سەرۆك بارزانی پەیوەندییەكا تەلەفۆنی ل گەل عەلی باپیر، سەرۆكێ كۆمەلا دادگەری كوردستان ئەنجامدا و تێدا پیرۆزباهی ئاراستەی وی و سەركردایەتییا نوو یا حزبا وی كر ب هەلكەفتا ب دوماهی هاتنا كۆنگرەیێ پێنجێ یێ كۆمەلێ و هەلبژارتنا وی وەكو سەرۆكێ كۆمەلێ.
سەرۆك بارزانی هەڤدەم هیڤییا سەركەفتنێ بۆ سەرۆكێ كۆمەلا دادگەری و سەركردایەتییا نوو یا وێ حزبێ خواست.
ژ ئالیێ خوەڤە مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ پەیامەكا پیرۆزباهی ئاراستەی عەلی باپیر، سەرۆكێ كۆمەلا دادگەری كوردستانی و سەركردایەتییا نوو یا كۆمەلێ كر وپیرۆزباهی لێكر ب هەلكەفتا هەلبژارتنا وی وەك سەرۆكێ كۆمەلا دادگەری كوردستان و سەركەفتنا كۆنگرەیێ وان.

دوهی چارشەمبی 23/7/2025، ب سەرپەرشتییا مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، جڤاتا وەزیرێن هەرێما كوردستانێ كۆمبوو.
تەوەرێ سەرەكیێ كۆمبوونێ، تایبەت بوو ب گەنگەشەكرنا پێشهاتێن ڤێ دوماهیێ یێن بجهئینانا دوماهی رێككەفتن و تێكگەهشتنا هەڤپشك د ناڤبەرا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا فیدرالیدا، كو حەفتییا بۆری ژ ئالیێ هەردو جڤاتێن وەزیران هاتیە پەسەندكرن و تایبەتە ب مووچە و شایستەیێن دارایی یێن هەرێمێ و هنارتنا پەترۆلێ و داهاتیێن نە پەترۆلی و میكانیزم و پێرابوونێن تایبەت ب پێنگاڤێن داهاتی ژ رێككەفتنێ ژ ئالیێ وەزارەت و ئالیێن پەیوەندیدار و لژنەیێن هەڤپشك یێن هەردو ئالییان.
جڤاتا وەزیرێن هەرێما كوردستانێ، دوپاتكر كو هەرێما كوردستانێ هەموو پێگیریێن خوە ب تمامی بجهئیناینە. سەبارەت ب پشكا گەنجینەیا فیدرال ژ داهاتێن نە پەترۆلی ل هەرێما كوردستانێ، وەزارەتا دارایی و ئابۆری ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ گۆژمەیێ 120 ملیار دینار ب كاش ئێخستیە سەر هەژمارا وەزارەتا داراییا فیدرالیڤە وەك د رێككەفتنا هەڤپشكدا هاتی، ئەڤە سەرەرای هنارتنا لیستا مووچەی یا پەسەندكری یا هەردو مەهێن پێنج و شەش و هووربینیكرنا هەڤپشك یا هەردو وەزارەتێن دارایی و هنارتنا تەرازییا پێداچوونا مەهانە و بەردەوامییا تیما هەڤپشك یا هەردو دیوانێن چاڤدێرییا داراییا فیدرال و هەرێمێ د هووربینییا وەرزییا داهات و خەرجییان، سەبارەت ڤێ چەندێ ژی هەرێما كوردستانێ هەموو داهات و خەرجیێن خوە، ب زەلالی ل پێشبەری وان بەرچاڤ كرینە.
سەبارەت پەترۆلێ ژی، وەزارەتا سامانێن سروشتی ل هەرێما كوردستانێ ل چەند رۆژێن بۆری و ب رێكا لژنەیەكا هەڤپشك، هەموو ئاسانكاری پێشكێشی لژنەیا وەزارەتا پەترۆلا فیدرالی و كۆمپانییا سۆمۆ كریە ل بەردەستئێخستنا پێزانین وداتایان و سەرەدانێن راستەوخوە بۆ هەموو زەڤیێن پەترۆلی ل هەرێما كوردستانێ، لژنەیا تەكنیكییا هەردو وەزارەتان، ل سەر پڕتۆكۆلێ دەستپێكرنا هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ ب رێكا كۆمپانییا سۆمۆ گەهشتنە تێكگەهشتنا هەڤپشك بۆ وێ رێژەیا پەترۆلێ ئەوا نوكە هەرێما كوردستانێ بەرهەم دئینیت، چونكە ژ ئەگەرێ هێرشێن درۆنی یێن نەڕەوا یێن تیرۆرستان ل ڤێ دوماهیێ ل سەر زەڤیێن پەترۆلی یێن هەرێمێ، بەرهەمئینانا پەترۆلێ، ب شێوەیەكێ بەرچاڤ ل زەڤییان كێمكریە.
ئەڤ پێرابوونە ژی پێگیرییا هەرێما كوردستانێ ب رێككەفتنێ پشتڕاست دكەت، لەوما دڤێت د بەرامبەر ژی دا حوكمەتا فیدرال پێگیرییا خوە ب گۆڕەی رێككەفتنێ بجهبینیت ب هنارتنا ئێكسەر یا مووچە و شایستەیێن دارایی یێن خەلكێ كوردستانێ، كو هەتا نوكە نە هنارتینە و فەرمانبەرێن هەرێمێ بۆ دەمێ سێ مەهایە هاتینە بێبەهركرن ژ شایستەیێن دارایی یێن خوە، كو مافەكێ دەستووری و قانوونیێ وانە و نابیت ل بن هیچ بهانەیەكێ، ئەو مافە بهێتە بنپێكرن ب تایبەتی ژی ئەوا ل سەر هەرێما كوردستانێ، ب زێدە ژی ڤە هاتیە بجهئینان.
جڤاتا وەزیران ، ب رێز و پێزانینەكا مەزنڤە، هەلوەستێ بەرپرسیارانە و خۆڕاگرییا خەلكێ هەرێما كوردستانێ بلند د هەلسەنگینیت كو سەرەرای رەوشا دژوار یا ئابۆری كو بوونە قوربانی بڕیارەكا نەڕەوا و نەدەستووری، بەلێ تێگەهشتنا پێدڤی بۆ ڤێ رەوشێ هەیە كو ب سەر هەرێما كوردستانێ هاتیە سەپاندن و ب هەستكرن ب بەرپرسیارەتییەكا بلند، داكۆكی ل قەوارەیێ دەستووریێ هەرێما كوردستانێ دكەن. جڤاتا وەزیران خەلكێ كوردستانێ ژی پشتڕاست دكەت كو ژ پێخەمەت دابینكرنا مووچە و شایستەیێن خەلكی، هیچ دەمەكی خەمساریێ ناكەت و دەستبەرداری مافێن خەلكێ كوردستانێ نابیت.
جڤاتا وەزیران داخواز ژ دەزگەهێن راگەهاندنێ ل كوردستانێ دكەت، ب شێوەیەكێ راستگۆیانە و بەرپرسیارانە كار بكەن و نەبنە سەكۆیەك بۆ بەلاڤكرنا پێزانینێن نەڕاست و دۆر ژ تێكدانێ و خرابكاریێ ئەركێ خوە بجهبینن و نەبنە بلندگۆیێن وان كەسێن كاری بۆ دروستكرنا گرژیێ دكەن و هەردەم بەهانەیان بۆ وێ ستەمێ دئینن كو ل فەرمانبەر و خەلكێ كوردستانێ ب گشتی دهێتە كرن.

مالپەرێ (العربی الجدید) بەلاڤكر: ژ ئەگەرێ هێرشێن درۆنی ئەوێن ل سەر هەرێما كوردستانێ هاتینە كرن، بەرهەمێ پەترۆلێ 70% كیچمكریە و ل سەر ئاستێ سالانە دبیتە 11 ملیار دۆلار.
دوهی چارشەمبی 23/7/2025، مالپەرێ (العربی الجدید) د راپۆرتەكێدا باس ل وێ چەندێ دكەت هێرشێن درۆنی شیانێن هەرێما كوردستانێ ژ بەرهەمئینانا پەترۆلێ كێمكرینە و نێزیكی70% ژ بەرهەمێ پەترۆلا هەرێما كوردستانێ كێمكریەو، مەحموود خۆشناو، شیرەتكارێ جڤاتا نوونەرێن كوردستانێ بۆ وێ رۆژنامەیێ پۆختەیا پێزانینان ل سەر زیانان بەرچاڤكر.
ب گۆڕەی پێزانینێن وی شیرەتكاری، بەرهەمێ زەڤیێن پەترۆلی ل هەرێما كوردستانێ رۆژانە ب ڤی شێوەیی بوو: زەڤییا خورمەلە 100 هزار بەرمیل، زەڤییا سەرسنك ل دهۆكێ 30 هزار بەرمیل، زەڤییا پێشابێرێ و تاوكێ ل زاخۆ 107 هزار بەرمیل، عێن سفنێ (شێخان) 11 هزار و 500 بەرمیل، زەڤییا شێخان ل باكوورێ رۆژئاڤایێ هەولێرێ 48 هزار بەرمیل.
ل دۆر زیانێن دارایی د راپۆرتا وێ رۆژنامەیێدا هاتیە» ل سەر ئاستێ سالانە زیان ژ 11 ملیار دۆلاران دەرباز دبن، ل گەل راوەستاندنا وەبەرئێنانەكا ب قەبارەیێ 400 ملیۆن دۆلاران».
هەروەسا ئاماژە بۆ وێ چەندێ هاتیە كرن كو رێژەیا بەرهەمێ هەرێما كوردستانێ ژ پەترۆلێ ژ 280 هزار بەرمیلان بۆ 81 هزار بەرمیلان هاتیە خوار. بەرهەمێ هەرێما كوردستانێ ژی بەری وان روودانان 8% ژ بەرهەمێ پەترۆلێ ئیراقێ پێك دئینا، بەلێ نوكە بۆ 4% هاتیە خوار، لەوما زیانگەهاندن ب زەڤیێن پەترۆلێ ل هەرێما كوردستانێ تنێ زیان بۆ هەرێما كوردستانێ نابیت، بەلكو زیانێ دگەهینیتە ئابۆرێ ئیراقێ ژی.
ئەحمەد سەباح ڤەكۆلەرێ سیاسی د داخۆیانییەكێدا بۆ وی مالپەرێ، باس ل وێ چەندێ كریە كو حوكمەتا فیدرالی ئاگەهداری ئالیێن هێرشكەرە، بەلێ بێدەنگیێ د هەلبژێریت بۆ وێ چەندێ دەمێ ب سەرڤە ببەت و فشارێ بێخیتە سەر هەرێما كوردستانێ د پرسا پەترۆلێدا.

پێزانینێن هەوالگری و هەرێمی، وێ چەندێ دیار دكەن، كو هەر روو ب رووبوونەكا سەربازییا راستەوخوە د ناڤبەرا واشنتۆنێ و تەهرانێدا، وەكو خولەكێن پێشتر یێ گرژیێن سنووردار نابیت، بەلكو ئەگەر هەیە ب لەز بەرفرەه بیت و ئێك چریسكا شەڕی ل بەغدایێ بیت، كو چەندین سالە مەیدانا ململانێیا نەراستەوخوەیە د ناڤبەرا ئیرانێ و ئەمریكا دا.
حسێن ئەلئەسعەد، چاڤدێرێ سیاسی و پسپۆرێ كاروبارێن هەرێمی، هۆشداری ژ دەرئەنجامێن هەر ململانێیەكا نوو د ناڤبەرا ئەمریكا و كۆمارا ئیسلامییا ئیرانێ دا و گوت» ئیراق دێ ئێكەمین وەلاتێن زیاندار بیت ژ روویێ ئەمنی، ئابۆری و جڤاكیڤە، ب حوكمێ پێگەهێ وێ یێ جوگرافی و هەستیارییا رەوشا سیاسی د ناڤبەرا هەردو ئالییاندا».
وی چاڤدێرێ سیاسی بۆ مالپەرێ (بەغداد ئەلیەوم) یێ ئیراقێ دوپاتی ل سەر وێ چەندێ كر كو ژ بەر رۆناهییا گرژیێن زێدە د ناڤبەرا ئەمریكا و ئیرانێدا، ئاخڤتن ل سەر ئەگەرێ دەستپێكرنا شەڕەكێ نوو ژ ئالیێ واشنتۆنێ ڤە دژی تەهرانێ، دلتەنگییەكا مەزن ل ئیراقێ دروست كریە، ئەوژی ژبەر هەستییاریا پێگەهێ جوگرافی و سیاسی د ناڤبەرا هەردو ئالییاندا.
ئیراق وەك لاوازترین خال د هەر پێشهاتەكا داهاتیدا دهێتە هەژمارتن، چونكە هەتا نوكە ژی خودانا ژێرخانەیەكا ئەمنی و ئابۆرییا ئارام نینە كو بشێت دەرئەنجامێن هەر شەڕەكێ نوو ل دەڤەرێ هەلبمێژیت، ب تایبەتی ل گەل وان قەیرانێن ئابۆری و فشارێن جەماوەری یێن ناڤخوەیی یێن بەر ب زێدەبوونێ دچن ژ بەر تێكچوونا ژیارێ و خزمەتگوزارییان تێدا دروست بووی.
ئەو پسپۆرێ سیاسی دبێژیت» هەر پێشهاتەكا سیاسییا بەرفرهە ل دەڤەرێ تنێ د ناڤ سنوورێن ئیرانێدا نامینیت، بەلكو دێ دەرئەنجامێن راستەوخوە ل سەر ئیراقێ هەبن، چ ژ روویێ ئەمنی، ئابۆری، یان جڤاكیڤە. ئیراق ژ ئالییەكی هێزێن سیاسی و چەكداری یێن گرێدای ئیرانێ ب خوەڤە دگریت و ژ ئالییەكێ دیڤە ژی مێهڤاندارییا هێزێن ئەمریكی دكەت د چارچۆڤەیێ هاریكارییا ئەمنیدا، ئەڤە ژی وەلێدكەت ببیتە ئەگەرێ مەیدانەكا پێكدادانێ بۆ هەر ململانێیەكا ب وەكالەت».
ئەلئەسعەدی ئاماژە ب وێ چەندێ ژی كر» بەرژەوەندییا ئیراقێ د وێ چەندێ دایە كو خوە دۆر بكەت ژ وێ چەندێ ببیتە مەیدانا ئێكلاكرنا حیساباتێن هەرێمایەتی و نێڤدەولەتی، چونكە ئیراقێ خوە ل بەر شەڕەكێ نوو ل دەڤەرێ ناگریت و پێدڤییە ئەم هەموو تێبگەهین كو یاریكرن ب ئاگرێ ل ڤێ دەڤەرێ دێ دەرئەنجامێن كارەساتبار هەبن كو دێ مە هەموویان بێی جوداهی ڤەگریت».

رۆژنامەیەكا ئیسرائیلی د راپۆرتەكا خوە دا باس ل وێ چەندێ دكەت، وەلاتێن رۆژئاڤا ب تایبەتی ئەمریكا، بەرانبەر هێرشێن درۆنی ل سەر زەڤیێن پەترۆلی یێن هەرێما كوردستانێ.
دوهی چارشەمبی 23/7/2025، رۆژنامەیا جیرۆزلیم پۆست یا ئیسرائیلی د راپۆرتەكێدا باس ل وێ چەندێ كر، هەلوەستێ بەغدا بەرانبەر هێرشێن درۆنی ل سەر هەرێما كوردستانێ، گەلەك یێ خاڤە و جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ بزاڤكریە روونشتنەكا تایبەت ل سەر بكەت، بەلێ یا سەركەفتی نەبوو. پترییا هێرشان ژی ل سەر دەزگەهێن پەترۆلی هاتینە كرن.
رۆژنامەیا ناڤبری ئاماژە ب وێ چەندێ ژی كریە» كورد شیاینە پەیاما نەرازیبوونێ ل سەر هەلوەستێ بەغدایێ بگەهینە رۆژئاڤا، لەوما وەلاتێن رۆژئاڤا ب تایبەتی ئەمریكا ژ هەلوەستێ بەغدایێ گەلەك د دلتەنگن».
رۆژنامەیا جیرۆزلیم پۆست بەلاڤكر ژی» بێ هەلوەستییا بەغدا ل لێپرسینێ ژ هێرشبەران، وەدكەت هێرش زێدەتر ببن ورۆژئاڤا ژی دێ زێدەتر بێ ئومێد بیت».