ئه‌ڤرۆ نیوز:
سپێده‌هیا ئه‌ڤرۆ بهایێ پترۆلێ ل بازارێن جیهانێ بلند بوون توماركر و چه‌نده رۆژه بهایێ پترۆلێ بلنده و دهێته چاڤه‌رێكرن هێشتا بلند بیت ژی.
لگۆری ئاژانسا رویته‌رز، ئه‌ڤرۆ بهایێ به‌رمیلا پترۆلا برێنت ب 42.30 دۆلاران ل بازارین جیهانێ كرین و فرۆتن پی هاتیه‌كرن.
ئه‌گه‌رێن بلندبوونا بهایێ پترۆلێ شاره‌زا هوسا دده‌نه‌خویاكرن هه‌لگرتنا رێكارێن دژی كورونایێ ده‌ستپێكرنا پشكه‌كێ ژ چالاكیێن ئابووری ل ته‌ڤایا جیهانێ پالده‌رێن بلندبوونا بهایێ پترۆلێ یه.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
په‌یڤدارا رێكخراوا ساخله‌میا جیهانێ هوشداریا ئه‌وێ چه‌ندێ دا كۆ ڤایرۆسێ كورونایێ ب دوماهی نه‌هاتیه و نابیت ب هه‌لگرتنا قه‌ده‌غه‌یا هاتنوچونێ وه‌لاتی پرۆسه‌یا خۆ پاراستنێ ب ئاسایی وه‌ربگرن.
مارگرێت هاریس په‌یڤدارا رێكخراوا ساخله‌میا جیهانێ راگه‌هاند ل چه‌ند وه‌لاته‌كان تێبینیا ئه‌وێ چه‌ندێ هاتیه‌كرن ده‌مێ رێكارێن قه‌ه‌غه‌یا هاتنوچونێ نه‌ماین وه‌لاتی هوسا دزانن ئه‌ڤه ڤایرۆسێ كورونایێ ب دوماهی هات، به‌لێ بڤی شیوه‌ی نینه و دوماهی نه‌هاتیه، له‌ورا پێدڤیه خه‌لك خۆ ب پارێزیت.
په‌یڤدارا رێكخراوا ساخله‌میا جیهانی ئه‌و چه‌نده ژی راگه‌هاند: كورونا دوماهی نه‌هاتیه و هه‌تا جیهان هه‌می نه‌هێته پاقژكرن هه‌ر مه‌ترسیا وێ دێ یا به‌رده‌وام بیت، نوكه ناڤه‌ندا به‌لاڤبوونا كورونایێ ل وه‌لاتێن باكور و باشورێن ئه‌مریكا دانه.
ئه‌ڤرۆ ینوز:
وه‌زاره‌تا دارای و ئابووری یا حكومه‌تا هه‌رٍێما كوردستانٍ راگه‌هاند ئه‌وا ل هنده‌ك مالپه‌ر و په‌یجان دهێته گۆتن ده‌ربارێ كێمكرنا موچه‌ی دووره ژ راستیی و بابه‌تێ كێمكرنا موچه‌ی ل كارنامه‌یا كۆمبوونا 3/6/2020 یا جڤاتا وه‌زرێن هه‌رێمێ دا نه‌بوویه.
وه‌زاره‌تا دارای و ئابووری یا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ د راگه‌هاندنه‌كێ دا ئه‌و چه‌نده ژی رونكر زێده‌باری خراپیا ره‌وشا ده‌رونی و ساخله‌می و دارای و ئابووری یا وه‌لاتیان، هنده‌ك كه‌س و په‌یج مالپه‌ر و لایه‌ن یاریێ ب موزایده‌یا هه‌ست و سوزا وه‌لاتیێن هه‌رێما كوردستانێ ب گشتی و فه‌رمانبه‌ران و موچه‌خوران دكه‌ن، ئه‌ڤا هاتیه به‌لاڤكرن و گۆتن ل سه‌ر هاتیه كرن دووره ژ راستیێ یه و بۆ هه‌موو لایه‌نه‌كی روون دكه‌ین د كارنامه‌یا كۆمبوونێ دا بابه‌تێ كێمكرنا موچه‌ی تێدا نه بوو.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
لگۆری دوماهی ئامارێن توشبوویێن ڤایرۆسێ كورونایێ ل جیهانێ، ئه‌و وه‌لاتێن زۆر ترین توشبوو و مری ب ئه‌گه‌ری ڤایرۆسێ كورونایی هه‌ین ئه‌مریكا و به‌رازیل و روسیا و بریتانیا و ئیسپانیا و هندستان و ئیتالیا و پیرۆ و ئه‌لمانیا و توركیا و ئیران و فه‌ره‌نسا و چیلی و مه‌كسیك و سعودی و كه‌نه‌دا و پاكستان و چین بوون.
لگۆری ئاماران ل ته‌ڤایا جیهانێ سێ ملیۆن و 283 هزار و 288 كه‌س توسبوویێن ڤایرۆسێ كورونایێ ساخ بوینه.
هه‌ر دیسا لگۆری ئاماران ئه‌وێن ب ئه‌گه‌ری ڤایرۆسێ كورونایی گیانێ خو ژ ده‌ست داین 398 هزار و 142 كه‌سن ل ته‌ڤایا جیهانێ.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
ئه‌ڤرۆ 5/6/2020 وه‌زاره‌تا ساخله‌میا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ به‌لاڤكریه دو وه‌لاتیێن هه‌لگرێن ڤایرۆسێ كورنایێ ل باژێرێ سلێمانێ گیانێ خۆ ژ ده‌ست دان.
د راگه‌هاندنه‌كێ دا وه‌زاره‌تا ساخله‌میا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ به‌لاڤكریه و تێدا هاتیه ئه‌و دو توشبوویێن زه‌لام ژیێن وان 64 و 56 سال بوون و ئاكنجیێن باژێرێ سلیمانیێ نه و پشتی ڤه‌مانا وان ل نه‌خوشخانه‌یی ل سه‌ر ئامێرێ هه‌ناسه‌دانا ده‌ستكرد پشكا چاڤدێریا چر گیانێن خۆ ژ ده‌ست داینه.
د راگه‌هاندنا وه‌زاره‌تا ساخله‌مێ دا هاتیه دیاركرن دو توشبوویێن ڤایرۆسێ كورونایێ كوڤید 19 زه‌لامن كر ژیێ وان 64 و 56 سال بوون و ئاكنجیێن باژێرێ سلێمانیێ،
پشتی ڤه‌مانا وان ل نه‌خوشخانه‌یی ل سه‌ر ئامێرێ هه‌ناسه‌دانا ده‌ستكرد پشكا چاڤدێریا چر گیانێن خۆ ژ ده‌ست داینه.
وه‌زاره‌تا ساخله‌میێ دا دیاركرن كۆ زێده‌باری سه‌رخوشیێ ل كه‌س و كارێن وان دكه‌ین و هیڤی دارین وه‌لاتی پێگیر و رێنمایێن ساخله‌میێ بن.
ئەڤرۆ نیوز،عەلی حاجی :
ئەندامەکێ لژنا دووفچوونا بازاری ل زاخۆ بۆ ئەڤرۆ نیوز دیار کر ب مەرەما چاڤدێریکرنا بازاری ل زاخۆ وان لژنەیا خوە کری یە ١٠ بازنە و هژمارەکا دیتر یا رێڤەبەریێن دیتر دناڤ لژنا خوە دا زێدە کرینە.
زێدەتر وەلات هەجەر گۆت : ب مەرەما جێبەجێکرنا رەوشا بازاری ل زاخۆ و دەوربەرا نوکە دا لژنەیا وان بەرفرەهتر بوویە و ئێکەم جار لژنەیا وان هەژمارەکا رێڤەبەریێن دیتر بوینە ئەندام وەکو ( قایمقامی و ئاسایش و پولیس و باژێرڤانی و ئەوقاف وچاڤدێریا بازرگانی و کونترولا جوری و گەشت و گوزار کار و راهێنان پیشەیی و رەوشەنبیری و سەندیکا کرێکاران و ڤەگوهاستنێ ) و دگەل زێدەبونا ئەندامێن لژنامە د نوکە دا مە لژنەیا خوە کری یە ١٠ بازنە و ب سەر باژێرێ زاخۆ و ناحیێن سەر ب وێ ڤە بەلاڤ کرینە دا کو بشێن کونترولەکا باش ل سەر بازاری بکەین ب مەرەما جێبەجێ کرنا رێکارێن حکومەتێ هەرێما کوردستانێ ل دور خوە پاراستن ژ ڤایروسێ کورونایێ .
ناڤهاتی خویا کر ژی ” د سەرەدانا مە یا دوهی دا ل رۆژا پێنچ شەمبێ ٤/٦/٢٠٢٠ بۆ ناڤ سەنتەرێ باژێرێ زاخۆ و ناحیێن وێ ڤە مە سەرەدانا ٤٩٨ جهان کر بوو ژ وان ژی ٢١ جهـ کو پرانیا مارکێت و نانپێژی بون بۆ ماوەیێ نێزیکی حەفتیەکێ هەتا نێزیکی هەیڤەکێ هاتنە دائێخستن و هوشداری ژی ب ١٠١ جهان هاتە دان و ئەڤرۆ ل روژا ئەینیێ ژی دێ لژنەیا مە بەردەوام بیت ل سەر دیفچوونا بازاری دا کو رێنمایێن حکومەتێ ب هێنە جێبەجێ کرن.
ئه‌ڤرۆ
رێڤەبەرێ نەخۆشخانا شەهید تاهیر عەلی والی بەگ راگەهاند، تووشبوویەكێ دی یێ کۆرۆنا كۆ زه‌لامه و ژیێ وی 64 ساڵە پشتی ڤه‌مانا وی ل نه‌خوشخانه‌یێ بۆ ده‌مێ سێ رۆژان گیانێ خۆ ژ ده‌ست دا.
ئازاد هەورامی، ڕێڤه‌بەرێ نەخۆشخانەیا شەهید تاهیر عەلی والی بەگ راگەهاند تووشبوویی ب پرانی نیشانێن ڤایرۆسێ كورونایی هه‌بوو، چه‌ند نه‌خوشیێن دی ژی هه‌بوون ب تایبه‌تی نه‌خوشیا هه‌ناسه‌یێ و ئاریشا سیهان هه‌بوو.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
وه‌زاره‌تا كاره‌با حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ بریار دا هه‌ر پشكداره‌كێ ژ 15/6/2020 قه‌رێن حكومه‌تێ بده‌ت ئه‌ڤه 15% لێ خوشبون بۆ هێته‌كرن.
د راگه‌هاندنه‌كێ دا وه‌زاره‌تا كاره‌با هه‌رێما كوردستانێ به‌لاڤكریه و تێدا هاتیه كۆ ل جڤینا 3/6/2020 یا جڤاتا وه‌زیران یا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، هه‌موو پشكدارێن كاره‌بێ یا مالان و پیشه‌سازی و بازرگانی و چاندنێ ئاگه‌هدار دكه‌ین كۆ ژ رۆژا 15/6/2020 قه‌رێن كاره‌بێ بده‌ن دێ 15% لێخوشبوون بو ئێته‌كرن.
وه‌زاره‌تا كاره‌بێ ئه‌و چه‌نده ژی دیاركر د راگه‌هاندنێ دا، هه‌موو پشكداریێن كاره‌بێ دشێن مفایی ژ ئه‌ڤێ ده‌لیڤه‌یێ وه‌ربگرن ژ 6/6/2020 سه‌ره‌دانا ریڤه‌به‌راتی و فه‌رمانگه‌هێن كاره‌بێ بكه‌ن و قه‌رێن خۆ بده‌ن.
ئه‌ڤرۆ نیوز، عه‌زیز هه‌ورامی:
بڵاوو بونه‌وه‌ی ڤایرۆسی كۆرۆنا له كوردستان و ده‌وڵه‌تانی دراوسێ و ئاستی بازرگانی هه‌رێم له‌گه‌ڵ ده‌وڵه‌ته‌كان بۆ خوار نیوه دابه‌زییوه داهاتی گومرگیش بۆ نیوه زیاتر دابه‌زیوه.
ساماڵ عه‌بدولره‌حمان به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی گومرگی كوردستان، به ئه‌ڤرۆ نیوزی ڕاگه‌یاند:” له سه‌رجه‌م ده‌روازه‌كانی بازرگانی هه‌رێمی كوردستان له‌گه‌ڵ ده‌وڵه‌تی توركیا و ئێران 50% ئاڵو گۆڕی بازرگانی كه‌میی كردووه ئه‌ویش به‌هۆی كاریگه‌ری كۆرۆنا و قه‌یرانی دارایی به رۆكی كوردستانی گرتوه‌ته‌وه”.
ساماڵ عه‌بدولره‌حمان وتیشی:” به‌راورد له‌گه‌ڵ قۆناخی سه‌ره‌تایی ڤایرۆسی كۆرۆنا ڕه‌وشی بازرگانی باشتر بووه، وه له‌گه‌ڵ باشتربوونی ڕه‌وشی بازاڕ و كه‌مبوونه‌وه‌ی قه‌یرانی دارایی به‌رزبونه‌وه‌ی نرخی نه‌وت و ئاسایی بونه‌وه‌ی مووچه ئه‌وه ئاستی بازرگانی باشتر ده‌بێت، كۆرۆنا و قه‌یرانی دارایی خواست له‌سه‌ر كاڵاكان له بازاڕ دابه‌زیوه، به‌تایبه‌ت كه‌مالیاته‌كان جوڵه‌ی بازرگانیان كه‌م بوه‌ته‌وه”.
هه‌روه‌ها ئاماژه‌ی به‌وه‌دا :” هاوڵاتییان زیاتر له بازاڕه‌كان خواستیان له‌سه‌ر ئه‌و پێداویستیانه‌ییه ڕۆژانه پێویستیانه جوڵه‌ی بازرگانیش زیاتر له‌و كاڵایانه‌یه هاوڵاتییان ڕۆژانه به‌كاری ده‌هێنن”.
ناوبراو زیاتر زانیاریداو گوتی:” له‌گه‌ڵ دابه‌زینی جووڵه‌ی بازرگانی داهاتی گومرگیش بۆ نیوه دابه‌زیوه، ئه‌م دابه‌زینی جوڵه‌ی بازرگانییه جیهانی گرتووه‌ته‌وه نه‌ك ته‌نها كوردستان”.
ئه‌ڤ نیوز:
وه‌زاره‌تا ساخله‌میا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ د راگه‌هاندنه‌كێ دا به‌لاڤكریه، كۆ ڤایرۆسێ كورونا كۆڤید 19 ل هه‌رێما كوردستانێ زێده‌باری رێكارێن خوپاراستنێ به‌ر به‌لاڤ بوویه كۆ ئه‌وێن هاتینه كه‌ره‌نتینه‌كرن 12422كه‌سن، هه‌تا نوكه 1058 وه‌لاتی مانیه د كه‌ره‌نتینه‌كرنێ دا، ل 24 ده‌مژمێرێن بوری دا 3559 پكشنین هاتینه كرن و ل پارێزگه‌ها هه‌ولێرێ 4 و ل سلێمانێ 48 و ئیدارا گه‌رمیان 2 و ئیدارا راپه‌رین 7 توشبوویێن كورونایێ هاتنه توماركرن.
د راگه‌هاندنا وه‌زاره‌تا ساخله‌میا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ئه‌و چه‌نده تێدا هاتیه كۆ ژماره‌یا گشتی یا توشبوویێن ڤایرۆسێ كورونایێ كوڤید 19 ل هه‌رێما كوردستانێ 910 توشبوونن، دناڤا وان دا 16 كه‌س 441 كه‌س ژی ساخ بووینه و 453 كه‌س ژی ل بن چاڤدێریا نوژداری دانه.
نيشاندان