‌له‌ك جودایه یانى د ناڤ كه‌ساتیكى دا دو كه‌س هه‌یه. ئه‌م وه‌سا بێژن خوه‌دنا بێ پلان ئانكۆ نه‌بوونا ستراتیژیا ده‌م درێژ یا خوه‌دنێ فێربوونه‌ك دده‌ت لێ زانستیێ چێ ناكه‌ت و ڤالاهیه‌ك د مێژسك و شیانێن مرۆڤان دا دهێلیت و تاكه كه‌س ڤێ ڤالاهیێ ب ته‌له‌ڤیزیۆن و ئینته‌رنه‌تێ تژى دكه‌ت. گه‌له‌ك جاران كه‌سێن كو ب وه‌لاتیێن كورد را سه‌ره‌ده‌ریێ دكه‌ن و هه‌ڤالتیا كوردان دكه‌ن، دبێژن خه‌لكێ وه ژ ئالیێ خه‌یالى ڤه گه‌له‌ك ب هێزن لێ هزر و فێربونێن وان ل گه‌ل جڤاكێ ئاسته‌نگه ل هه‌مبه‌ر پێنگاڤ ئاڤێتنا وان، ئه‌ڤ یه‌ك راسته‌خۆ ب په‌روه‌رده و ئاڤاكرنا تاكه كه‌سى ڤه گرێداییه و سیسته‌ما خوه‌دن و ژیانا جڤاكى و مالباتێ نه ئاڤاكه‌ره و كه‌سان به‌ر ب خه‌یالان ڤه هان دده‌ن و ته‌له‌ڤیزیۆن و ئینه‌ته‌رنه‌ت ژى رێ خۆش دكه‌ت بۆ خه‌یالێن دور و كور. مه گه‌له‌ك جاران د نڤیسێن خوه دا به‌حسا چاند، دیرۆك و زانستیێ كریه، ئه‌ڤ هه‌رسێ بابه‌ت پێكڤه گرێداینه و هه‌ڤودو بهێز دكه‌ن، یانى چاندا ره‌سه‌ن، دیرۆكا كه‌ڤنار و زانستا سه‌رده‌مێ…. یا یه‌كێ ب هه‌بوونا خوه مله‌ته‌ك دكه‌ته مله‌ت و ره‌نگه، ژیانه، زمانه و ناسنامه‌یه، یا دویێ خوه زانینه، دیرۆكه، ده‌رسه، ئه‌زمۆنه و هه‌بوونه، یا سێیێ پێشڤه‌چوون، خوه گیهاندنا جیهانێ و بكارئینانا ئه‌قلێیه، ئه‌ڤ هه‌رسێ تایبه‌تمه‌ند هه‌كه ب دروستى هه‌ڤدو خوه‌دان بكه‌ن و ل خوه‌ندنێ بهێنه چاندن دێ ئاڤاكرنا تاكه كه‌سى ل گه‌ل خوه دا بهینیت. سیسته‌مێن هه‌ر وه‌لاته‌كى پێشكه‌ڤتى هانده‌ره د ئاڤاكرنا تاكه كه‌سى دا، سیسته‌م ده‌رفه‌تا كار، خوه‌ندنێ، ژیانه‌كا باش و ئافرینه‌ریێ دده‌ته پێشیا تاكه‌ن خوه، ده‌ما گه‌نجه‌ك ل سیسته‌ما وه‌لاتێ خوه بنێریت و خوه د سیسته‌مێ دا ببینیت و هه‌ست پێ بكه‌ت ژیانا وى د گه‌ره‌نتیێ دایه و پیشه و خوه‌ندنا وى ب رێزدارى ڤه دهێته پێشوازى كرن ب ره‌نگه‌كى ئه‌كتیڤ خوه دكه‌ته د ناڤا سیته‌مێ دا و دبیته مۆتۆرا سه‌ركه‌ڤتنا سیسته‌ما خوه. دبێژن هه‌رێما كوردستانێ ژى سیسته‌مه‌ك هه‌یه لێ كه‌س نزانه چ سیسته‌مه و وه‌سا دیاره سیسته‌مه‌كا ڤه‌شارتییه، مرۆڤ دشێت وه‌سا ژى بێژیت سیسته‌مه‌كا مه یا پلاستیكى هه‌یه، وه‌ك قایشێیه به‌ر ب هه‌ر ئالیكى ڤه دچیت، مه ژى خوه‌ندنگه‌ه هه‌نه، ره‌وزا هه‌نه، زانكۆ هه‌نه و تژییه خوه‌نده‌كار، سالێن ده‌ستپێكێ ب كوردیه و پشتره ل زانكۆ زمانێ خوه‌ندنێ دبیته ئینگیلیز و عه‌ره‌بى و ئه‌م ل به‌ندێ نه پیسپۆر ژێ ده‌ركه‌ڤن. ده‌ما خوه‌ندن ته‌مام ژى دبیت ژ به‌ر ده‌لیڤێن كارى نینه و كه‌رتێ ته‌یبه‌ت هه‌ر ب ئاڤاكرنا قه‌سران را مژوله خوه‌نده‌كار به‌رێ خوه دده‌ن چایخانه یان چاوێن خه به‌ردده‌ن چونا ده‌رڤه‌یێ وه‌لاتی. ژ ئه‌نجاما ڤێ یه‌كێ ژى رۆژ ب رۆژ ده‌رمانخانه، نه‌خوه‌شخانه، چایخانه، كافى و سۆمنخانه و خوارنگه‌ه زێده دبه‌ن. وه‌ك كو براده‌ره‌كى دگۆت، مه ده‌رمانخانه و نه‌خوه‌شخانه گه‌له‌كن ژ به‌ر كو ئه‌م ژ ئالیێ ده‌رونى ڤه نه‌ساخن، مه گه‌له‌ك زێده چایخانه و كافى هه‌نه ژ به‌ر كو ئه‌م بێكارن و به‌تالن و مه گه‌له‌ك سۆمنخانه و خوارنگه‌ه هه‌نه ژ به‌ر كو ئه‌م چاڤ برسى نه و تێربونا مه زه‌حمه‌ته. وه‌ك ئاخاڤتنا داوى هێڤیدارم ئه‌م لاوێن كورد، زارۆیێن كورد ئاڤا بكه‌ن نه كو بده‌ن كوشتنێ و فێرى كوشتنا برایێن خوه بكه‌ن. نا بۆ براكوژى و خوه‌كوژی… ئالیێ مافدار یێ براكوژیێ، خوه‌كوژیێ نینه.
