ئه‌ڤرۆ نيۆز:

وه‌زاره‌تا چاندنێ وژێده‌رێن ئاڤێ ل هه‌رێما كوردستانێ، ئينانا هه‌موو جۆرێن به‌رهه‌مێن بالندا ژ 34 وه‌لاتێن جيهانێ بۆ هه‌رێما كوردستانێ قه‌ده‌غه‌ دكه‌ت.

ل دووڤ نڤيسارا رێڤه‌به‌ريا گشتى يا سامانێن ئاژه‌لى وڤيتێرنه‌رى  يا سه‌ر ب وه‌زاره‌تا چاندنێ وژيده‌رين ئاڤێ، يا هژمار 3693 ل 26/11/2017 ليستا ناڤێن وان وه‌لاتان به‌لاڤ دكه‌ت كو هاورده‌كرنا به‌رهه‌مێن بالنده‌يى يێن وان وه‌لاتان قه‌ده‌غه‌نه‌.

ئه‌گه‌رێ قه‌ده‌غه‌كرنێ ژبه‌ر تۆماكرنا نه‌خوه‌شيا ئه‌نفلوه‌نزا بالنده‌يان ب شێوه‌كێ مه‌زن تيدا هاتيه‌ تۆماركرن.

 ئه‌ڤرۆنيۆز:

رۆژه‌كا ڤێ هه‌يڤى ل هه‌موو داموده‌زگه‌هێن حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دێ بيته‌ بێهنڤه‌دانا فه‌رمى.

خالد ئه‌لبرت، رێڤه‌به‌رێ كاروبارێن مه‌سيحيان ل وه‌زاره‌تا ئه‌وقاف وكاروبارێن ئايينى ل هه‌رێمێ راگه‌هاند، ب هه‌لكه‌فتا ژدايكبوونا حه‌زره‌تا عيسايێ مه‌سيح، رۆژا دو شه‌مبى 25/12/2017 ل هه‌موو فه‌رمانگه‌هێن هه‌رێما كوردستانێ دێ بيته‌ بێهنڤه‌دان.

ئه‌لبرت زێده‌تر بۆ باسنيۆز گۆت، ئه‌و بێهنڤه‌دانه‌ تنێ بۆ فه‌رمانبه‌رێن مه‌سيحى نابيت، به‌لكو دێ بۆ هه‌موو فه‌رمانبه‌رين كوردستانێ بيت.

گۆت ژى، ب بريارا په‌رله‌مان وحوكمه‌تا هه‌رێمێ ئه‌و رۆژه‌ يا بوويه‌ بێهنڤه‌دانا فه‌رمى.

 ئه‌ڤرۆنيۆز:

ئه‌ڤرۆ سێشه‌مبى مه‌سرور بارزانى شيره‌تكارێ جڤاتا ئاسايشا هه‌رێما كوردستانێ، پێشوازى ل پايڤى لاينى باليۆزا فينلاندا ل عيراقێ كر.

ل دووڤ به‌ياننامه‌كێ، دڤێ ديدارێ دا دووماهى پێشهاتێن ده‌ڤه‌رێ وپێشخستنا په‌يوه‌نديێن هه‌ردولا هاتن به‌حسكرن، ل دۆر ره‌وشا دناڤبه‌را هه‌ولێرێ وبه‌غدا، باليۆزا فينلاندا گۆت، په‌ياما ئورۆپا بۆ هه‌ردولا ئه‌وه‌ كو په‌نا بۆ بكارئينانا هێزا له‌شكرى نه‌هيته‌ برن وده‌ست ب دانوستاندنێن راسته‌وخوه‌ دناڤبه‌را هه‌ولێر و به‌غدا ده‌ست پێ بكه‌ن ول دووڤ دستوورى كێشه‌ بهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن.

ل دۆر وێ چه‌ندێ، شيره‌تكارێ جڤاتا ئاسايشا هه‌رێمێ دياركر كو هه‌رێما كوردستانێ يا به‌رهه‌ڤه‌ بۆ ده‌ستپێكرنا دانوستاندنه‌كا ڤه‌كرى وراسته‌وخوه‌، تاكو هه‌موو ناكۆكى بهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن وپێنگاڤێن ب كريار بۆ بجهئينانا دستوورى ده‌ست پێ بكه‌ن.

مه‌سرور بارزانى رۆناهى خسته‌ سه‌ر وێ يه‌كێ كو هه‌رێما كوردستانێ به‌رده‌وام رێيێن له‌شكرى وتوندوتيژيێ ره‌ت دكه‌ت وپه‌نايێ بۆ رێيێن ديموكراتى بريه‌، كو ريفراندۆم ژى ئێك بوو ژوان، به‌لێ مخابن ل ڤێ ده‌ڤه‌رێ هێشتا ده‌ليڤا قه‌بوولكرنا ڤان ئامرازان ل بار نينه‌.

مه‌سرور بارزانى خواست كو جڤاكێ نێڤده‌وله‌تى يێ هاريكار بيت بۆ وێ چه‌ندێ كێشێن ده‌ڤه‌رێ ب شێوه‌كێ ريشه‌يى بهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن بۆ ژناڤبرنا ده‌ليڤێن په‌يدابوونا توندوتيژيێ.

ل دۆر ئه‌گه‌رێن هه‌لبژارتنێن پێشوه‌خت ونێزيكبوونا هه‌لبژارتنێن عيراقێ، شيره‌تكارێ جڤاتا ئاسايشا هه‌رێمێ، گۆت، هه‌رێما كوردستانێ ب ئێكگرتى و ب ئێكرێزى هێزا وێ يا زێده‌تره‌ كو روو ب روويا پێشهاتان بيت وبه‌رگريێ ژ مافێن دستوورى يێن وه‌لاتيێن هه‌رێمێ وده‌ڤه‌رێن كوردستانى يێن ده‌رڤه‌ى ئيدارا هه‌ريمێ بكه‌ت.

ئه‌ڤرۆنيۆز:

 سه‌رۆك وه‌زيرين هه‌رێما كوردستانێ ئه‌ڤرۆ پێنج شه‌مبى 5/12/2017 دكۆنگره‌كێ رۆژنامه‌ڤانى دا ل هه‌ولێرێ ل دۆر دانوستاندنێن چاڤه‌رێكرى دناڤبه‌را به‌غدا وهه‌رێمێ راگه‌هاند، به‌غدا يا به‌رهه‌ڤ نينه‌ بۆ دانوستاندنێ.

نێچيرڤان بارزانى سه‌رۆك وه‌زيرێن هه‌رێما كوردستانێ زێده‌تر گۆت، چو ده‌مه‌كێ دياركرى نينه بۆ ئه‌نجامدانا دانوستاندنان‌، دسه‌ره‌دانا مه‌ دا بۆ فه‌ره‌نسا سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسى گۆتى دێ ل گه‌ل عه‌بادى ئاخڤم. ئاشكراكر ژى كو به‌غدا چه‌ندين جاران يا دوباره‌كرى وخه‌لك ژى يێ بێزاركرى هندى دبێژن دبه‌رهه‌ڤين بۆ دانوستاندنێ، به‌لێ نوكه‌ چو دانوستاندنه‌ك دناڤبه‌را به‌غدا وهه‌ولێرێ نينه‌ وئه‌و دبه‌رهه‌ڤ نينن بۆ دانوستاندنێ.

گۆت ژى، دڤێت پرسيار ژ عه‌بادى بهێته‌ كرن كا ئه‌گه‌ر چيه‌ يێ به‌رهه‌ڤ نينه‌ دانوستاندن ل گه‌ل هه‌رێما كوردستانێ بكه‌ت، هه‌لويستێ مه‌ يێ رۆهنه‌، چو دانوستاندنه‌ك دچو ئاسته‌كى دا دناڤبه‌را مه‌ دا نينه‌، مه‌ دڤێت دانوستاندن هه‌بيت، هه‌كه‌ ئه‌و دبه‌رهه‌ڤن ئه‌م ژى دبه‌رهه‌ڤين

نيچيرڤان بارزانى دياركر، ئه‌وا به‌غدا نوكه‌ دژى هه‌رێما كوردستانێ دكه‌ت، چو په‌يوه‌ندى ب ريفراندۆمێ ڤه‌ نينه‌، گۆت ژى، ئه‌وا پێدڤى بوو ل دۆر ريفراندۆمێ ، مه‌ يا گۆتى وئه‌و پێدڤى بۆ بكه‌ين مه‌يا كرى، ئه‌و سياسه‌تا ل به‌غدا دهێته‌ په‌يره‌وكرن، په‌يوه‌ندى ب كوردستانێ ڤه‌ نينه‌، ب ديتنا وان ده‌ليڤه‌ك يا بۆ وان هاتى پێش بۆ تێكدانا قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ ودبودجه‌يا عيراقێ دا ب رۆهنى ئه‌ڤ چه‌نده‌ دياردبيت.

سه‌رۆك وه‌زيرێن هه‌رێمێ به‌حسێ پرۆژێ قانوونا بودجا عيراقێ كر وگۆت، هه‌كه‌ بودجه‌ ب وى شێوه‌ى ده‌رباز بيت كو نوكه‌ هه‌ى، نه‌بيت باشتره‌، قانوونا بودجه‌ى گه‌له‌ك يا خرابه‌، عيراقێ پيدڤى ب قانوونا بودجه‌ى يا هه‌ى كو دڤێت ره‌نگڤه‌دانا پێدڤيێن هه‌موو عيراقێ بيت، نه‌كو تنێ حزبه‌كێ يان پشكه‌كێ ژ عيراقێ. نه‌بوونا بودجێ ب مه‌ترسى بۆ هه‌موو عيراقێ دزانين.

ئاماژه‌ دا ژى كو فرۆكخانان چو كێشه‌ نينن، به‌لێ ب ديتنا وان ب گرتنا فرۆكخانان ونه‌هنارتنا بودجه‌ى ب فشار ل سه‌ر وه‌لاتيێن هه‌رێما كوردستانێ دزانن وپێدڤيه‌ سه‌رۆك وه‌زيرێن عيراقێ هه‌ست ب به‌رپرسياره‌تيێ بكه‌ت، ئه‌وا ئه‌و دكه‌ت دژى پشكه‌ك ژ وه‌لاتيێن عيراقێ يه‌ كو ل هه‌رێما كوردستانێ نه‌، داخستنا فرۆكخانان كێشان بۆ وان درۆست دكه‌ت كو سه‌ره‌دانا وه‌لاتان دكه‌ن ،يان نه‌خوه‌شان وئه‌وين ره‌وشا ساخله‌ميا وان يا نه‌ دروست.

گۆت ژى، مه‌ ل گه‌ل سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسا هه‌موو ئه‌و بابه‌ت وره‌وشا هه‌رێمێ به‌حسكرن، داخوازكرنا مه‌ ژلايێ سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسى ماكرۆنى نيشانا وێ چه‌ندێ يه‌ كو دڤێت كێشێن دناڤبه‌را به‌غدا وهه‌ولێرێ دچارچۆڤێ دستوورى دا بهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن.

سه‌رۆك وه‌زيرێن هه‌رێما كوردستانێ، ره‌خنه‌ ل نه‌ته‌وێن ئێكگرتى گرت وراگه‌هاند، نه‌ته‌وێن ئێكگرتى بزاڤێ دكه‌ت كاره‌ساتێن مه‌زن وتاوانێن حه‌شدا شه‌عبى دژى وه‌لاتيێن كوردستانێ ل كه‌ركووكێ وخورماتوو ب (بچووك) نيشان بده‌ت.

ل دۆر ره‌وشا كه‌ركووكێ دياركر كو داخواز ژ وه‌زيرێ ناڤخوه‌ كريه‌ راپۆرته‌كێ ل دۆر ره‌وشا ئاوارێن كه‌ركووكێ وخورماتوو به‌رهه‌ڤ بكه‌ت، ديسا داخواز ژ جڤاكێ نێڤده‌وله‌تى كر كو بله‌ز ڤه‌كۆلينێ دپێشيلكاريێن ميليشيێن حه‌شدا شه‌عبى ل وان ده‌ڤه‌ران بكه‌ت.

دته‌وه‌ره‌كى دى يێ كۆنگرێ رۆژنامه‌ڤانى، نيچيرڤان بارزانى به‌حسێ سه‌ره‌دانا شاندێ هه‌رێما كوردستانێ بۆ فه‌ره‌نسا كر وگۆت،  دسه‌ره‌دانا خوه‌ دا بۆ فه‌ره‌نسا، مه‌ دوپاتى ل پێگيريا كوردستانێ ب چاره‌سه‌كرنا كێشێن ل گه‌ل عيراقێ ب رێيا دانوستاندنێ كر. گۆت ژى، سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسا گرنگى ب ئاخڤتنێن شاندێ هه‌رێما كوردستانێ دا وبه‌رهه‌ڤيا خوه‌ دياركر كو ناڤبژيڤانيا دناڤبه‌را هه‌ولێرێ وبه‌غدا بكه‌ت.

دووپاتكر، مه‌ ده‌ستپێشخه‌ريا فه‌ره‌نسا بۆ چاره‌سه‌ريا كێشێن مه‌ ل گه‌ل به‌غدا گه‌له‌ك ب جدى وه‌رگرتيه‌، ل گه‌ل په‌رله‌مانێ كوردستانێ ولايه‌نان ژى دێ ئاخڤين، هه‌تا بگه‌هينه‌ چاره‌سه‌ريه‌كێ.

نه‌ڤه‌شارت ژى كو توركيا ئاسانكارى كربوون بۆ گه‌شتا شاندێ هه‌رێمێ بۆ فه‌ره‌نسا، رۆهنكر ژى، په‌يوه‌نديێن مه‌ ل گه‌ل توركيا دبه‌رده‌وامن ونه‌هاتينه‌ برين وهه‌ر ده‌مێ پێدڤى ب ئاخڤتن وهه‌ڤديتنێ هه‌بيت، ئه‌و دبه‌رهه‌ڤن ودێ دخوه‌شحال ژى بن.

ل دۆر په‌يوه‌نديێن هه‌رێما كوردستانێ وئيرانێ،گۆت، په‌يوه‌نديێن مه‌ ل گه‌ل ئيرانێ دبه‌رده‌وامن، به‌لێ چه‌ند ده‌رگه‌هێن سنورى يێن هاتينه‌ گرتن وگه‌كرنا وان ده‌رگه‌هان دخزمه‌تا هه‌ردولا دايه‌ وچو به‌هانه‌ بۆ گرتنا وان ده‌رگه‌هێن سنورى نه‌ماينه‌.

نێچيرڤان بارزانى به‌حسێ هه‌لبژارتنان ژى كر وگۆت، بۆ هه‌لبژارتنان بريارا دووماهيێ نه‌هاتيه‌ دان، مه‌ دانوستاندن ل گه‌ل لايه‌نان يێن كرين، دده‌مه‌كێ نێزيك دا ژڤانێ هه‌لبژارتنان دێ دياركه‌ين.

ئه‌ڤرۆ نیۆز ، نه‌وزاد هلۆرى:

ل سه‌ر رێیا گشتى د ناڤبه‌را شێلادزێ و دێره‌لوكێ دا، ل  گوندێ چه‌لكێ وه‌لاتیه‌ك ئه‌ڤه‌  43 ساله‌ به‌رده‌وام ل چایخانه‌كێ كار دكه‌ت ، چایخانا وى وه‌لاتى دكه‌ڤن دا ئێكبوویه‌ ژ چایخانه‌ و خوارنگه‌هێن پێشمه‌رگه‌ى و بێ به‌رامبه‌ر خزمه‌تا وان هاتیه‌كرن و دووپات كر كو هه‌تا مرنێ ئه‌و ده‌ستان ژ كارێ خوه‌ به‌رناده‌ت.

حه‌جى به‌رۆ چه‌لكى خودانێ خارنگه‌ه و چایخانا كوردستان كو ب “چایخانا به‌رۆ ” يا به‌رنیاسه‌ بو ئه‌ڤرۆ نیوز گۆت،  ل سالا 1975 من چا‌یخانا كوردستان ڤه‌كريه‌ و ده‌ستپێكا وێ ژى وه‌كو خزمه‌ت بو پێشمه‌رگه‌ و بزاڤا رزگاریخوازیا كوردستانێ هاتیه‌ درۆستكرن و تاكه‌ چا‌یخانه‌ و خارنگه‌ه بوو ل هه‌موو قه‌زا ئامێدیێ كو هاتیه‌ دانان و هه‌تا نوكه‌ ژى يا به‌رده‌وامه‌ ل سه‌ر كارێ خوه‌.

زێده‌تر گۆت، چایخانه‌ و خارنگه‌ها كوردستان زێده‌بارى كو وه‌كو ده‌رگه‌هه‌كێ ژیانێ یه‌ بۆ من، د هه‌مان ده‌م دا وه‌كو خوه‌شى و زه‌وق و بیرهاتنه‌كا گرنگه‌ و نكارم ده‌ستبه‌ردارى وێ بم .

ل دۆرچێرۆكا دانانا چایخانا ناڤبرى، گۆت، ل سالا 1974 بۆ سالا 1975 شه‌ر ل سنوورێ قه‌زا ئامێدیێ و دێره‌لوكێ زۆر بوون و نه‌خوه‌شى ده‌ركه‌ڤتن ، و ل وى ده‌مى پێشمه‌رگه‌ و مێهڤان زۆر دهاتن ده‌ڤ مه‌ و چو جه ژى نه‌بوون كو پێشوازیا وان بكه‌ین، ژبه‌رڤێ ئه‌ز رۆژه‌كێ چومه‌ ده‌ف كه‌سه‌كى كو ئێك بوو ژ سه‌ركردێن پێشمه‌رگه‌ى ب ناڤێ ” ئه‌سعه‌د” ومن داخوازا هاریكاریێ ژ وى كر بۆ درۆستكرنا چایخانه‌ و خارنگه‌هه‌كێ ل گوندێ خوه‌ ، ئه‌وى ژى هنده‌ك كاریته‌ دانه‌ من و مه‌ ژى چایخانه‌ك ب شێوه‌یێ كه‌پر و سه‌رئاخ چێكرن ، پاشى پشتى شه‌رى كه‌سه‌كێ بناڤێ “ئه‌حمه‌د موهه‌ندس “دڤیا شه‌فه‌ل و ئامیرێن خوه‌ ل رووبارى زێ ده‌ربازى لایێ دێره‌لوكێ بكه‌ت ، به‌لێ ژبه‌ر رووبارى نه‌دشیا بینیت ، ئه‌ز چومه‌ د رووبارێ دا دا بزانم چه‌ند يێ كویره‌  و بڤى ره‌نگى مه‌ شیا هه‌موو ئامیرێن وى ده‌ربازى لایێ دێره‌لوكێ بكه‌ین،د دوڤدا ئه‌وى رێ و جهێ چایخانێ بۆ من چێكرن و مه‌ژى چایخانا به‌روى ل سه‌ر درۆستكر، چێكرنا چایخانێ بوویه‌ ئه‌گه‌ر كو زێده‌تر خه‌لك قه‌ست بكه‌نێ و خزمه‌تا خه‌لكى بكه‌ین و هه‌موو جۆرێن خوارنان دهاتنه‌ چێكرن و ب بهایه‌كێ ئه‌رزان ژى ددانه‌ خه‌لكى ، دیسان چایخانا به‌روى دكه‌ڤته‌ سه‌ر رێیا پێشمه‌رگه‌ى و چه‌ندین جاران چا وخوارن دایه‌ پێشمه‌رگه‌ى و بێهنا خوه‌ ل ڤێره‌ ددا.

حه‌جى به‌رۆ دیاركر ژى، پشتى چه‌ند ساله‌كان چایخانه‌ ژ كه‌پرێ بوویه‌ خانیه‌كێ بچووك یێ سه‌بێ و گۆت ، سه‌ره‌راى هه‌موو ئاسته‌نگ و نه‌خوه‌شیان و بجه هێلانا چایخانێ، به‌لێ چایخانه‌ هه‌ر یا به‌رده‌وامه‌ و نها ئێكه‌ ژ جهێن خوه‌ش یێن سنوورێ قه‌زا ئامێدیێ و ناحيا دێره‌لوكێ  و ئه‌ز ژى ل ڤێرێ به‌رده‌وامم ل سه‌ر كار و خزمه‌تا خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ و گه‌له‌ك يێ ئارامم.

حه‌جى به‌رۆ ل سالا 1931 ژ دایكبوویه‌ و ئێكه‌ ژ پێشمه‌رگێن خانه‌نشین و به‌رنیاس ل سنورێ قه‌زا ئامێدیى.