NO IORG
نووترين نووچه

ب، سه‌رجان مه‌حمود:

ئه‌مریكا و روسیا بۆ چاره‌سه‌ركرنا پرسا سووریێ ده‌ست ب هه‌ڤدیتنان كرینه‌ و روسیا ژی داخواز ژ كوردێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ دكه‌ت كو ل گه‌ل رژێما به‌شاری ده‌ست ب دانوستاندنان بكه‌ن دا هه‌موو پرسێن هه‌ی چاره‌سه‌ر بكه‌ن.

ل سووریێ هه‌ڤدیتنێن جودا جودا د ناڤبه‌را ئه‌مریكا و رژێما ئه‌سه‌دی و د ناڤبه‌را روسیا و كوردان دا ده‌سپێ كریه‌ و بایدن و پوتین ل سه‌ر چاره‌سه‌ركرنا پرسا سووریێ نێزیكی هه‌ڤدو دبن‌ و بۆ ڤێ چه‌ندێ ئه‌مریكا مێهڤانداریا شاندێ سووریێ دكه‌ت و روسیا دخوازیت ئه‌مریكا سیاسه‌تا توند یا ل دژی ده‌ستهه‌لاتا ئه‌سه‌دی نه‌رمتر بكه‌ت و بۆ چاره‌سه‌ر‌كرنا قه‌یرانا ل سووریێ كوردان هان بده‌ت دا كو ل گه‌ل رژێما ئه‌سه‌دی رێكبكه‌ڤن.

د ڤێ مژارێ دا سیرگێی لاڤرۆڤ وه‌زیرێ ده‌رڤه‌ یێ روسیا راگه‌هاند كو ئه‌و به‌رده‌وام ل گه‌ل ئالیێ كورد ل سووریێ د ناڤ په‌یوه‌ندیان دانه‌ و خوا‌ست كو ئالیێ كوردی نه‌كه‌ڤیته‌ ژێر كاریگه‌ریا چو ئالیه‌كێ و بریارا خوه‌ ب ئه‌ر‌ێنی بده‌ت و گۆت: (ل سووریێ ب هه‌ڤدیتنان و دیالۆگێ پرسێن هه‌ی دێ هێنه‌ چاره‌سه‌ر‌كرن و رێڤه‌به‌ریا كورد ژی دڤێت د چارچۆڤێ سووریا یه‌كگرتی دا ل گه‌ل حوكمه‌تا سووریێ ده‌ست ب دانوستاندنان بكه‌ت و د ڤێ مژارێ دا بۆ نێزیككرنا هه‌ر دو ئالیان ئه‌م ئاماده‌ینه‌‌ هه‌ڤكاریا وان بكه‌ین، لێ دڤێت ئالیێ كوردی ب زه‌لالی بریارا خوه‌ بده‌ت و ب ره‌نگه‌كێ ئه‌رێنی بۆ دیالۆگا ل گه‌ل حوكمه‌تا سووریێ پێنگاڤان بهاڤێژیت).

ل ئالیێ دی به‌رپرسه‌كێ رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر یا باكورێ سووریێ ژی راگه‌هاند كو ئالیێ كورد ل سووریێ ژی دخوازیت كو د‌ستووره‌كی گشتی كو مافێن نه‌ته‌وی یێن كوردان و كێم نه‌ته‌وێن دی تێدا پاراستی بیت بهێته‌ دروست كرن و سیسته‌مه‌كا پرئالی و دیموكراتی سه‌روه‌ر بیت و هه‌كه‌ حوكمه‌تا سووریێ د ڤێ مژارێ دا پێنگاڤان بهاڤێژیت ئه‌و ژی ئاماده‌نه‌ ده‌ست ب هه‌ڤدیتن و دانوستاندنان بكه‌ن.

ئیلهام ئه‌حمه‌د هه‌ڤسه‌رۆكا جڤاتا سووریا دیموكرات د ڤێ ده‌ربارێ‌ دا ئاشكرا كر كو ئه‌و ئاماده‌نه‌ ل گه‌ل سووریێ هه‌ڤدیتنان بكه‌ن لێ نه‌ ئاماده‌نه‌ بێی چاره‌كا سیاسی و دیموكرات رۆژئاڤا و باكور و رۆژهه‌لاتێ سووریێ راده‌ستی رژێما سووریێ بكه‌ن و گۆت: (د ناڤ رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر یا رۆژئاڤا ئانكۆ باكور و رۆژهه‌لاتێ سووریێ دا كورد، عه‌ره‌ب و سریان و نه‌ته‌وه‌یێن دی هه‌نه‌ و دڤێت رژێما ئه‌سه‌دی به‌ری هه‌ر تشته‌كێ رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر قه‌بوول بكه‌ت و ئه‌م هه‌رده‌م ل گه‌ل ئاشتیێ و چاره‌یه‌كا دیموكراتی نه‌ ‌و مه‌ به‌ری نها ژی گه‌له‌ك جاران دیار كریه‌ كو كار بۆ پارچه‌كرنا سووریێ ناكه‌ین و چو به‌رنامێ مه‌ بۆ هندێ ژی نینن).

هه‌ر چه‌نده‌ ل ئالیه‌كێ د ناڤبه‌را ئه‌مریكا و سووریێ دا هه‌ڤدیتن ده‌ستپێكرینه‌ لێ ل ئالیێ دی ژی ئه‌مریكا رازی نابیت ب ده‌ستهه‌لاتا به‌شار ئه‌سه‌دی و بۆ ڤێ چه‌ندێ ژ سووریێ دخوازیت كو بۆ گوهۆرینا سیسته‌م و ده‌ستهه‌لاتێ پێنگاڤ بهێنه‌ ئاڤێتن و پشته‌ڤانیێ ژی ل ده‌ستپێكرنا دانوستاندنێن د ناڤبه‌را كوردان و حوكمه‌تا سووریێ دا دكه‌ت، د هه‌مان ده‌می دا ئالیێ كوردی ل گه‌ل داخوازا ده‌ستپێكرنا دانوستاندنان ل گه‌ل رژێما ئه‌سه‌د، ب ره‌نگه‌كێ سه‌ربخوه‌ بۆ ناساندنا رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ د ئاستێ جیهانی دا ده‌ست ب كه‌مپینه‌كا به‌رفره‌ه كریه‌ و د ڤێ چارچۆڤێ دا ل سویسرا نوونه‌راتیا فه‌رمی یا رێڤه‌به‌ریا خوه‌سه‌ر ژی هاته‌ ڤه‌كرن و رژێما ئه‌سه‌د ژ ڤێ كه‌مپینێ رازی نینه‌.

ئه‌ڤرۆ:

سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی دوهی ل سه‌لاحه‌دین پێشوازی ل میكلۆش سابۆ جێگرێ‌ قونسلێ‌ گشتی یێ‌ هنگاریا ل هه‌ولێرێ‌ كر.

د دیداره‌كێ‌ دا، جێگرێ‌ قونسلێ‌ گشتی یێ‌ هنگاریا ل هه‌ولێرێ‌ ناما پیرۆزباهیا سه‌رۆك وه‌زیرێن هنگاریا ب هه‌لكه‌فتا ژ دایكبوونا سه‌رۆك بارزانی و هه‌لكه‌فتا 75 سالیا دامه‌زراندنا پارتی دیمۆكراتی كوردستان پێشكێشی سه‌رۆك بارزانی كر.

هه‌ر د وێ‌ دیدارێ‌ دا، هه‌ردو ئالیان دوپاتی ل پێشڤه‌برنا په‌یوه‌ندیان د ناڤبه‌را هه‌رێما كوردستانێ‌ و وه‌لاتێ‌ هنگاریا دا كر.

ئه‌ڤرۆ:

مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی دیمۆكراتی كوردستان، به‌یاننامه‌ك ب هه‌لكه‌فتا 75 سالیا دامه‌زراندنا پارتی به‌لاڤكر و تێدا دوپاتی ل بزاڤێن پارتی بۆ پاراستن و پێشڤه‌برنا ئه‌زموونا سیاسی یا هه‌رێما كوردستانێ‌ كر.

د به‌یاننامێ‌ دا هاتیه‌: دامه‌زراندنا پارتی دیمۆكراتی كوردستان، ب مفا وه‌رگرتن ژ هزرا رۆهنا رابه‌رێ‌ نه‌ته‌وه‌یی ” مسته‌فا بارزانیێ‌ نه‌مر” و ده‌سته‌یه‌كێ‌ ژ دلسۆزێن گه‌لێ‌ مه‌، هیڤی ل ده‌ڤه‌ خه‌لكێ‌ كوردستانێ‌ په‌یدا كر و چرایێ‌ ئومێدێ‌ د دلێ‌ خه‌لكێ‌ كوردستانێ‌ دا هه‌لكر و بوو مینبه‌را كۆمكرنا هه‌موو هێز و شیانێن جڤاكی و كلتووری.

هه‌روه‌سا تێدا هاتیه‌” ب ئیلهام وه‌رگرتنێ‌ ژ فه‌لسه‌فا دامه‌رزاندنێ‌، پارتی هه‌موو بزاڤ كرن بۆ ئێكرێزی و ته‌بایی و پێكڤه‌ژیانا نه‌ته‌وه‌یی و ئاینی و سیاسی و ئێكگرتنا ناڤمالا كوردستانێ‌ هه‌تا هه‌موو پێكڤه‌ ڤی قه‌وارێ‌ سیاسی برێڤه‌ ببه‌ن و بپارێزن و داكواكی ل جوداهی و ئازادیێن خه‌لكێ‌ كوردستانێ‌ و مافێن ره‌وا و دستووری یێن گه‌لێ‌ كوردستانێ‌ ب هه‌موو پێكهاتێن نه‌ته‌وه‌یی و ئاینی و كورد و توركمان و كلدان و سریان و ئاشووری و ب موسلمان و مه‌سیحی و ئێزدیان ڤه‌ بكه‌ین.

هه‌روه‌سا د به‌یانناما مه‌كته‌با سیاسی یا پارتی دیمۆكراتی كوردستان دا هاتیه‌: ستراتیژیه‌تا سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی و سه‌ركردایه‌تیا پارتی دیمۆكراتی كوردستان بۆ سه‌ره‌ده‌ریكرنێ‌ ل گه‌ل ڤێ‌ ره‌وشێ‌ ل سه‌ر وی شه‌نگسته‌ی هاتیه‌ دارێتن، كو به‌رژه‌وه‌ندیێن بلندێن گه‌لێ‌ كوردستانێ‌ ژ هه‌ر تشته‌كی گرنگترن، بزاڤێن سه‌ره‌كی یێن پارتی بۆ وێ‌ چه‌ندێ‌ نه‌، كو هه‌موو شیانێن خه‌لكێ‌ كوردستانێ‌ بكه‌نه‌ ئێك ژ پێخه‌مه‌ت پاراستنا سه‌روه‌ری و به‌رژه‌وه‌ندیێن بلندێن گه‌لێ‌ كوردستانێ‌ و پاراستنا قه‌وارێ‌ سیاسی یێ‌ هه‌رێما كوردستانی، د ڤی واری ژی دا، پارتی دیمۆكراتی كوردستان وه‌كو هه‌رده‌م چو ده‌ستبه‌رداری ژ كه‌ركووك و ده‌ڤه‌رێن كوردستانی یێن دی یێن ده‌رڤه‌ی هه‌رێمێ‌ و چو مافێن گه‌لێ‌ كوردستانێ‌ ناكه‌ت و بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا ڤێ‌ ئارمانجێ‌ ژی هه‌موو بزاڤان دكه‌ت بۆ وێ‌ چه‌ندێ‌ د چارچوڤێ‌ ماددێ‌ 140 دستوورێ‌ عیراقێ‌ دا كێشێن د ناڤبه‌را هه‌رێما كوردستانێ‌ و حوكمه‌تا فیدرال دا بهێنه‌ چاره‌سه‌ر كرن.

ل دۆر په‌یوه‌ندیێن ده‌رڤه‌ر، د به‌یانناما پارتی دا هاتیه‌: هه‌ر ژ ده‌ستپێكا دامه‌رزاندنا په‌رله‌مان و حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ‌ و هه‌تا نوكه‌ ژی بزاڤێن ب وی ئاراسته‌ی بوون، كو سه‌ر بنه‌مایێ‌ هه‌ڤسۆیه‌كا باش و به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌پشك مه‌ په‌یوه‌ندیێن دروست هه‌بن و بۆ ڤێ‌ ژی مه‌ هه‌موو رێیێن بكارئیناین، سه‌ره‌رای هه‌ڤسۆزیا مه‌ ژی بۆ چاره‌سه‌ریا دیمۆكراسیانه‌ و ئاشتیانه‌ یا چاره‌كرنا كێشان ب رێیا دیالۆگێ‌، مه‌ داخواز ژی یا ژ هه‌موو ئالیێن سیاسی یێن پارچێن دی یێن كوردستانێ‌ كری، كو رێزێ‌ ل سه‌روه‌ریا هه‌رێما كوردستانێ‌ و پێگیریێن نێڤده‌وله‌تی و قانوونان بگرن و به‌هانا نه‌ده‌نه‌ چو ده‌وله‌ته‌كێ‌ سنوورێن هه‌رێما كوردستانا عیراقێ‌ ببه‌زینیت و زیانێ‌ بگه‌هیننه‌ قه‌وارێ‌ سیاسی یێ‌ هه‌رێما كوردستانێ‌ و خه‌لكێ‌ وێ‌.

دیدار، هۆشه‌نگ تاجر:

بسپۆره‌كێ كاروبارێن سیاسی و ماموستایێ زانكۆیێ دیار دكه‌ت كو ئه‌مریكا ب رێككه‌فتن هێزێن خوه‌ ژ ئه‌فغانستانێ ڤه‌كێشا، لێ د راستی دا مرۆڤ دشێت بێژیت كو ئه‌مریكا ژی وه‌كو روسیا تووشی شكه‌ستنێ هات و له‌شكرێ ئه‌فغانستانێ ژی چو وه‌فایه‌ك بۆ وه‌لاتێ خوه‌ نه‌بوو و ژ به‌ر گه‌نده‌لیا ل وی وه‌لاتی وان شه‌ر نه‌كرن و تالیبان بێی شه‌ر گه‌هشته‌ پایته‌ختێ ئه‌فغانستانێ.

د. ره‌زوان بادینی بسپۆرێ كاروبارێن سیاسی و ماموستایێ زانكۆیێ د دیداره‌كا تایبه‌ت دا بۆ رۆژناما ئه‌ڤرۆ دیار كر كو ره‌وشا نها یا ل ئه‌فغانستانێ بوویه‌ ئاریشه‌كا نێڤده‌وله‌تی و هه‌موو وه‌لاتێن جیهانێ ژ ره‌وشا ئه‌فغانستانێ دلگرانن، چونكو تالیبان یێ ب چه‌كێن ئه‌مریكا بێی شه‌ر هه‌موو ئه‌فغانستان كۆنترۆل كر و گه‌هشته‌ پایته‌ختێ وی وه‌لاتی، چو وه‌لاته‌ك ل هه‌مبه‌ر تالیبانێ هه‌لوه‌سته‌ك توند نیشا نه‌دا و ئه‌مریكا ژی دبێژیت ئێدی دڤێت ئه‌فغانی ب خوه‌ ئاریشا خوه‌ چاره‌سه‌ر بكه‌ن و گۆت: (د راستی دا ئه‌مریكا ل ئه‌فغانستانێ وه‌كو روسیا تووشی شكه‌ستنێ هات، سوڤیه‌تا به‌ری چه‌ندین سالان ل ئه‌فغانستانێ شه‌رێ گرۆپێن هشكباوه‌ر كر لێ ژ به‌ر كو وی ده‌می پشته‌ڤانیا ئه‌مریكا بۆ گرۆپێن تیرۆرستی ل دژی سوڤیه‌تێ هه‌بوو د ئه‌نجام دا سوڤیه‌تێ نه‌شیا ل ئه‌فغانستانێ یا سه‌ركه‌فتی بیت و تووشی شكه‌ستنێ هات و نها مرۆڤ دشێت بێژیت كو ئه‌مریكا ژی تووشی هه‌مان چاره‌نڤیسێ هاتیه‌).

ناڤهاتی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو گه‌له‌ك چه‌كێن پێشكه‌فتی یێ ئه‌مریكا كه‌فتنه‌ د ده‌ستێ تالیبانێ دا و ئه‌و یه‌ك ژی مه‌ترسیه‌كا گه‌له‌ك مه‌زنه‌ بۆ جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی، چونكو بۆ هه‌ر كه‌سه‌كێ ئاشكرایه‌ كو تالیبان ژی وه‌كو قاعیده‌ و داعشێ رێكخراوه‌كا تیرۆرستی یه‌ و وان به‌ری نها گه‌له‌ك تاوانێن مه‌زن ل دژی مرۆڤاتیێ ئه‌نجام داینه‌، بێگومان ئه‌فغانستان هه‌كه‌ ب ته‌مامی بكه‌ڤیته‌ ژێر كۆنترۆلا تالیبانێ دێ بیته‌ ناڤه‌نده‌كا گرنگ بۆ هه‌موو رێكخراوێن تیرۆرستی، داعش دێ ب هێز كه‌ڤیت و ره‌نگه‌ هه‌موو چه‌كدارێن داعشێ یێن ل سووریێ و ئیراقێ جاره‌كا دی بۆ راهێنانان و وه‌رگرتنا چه‌كان به‌رێ خوه‌ بده‌نه‌ ئه‌فغانستانێ، ژ به‌ر هندێ ژی ئه‌ز دبێژم ره‌وشا نها یا ل ئه‌فغانستانێ د راستی دا بۆ هه‌موو جیهانێ بوویه‌ جهێ مه‌ترسیێ و گۆت: (ئه‌مریكا شاشیه‌ك مه‌زن كر كو ده‌ست ب ڤه‌كێشانا هێزێن خوه‌ ژ ئه‌فغانستانێ كر، لێ دیاره‌ هنده‌ك تشتێن دی یێن ڤه‌شارتی ل پشت په‌رده‌ی دا هه‌نه‌، چونكو نها ئه‌ز ل موسكو مه‌، به‌رپرسێن روسیا دبێژن ئه‌مریكا ب ڤه‌كێشانا هێزێن خوه‌ ل ئه‌فغانستانێ ده‌ست ب پیلانه‌كا نوو ل دژی روسیا كریه‌، ئانكۆ روسیا ڤه‌كێشانا هێزێن ئه‌مریكا و ب هێزبوونا تالیبانێ وه‌كو پیلانه‌كا ئه‌مریكا ل دژی خوه‌ دبینیت و وه‌لاتێن سوڤیه‌تا به‌رێ ب تایبه‌تی ژی تاجیكستان ژ ره‌وشا نها گه‌له‌ك دلگرانه‌ چونكو چه‌ندین وه‌لاتێن سوڤیه‌تا به‌رێ نها جیرانێن ئه‌فغانستانێ نه‌ و ئه‌و ژ بهێزبوونا تالیبانێ گه‌له‌ك دترسن).

بسپۆرێ كاروبارێن سیاسی ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو ئه‌مریكا ستراتیژیه‌كا ده‌مدرێژ بۆ ئه‌فغانستانێ نه‌بوو، نها بۆ ئه‌مریكا گرنگ نینه‌ كا دێ كێ حوكمێ ل ئه‌فغانستانێ كه‌ت، به‌لكو بۆ سه‌رۆكێ ئه‌مریكا یا گرنگ ئه‌وه‌ كو ئێدی سه‌ربازێن وی ل ئه‌فغانستانێ نه‌هێنه‌ كوشتن و ئه‌و پارێن وه‌سا مه‌زن ل ئه‌فغانستانێ نه‌مه‌زێخن، ئه‌مریكا ب رێیا رێككه‌فتنا ل گه‌ل تالیبانێ دڤێت شكه‌ستنا خوه‌ ل ئه‌فغانستانێ ڤه‌شێریت لێ د راستی دا یا نها ل ئه‌فغانستانێ روو دده‌ت كاره‌ساته‌كا گه‌له‌ك مه‌زنه‌، چونكو رۆژانه‌ ب هزاران وه‌لاتیێن سڤیل ژ ترسا تالیبانێ دره‌ڤن و دیار نینه‌ كا دێ چاره‌نڤیسێ ئه‌فغانستانێ به‌ر ب كیڤه‌ چیت و گۆت: (روسیا داخوازا كۆمبوونا نه‌ئاسایی یا جڤاتا ئاسایشێ كریه‌ سه‌باره‌ت ب روودانێن ل ئه‌فغانستانێ، بێگومان هه‌كه‌ د ئاستێ نێڤده‌وله‌تی دا ل هه‌مبه‌ر ره‌وشا نها یا ل ئه‌فغانستانێ پێنگاڤێن پێدڤی نه‌هێنه‌ هاڤێتن دێ رۆژ ب رۆژێ كاریگه‌ریا خراب یا تالیبانێ ل سه‌ر رۆژهه‌لاتا ناڤین و جیهانێ دیار بیت).

د. ره‌زوان بادینی د به‌رده‌وامیا ئاخڤتنا خوه‌ دا ئاماژه‌ ب هندێ ژی كر كو مه‌ترسیا هندێ هه‌یه‌ كو ئه‌وا نها ئه‌مریكا ل ئه‌فغانستانێ كری ل ئیراقێ ژی دوباره‌ بكه‌ت، هه‌كه‌ ئه‌مریكا هێزێن خوه‌ ژ ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌كێشیت دێ هه‌مان مه‌ترسی ل سه‌ر كوردان ژی دروست بیت، براستی ژی ره‌وشا نها ب گشتی گه‌له‌ك خرابه‌، راسته‌ مه‌ترسیا تالیبانێ ب ره‌نگه‌كێ راسته‌وخوه‌ ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ نینه‌ لێ هه‌كه‌ بۆ ده‌مه‌كێ درێژ تالیبان ل سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ بیت دشێت پشته‌ڤانیێ ل هه‌موو رێكخراوێن هشكباوه‌ر بكه‌ت و ئه‌و ژی دشێن ببنه‌ مه‌ترسی بۆ كوردان و هه‌موو ده‌ڤه‌رێ و گۆت: (هه‌كه‌ د ئاستێ نێڤده‌وله‌تی دا ب تایبه‌تی ژی هه‌ر دو وه‌لاتێن ئه‌مریكا و روسیا پێكڤه‌ ل دژی تالیبانێ ده‌ست ب شه‌ره‌كێ نه‌كه‌ن ئه‌ز باوه‌ر ناكه‌م كو وه‌سا ب ساناهی تالیبانی ده‌ستهه‌لاتێ ل ئه‌فغانستانێ ژ ده‌ست بده‌ت و دێ بزاڤان كه‌ت كو سنورێ ده‌ستهه‌لاتا خوه‌ به‌رفره‌هتر ژی بكه‌ت، وی ده‌می ئه‌و یه‌ك دێ مه‌ترسیا خوه‌ بۆ ئورۆپا، ئه‌مریكا و هه‌موو رۆژهه‌لاتا ناڤین ژی هه‌بیت).

ناڤهاتی د دووماهیا ئاخڤتنا خوه‌ دا ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو جیهانا رۆژئاڤا نها ژ به‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ یێن ئابووری و سیاسی ل هه‌مبه‌ر ره‌وشا ئه‌فغانستانێ خوه‌ بێده‌نگ كرینه‌ و به‌رێ خوه‌ دده‌نێ كا دێ ره‌وش به‌ر ب كیڤه‌ بچیت، هه‌مان تشت ل هه‌مبه‌ر داعشێ ژی كرن و ده‌مێ داعش ده‌ست ب كریارێن تیرۆرستی ل ئورۆپا كری ژ نوو وان ده‌ست ب ئاڤاكرنا هه‌ڤپه‌یمانیه‌كێ ل دژی داعشێ كرن، لێ دیار نینه‌ كا دێ تالیبان هه‌مان ستراتیژیا خوه‌ یا به‌ری چه‌ند سالان دوباره‌ كه‌ت یان دێ ده‌ست ب ستراتیژیه‌كا نوو كه‌ت؟ لێ ل گۆر باوه‌ریا من هه‌ر چاوا بیت تالیبان مه‌ترسیه‌كا مه‌زنه‌ بۆ هه‌موو جیهانێ و دێ ئه‌فغانستان ژی بیته‌ ناڤه‌نده‌كا مه‌زن بۆ بهێزكرنا رێكخراوێن تیرۆرستی و دێ ره‌وشا رۆژهه‌لاتا ناڤین گه‌له‌ك ئالۆزتر لێ هێت.

ئه‌ڤرۆ:

ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ به‌ری دو رۆژان ل باژێرێ قامشلۆ كۆمبوو و پشتی كۆمبوونێ ژی راگه‌هاند كو ره‌وشا نها ل عه‌فرینێ و سه‌رێ كانیێ ب چو ره‌نگه‌كێ ناهێته‌ قه‌بوولكرن و دڤێت ئۆپۆزسیۆنا سووریێ و گرۆپێن سه‌ر ب توركیا رێزێ ل مافێن كوردان بگرن و بنپێكرنێن ل هه‌مبه‌ر كوردان بده‌نه‌ راگرتن ژ به‌ر هندێ ژی داخواز ژ ئۆپۆزسیۆنا سووریێ كر كو ل گۆر رێككه‌فتنا به‌ری نها یا د ناڤبه‌را هه‌ر دو ئالیان دا كار بكه‌ت و ئێرشێن ل دژی كوردان ل وان ده‌ڤه‌ران بده‌ته‌ راگرتن.

ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ل سووریێ هه‌روه‌سا دیار دكه‌ت كو دڤێت د ئاستێ نێڤده‌وله‌تی دا كار بۆ چاره‌سه‌ركرنا قه‌یرانا نها ل سووریێ بهێته‌ كرن، ژ به‌ر هندێ ژی دڤێت هێزێن جیهانی رژێما به‌شاری نه‌چار بكه‌ن كو ده‌ستان ژ زۆرداریا نها به‌رده‌ت و رێزێ ل داخوازیێن هه‌موو گه‌لێن سووریێ بگریت، چونكو بۆ هه‌ر كه‌سه‌كێ ئاشكرایه‌ كو هه‌تا هه‌لوه‌ستێ رژێما به‌شاری وه‌كو نها بیت قه‌یرانا ل سووریێ ژی ناهێته‌ چاره‌سه‌ركرن.

د دووماهیا داخۆیانیا خوه‌ دا ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ سووریێ دیار دكه‌ت كو دانوستاندنێن وان ل گه‌ل په‌یه‌دێ هاتینه‌ راگرتن، چونكو په‌یه‌دێ پێگیریێ ب رێككه‌فتنێن به‌ری نها نه‌كرینه‌ و رێزێ ل داخوازیێن پارتێن كوردی ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ ناگریت و جاره‌كا دی وه‌كو سالێن بۆری ده‌ست ب گرتنا ئه‌ندامێن وان كرینه‌ و ژ به‌ر هندێ ژی نها وان دانوستاندنێن ل گه‌ل په‌یه‌دێ و ته‌ڤده‌مێ داینه‌ راگرتن و هه‌كه‌ په‌یه‌ده‌ ده‌ستان ژ هه‌لوه‌ستێ خوه‌ یێ خراب به‌رده‌ت ئه‌و به‌رهه‌ڤن جاره‌كا دی ل گه‌ل په‌یه‌دێ و ته‌ڤده‌مێ ده‌ست ب دانوستاندنان بكه‌ن، چونكو هه‌تا كورد ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ ئێكه‌تیا خوه‌ ئاڤا نه‌كه‌ن پرسێن هه‌ی ژی ناهێنه‌ چاره‌سه‌ركرن.

چاڤدێرێن سیاسی یێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ هه‌لوه‌ستێ ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی گه‌له‌ك گرنگ دبینن و داخواز ژ په‌یه‌دێ و ته‌ڤده‌مێ ژی دكه‌ن كو ده‌ست ب قۆناغه‌كا نوو بكه‌ن و سیاسه‌تا خوه‌ ل هه‌مبه‌ر ئه‌نجوومه‌نێ نشتیمانی یێ كوردی ب گوهۆرن، چونكو سیاسه‌تا نها یا په‌یه‌دێ ئاسته‌نگیێن گه‌له‌ك مه‌زن ل هه‌مبه‌ر ئێكه‌تیا كوردان دروست دكه‌ت و كوردێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ ژ سیاسه‌تا نها یا په‌یه‌دێ د رازی نینن، ژ به‌ر هندێ ژی دڤێت په‌یه‌ده‌ رێزێ ل هه‌موو پارت و ئالیێن سیاسی یێن رۆژئاڤایێ كوردستانێ بگریت و چو ئاسته‌نگیان ل هه‌مبه‌ر كار و چالاكیێن وان ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ دروست نه‌كه‌ت.

ئه‌ڤرۆ:

سه‌رۆك بارزانی د دیداره‌كێ دا ل گه‌ل (فالح فه‌یاز) سه‌رۆكێ ده‌سته‌یا حه‌شدا شه‌عبی ره‌وشا ئیراقێ و ده‌ڤه‌رێ و دووماهی پێشهاتێن ئه‌منی هاتنه‌ به‌حسكرن.

هه‌ر د وێ دیدارێ دا دانوستاندن ل سه‌ر ره‌وشا سیاسی یا ئیراقێ و ده‌ڤه‌رێ و دووماهی پێشهاتێن ئه‌منی و هه‌روه‌سا گه‌ف و لڤینێن تیرۆرستێن داعشێ ژی هاتنه‌ كرن.

د دیدارا سه‌رۆك بارزانی و سه‌رۆكێ ده‌سته‌یا حه‌شدا شه‌عبی و ل پێناڤی پاراستنا ته‌ناهیێ و سه‌قامگیریێ، دووپاتی ل هه‌ماهه‌نگیێ د ناڤبه‌را هێزێن پێشمه‌رگێ كوردستانێ و هێزێن ئیراقێ هاته‌ كرن.

ئه‌ڤرۆ:

ل دووڤ رێككه‌فتنا د ناڤبه‌را هه‌رێما كوردستانێ و حوكمه‌تا ئیراقێ داه اتیه‌ ئیمزاكرن، هنارتنا 200 ملیار دیناران هه‌یڤانه‌ بۆ هه‌رێما كوردستانێ هه‌تا بجهئینانا قانوونا بودجا گشتی یا ئیراقێ بۆ سالا 2021، دێ به‌رده‌وام بیت، بریارده‌رێ لژنا دارایی ل جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ژی رادگه‌هینیت، مه‌ پێزانین یێن هه‌ین ل ده‌مه‌كێ نێزیك مادێ 11 ژ قانوونا بودجا گشتی یا ئیراقێ دێ هێته‌ بجهئینان.

ئه‌حمه‌د سه‌فار، بریارده‌رێ لژنا دارایی ل جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی دیموكراتی كوردستان گۆت” هنارتنا 200 ملیار دیناران هه‌یڤانه‌ ژ لایێ به‌غدا ڤه‌ ب گۆره‌ی رێككه‌فتنا د ناڤبه‌را هه‌ردو سه‌رۆك وه‌زیرێن هه‌رێما كوردستانێ و ئیراقێ یه‌، ئه‌و رێككه‌فتن هه‌تا وی ده‌می دێ هێته‌ بجهئینان، كو قانوونا بودجا گشتی یا ئیراقێ بۆ سالا 2021 دكه‌ڤیته‌ دوارێ بجهئینانێ دا، ب تایبه‌تی مادا (11) یا وێ قانوونێ”.

سه‌فاری گۆت ژی” د نوكه‌ دا كار ل سه‌ر هوورده‌كاریان دهێته‌ كرن بۆ بجهئینانا مادێ (11) ژ قانوونا بودجا گشتی یا ئیراقێ بۆ سالا 2021، كو یا تایبه‌ته‌ ب هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌، ئه‌گه‌ر بهێت و ئه‌و ماده‌ هاته‌ بجهئینان، دێ شایستێن دارایی یێن هه‌رێما كوردستانێ ب گۆره‌ی رێككه‌فتنێ و قانوونا بودجه‌ی هێته‌ هنارتن، هه‌كه‌ پشكا هه‌رێما كوردستانێ زێده‌تر ژوان 200 ملیارێن به‌غدا هه‌یڤانه‌ دهنێریت، دێ هێته‌ زێده‌كرن، هه‌كه‌ كێمتر بیت ژی، دێ ب گۆره‌ی مافێ هه‌رێما كوردستانێ پاره‌ی هنێرن”.

ئاماژه‌كر” ئه‌و كێشێن نوكه‌ د ناڤبه‌را هه‌رێمێ و به‌غدا هه‌ین ل دۆر داهاتێن نه‌ په‌ترۆلی نه‌، ئانكو هیچ كێشه‌ك ل سه‌ر داهاتێ په‌ترۆلێ نینه‌، ل دووڤ پێزانینێن من بزاڤه‌كا مه‌زن یا هه‌ی كو د ده‌مه‌كێ نێزیك دا هه‌ردولا بگه‌هنه‌ ئه‌نجامه‌كی و ئه‌و مادا قانوونا بودجه‌ی كو یا تایبه‌ته‌ ب هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌، بهێته‌ بجهئینان”.

ئه‌ڤرۆ:

به‌ربژارێ هژمار 30 یێ پارتی دیموكراتی كوردستان ل بازنێ ئێك یێ كه‌ركووكێ بۆ هه‌لبژارتنێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ، شاخه‌وان عه‌بدوللا،  ئاشكراكر، ل ناڤ كه‌ركووكێ دێ ده‌ست ب هه‌وا هه‌لبژارتنان كه‌ین و دێ ل ناڤ خه‌لكێ خوه‌ بین، بۆ وێ مه‌ره‌مێ ژی، وه‌كو ده‌ستپێك دێ دو باره‌گایان ل ناڤ كه‌ركووكێ ڤه‌كه‌ین.

شاخه‌وان عه‌بدوللا زێده‌تر گۆت” ئه‌ز وه‌كو به‌ربژارێ پارتی دیموكراتی كوردستانێ دێ زڤرم بۆ كه‌ركووكَ و ل وێرێ دێ ده‌ست ب هه‌وا هه‌لبژارتنان كه‌م و د نوكه‌ دا یێ به‌رهه‌ڤیان بۆ زڤرینا خوه‌ دكه‌م و ل ده‌ستپێكێ بۆ هه‌وا هه‌لبژارتنان ل ناڤ كه‌ركووكێ دێ دو باره‌گایان ڤه‌كه‌ین و دێ مه‌ باره‌گا ل ده‌رڤه‌ی باژێرێ كه‌ركووكێ ژی هه‌بیت بۆ وێ چه‌ندێ ل وێرێ ژی ده‌ست ب هه‌وا هه‌لبژارتنان بكه‌ین”.

وی به‌ربژارێ پارتی به‌حس ل وێ ئێكێ ژی كر” زڤرینا مه‌ ل سه‌ر داخوازا سه‌ركردایه‌تیا پارتی دیموكراتی كوردستانه‌ و جارێ ئه‌م دێ زڤرین و حزب ژی یا د دانوستاندنان داب ۆ زڤرینێ، به‌لێ هه‌لبژارتن یێن نێزیك بووین، له‌وما ل ده‌ستپێكێ ئه‌م دێ زڤرین”.

گۆت ژی” ئه‌و باره‌گایێن دێ هێنه‌ ڤه‌كرن بۆ به‌ربژار و كادر و ئه‌ندامێن پارتی یه‌ و ئه‌م دخوازین ل كه‌ركووكێ هه‌وا هه‌لبژارتنان ئه‌نجام بده‌ین و ل ناڤ خه‌لكێ خوه‌ بین و ل ده‌مه‌كێ گه‌له‌ك نێزیك ژی دا دێ ده‌ست ب زڤرینێ كه‌ین”.

ئه‌ڤرۆ، سه‌رجان مه‌حمود:

سه‌رۆكێ پارتا كۆماریا گه‌ل یا توركیا ل باژێرێ وانێ یێ باكورێ كوردستانێ د كۆمبوونه‌كا جه‌ماوه‌ری دا راگه‌هاند كو ده‌ستهه‌لاتا نها نه‌شێت چو پرسێن توركیا چاره‌سه‌ر بكه‌ت، ئه‌ردۆگانی دڤێت ب زۆرێ ده‌ستهه‌لاتا باژێرڤانیان ژ كوردان وه‌ربگریت، پارتا كۆماریا گه‌ل دشێت پرسا كوردی و هه‌موو پرسێن دی یێن توركیا چاره‌سه‌ر بكه‌ت.

كه‌مال كلچدار ئوگلۆ سه‌رۆكێ گشتی یێ پارتا كۆماریا گه‌ل (جه‌هه‌پێ) ل باژێرێ وان یێ باكورێ كوردستانێ كۆمبوونه‌كا به‌رفره‌ه ل گه‌ل به‌رپرس و ئه‌ندامێن سازیێن جڤاكێ سڤیل سازكر و راگه‌هاند كو حوكمه‌تا ئه‌ردۆگانی دخوازیت ب دارێ زۆرێ ده‌ستهه‌لاتا باژێرڤانیێن د ده‌ستێ كوردان و ئۆپۆزسیۆنێ دا داگیر بكه‌ت و گۆت: (مخابن ده‌ستهه‌لات ب هێزا ده‌وله‌تێ هه‌ول دده‌ت هه‌موو بنه‌مایێن دیموكراسیێ ژناڤ ببه‌ت و باژێرێن كو ب هه‌لبژارتنێ نه‌شیا ب ده‌ست بخینیت ب رێیا قه‌یومان كۆنترۆل دكه‌ت و ئه‌و یه‌ك بێرێزیه‌ و زۆرداریه‌ ل هه‌مبه‌ر ئیرادا وه‌لاتیان و كارێن وه‌سا خزمه‌تا پارچه‌كرنا وه‌لات دكه‌ت و من به‌ری نها گه‌له‌ك جاران گۆتیه‌ و ئه‌ز دیسان دبێژم كو  ئه‌م ب چو ره‌نگه‌كێ سیاسه‌تا قه‌یوم یا ده‌ستهه‌لاتا ئه‌ردۆگانی قه‌بوول ناكه‌ین).

كلچدار ئوگلۆ هه‌روه‌سا راگه‌هاند كو ئه‌ڤرۆ سه‌لاحه‌دین ده‌میرتاش هه‌ڤسه‌رۆكێ به‌رێ یێ پارتا دیموكراتی یا گه‌لان و په‌رله‌مانتار و سه‌رۆكێن باژێرڤانیێن هه‌لبژارتی د زیندانان دانه‌ و ده‌ستهه‌لات قه‌بوول ناكه‌ت چو كه‌س و ئالیه‌كێ ئۆپۆزسیۆنێ‌ د مه‌یدانا سیاسی یا توركیا دا بمینیت و وان دڤێت هه‌موو توركیا سه‌رێ خوه‌ ل هه‌مبه‌ر وان بچه‌مینن و گۆت: (د توركیا نها دا ئازادیا راده‌ربرینێ نه‌مایه‌، دادوه‌ری و دیموكراسی نه‌مایه‌ و ده‌ستهه‌لاتا ئه‌ردۆگانی رۆژ ب رۆژێ توركیا به‌ر ب سه‌رده‌مێ سه‌دسالا ناڤین ڤه‌ دبه‌ت و ب سه‌دان كه‌سێن ئه‌كادیمی، ره‌وشه‌نبیر، سیاسه‌تمه‌دار و رۆژنامه‌ڤان د زیندانێن توركیا دانه‌ و ل به‌ر ده‌ستێ ده‌ستهه‌لاتا ئاكپارتیێ پارتا بزاڤا نه‌ته‌وه‌په‌رست دا ب تنێ دۆسیایێن گرتن و قه‌ده‌غه‌ كرن و نه‌خشێ زۆرداریێ هه‌یه‌ و نه‌شێت هه‌تا نها به‌رسڤا سه‌ده‌مێ گرتنا ده‌میرتاشی و ب سه‌دان ره‌وشه‌نبیر و كه‌سێن ئه‌كادیمی بده‌ت و چو به‌رسڤه‌كا ده‌ستهه‌لاتێ ل سه‌ر ره‌وشا خراب یا ئابووریێ و سیاسه‌تا ده‌رڤه‌ دا نینه‌ و تنێ پرسێن هه‌ی ئالۆزتر دكه‌ن و چو هێڤیه‌ك ئێدی نه‌مایه‌ و بۆ هه‌ر وه‌لاتیه‌كێ ل توركیا ئاشكرا بوویه‌ كو ده‌ستهه‌لاتا نها نه‌شێت چو پرسان چاره‌سه‌ر بكه‌ت و وان دڤێت ب ئالۆزتركرنا ره‌وشا نها ژیێ ده‌ستهه‌لاتا خوه‌ درێژ بكه‌ن).

سه‌رۆكێ گشتی یێ پارتا كۆماریا گه‌ل د پشكه‌كا دی یا ئاخڤتنا خوه‌ دا ژی راگه‌هاند كو پرسا كوردی پرسه‌كا گه‌له‌ك گرنگ یا توركیا یه‌ و دڤێت ب رێیا دیموكراسیێ بهێته‌ چاره‌سه‌ركرن و د هه‌ر واری دا خزمه‌تگوزاریێن مه‌زن ل باژێرێن باشور و رۆژهه‌لاتێ توركیا بهێنه‌ كرن و گۆت: (باوه‌ر بكه‌ن به‌رنامه‌كا راست و دروست بۆ چاره‌سه‌ر‌كرنا پرسا كوردی ل به‌ر ده‌ستێ من دا هه‌یه‌ و ب رژدی ڤه‌ دبێژم ئه‌ز دێ پرسا كوردی چاره‌سه‌ر‌ كه‌م، دڤێت هه‌ر ئالیه‌ك بزانیت پێدڤیا باژێرێن وان، روحا و باژێرێن دی یێن هه‌رێمێ ب پرۆژێن مه‌زن یێن ئابووری و په‌یداكرنا ده‌لیڤێن كاری هه‌یه‌ و هه‌كه‌ هوون هاریكاریا من بكه‌ن، ئه‌م دشێین پێكڤه‌ ده‌ست ب قۆناغه‌كا نوو ل توركیا بكه‌ین، بێگومان ب هاریكاریا هه‌وه‌ ئه‌ز دشێم پرسا كوردی و هه‌موو پرسێن دی یێن توركیا چاره‌سه‌ر بكه‌م، چونكو هه‌تا پرسا كوردی و پرسا ئابووریێ ل توركیا نه‌هێنه‌ چاره‌سه‌ركرن دێ ره‌وشا وه‌لاتێ مه‌ هه‌ر یا ئالۆز بیت).

ئه‌ڤرۆ:

به‌رپرسێ لقێ ئێك یێ پارتی دیموكراتی كوردستان ل دهۆكێ راگه‌هاند، ل سنوورێ پارێزگه‌ها دهۆكێ، پارتی دیموكراتی كوردستان، ده‌ست ب هه‌وا هه‌لبژارتنان كریه‌ و خه‌لك ژی پێشوازیه‌كا گه‌رم ل مه‌ دكه‌ن، به‌لێ ئه‌م د هه‌وا هه‌لبژارتنان دا ره‌وشا ساخله‌میێ ل به‌رچاڤ وه‌ردگرین، چونكی حاله‌تێن توشبوونێ ب كورۆنایێ یێن زۆر بووین.

سه‌ربه‌ست تروانشی، به‌رپرسێ لقێ ئێك یێ پارتی گۆت” به‌ری دو هه‌یڤان مه‌ ده‌ست ب كار و به‌رهه‌ڤیان بۆ هه‌لبژارتنان كریه‌ و هه‌وا هه‌لبژارتنان یا ب رێڤه‌دچیت و هه‌موو به‌رهه‌ڤی یێن هاتینه‌ كرن، به‌لێ بۆ وێ چه‌ندێ د ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ ژی دا بهێته‌ راگه‌هاندن و ده‌ستپێكرن، ئه‌و ده‌مه‌ هێشتا یێ مای و ب دیتنا مه‌ ده‌مه‌كێ زۆر یێ ل به‌رده‌ستێ مه‌ هه‌ی”.

به‌پرسێ لقێ ئێك یێ پارتی دیاركر ژی” زێده‌بوونا حاله‌تێن تووشبوونێ ب ڤایرۆسَ كورۆنا و به‌لاڤبوونا وێ نه‌خوشیێ، بووینه‌ رێگر ل ئه‌نجامدانا كۆر و كۆمبوونان، له‌وما ئه‌ڤه‌ بوویه‌ به‌ربه‌سته‌ك، چونكی مه‌ترسی یا هه‌ی هه‌كه‌ خه‌لكه‌كی كۆم بكه‌ین تووشی كورۆنا ببن، له‌وما ل ده‌ف مه‌ ژیانا خه‌لكی گرنگتره‌ ژ هه‌موو تشته‌كی”.

سه‌ربه‌ست تروانشی زێده‌تر رۆهنكر” ئه‌م ل دووڤ ره‌وشا ساخله‌می كا یا چاوانه‌، ب وی شێوه‌ی هه‌وا هه‌لبژارتنان ب رێڤه‌دچیت و ره‌وشا نوكه‌ هه‌ی گه‌له‌ك ب باشی ل به‌رچاڤ دگرین، به‌لێ هه‌ر به‌ربژاره‌ك و كادره‌ك یێن هه‌وا خوه‌ دكه‌ت”.

هه‌روه‌سا گۆت” ده‌رگه‌هێ مه‌ به‌رده‌وام بۆ خه‌لكی یێ ڤه‌كریه‌ و د نوكه‌ دا كوم ه‌ ده‌ست ب هه‌وا هه‌لبژارتنان كریه‌، گه‌له‌ك ب گه‌رمی پێشوازی ل به‌ربژارێن پارتی دهێته‌ كرن”.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com