دوهی دوشەمبی 28/7/2025 ل سەلاحەدین، سەرۆك مەسعود بارزانی، پێشوازی ل شاندەكێ كۆمارا ئیسلامییا ئیرانێ ب سەرۆكایەتییا رەزا رەحمانی، پارێزگارێ ئازەربایجانا رۆژئاڤا (ئۆرمیێ) كر.
د دیدارەكێدا پارێزگارێ ئازەربایجانا رۆژئاڤا سلاڤێن تایبەت یێن مەسعود پزیشكیان، سەرۆككۆمارا ئیسلامییا ئیرانێ گەهاندنە سەرۆك بارزانی و هەروەسا سوپاسییا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ژی كر كو ئاسانكارییەكا گەلەك باش بۆ وان سەرەدانكاران دكەت كو ب رێكا دەرگەهێ سنۆریێ حاج ئومەران سەرەدانا ئیراقێ دكەن.
هەر د وێ دیدارێدا، دوپاتی ل هەڤبەندی و دۆستایەتییا دیرۆكی د ناڤبەرا هەرێما كوردستانێ و كۆمارا ئیسلامییا ئیرانێ دا و پێشڤەبرنا هەڤبەندیێن ئابۆری و لڤینا بازرگانی د ناڤبەرا هەردو ئالییاندا هاتە كرن.

نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ د پەیڤەكێدا كو دوهی دوشەمبی 28/7/2025 ل هەولێرێ ل چالاكییەكا رێكخراوا (یەزدا) یا ئێزدی و رێكخراوا (جێرمەن كووپەریشن) یا ئەلمانی بۆ سالڤەگەرا 11 یا جینۆسایدا ئێزدییان هاتیە پێشكێشكرن، سەرەرای بەرچاڤكرنا رەوشا ئێزدییان، دوپاتی ل پێگیریێ ب پێشكێشكرنا هەموو جۆرێن پشتەڤانیێ بۆ ئێزدییان و پاراستنا مافێن وان كر.
دلشاد شەهاب، هاریكارێ سەرۆكێ هەرێمێ و پەیڤدارێ سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ ب نوونەرایەتییا نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ و ب هەڤالینییا شاندەكێ سەرۆكایەتییا هەرێمێ، پشكداری د وێ چالاكیێدا كر و پەیڤا سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ پێشكێشكر.
دەقێ پەیڤا سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ:
چەند ڕۆژێن كێم یێن ل بەراهییا مە، ئەم دێ بیرهاتنا ب ژان و ئێش یا (11) سالییا جینۆسایدا ئێزدییان كەین. هەر سال هەرێما كوردستانێ ب هەموو پێكهاتێن خوەڤە، وەك چەندین بیرهاتنێن دی یێن تەحل، ب خەمەكا كوور، ڤێ بیرهاتنێ زندی دكەت، ئو ب ڕێز و وەفاداری، هەموو قوربانیێن وێ تاوانكارییا سەد سالێ، ب بیر دئینیت. كۆمكوژییەكا كێم وێنە یا دیرۆكی، كو ڕێكخراوا تیرۆرستییا داعشێ، ل شەنگالێ و دەڤەرێن ئێزدییان، ل‌ هەمبەر خەلكێ سڤیل و بێگونەهێ مە یێ ئێزدی، ئەنجام دای.
ئەم دەستخوەشیێ ل ڤێ چالاكیێ دكەین كو ڕێكخراوا یەزدا ب هاریكارییا ڕێكخراوا جێرمەن كووپەرەیشن، بۆ ساخكرنا ڤێ بیرهاتنێ، رێكئێخستییە‌. هەروەسا جهێ دەستخوەشیێیە كو رەڤاندی یێن كەچ و خۆرتێن ئێزدی یێن ڕزگاربوویێن دەستێ داعشێ، رۆلێ سەرەكی بۆ بەرهەڤكرن و سازكرن و بڕێڤەبرنا ڤێ چالاكیێ گێڕایە. ئەڤە نیشانا هێز و ڕژدی و ئیرادەیا وان یا ب هێزە بۆ ڕابوونەڤێ و بەردەو‌امبوونێ.
پیرۆزباهیێ ل وان ژی دكەم یێن كو ب شێوەیەكێ سەركەفتی، بەرنامەیێ مەشقكاریێ یێ (مافێن خوە بزانە) ب دووماهی ئینای، هەروەسا هەموو پشتەڤانیێ ل ماف و سەر‌نج و تێبینی و پێشنیاز و داخازیێن ڕزگاربوویان دەربارەی (قانوونا ڕزگاربوویێن ئێزدی) ل ئیراقێ دكەم.
ئەركێ مەیە ئەم ئەڤرۆ ل ڤێرە بین. ئەم ل ڤێرێینە داكو ئامادەیی و پیگیرییا خوە بۆ پێشكێشكرنا هەموو پشتەڤانی و هەر پشتگیرییەكێ بۆ هەڤوەلاتیێن خوە یێن ئێزدی، دوبارە بكەین. دا بێژینە وان: هوون نە ب تنێنە. وەك هەردەم ئەم ل گەل هەوەینە و هەردەم دێ ل گەل هەوە بین.
ل گەل هەمی ئێش و ژانێن چوویی، ئەم ب ئومێد ل پاشەڕۆژێ دنێڕین. دەستێ مە د دەستێ ئێكدا، دێ پێكڤە بین و دێ پێكڤە كار كەین بۆ دەرمانكرنا برینێن هەوە، كو ئەم دزانین گەلەك كوورن و وەسا ب ساناهی ناهێنە دەرمانكرن! گەلێ كوردستانێ د دیرۆكا خوەدا چەندین كارەسات و جینۆساید دیتینە، لێ هەردەم بهێزتر ژ بەرێ یێ ڕابوویەڤە. ئەم قوربانییان و ئێش و ژانا ژبیر ناكەین، لێ ئەم د پشتڕاستین كو پێكڤە دێ ڤێ ژی دەرباز كەین.
جهێ داخ و دلگرانییەكا مەزنە كو (11) سالا پشتی جینۆسایدا ئێزدییان، هێشتا نێزیكی نیڤا ڤێ پێكهاتەیا رەسەن و سەرەكی یا جڤاكا مە، ئاوارەیە و د كەمپاندا دژیت، ژیان و ژیارەكا دژوار دەرباز دكەت. د ڕەوشەكا گران یا ئابۆری و جڤاكی و دەروونیدا دژین. دەڤەرێن وان نەهاتینە ئاڤەدانكرن و هند ئارامی و تەناهی تێدا نینە وان پشتڕاست بكەت كو ڤەگەڕنە جهێن خوە. ژ هەمووان ژی گرانتر: بجهنەئینانا دادپەروەریێیە بۆ جڤاكا ئێزدی.
سالا 2014ێ و پشتی هنگی ژی، دەما كو داعش چەند كیلۆمەترەكا ژ مە دوور بوو، بودجەیا مە ل بەغدایێ هاتبوو بڕین، هەرێما كوردستانێ د ڕەوشەكا گران و دژوار یا ئابۆری و ئەمنیدا، ب سینگەكێ فرەهـ، دەرگەهێن خوە بۆ هەموو پێكهاتێن ئیراقێ ڤەكرن كو ژ دەستێ تیرۆرێ و توندوتیژیێ دڕەڤین و د هاتنە كوردستانێ.
وان ڕۆژان، خەلكێ بەهدینان ب تایبەتی و یێ كوردستانێ ب گشتی، گەلەك جامێری كر و هەمبێز و مال و مزگەفت و دێرێن خوە بۆ لێقەومییان ڤەكرن، كو جهێ شانازی و پێزانینەكا مەزنە و چو جارا ناهێتە ژبیركرن. ژ هینگی وەرە هەتا نهو، چ ژێ هاتبیت، هەرێما كوردستانێ خەمساری نەكریە بۆ خزمەتكرنا ئاوارەیان، بتایبەتی ژی ئێزدییان، لێ ب راستی ئەڤە تێرێ ناكەت!.
ئەم گەلەك ژ نێزیك ئاگەهدارین و ویژدانا مە دئێشیت دەما كو ئەم دبینین زارۆكەكێ ئێزدی یێ ژدایكبوویێ كەمپان، نهۆ ژیێ وی یازدە سالن و نەچارە بارێ ژینگەهـ و ژیان و ژیارەكا گران، هلگریت. ژیانا كەمپان، بەردەوامییا دەردەسەرییەكێیە كو یازدە سالن دەستپێكریە. هیچ نە راستە هەڤوەلاتییەكێ ئیراقێ، ئەڤ وەلاتێ دەولەمەند، دگەل هەموو شیان و هەبوونا خوە، یازدە سالان ژیانا دەردەسەریێ ببۆرینیت. هاریكاریا مرۆڤانە، قەت بەس نییە و تێرا ئێزدییان ناكەت، ئەڤ پرسە گەلەك ژڤێ چەندێ مەزنترە.
ئەركێ حوكمەتا ئیراقێیە خوە ل هەڤوەلاتیێن خوە یێن ئێزدی بكەتە خودان و ئاوریەكێ جددی ل وان ڤەدەت. ئەڤە ب پلەیا ئێكێ بەرپرسیارییا حوكمەتا ئیراقێیە كو ئێدی ڕێكێ نەدەت شەنگال و دەڤەرێن دی یێن ئێزدییان، مەیدانا ڤەكری یا گرۆپێت چەكدار و میلیشیا بن. دڤێت ئارامی و تەناهی و خزمەتگۆزاری بۆ شەنگالێ و دەڤەرێن دی یێن وان بهێنە ڤەگەڕاندن، دا كو ئێزدییان پشتڕاست بكەن كو دشێن ڤەگەرن و جهێن خوە ئاڤەدان بكەن.
لڤێرێ، ئەم دیسا داخوازا خۆ دوبارە دكەین بۆ بجهئینانا رێككەفتنا حوكمەتا هەرێما كورستانێ و حوكمەتا ئیراقا فیدرال بۆ ئاساییكرنا رەوشا شنگالێ، هەروەسا چێكرنا پارێز‌گەها شنگالێ. نابیت شنگال بۆ هەتاهەتایێ مەیدانا ناكۆكیێن گرۆپێن چەكدار و ئێكلاكرنا ئەجێندایێن هەرێمی بیت. بەردەوامیا ڤێ رەوشێ ل شنگالێ و دەردۆرێن وێ، ستەمەكا مەزنە ل ئێزدییان دهێتە كرن، د دەمەكێدا دڤێت هاریكارییا وان بهێتە كرن داكو بشێن رابنەڤە و ژیانەكا نوو دەست پێ بكەنەڤە.
هەروەسا ژی ئەركێ جڤاكا ناڤدەولەتییە كو پتر د هەوارا ئێزدییان بهێت، هاریكارییا وان بكەت بۆ ئاڤەدانكرنا دەڤەرێن وان یێت وێرانكری. پشتەڤانێ وان بێت بۆ بجهئینانا دادپەروەریێ و سزادانا تاوانكاران. ئەم سوپاسییا هەموو وان وەلاتان دكەین یێن كو كۆمكوژییا ئێزدییان وەك جینۆساید ناساندی. ئەم ل سەر ئاستێ ناڤدەولەتی دێ د كار و هەولێن خوە دا بەردەوام بین داكو جینۆسایدا ئێزدییان زێدەتر بهێتە ناسكرن. پاراستنا پێكهاتەیەكا رەسەنا ڤێ دەڤەرێ، ئەركێ مەیە‌ ل هەرێما كوردستانێ و ئیراقێ، هەروەسا ژی ئەركێ هەموو مرۆڤایەتیێیە. دڤێت، هەموو ئەركێ خوە ل هەمبەر ئێزدییان پێك بینن.
ئەم هەموو خوشك و برایێن خوە یێن ئێزدی پشتڕاست دكەین كو هەر دەمەكێ و ل هەر جهەكێ پێدڤی بیت، دێ بەرگریێ ژ وان كەین و دێ وان پارێزین. هەروەسا من دڤێت دوبارە بكەم كو نڤیسینگەها مە یا رزگاركرنا ڕەڤاندیێن ئێزدی دێ یا بەردەوام بیت ل سەر كارێ خوە و هندی ئێزدییەكێ رەڤاندی مابیت، هەر چ پێدڤی بیت دێ كەین بۆ رزگاركرن یان ئا‌شكراكرنا چارەنڤیسێ وان.
ئەم گەلەك باش دزانین كو بۆ گەلەك مالباتێن ئێزدی یێن كو هیچ تشتەكی دەربارەی زارۆك و كەسوكارێن خۆ یێن بەرزە نزانن، یازدە سالە بۆ وان هیچ نەهاتییە گهۆڕین و د هەمان دەردەسەریێدا دژین. دلێ مە یێ دگەل وان و ئەم دبێژینێ: ئەم بێهنا خوە نادەین هەتا تشتەكێ مسۆگەر ژ خوەشتڤیێن هەوە نەزانین.
سلاڤ ل بیرهاتن و گیانێ قوربانیێن ئێزدی و ل ئیرادەیا بهێز و خۆڕاگرییا ئێزدییان. سلاڤ ل بیرهاتن و گیانێ هەموو وان پێشمەرگێن قەهرەمان یێن كو ب فەرماندەییا سەرۆك مەسعوود بارزانی، بۆ رزگاركرنا شنگالێ و پاراستنا هەموو پێكهاتەیێن كوردستانێ و ئیراقێ، گیانێ خوە داین.

دوهی دوشەمبی 28/7/2025، مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، پێشوازی ل شاندەكێ كۆمارا ئیسلامییا ئیرانێ ب سەرۆكایەتییا رەزا رەحمانی، پارێزگارێ ئازەربایجانا رۆژئاڤا (ئورمیێ) كر.
د كۆمبوونەكێدا كو فەرامەرز ئەسەدی، قۆنسلێ گشتیێ كۆمارا ئیسلامییا ئیرانێ ل هەولێرێ بەرهەڤ بووی، بیر و بۆچوون ل دۆر پێشڤەبرنا هەڤبەندیێن دو ئالییانە ب تایبەتی د وارێن لێكگۆهارتنا بازرگانی و ئاسانكاریكرن بۆ هاتنوچوونا گەشتیاران د ناڤبەرا هەردو ئالییاندا هاتە كرن.
شاندێ ئیرانی سوپاسییا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ كر بۆ هاریكاریكرن و بەرهەڤیێن پێشوازیكرنێ ل زیارەتكارێن ئیرانی بۆ جهێن پیرۆزێن ئیراقێ.

دوهی دوشەمبی 28/7/2025، رێبەر ئەحمەد، وەزیرێ ناڤخوە ل حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، د كۆنگرەیەكێ رۆژنامەڤانیدا ل هەولێرێ ل گەل قاسم ئەعرەجی، شیرەتكارێ ئاسایشا نیشتمانییا ئیراقێ راگەهاند: شاندێ ئیراقێ ئەوێ سەرەدانا هەرێمێ كری ژ پترییا دەزگەهێن ئەمنی و سەربازی یێن ئیراقی پێكهاتبوو، بۆ ڤەكۆلینێ ل گەل لژنەیەكا دی یا هەرێما كوردستانێ، ل سەر وان هێرشێن درۆنی كو ل دەمێن بۆری ئاراستەی هەرێما كوردستانێ دهاتنە كرن و تێدا زەڤیێن پەترۆلی ب ئارمانج دگرتن .
وەزیرێ ناڤخوە گوت» مخابن ئەڤە چەندین جارە ئەو هێرشە دوبارە دبن و ل دەمێن بۆریدا ژی چەندین لژنەیێن دی هاتبوونە دروستكرن، ب لژنەیا هەڤپشكڤە، ڤەكۆلینا تمام هاتیە كرن و گەهشتنە دەرئەنجامێن تمام ژی، بەلێ هەتا نوكە هیچ پێرابوونەكا پێدڤی نەهاتیە وەگرتن و سنۆرەك بۆ ڤان گرۆپان نەهاتیە دانان».
گوت ژی» هیڤیییا مە هاتنا ڤێ لژنەیا هەڤپشك، ڤێجارێ ببیتە دووماهی لژنە بۆ وێ چەندێ ئەڤ لژنە راستییان بۆ هەردو ئالییان ئاشكراكەن، ئەوێن ل پشت ڤان هێرشانە، بهێنە دەستنیشانكرن و رادەستكرن بۆ حوكمەتا فیدرالی تاكو پێرابوونێن ئەمنی و قانوونی ل بەرامبەر بهێنە وەرگرتن و هەرێما كوردستانێ ب چاڤێ دوژمن نەهێتە سەحكرن».
رێبەر ئەحمەد دیاركر ژی» دڤێت سنۆرەك بۆ وان گرۆپان بهێتە دانان و دوور بكەڤن ژ گەفكرنێ و تێكدانا ئارامییا هەرێما كوردستانێ، هیڤیدارین ب هەبوونا قاسم ئەعرەجی دەرئەنجامێن ڤێ لژنەیێ د باشبن، هەموو هاریكارییەك ژی ژ ئالیێ حوكمەتا هەرێمێ بۆ وێ لژنەیێ دێ هێتە كرن، ل سەر راسپاردەیا مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ، كو رێنمایی داینە دەزگەهان هەر چ پێدڤی بیت بۆ ئاسانكاریێ و ئەو بەلگە و پێزانینێن هەین بهێنە دان ب وێ لژنەیێ. تاكو سنۆرەك بۆ وان گەفان بهێتە دانان و دووماهی ب وان مەترسییان بهێتە كرن، چونكە ئەو گرۆپە ژ سنۆرێ یێن دەركەفتین و پێدڤییە ئێدی دووبارە نەبن.
ژ ئالیێ خوەڤە قاسم ئەعرەجی، شیرەتكارێ ئاسایشا نیشتمانییا ئیراقێ د وی كۆنگرەیێ رۆژنامەڤانیدا گوت» ئەم ل هەولێرێ نە بۆ گەنگەشەكرنێ ل سەر وان هێرشێن درۆنی ل دژی زەڤیێن پەترۆلی ل هەرێما كوردستانێ، كو ئەو هێرشەو زیانێ دگەهیننە ئابۆرێ ئیراقێ».
گوتژ ی» دڤێت ئەو هێرشكارانە بگەهنە سزایێ خوە، ئەم وان هێرشان پرۆتەستۆ دكەین چ ل ناڤ هەرێما كوردستانێ یان دەرڤەی هەرێما كوردستانێ بن».
دیاركر ژی» مە رێز و سوپاسی بۆ سەرۆك بارزانی و سەرۆكێ هەرێمێ و سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ هەیە بۆ وێ هەماهەنگییا ل گەل مە كری، پشتڕاستبوونێ ددەین هێزا هەرێما كوردستانێ، هێزا ئیراقێ و بەغدایێ یە».
پتر گوت» هەر ب ئارمانج گرتنەك ل سەر بەرژەوەندیێن ئیراقێ، بەرژەوەندییا گەلێ ئیراقێ دئێخیتە د مەترسیێدا، لەوما محەمەد شیاع سودانی، فەرماندەیێ گشتیێ هێزێن چەكدار ل ئیراقێ، ب رێكا لژنەیەكا ڤەكۆلینێ، یێ رژدە ل سەر دەستنیشانكرنا وان ئالییان. هەروەسا گەنگەشەكرنا مە ل سەر وان پێزانینان كر كو ژ ئالیێ بەرپرسێن هەرێمیا كوردستانێ هەنە».
خویاكر» حوكمەتا فیدرالی و لژنەیا تەكنیكی ئارمانجا وان لێپرسینێ ل دەستدریژیكاران بكەن، بەلێ نوكە چاڤەڕێی ئەنجامێن ڤەكۆلینان دكەین و پاشی دێ هووردەكارییان ئاشكرا كەین».

دادگەها بلند یا فیدرالی ل ئیراقێ دو سكالایێن تایبەت ب مووچەیڤە و سكالایەكا دی یا تایبەت ب پڕۆژەیێ رۆناهی ل هەرێما كوردستانێ رەتكرن و دیاركر ئەو سكالایە تایبەتمەندییا دادگەهێ نینن.
دوهی دوشەمبی 28/7/2025، دادگەها بلند یا فیدرالی ل ئیراقێ گەنگەشە ل دۆر دو سكالایان كر ل دۆر مووچەیێ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ، كو ژ ئالیێ هەژمارەكا فەرمانبەران ل دژی سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ و وەزیرا داراییا فیدرالی هاتبوونە تۆماركرن.
ئەو هەردو سكالایە ژ ئالیێ پێنج فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ هاتبوونە تۆماركرن، تێدا داخواز كربوو مووچەیێ مەهانە یێ فەرمانبەران د دەمێ خوەدا بهێتە هنارتن و ئەو بابەتە تێكهەلی ململانێیێن سیاسی نەهێتە كرن.
بڕیارا دادگەها فیدرال بۆ هەردو سكالایان ئەوبوو كو تایبەتمەندییا دادگەهێ نینن.
هەر دوهی دوشەمبی 28/7/2025، دادگەها بلند یا فیدرالی ل ئیراقێ سكالایەكا دی گەنگەشەكر كو ل دژی بڕیارا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ سەبارەت پڕۆژەیێ رۆناهی هاتبوو تۆماركرن، كو تایبەتە ب دابینكرنا كارەبا 24 ساتی بۆ هەڤپشكێن كارەبێ ل هەرێما كوردستانێ.
سكالا ژ ئالیێ سروە عەبدولواحد، سەرۆكێ فراكسیۆنا نەوەی نوێ ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ هاتبوو تۆماركرن و سكالالێكری ژی سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ و سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ بوون.
دادگەها بلند یا فیدرالی ل ئیراقێ ئەو سكالایە ژی رەتكر و دیاركر كو تایبەتەمەندییا وێ نینە.