NO IORG
نووترين نووچه
نووترين نووچه

ئەڤرۆ، ھەرھین محەمەد:

د بازارێ دھۆکێ دا پتریا کومپانی و جھێن فرۆتنا مەحفیر و موکێتا مەحفیرێن ئیرانێ بھایێ خوە ھەیە و دیسان رەواجەکا مەزن ل سەر ھەیە ژلایێ خەلکی ڤە. ژلایەکی دی ڤی خودانێ کومپانیەکێ دبێژیت: مەحفیرا ئیرانی گرانترە ژ مەحفیرێن دی یێن نورمال وھەر مەحفیرەکا ژ مادێ ئاکرولیک ھاتبیتە چێکرن ل ھەموو وەلاتێن جیھانێ رازی دبن کو ل بازارێن وان بھێتە فرۆتن، بەلێ ب تنێ وەلاتێ ئەمریکا قەدەغەکریە.

دلخاز ئەحمەد بادی، بریکارێ ب کوم ل کومپانیا ئەحمەد بادی یا فرۆتنا مەحفیران گۆت: پتریا مەحفیران نوکە ل بازاری دھێنە فرۆتن ژ وەلاتێ تورکیا و ئیرانێ دھێن وھەر مەحفیرەکا ژ مادێ ئاکرولیک ھاتبیتە چێکرن ل ھەموو وەلاتێن جیھانێ رازی دبن کو ل بازارێن وان بھێتە فرۆتن، بەلێ ب تنێ وەلاتێ ئەمریکا قەدەغەکریە، چونکو ژ ئەلیافان چێدکەن و ئەو توزا دکەڤیتە سەر مەحفیرا دبێژن یا خرابە بۆ زارۆیان و ھەتا نوکە وەلاتێ ئەمریکا ناھێلیت ریشالوک ب سەرو بنێن مەحفیرا ڤە بن، چونکو یێ خرابە و ژ مادێ ئاکرولیکە، بەلێ ھەر مەحفیرا ئیرانی گرانترە ژ مەحفیرێن دی، چونکو مادێ ئاکرولیک گرانترە ژ مەحفیرێن دی یێن نورمال و کارێ ھەرکارگەھەکێ ژی جودایە ژ کارێ کارگەھێن دی.
زێدەتر گۆت: کار نوکە نە وەکو سالێن بوریە، چونکو ھاتنا ڤایرۆسێ کۆرونایێ و نەدانا موچەیان کارتێکرنەکا مەزن ھەبوویە ل سەر بازارێ مەحفیران و چو جوداھی دناڤبەرا بھایێ مەحفیران دا نینەو چ ژ بازارێ مە بھێتە کرین، یان ل ئیرانێ بھێتەکرین ب تنێ دەمێ ئەم ژ ئیرانێ دئینین ئەم کریا گۆمرکێ و ڤەگوھاستێ دەین.
شیمال عەبدوللا خودانێ وەلات یێ فرۆتنا موکێت و مەحفیرا ل بازاری دھۆکێ دبێژیت: نوکە مەحفیرێن تورکی و ئیرانی د بازاری دا ێین ھەین و مەحفیرا تورکی گەلەک یا جوانە، بەلێ دەمێ دھێتە شویشتن نەخشێن وێ ژێ دچن و وەکو خوە نامینت، بەلێ مەحفیرا ئیرانی چەند بھێتە شویشتن جوانتر لێ دھێت و مەحفیرێن ئەسلی و نە ئەسلی دبازاری دا یێن ھەین و بکرێن مەحفیران ژی دشارەزانە و دزانن کیژک مەحفیر یا ئەسلی یە و کیژک نە و دەمێ ئەم مەحفیرا ئیرانی دئینن گرنتی دەە سال یێن دگەل و گرانترین مەحفیر ھەتا پێنچ دەفتەران ژی ھەیە، چونکو ژ حەریری چێدکەن و بکرێ وان یێ تایبەتە و ل بازاری ناھێتە فرۆتن ئێکسەر بۆ خوە ژ کارگەھێ داخازدکەن، بەلێ د بازاری دا مەحفیر ھەتا ٣٠ وەرەقێن دولاری دھێتە فرۆتن.
خویاژی کر، ئەڤ سالە مەحفیر ئەرزانترن ژ سالا بوری، چونکو چەند پارێ ئیرانێ بھێتە خارێ مەحفیر ژی ئەرزان دبن، بەلێ ئەڤ سالە بازارێ فرۆتنا مەحفیران گەلەک یێ لاوازە، چونکو مەحفیر نە ژ پێدڤێن تایبەتە دڤان کاودانان دا و ھەکە نوکە ئەز مەحفیرێ ب سێ وەرەقێن دولاری ب فرۆشم دبیت ل کارگەھێن وەلاتێ ئیرانێ سێ چار مەحفیر ب وان پاران بھێنە کرین زێدەتر گۆت: مەحفیر راستەخو دھێنە د بازاری دا، بەلێ مەحفیر یێن ھەین ب قاچاخی ژی دھێن و دبیت ئەو مەحفیرە د قەدەغەکری بن د بازاری دا، بەلێ نزانم ژ بەر چ ئەگەر ئەو مەحفیرە د قەدەغەکرینە، لێ یا قەدەغەکری د بازارێ دھۆکێ دا نینە، ژ بەر کو بکرێ وان یێ تایبەتە.
ژ لایێ ئابوری ڤە سەباح عەبدوللا وەکو ئابورناس دبێژیت: ھەر جارەکا شمەکەکێ بیانی بھێتە دھەرێمێ دا خرابێن خوە ھەنە و چ باشێن خوە نین و مە سەرمایەکێ مەزن نینە و پارێ (زەبەلاح) یێ ھەی بەلێ ئەو پارە ھەموو دئاڤاکرنا شوقان دا دھێتە ب کار ئینان، لەورا مە تشتەکی بەرھەم بینین ھەروەسان مە تەکنەلۆژیایەکا ب ھێز ژی نینە ئەم ڤان جورە کارگەھان پێ ب دانین و مە کرێکارێن راھێنان پێکری ژی نینن و ئەڤ چەندە ژی دزڤریت بۆ حکومەتێ و ھەکە تەکنەلوژیا ھەبا و کارگەھان کارکربا و گەنج دا ل وان کارگەھان کارکەن و دا ھەڤرکیا شمەکی و بەرھەمێ بیانی کەین.
ئەو چەندە ژی گۆت: ھەموو دەمان ل عیراقێ ب گشتی ب تایبەت ل ھەرێمی مە ئاریشێن ئابۆری ھەنە و ھەکە ب دووماھی ژی بێن پشتی دوسالێن دی دووبارە دبنە ڤە و ئەڤە ژی ژ ئەگەرێ ھندێ یە پارێ مە ھەموو دچیتە ژ دەرڤە بێ کو تشتەک بھێتە شوینا وێ و ب مخابنی ڤە ئەم یێ پاشەرۆژا وەلات و مللەتێ خوە یێ بەرب ئاراستەکا نە دیارد بەین بۆ نمونە وەلاتێ تورکیا گرنگی دا بەرھەمێ نافخو نوکە یا ھەڤرکیا بەرھەمێ بیانی دکەت.
ناڤبری چارەسەریا ڤێ چەندێ ژی گۆت: دڤێت حکومەت کومپانێن مەزن بینیتە ھەرێما کوردستانێ، بەلێ ب مەرجەکی کرێکارێن مە لێ کاربکەن، دا کو ھزر بۆ وان ژی چێبیت د چێکرنا مەحفیران دا و راھێنان پێ بھێنەکرن و ڤێ چەندێ دو باشێن خوە ھەنە ئێک ژوان رێژا بێکاریێ دێ کێم بیت و دیسان دێ ھەڤرکیا کەل و پەلێن بیانی ھێتەکرن و دەمێ مرۆڤ کارگەھەکێ ڤەدکەت تێچوو ل سەر مرۆڤی گران دبیت بەلێ ھێدی ھێدی کارگەە کار بکەت و بەرھەمێ وان ھەر دناڤخودا بھێتە فروتن خەلک ھەموو دێ قەستکەتێ و ل وی دەمی گۆمرک دێ بھای ل سەر بەھەمی بیانی گران کەت و ب ڤێ رێکی ب تنێ بەرھەمێ ناڤخۆ ھەر دناڤ ھەرێمی دا ھێتە فرۆتن و دبیت یێ بیانی نەھێت.

ھەولێر، قائید میرۆ:
وەزارەتا کارەبێ بۆ باشترکرنا رەوشا کارەبێ و کۆنتڕۆلکرنا ئەو کارەبا دھێتە بەرھەمئینان بڕیارە چەندین پلانان بجە بینیت و پەیڤدارێ وەزارەتا کارەبێ ژی ئاشکرا کر، کرێیا کارەبێ ل گورەی پیڤەرێ زیرەک دێ ھێتە ھژمارتن و کارەب ژی ژلایێ کەرتێ تایبەت ڤە دێ ھێتە برێڤەبرن.
ئەندازیار ئومێد ئەحمەد، پەیڤدارێ وەزارەتا کارەبێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیار کر، وەزارەتا کارەبێ پلانا دانا کارەبا نشتیمانی بۆ کەرتێ تایبەت بەرھەڤکریە و بڕیارە د ئەڤ سالە دا کارەبا نشتیمانی ژلایێ کەرتێ تایبەت ڤە بھێتە برێڤەبرن و گۆت: “مەرەم ژ ئەڤێ پێنگاڤێ باشترکرنا رەوشا کارەبێیە ل ھەرێما کوردستانێ، چونکو دێ کارەب ئیدی ب سیستەمەکێ نوو ھێتە برێڤەبرن و مینا زۆر وەلاتێن جیھانێ ژلایێ کەرتێ تایبەت ڤە دێ ئیدارەیا بەلاڤکرنا کارەبێ ھێتەکرن”.
ل دۆر سیستەمێ زیرەک ژی ئەندازیار ئومێد ئەحمەد گوت: “پڕۆسا گرێدانا پیڤەرێ زیرەک یا بەردەوامە و ھەتا نوکە پیڤەرێ زیرەک بۆ ٦٠٠ ھزار ھەڤپشکێن کارەبێ ھاتیە دانان و بڕیارە ل ھەموو ھەرێما کوردستانێ بھێتە ب جھئینان، کو ل گورەی بڕیارەکا وەزارەتێ ئێدی کرێیا کارەبێ ژی دێ ب رێیا پیڤەرێ زیرەک ھێتە وەرگرتن، ئانکو ڤەخواندنا کرێیا کارەبێ ل سەر پیڤەرێ مالان نابیت، بەلکو دێ ل سەر پیڤەرێ زیرەک ھێتە ڤەخواندن و پسۆلا کرێیا کارەبێ ل گورەی پیڤەرێ زیرەک بۆ وەلاتیان دێ ھێتە دەرکرن، کو ئەڤە ژی دێ بیتە ئەگەرەک بۆ کۆنتڕۆلکرنا رەوشا کۆمکرنا کرێیا کارەبێ و گازندە و ئاریشێن بەرێ ھەین نامینن”.

ئەڤرۆ:

پشتی شاندێ ھەرێما کوردستانێ و لایەنێن شیعی ل سەردەقەکێ ھەڤپشک رێککەفتین، بەلێ پاشی لایەنێن شیعی گوھۆرین د دەقێ مادێ ١١ یێ پرۆژێ قانوونا بودجەیدا کر و چەند برگەک لێ زێدەکرن، ئەو برگەیێن لایەنێن شیعی د پرۆژێ قانوونا بودجەیدا زێدەکرین ئاماژێ ب وێ چەندێ دکەن ئەگەرھەرێما کوردستانێ پێگیرنەبیت ب رێککەفتنێ، ھیچ بودجەک ژ عیراقێ بۆھەرێمێ ناھێتە ھنارتن.

ئەحمەدسەفار، بریاردەرێ لژنا دارایی ل جڤاتا نوونەرێن عیراقێ گۆت” گیروبوونا پەسەندکرنا بودجا گشتی یا عیراقێ بۆ سالا ٢٠٢١ پەیوەندی ب ھەرێما کوردستانێڤە نینە، بەلکو پەیوەندی ب لایەنێن شیعی و حوکمەتا فیدرالڤەھەیە”.

گۆت ژی” لایەنێن شیعی ناخوازن بودجە بھێتە پەسەندکرن”.

ژلایێ خوەڤە، سامان سۆرانی، چاڤدێری سیاسی، دبێژیت” نێزیکی پێنج ھەیڤایە پرۆژێ قانوونا بودجەی ل جڤاتا نوونەرایە و ژبەر ململانێیا لایەنێن شیعی و چەندین ئەگەرێن دی، ناھێتە دەربازکرن”.

ل دۆرھۆکارەکێ پەسەندنەکرنا پرۆژێ قانوونا بودجەی، راگەھاند” لایەنێن عەرەبێن شیعی ب تایبەت ئەوێن میلیشیا ھەین، رێیێن جۆراوجۆر بۆ پاشخستن و دروستکرنا ئاستەنگان بۆ پەسەندکرنا پرۆژێقا نوونا بودجەی دگرنەبەر”.

ب دیتنا وی چاڤدێری، ئەولایەنێن شیعی ب پشتەڤانیا وەلاتەکێ جیران، دخوازن جڤاتا نوونەران ب پرۆژێ قانوونا بودجەی ڤە مژوولبکەن و رێ ل ھەلبژارتنێن پێشوەخت بگرن”.

دیارکر” شیعە ب مژوولکرنا گەلێ عیراقێ ب پشکا بودجێ ھەرێماکوردستانێ، شکەستنا خوە ل باشوور و ناڤەراستاعیراقێ ڤەدشێرن، د دەمەکیدا وان ب رێژا ھەرەزۆرینەیا بودجەی، نەشیاینە خزمەتا باژێرێن باشوورێ عیراقێ بکەن”.

ناڤبری ئەگەرەکێ دی یێ پەسەندنەکرنا پرۆژێ قانوونا بودجەی بۆرێک نەکەفتنا لایەنێن عەرەبێن شیعی ( ل سەرپشکێن خوە) د پرۆژێ قانوونێدا زڤراند، کوھەرئێک ژ وان لایەنان بزاڤان دکەت بەھراپتر بۆ خوە ببەت.

بریاربوو دوھی شەمبیێ ٢٧/٣/٢٠٢١ جڤاتا نوونەرێن عیراقێ بۆ دەنگدانێ ل سەرپرۆژێ قانوونا بودجەی کۆمببیت، بەلێ کۆمبوون بۆ ئەڤرۆ ئێکشەمبی ھاتەپاشخستن.

ئەڤرۆ:

پارێزگەرێ بەرێ یێ نەینەواراگەھاند، ھەلویستێ میلیشیێن چەکدار گەلەک ژ ھەلویستێ مستەفا کازمی سەرۆک وەزیرێن عیراقێ ب ھێزترە، ھەروەسا دیارکر ژی کو ھێزا راستەقینە ژی ل جڤاتا نوونەرێن عیراقێ، ھێزامیلیشیایە.

ئەسیل نوجێفی، پارێزگەرێ بەرێ یێ نەینەوا، سەبارەت رەوشا بەغدا و نمایشا چەکداری یا میلیشیان ل حەفتیا بۆری ل بەغدا، گۆت” میلیشیایێن چەکدار گەلەک ژ کازمی ب ھێزترن و ھەتا وان میلیشیان دانوستاندنێن نیشتمانی ژی یێنرەت کرین و ب دیتنا من رەوشاعیراقێ ل بن ھەژموونا میلیشیان بەر ب ژناڤچوونێیە”.

گۆت ژی” ھەلویستێ میلیشیێن چەکدار ل بەغدا گەلەک ژ ھەلویستێ سەرۆک وەزیرێن عیراقێ مستەفا کازمی ب ھێزترە، ئەو میلیشیا دشێن ڤەکۆلینێ ل گەل کازمی بکەن و زێدەترکونترۆلا رەوشێ بکەن، لەوما ئەویێن چووینە دناڤدا مودەزگەھێن عیراقێدا، چەند جاران ژی کازمی یێن تاقیکرین و فەرمانێن دەستەسەرکرنێ بۆھندەک ژ سەرکردێن وان یێن دەرکرین، بەلێ ھێزێن ئەمنی یێن عیراقی نەشیاینە وان دەستەسەربکەن، ئانکو فەرمانێن کازمی نەھاتینە بجھئینان”.

دیارکر ژی” میلیشیێن شیعی یێن چەکدار ل جادا عیراقێ گەلەک ژ کازمی ب ھێزترن، دەمێ کازمی داخواز ادانوستاندنێن نیشتمانی کری، رامانا وی ئەو بوو دانوستاندن ل گەل میلیشیان، بەلێ وان دانوستاندن ل گەل کازمی رەتکر”.

ھەولێر، قائید میرۆ

دگەل ئاریشێن نوکە ل عیراقێ ھەین گەفێن خوەپیشادانان ژی پەیدابووینە و چەند رۆژەکە کار بۆ ئەنجامدانا خوەنیشادانێن بەرفرەە ل عیراقێ دھێنەکرن، بسپۆرەکێ زانستێن سیاسی ژی رادگەھینیت، تنێ ھەلبژارتنێن پێشوەخت دێ کاریگەری ل سەر تەنابوونا نەرازیبوونا وەلاتیێن عیراقێ ھەبیت ھەروەسا گۆت، پشتی ھاتنا پاپای دێ گۆھۆرین ل عیراقێ ھێنەکرن و ئەمریکا پلان دانایە بۆ تەناکرنا رەوشا عیراقێ.

د. سەباح سوبحی،  چاڤدێری سیاسی و بسپۆر د زانستێن سیاسی دا،  بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیارکر”  گڤاشتنێن جادێ ل عیراقێ کاریگەری ل سەر رەوشا عیراقێ پەیداکرن و بۆ ئەگەر کو قانوونا ھەلبژارتنان بھێتە گۆھۆرین و بریارا ھەلبژارتنێن پێشوەخت بھێتە دەرکرن، ھەتا سەرۆک وەزیرێن بەرێ یێ عیراقێ ژی لبن گڤاشتنێن وەلاتیان دەست ژ کارێ خوە ڤەکێشا، لەورا ئەز باوەرم ئەگەر ھەلبژارتنێن پێشوەخت ئەڤسالە ل عیراقێ نەھێنە ئەنجامدان، دێ رەوشا عیراقێ بەر ب ئالۆزیێن زێدەتر چیت و جادا عیراقی جارەکادی دێ دەست ب لڤینان کەت، روودانێن رۆژھەلاتا ناڤین زۆر نێزیکی ئێکن، ھەتا چەند رۆژەکە ل پارێزگەھێن نەجەف و زیقار دەست ب خوەنیشادانان دھێتەکرن و پێشبینی دھێتەکرن ھێشتا خوەنیشادان بەرفرەھتر ببن کو ب ڤێ چەندێ دێ رەوش ژ دەستان دەرکەڤیت ھەروەکو بەری نوکە خوەنیشادەران گڤاشتن لسەر دەستھەلاتدارێن عیراقێ کری و بۆ ئەگەرێ گۆھۆرینا حوکمەتێ، رەوشا عیراقێ تنێ ب رێڤەچوونا ھەلبژارتنان دێ ھندەک تەناھیێ بخوەڤە بینیت، راستە ھەلبژارتن نابنە ئەگەرێ چارەسەرکرنا ئاریشێن عیراقێ، بەلێ دێ بەھرا خوە کاریگەری ھەبن، بتایبەتی ھندەک سەرکردە پشتی خوەنیشادانان پەیدابووینە و دێ شێن د ھەلبژارتنێن داھاتی دا ب سەرکەڤن”.

سەباحی ئاماژەکر” سەرەدانا پاپایێ فاتیکانێ بۆ عیراقێ ب دیتنا من، سەردانەک بوویە بەری بھێتە ئەنجامدان بەرھەڤی بۆ ھاتیەکرن، بتایبەتی ژلایێ ئەمریکا ڤە کار بۆ ھاتنا پاپای ھاتینەکرن، پشتی سەرەدانا پاپای دێ گۆھۆرین ل عیراقێ پەیدا بن و پلان وەسا ژی ھاتیە دانان ھەر گۆھۆرینەکا ل عیراقێ بھێتەکرن پشتی سەرەدانا پاپای دێ ھێتە گۆتن ئەگەر سەرەدانا پاپای بوویە، بەلێ د بنەرەتدا پلانا ئەمریکا بوویە و ئەمریکا ڤیایە ب رێیا ھاتنا پاپای ھندەک پلانێن خوە بجە بینیت، ئەڤەژی بۆ سیاسەتا سەرۆکێ ئەمریکی یێ نوو (جۆ بایدن)ی ڤەدگەریت، کو ئەز باوەرم بایدن دخوازیت رەوشا عیراقێ ژلایێ ئابوری و سیاسی ڤە سەقامگیریێ بخوەڤە ببینیت”.

ل دۆر پشکا ھەرێما کوردستانی ژی، دبێژیت” ھەتا رادەکی نیەتەک پەیدا بوویە بۆ رێککەفتنێ ل سەر پشکا ھەرێما کوردستانێ، بەلێ لایەنێن شیعی ژی مەرجێن خوە یێن ھەین ژوان ژی دەربازکرنا قانوونا دادگەھا فیدرالی، بێگومان کۆتلەیێن پەرلەمانێ عیراقێ دشێن بێی کوردان ژی پرۆژێ قانوونا بودجەی دەرباز بکەن و ب زۆرینە بێخن دەنگدانێ، لێ خویایە بابەتێ بودجەی چەند بابەتەکێ ئابوری بیت، دو جار ھند ژی بابەتەکێ سیاسی یە و دەربازکرنا قانوونا بودجەی بێی کوردان دێ پرۆسا سیاسی ل عیراقێ ئالۆزکەت و کورد پشکەکا گرنگن ل عیراقێ، لەوما پشتگوھاڤێتنا کوردان و دەربازکرنا بودجەی بێی کوردان دێ کاریگەریێن خراپ لسەر رەوشا عیراقێ ھەبن”.

ئەڤرۆ:

شاندەکێ ئەمنی یێ عیراقی یێ بلند، ب مەرەما دووڤچوونا رەوشا ئەمنی و بجھئینانا رێککەفتنا شنگالێ، سەرەدانا وی باژێری کر.

ئاژانسا دەنگوباسێن عیراقێ یا فەرمی بەلاڤکر کو شاندەکێ ئەمنی یێ عیراقی یێ بلند ژ بەغدا سەرەدانا قەزا شنگالێ ل رۆژئاڤایێ پارێزگەھا نەینەوا کر.

وێ ئاژانسێ بەلاڤکر ژی کو ئەو شاندێ ئەمنی ییێ عیراقی یێ پێکھاتی بوو ژ ھەر ئێک ژ  سەرۆک ئەرکانێن لەشکرێ عیراقێ و جێگرێ فەرماندێ ئۆپەراسیۆنێن ھەڤپشک و شیرەتکارێ ئاسایشا نیشتمانی و بریکارێ دەزگەھێ ئاسایشا نیشتمانی و رێڤەبەرێ ھەوالگیریا لەشکرێ عیراقێ و فەرماندێ ھێزێن ئەردی، ئارمانج ژی ژ سەرەدانێ دووڤچوونا رەوشا ئەمنی و بجھئینانا رێککەفتنا شنگالێ یە.

ژلایەکێ دی ڤە سایتێ (وشە) بەلاڤکر کو شاندێ ناڤبری دێ ڤەکۆلینێ ل سەر ئەگەرێ شەرێن چەند رۆژێن بۆری ل شنگالێ روودای کو پەکەکێ دروستکری و تێدا پەکەکێ ھێرش کریە سەر لەشکرێ عیراقێ و سەربازەکێ عیراقی ھاتیە کوشتن.

رۆژناما (المدی) یا عیراقی د ھژمارا خوە (٤٨٩٧) دا ل ١٤/٣/٢٠٢١ بەلاڤکر کو دیاردا ھاتنا بەردەوام یا چەکدارێن پەکەکێ بۆ ناڤ ئاخا عیراقێ، بەلگەیە ل سەر ھەبوونا ھێزێن عیراقی یێن ھەڤسۆز ل گەل پەکەکێ، بۆ مەرەمێن سیاسی.

ژێدەرەکێ ئەمنی ل شنگالێ بۆ وێ رۆژنامێ گۆت” دیاردا ھاتنا چەکدارێن پەکەکێ ژ سووریێ بۆ ناڤ ئاخا عیراقێ یا بوویە رۆژانە و بەردەوام ژی تەقێ ل ھێزێن ئەمنی یێن عیراقی دکەن”. فەرماندەیا ئۆپەراسیۆنێن ھەڤپشک یێن لەشکرێ عیراقی ژی راگەھاندبوو کو لەشکرێ عیراقێ لڤینەکا گرۆپەکێ تیرۆرستی (بێ کۆ ناڤێ وێ بینیت) ژ سووریێ ل دەڤەرا دوکجی ل رۆژئاڤایێ چیایێ شنگالێ، راوەستاندبوو”.

وی ژێدەری دیارکر ژی کو پەکەکە رۆژانە چەکی و ئەندامێن خوە ژ سووریێ دئینیتە دناڤ ئاخا عیراقێ دا، ھەروەسا ئاشکراکر کو ئێک ژ یەکەیێن ئەمنی یێن کو پاراستنا سنووری دناڤبەرا شنگالێ و بەعاج ل رۆژئاڤایێ مووسلێ پێ ھاتیە راسپاردن، یێ ھەڤسۆزە ل گەل پەکەکێ و ئاسانکاریان بۆ ھاتنا ئەندامێن پەکەکێ بۆ ناڤ ئاخا عیراقێ دکەت”.

ئاماژە کر ژی” گەلەک جاران ھێزێن ئەمنی ھوشداریێ ددەنە ئەندامێن پەکەکێ ئەوێن ژ سووریێ دھێنە شنگالێ، بەلێ پەکەکە ب شێوەکێ توند و ھوڤانە بەرسڤێ ددەت و ل دەمێ ھێرشا ڤێ دووماھیێ، چەکدارێن پەکەکێ ژ نشکەکێ ڤە ھێرشەکا دی ژ پشت ڤە دژی ھێزێن ئەمنی یێن عیراقی ل شنگالێ ئەنجامدا و پۆلیسەکێ ھێزێن سنووری تێدا ھاتە کوشتن”.

 

دھێتە زانین ل رۆژا ٩/١٠/٢٠٢٠، حوکمەتا عیراقا فیدرال و حوکمەتا ھەرێما کوردستانێ ل سەر ئاساییکرنا رەوشا قەزا شنگالێ و دروستکرنا ئیدارەکا نووب ۆ ب رێڤەبرنا قەزا شنگالێ رێککەفتبوون.

ل دووڤ وێ رێککەفتنێ، ئیدارەکا ھەڤپشک د ناڤبەرا حوکمەتا عیراقا فیدرال و حوکمەتا ھەرێمێ ل قەزا شنگالێ دێ ھێتە دروستکرن و دۆسێیا ئەمنی یا قەزا شنگالێ ب پۆلیسێن خوەجھی و پاراستنا دەرڤەێ شنگالێ ژی ب لەشکرێ عیراقێ و پێشمەرگەی ھێتە سپاردن و ھەموو گرۆپێن چەکداری یێن نە قانوونی دێ چنە دەرڤەی سنوورێ قەزا شنگالێ.

بروسکەیەکا بەهیداریێ ژ دەزگەهێ رەوشەنبیری و راگەهاندنا پارتی بۆ مالباتا خودێ ژێ رازی حکمەت زێوکی.

بەڕێزان خانەوادەی رۆژنامەنووس(حیکمەت زێوکی)

خەمباربووین بە بیستنی ھەواڵی کۆچی دوایی رۆژنامەنووس و میدیاکاری بەئەزموون خوالێخۆشبوو(حیکمەت محەمەد سەعید) ناسراو بە (حیکمەت زێوکی).
بەم بۆنە خەمناکەوە پرسه‌ و سه‌ره‌خۆشی خۆمان ئاراسته‌ی بنەماڵە بەڕێزەکەتان و تەواوی کەسوکار و ھەڤاڵ و ھاوپیشەکانی خوالێخۆشبوو دەکەین و، هاوبه‌شی خه‌متانین.

له‌ خودای گەورە داواكارین سەبوری بە ھەموولایەک ببەخشێت و گیانی رۆژنامەنووسی کۆچکردویش به‌ به‌هه‌شتی به‌رین شاد بكات.

انا للە وانا الیە راجعون.

دەزگای رۆشنبیری و راگەیاندنی
پارتی دیموکراتی کوردستان

 

ئەڤرۆ:

رۆژناما (مەدا) یا عیراقی راپۆرتەک ل دۆر مەسیحیێن پارێزگەھا نەینەوا بەلاڤکر و تێدا ئاشکراکر کو ھندەک کەس ولایەن ل مووسلێ یێن ھەین ل ھیڤیا ب دووماھی ھاتنا رێورەسمێن سەرەدانا پاپایێ فاتیکانێ بۆ مووسلێ نە تاکو بزڤرن بۆ دەست ب سەرداگرتنا ئەردێ مەسیحیان و فرۆتنا خانیێن وان ل وی باژێری. دیارکر ژی کو گرۆپێن چەکدار یێن شیاین ھەتا نوکە ١٠ ھزار تاپۆیێن مۆلکێن عراقیان ل مووسلێ سەختە بکەن کو گەلەک ژ وان یێن مەسیحیان بوون.

ل دووڤ وێ راپۆرتێ، ھژمارا وەلاتیێن مەسیحی ل عیراقێ پشتی سالا ٢٠٠٣ بۆ ٥٠% کێمبوویە کو ژ ھینگێ وھەتا نوکە ١٢٠٠ وەلاتیێن مەسیحی ل عیراقێ ھاتینە کو ٧٠٠ کەس ژوان ژبەر ناسنامێ ھاتینە کوشتن.

وێ رۆژنامێ پشت بەستن ب ژێدەرێن ئاگەھدار ل مووسلێ بەلاڤکر کو ھندەک گرۆپێن چەکدار ل مووسلێ تاپۆیێن خەلکێ وێ باژێری سەختە دکەن، و ھەتا نوکە نێزیکی ١٠ ھزار تابۆیان، کو نیڤەکا وان یا وەلاتیێن مەسیحی یە یێن سەختە کرین”.

جێگرێ پارێزگارێ نەینەوا (حەسەن عەلاف) بەری نوکە راگەھاندبوو” ھندەک گرۆپ و حزب بووینە ئەگەرێ بەرزەبوونا پێنج ھزار دونەمێن ئەردێ حکومی ل مووسل، ژ ئەگەرێ سەختەکاریێ”.

رۆژناما (مەدا) ژ زاردەڤێ ھندەک لایەنێن مەسیحی ڤەگوھاست”بەرێ پەیدابوونا داعشێ ل ھاڤینا ٢٠١٤، نێزیکی ٢٠٠ ھزار وەلاتیێن مەسیحی ل مووسلێ و دەشتا نەینەوا ھەبوون، بەلێ د نوکە دا ھژمارا وەلاتیێن مەسیحی ل مووسلێ تنێ ٢٥ ھزار کەسن”.

رێکخستیا داعش یا تیرۆرستی ١٢٢٣ خانی ل دەشتا نەینەوا ژناڤبرن کو پتریا وان یێن وەلاتیێن مەسیحی بوون، ھەروەسا ٢٠ دێر ژ سەرجەمێ ٣٠ دێران ل پارێزگەھا نەینەوا ژناڤبربوون کو ژیێ ھندەک ژ وان دێران ھزار و ٥٠٠ سال بوون.

ل دووڤ وان لایەنان، ٨٠٠ ھزار وەلاتیێن مەسیحی عیراق بجە ھێلایە و ھژمارا مەسیحیان بەری سالا ٢٠٠٣ د گەھشتە ملیۆنەک و ٤٠٠ ھزار کەسان.

پشتی ئازادکرنا پارێزگەھا نەینەوا ژ داعشێ، ھژمارا مەسیحیان بەر ب زێدەبوونێ چو و گەھشتە ٥٠ ھزار کەسان، بەلێ دوبارە وێ ھژمارا وان ل کێمبوونێ دا ژبەر گەفێن میلیشیان و ھندەک لایەن وێ ئەو چەندا ل پارێزگەھا نەینەوا دھێتە روودان ب کارەکێ رێکخستی د ھەژمێرن ب مەرەما نەچارکرنا مەسیحیان و پێکھاتێن دی بۆ چۆلکرنا دەڤەرێن خوە ل پارێزگەھا نەینەوا و فرۆتنا خانیێن خوە بۆ ھندەک لایەنێن دیارکری”. بێ کو ناڤێ وان لایەنان بینن، وەکو ئاماژەک بۆ میلیشیێن شیعی.

ھەولێر، قائید میرۆ

ئێک ژ ئەگەرێن زێدەبوونا لڤینێن چەکدارێن داعشێ ھەبوونا ھاریکاریێ یە ژلایێ خەلکی ڤە و فەرماندەکێ پێشمەرگەی ژی ئاشکراکر، داعش وەک بەرێ نەمایە ل عیراقێ و گەلەک یا لاوازبووی، بەلێ ژبەر ھاریکاریا خەلکەکی بەردەوام داعش دخوازیت لڤینان بکەت ھەروەسا دبێژیت، دناڤا ھێزێن عیراقی دا داعش یا ھەی و چەندین ئەندام و لایەنگرێن داعشێ نوکە دناڤا رێزێن ھێزێن عیراقی دانە.

لیوا حەمە رێگر، فەرماندێ پێشمەرگەی ل کەرکووکێ بۆ رۆژناما ئەڤرۆ گۆت” چەند رۆژەکە چەکدارێن داعشێ ل ھندەک دەڤەرێن عیراقێ دەست ب لڤینان کریە وپتریا وان چەکدارێن داعشێ یێن نوکە کریارێن تیرۆرستی ئەنجام ددەن خەلکێ عیراقێ نە و داعشێن بیانی ژی ماینە، بەلێ قەبارێ وان گەلەک  نینە، دگەل ڤان کریارێن چەکدارێن داعشێ، بەلێ نوکە گروپا تیرۆرستی یا داعشێ چو مەترسیێن وەسا مەزن ل سەر عیراقێ و کوردستانێ نەماینە، چونکە ئەگەر ئەم داعشا دەستپێکێ دگەل نوکە بەراورد بکەین، دێ بۆمە دیار بیت ئەو ھێز نینە وەکو بەرێ بشێت گورزێن کۆژەک دانیت و دەستێ خوە دانیت سەر چ دەڤەرێن عیراقێ، بەلێ بۆ سەلماندنا ھەبوونا خوە ھەر بزاڤان دکەت لڤینان بکەت و بێژیتە خەلکێ عیراقێ ھێشتا ئەم ماینە و دێ ڤەگەریت، ب دیتنا من ئەڤە ژی راست نینە و داعش چو جارەکێ نەشێت وەکی بەرێ بھێز بکەڤیت”.

لیوا حەمە گۆت ژی” ئەگەر ئەم سنورێ پارێزگەھا کەرکووکێ وەکو نموونە وەربگرین تنێ ھژمارەکا چەکدارێن داعشێ ل دەڤەرێن دووری دەست خوە  حەشاردایە وخەلکی د ترسینن، بتایبەتی بۆ وەرگرتنا ھاریکاریان و پەیداکرنا نانی مەفرەزەیێن وان دھێنە دیتن”.

ئاماژەکر” ئەو چەکدارێن داعشێ یێن نوکە ماینە ل عیراقێ زێدەتر ھاریکاریا وان دھێتەکرن ژلایێ خەلکێ ھەڤسۆزێ داعشێ، چونکە پشتی شکەستنا داعشێ، حوکمەتا عیراقێ چەندین ھێز بناڤێن حەشدێ پێک ئیناینە و ھندەک ئەندام و لایەنگرێن داعشێ تێدا ھاتینە تۆمارکرن و ب چەکێ حوکمەتێ و نانێ حوکمەتێ ھاریکاریا چەکدارێن داعشێ دکەن، نەخاسمە دەڤەرێن سونە نشین ھاریکارن دگەل چەکدارێن داعشێ، شاشیا حوکمەتا عیراقێ بۆ ئەگەرێ مانا داعشێ ل ھندەک دەڤەران، ژ بەر کو تۆمارکرن و چەکدارکرنا خەلکەکی زیان گەھاندیە عیراقێ و نەکو خزمەتا رەوشا ئەمنی ناکەن، بەلکو ھاریکارن دگەل تیرۆرستان و نوکە داعشێ خوە ب ھەڤسۆزێن خوە گرتیە”.

ھەولێر، قائید میرۆ

بڕِیارە رۆژا  دوشەمبیا داھاتی جڤاتا نوونەرێن عیراقێ دەنگی لسەر پرۆژێ قانوونا بودجا عیراقێ بۆ سالا ٢٠٢١ بدەت و پەرلەمانتارەکێ پارتی ژی راگەھاند، ژبلی ئەو چەندا دناڤا رێککەفتنا د ناڤبەرا ھەردو حوکمەتان ھاتیەکرن چو رێککەفتنێن دی نەھاتینەکرن و دەربازکرنا پرۆژێ قانوونا بودجەی بێی کوردان دێ رەوشێ ئالۆز کەت و کورد دێ ھەلویستی وەرگرن.

دانا جەزا، ئەندامێ جڤاتا نوونەرێن عیراقێ ژ فراکسیۆنا پارتی بۆ رۆژناما ئەڤرۆ دیارکر” راستە سەرۆکێ جڤاتا نوونەرێن عیراقێ بریاردایە ل رۆژا دوشەمبیا بھێت جڤاتا نوونەران دەنگی لسەر پرۆژێ قانوونا بودجەی بدەت ئەوژی پشتی کۆمکرنا ئیمزایان ژلایێ ھژمارەکا پەرلەمانتاران ڤە، بێگومان چەندین گەرێن دانوستاندنان     د ناڤبەرا ھەرێما کوردستانێ و بەغدا بۆ رێککەفتنێ ل دۆر پشکا ھەرێما کوردستانێ ھاتینەکرن و رێککەفتن د ناڤبەرا ھەردو حوکمەتان یا ھەی، بەلێ ھەتا نوکە ھەردو مادەیێن دناڤا قانوونا بودجەی دا یێن گرێدایی پشکا ھەرێما کوردستانێ ئێکلا نەبووینە و بریارا دووماھیێ ژلایێ جڤاتا نوونەران ڤە دھێتەدان، چونکە مەرجێ سەرەکی رۆژا دەنگدانێ یە ژلایێ پەرلەمانتاران ڤە، ئەگەر بھێت و رۆژا دوشەمبیا داھاتی یان ژی د رۆژێن د دووڤدا ھەردو مادە چاوا رێککەفتن لسەر ھاتیەکرن و سەرۆکایەتیا جڤاتا وەزیرێن عیراقێ پێشکەشی جڤاتا نوونەران کرینە، بێگومان دێ ئەم پێشوازیێ لێکەین و دەنگی لسەر دەین، بەرۆڤاژی ھەر دەقەکێ دی بێی رێککەفتنا ھەرێما کوردستانێ و بەغدا بکەڤیتە دەنگدانێ، ئەم وەکی فراکسیۆنێن کوردستانی دەنگی بۆ نادەین و دێ مەژی ھەلویستێ خوە ھەبیت، ژ بەر کو دەربازکرنا پرۆژێ قانوونا بودجەی ب شێوەیێ قانوونا تمامکرنا کورت ئینانا بودجەی دێ رەوشێ ئالۆز کەت”.

دانا جەزا ئاماژەکر” د ناڤبەرا رێککەفتنا ھەرێمێ و بەغدا دا و پێداگیریا لایەنێن شیعی پێشنیازەکا دی ھاتبووکرن، کو ھەرێما کوردستانێ رۆژانە ٤٣٠ ھزار بەرمیلێن پەترۆلێ رادەستی بەغدا بکەت، بەلێ١٠٠ ھزار بەرمیل بۆ حەقدەستێ کۆمپانیا و ٣٠ ھزار بەرمیل بۆ پێدڤیێن ناڤخۆیی بھێنە ڤەگێران، دیسان ھەر دێ ٢٥٠ ھزار بەرمیل مینن و رادەستی کۆمپانیا (سۆمۆ) بھێنەکرن، ئەف پێشنیازە ژی نێزیکی ڤێ دەقی یە یێ کو رێککەفتن لسەر ھاتیەکرن، بەلێ دیسان ئێکلا نەبوویە، لەورا ئەم دێ مینین بۆ رۆژا دەنگدانێ بزانین دێ چاوا رێککەفتن ھێتەکرن، ئەگەر بگەھنە رێککەفتنێ،  دێ پشکا ھەرێما کوردستانێ بۆ ئەڤسالە ھێتە گەرەنتیکرن، بەرۆڤاژی بێ بەھرکرنا ھەرێما کوردستانێ ژ مافێن وێ یێن دستووری و قانوونی دێ ئاریشان ھێشتا ئالۆز کەت، چونکە حوکمەتا فیدرال یا رازیی یە لسەر ھنارتنا پشکا ھەرێما کوردستانێ و تنێ ل جڤاتا نوونەران ئاریشە یا لسەر مای”.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com