ئەڤرۆ نیوز:
وەزارەتا ساخلەمیا هەرێما کوردستانێ ئامارێن 24 دەمژمێرێن بوری یێن تووشبوون و وەغەرکرنێ ب کۆرۆنایێ بەلاڤکرن و گۆتیە: 181 تووشبوویێن نوو یێن کۆرۆنایێ هاتنە تۆمار کرن و 12 کەس ژی ب وێ پەتایێ مرینە.
هەروەسا گۆتیە: 69 ژ وان تووشبوویان ل سلێمانیێ نە، 48 ل ئیدارا گەرمیان، 40 تووشبوویان ل هەولێرێ، 14 ل هەلەبجە و 10 ژی ل دهۆکێ.
ئەڤرۆ نیوز:
لدووڤ هندەک نووچەیێن جیهانی، چین و ئیران ب رەنگەکێ نهێنی مژوولی ئیمزاکرنا گرێبەستەکێ نە ب گۆژمێ (٤٠٠ ملیار دۆلاران)، دڤێ گرێبەستێ دا، چین دێ وەبەرهێنانێ ل ئیرانێ دا کەت، ل هەمبەری فروشتنا نەفت و گازا ئیرانێ ب رەنگەکێ گەلەک نزم و ئەرزان بۆ حوکمەتا چینی بۆ دەمێ 25 سالان.
هەروەسا د وێ گرێبەستێ دا، حوکمەتا چینێ و ئیران دێ ھەڤکاریا ئێک کەن، ل پەرەپێدانا چەک و تەقەمەنیان و ڤەکۆلینێن زانستی و لێک گوهۆرینا زانیاریان دناڤبەرا دەزگەهێن ئەمنی و مەشقا سەربازی دا، ئەڤ گرێبەستە د دەمەکێ دایە، کو نوکە بارێ ئابووری یێ ئیرانێ گەلەک یێ خرابە و چینێ ژی ئەڤ چەندە ب دەلیڤە زانیە، ژ پێخەمەت پێگەهێ خوە ل ڤێ دەڤەرێ ب هێز بێخیت.
ئەڤرۆ نیوز:
ئیرەج حەریرچی جێگرێ وەزیرێ ساخلەمیا ئیرانێ راگەهاند کو هژمارا تووشبوون و مرنا ب کۆرۆنایێ ل ئیرانێ رۆژ ب رۆژێ پتر لێ دهێت و گۆت: (مخابن هەتا نها ژی وەلاتی وەکو پێدڤی پێگیریێ ب رێنمایێن ساخلەمیێ ناکەن و ژ بەر هندێ ژی هژمارا تووشبوون و مرنا ب کۆرۆنایێ گەلەک زێدەتر لێ هاتیە).
ناڤهاتی دیار کر کو هەتا نها ژی کۆمبوون و ئاهەنگ ل گەلەک دەڤەرێن ئیرانێ دهێنە گێران و سەرەرای هۆشداریێن وەزارەتا ساخلەمیێ لێ خەلک پێگیریێ ب رێنمایێن ساخلەمیێ ناکەن.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
ب به‌رهه‌ڤبوونا سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ رێ و ره‌سمێن بكارخستنا ئێسگه‌هێ كاره‌با هه‌لمی یا خه‌بات ل پارێزگه‌ها هه‌ولێرێ هاته سازكرن.
مه‌سرور بارزانی سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند ئه‌ڤرۆ به‌رهه‌ڤ بووین بۆ بكار خستنا پرۆژه‌یێ 300 مێگاواتی یێ كاره‌با هه‌لمی ل خه‌بات كۆ ژلایێ وه‌زاره‌تا كاره‌بێ و دو كۆمپانیێن كوریا باشورڤه هاتیه بجهكرن، ئه‌ڤ پرۆژه‌یه پرۆژه‌یه‌كێ ستراتیژیه هه‌روه‌كو مه گوهداریا وه‌زیرێ كاره‌بێ و پارێزگارێ هه‌ولێرێ كری كۆ شیانێن به‌رهه‌م ئینانا 300 مێگاواتێن كاره‌بێ هه‌یه كۆ 10% یا به‌رهه‌مێ كاره‌بێ زێده دكه‌ت، پیرۆزباهیێ ل هه‌وه و ده‌ستخوشیێ ل وه‌زاره‌تا كاره‌بێ و كۆمپانیا كوریا باشوور دكه‌م، هیڤیدارم به‌رده‌وام بین بۆ ئه‌وێ چه‌ندێ پێكڤه ب شیێن كارێن باشتر ئه‌نجام بده‌ین.
سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ئه‌و چه‌نده ژی راگه‌هاند ئه‌ڤه پرۆژه‌یێ دوێ یه یێ ستراتیژی كۆ ل ئه‌ڤێ هه‌فتیی وه‌ك حوكمه‌ت ده‌ستپێكری بۆ بجهكرنێ و بكار خستنێ، ئه‌ڤه‌ژی ئه‌وێ چه‌ندێ ده‌ر دئێخیت زێده‌باری ره‌وشا نه‌هاریكار یا ئابووری كوردستان كه‌تیێ، نه راوه‌ستاین ژ بجهكرنا ئه‌وان پرۆژه‌یێن خزمه‌تگۆزاری ژ ده‌ستپێكا كابینا حوكمه‌تێ كۆ مه سوزدا بوو، دێ به‌رده‌وام بین ژی.
مه‌سرور بارزانی سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ ئه‌و چه‌نده‌ژی راگه‌هاند راسته ئه‌ڤ ئێسگه‌هه ل خه‌باته به‌لێ به‌رهه‌می وێ بۆ هه‌موو كوردستانێ یه، به‌لێ جهێ دلخوشیی یه د ئه‌ڤان كاودانێن كورونایێ دا نه كۆمپانی و نه حوكمه‌ت ژ بجهكرنا پرۆژه‌ی نه راوه‌ستیان، گرنگیا به‌رهه‌مئینانا كاره‌بێ دزانین چه‌ند پێدڤیه بۆ گه‌هاندنا خزمه‌تگۆزاریان بۆ وه‌لاتیان و پێشخستنا ژێرخانا ئابوورا كوردستانێ له‌ورا ژ ده‌ستپێكێ وه‌ره گرنگییه‌كا زۆر ب به‌رهه‌م ئینانا كاره‌بی هاتیه دان، ئه‌ڤ پرۆژه‌یه ل كابینا به‌رێ ده‌ستبكاركرنێ كر بوو ئه‌ڤێ كابینا نوو ژی درێژه ب ئه‌وی پرۆژه‌یی دا نوكه به‌رهه‌مێ وی هات.
ل سه‌ر گرنگی و پێدڤیا وه‌لاتیان ب كاره‌بێ سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ راگه‌هاند دزانین ژێرخانا ئابووری، دروستكرن و به‌رهه‌مئینان و گه‌هاندن و بكارئینانا كاره‌بێ هه‌می دگرنگن پیكڤه گریداینه، له‌ورا مه داخاز ژ وه‌زاره‌تا كاره‌بێ لایه‌نێن په‌یوه‌ندیدار كریه پێداچوونێ د تورا گشتی دا بكه‌ن ژ به‌رهه‌م ئینان و گه‌هاندن و بكارئینانێ، زۆر ئه‌رك دكه‌ڤته سه‌ر ملێن وه‌لاتیان راسته خودان مافن، به‌لێ خودان ئه‌ركن ژی كۆ ئێك ژ ئه‌ركێ وان گرنگی دانه ب كاره‌بێ ب هه‌ده‌ر نه‌ده‌ن، هه‌كه پێگیربوونا وه‌لاتیان ل گه‌ل لایه‌نێن په‌یوه‌ندیدارێن حوكمه‌تێ هه‌بیت، دێ شیێن به‌رهه‌م هه‌بیت و داخازا چاره‌كرنه‌كا نێزیك بۆ هه‌رتمیا پێدانا كاره‌بێ ب وه‌لاتیان بهێته‌دیتن، كوردستان ژ ژماره‌یا بكارئینه‌رێن كاره‌بێ و زێده‌بوونا كارگه‌هان و كۆمپانیان وه‌كریه پێدڤیێن كاره‌بێ زێده بن، به‌ری نوكه مه پێدڤی ب گازوایلێ بوو نوكه بزاڤان دكه‌ین و مفایی ژ غازا سرۆشتی ب بینین و به‌رهه‌مێ غازا سروشتی زێده بكه‌ین تاكو شیانێن هه‌رێما كوردستانێ ژ پێدانا كاره‌بێ هه‌ین، ب شیێن بجهـ بكه‌ت، پشت راستم ل ده‌مه‌كێ زوو دا ئه‌نجامێ ئه‌ڤێ چه‌ندی بده‌ستڤه هێت و وه‌لاتی ژی مفایی ژێ بینین.
ئەڤرۆ نیوز:
رێکخراوا نوشدارێن بێ سنور د راپۆرتەکێ دا ئاماژە ب هندێ کریە کو ئێک ملیۆن ئاوارێن عیراقی ئەوێن کو ژ بەر مەترسیا داعشێ ئاوارە بووینە نها د کەمپان دا دژین لێ رەوشا ژیانا وان گەلەک خرابە و مەترسیا تووشبوونا وان ب کۆرۆیایێ یا هەی.
رێکخراوا نوشدارێن بێ سنور ئاماژە ب هندێ ژی کریە کو کەرەستێن پێدڤی یێن نوشدار ل کەمپان نینن و ل ئالیێ دی هژمارەک زێدە خێزان د خیڤەتەکێ دا دژین و چو پێرابوونێن پێدڤی ژی نەهاتینە وەرگرتن و ژ بەر هندێ ژی مەترسیا تووشبوونا ئێک ملیۆن ئاوارێن عیراقی ب کۆرۆنایێ یا هەی.
ئه‌ڤرۆ نیۆز،عه‌زیز هه‌ورامی:
به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی گومرگی هه‌رێمی كوردستان ده‌ڵێ، لیژنه پێكهێندراوه سه‌ردانی ته‌واوی ده‌روازه بازرگانییه‌كانی كردووه، چاكسازی له ده‌روازه‌كانی گومرگ ده‌كرێت، 20% جوڵه‌ی بازرگانی به‌رزبووه‌ته‌وه.
ساماڵ عه‌بدلره‌حمان به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی گومرگی كوردستان به ئه‌ڤرۆ نیۆزی وت، جوڵه‌ی بازرگانی له ده‌روازه‌كانی بازرگانی 20% زیادیان كردووه، به‌هۆی كۆرۆنا و دابه‌زینی نه‌وت 50% جوڵه‌ی بازرگانی كه‌می كردبوو.
وتی، جوڵه‌ی بازرگانی له ده‌روازه‌كانه‌وه زیادی كردووه بازاڕی هه‌رێمی كوردستان و عێراق جوڵه‌ی تێكه‌وتووه‌ته‌وه جوڵه‌ی بازرگانی 20% به‌رز بوونه‌وه‌ی به‌خۆیه‌وه بینیوه. ئه‌و دابه‌زینه‌ی جوڵه‌ی بازرگانی ده‌روازه‌كانی بازرگانی هه‌رێمی كوردستانی له‌گه‌ڵ وڵاتان به‌گشتی گرته‌وه، وه سه‌ركه‌وتنه‌وه‌شی جارێكی تر هه‌موو ده‌روازه‌كانی گرتووه‌ته‌وه، بۆیه ئێسته ده‌ڵێن مه‌رزه‌كانی كوردستان بووژانه‌وه بازرگانی به‌خۆیانه‌وه ده‌بینن.
ساماڵ عه‌بدولره‌حمان به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی گومرگی كوردستان ده‌ڵێ، هه‌نگاو به‌ره‌و چاكسازی ده‌نرێت له ده‌روازه‌كانی بازرگانی،ئه‌وبه‌رنامه‌ی داندراوه گشتگییره ده‌توانین بڵێن هه‌مووسكته‌ره‌كان ده‌گرێته‌وه ئه‌و كۆمپانیایانه‌ی له ده‌روازه‌كاندان ڕێك ده‌خرێنه‌وه ئه‌گه‌ر كاری نایاسایی هه‌بێت به‌ره‌و كۆتایی پێهێنانی هه‌نگاوده‌ندرێت، لیژنه‌كان سه‌ردانی مه‌رزه‌كانیان كردووه.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
وه‌زیرێ كاره‌با هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند ئیسگه‌هێ كاره‌با هه‌لمی ل خه‌بات دێ 10%یا كاره‌با هه‌رێما كوردستانێ زێده دكه‌ت.
كه‌مال محه‌مه‌د سالح وه‌زیرێ كاره‌با حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند جڤاتا وه‌زیران پلاانا وه‌زاره‌تێ بۆ چاره‌كرنا ئاریشا كاره‌بێ په‌سندكریه، پرۆژه‌یێ ئیسگه‌هێ هه‌لمی یێ كاره‌با خه‌بات ژ دو ئیسگه‌هان پێك دهێت و باشترین سیسته‌مێ تێدا هاتیه بكار ئینان كۆ دوستێ ژینگه‌هێ یه، ب نه‌فتا ره‌ش كار دكه‌ت، ل گه‌ل پارزینگه‌ها كار كۆ ل ته‌نشت وێ هاتیه دامه‌زراندن.
وه‌زیرێ كاره‌با هه‌رێمێ ئه‌و چه‌نده ژی راگه‌هاند وه‌زاره‌ت هاتبو راسپاردن كۆ پلانا خو بۆ چاره‌كرنا ئاریشه‌یێن كاره‌بێ به‌رهه‌ڤ بكه‌ت، ل ده‌مێ سی هه‌یڤان ئه‌ڤ پلانه هاته پێشكێشكرن بۆ جڤاتا وه‌زیران 90% پلانێ هاته په‌سندكرن و كار تێدا دهێته‌كرن، هنده‌ك پرۆژه كه‌فتینه كاری و هنده‌ك ژی د ته‌نده‌ری دانه، پلانا مه بێ حوداهی ره‌زامه‌ندی ل سه‌ر هاتیه دان، به‌لێ ئه‌و جهێن زۆر ئاریشه هه‌ین، پتر گرنگی ب ئه‌وێرێ هاتیه دان، بو نمونه ل چه‌ند جهه‌كێن گه‌رمیان زێده‌تر گرنگی پێ هاتیه دان بۆ چه‌ند پرۆژه‌یه‌كان.
وه‌زیرێ كاره‌بێ ئه‌و چه‌نده ژی دیاركر ل ده‌ربه‌ندیخان دێ چند ئیسگه‌هه‌ك هێنه دامه‌زراندن و نوژه‌نكرن، ل ده‌ڤه‌را راپه‌رین گرێبه‌ست ل گه‌ل كۆمپانیایه‌كێ هاتیه‌كرن و ل سلیمانێ و بازیان ژی بۆ چه‌مچه‌مال چه‌ند پرۆژه هاتینه بجهكرن.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
عوده عه‌واد نوونه‌رێ به‌سرا ل جڤاتا نوونه‌رێن عیراقێ د به‌یاننامه‌یه‌كێ دا راگه‌هاند دێ رۆژا چارشه‌مبی جڤاتا وه‌زیرێن عیراقێ ب سه‌رۆكاتیا مسته‌فا كازمی كۆمبوونه‌كا خو یا ئاسایی ل به‌سرا ئه‌نجام ده‌ت.
ناڤبری ئاماژه ب وێ چه‌ندێ دایه كۆ ل ئه‌وێ كۆمبوونێ دا دێ دانوستاندن ل سه‌ر پرسێن په‌یوه‌ندیدارێن به‌سرا هێته‌كرن، دێ هژماره‌كا داخوازیێن خه‌لكێ به‌سرا ژی ئێخینه به‌ر سنگێ جڤاتا وه‌زیران، پرسا ب هه‌رێمكرنا به‌سرا ئێكه ژ ئه‌وان داخوازیێن دكه‌ڤنه به‌ر سنگێ جڤاتا وه‌زیران.
پشتی نه‌مانا رژیما سه‌دامی ل سالا 2003، نه‌بوونا خزمه‌تگۆزاریان ل ئه‌ڤی باژێرێ خه‌لكێ ئه‌ڤی باژێری داخازا ب هه‌رێمكرنا ئه‌ڤێ پاریزگه‌هێ دكه‌ن.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
ب به‌رهه‌ڤبوونا سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ، دێ ئێسگه‌هێ كاره‌با باژێركێ خه‌بات ل توخیبێ پارێزگه‌ها هه‌ولێرێ كه‌ڤته كاری.
ئه‌ڤرۆ دێ د رێورسمه‌كێ دا ب به‌رهه‌ڤ بوونا مه‌سرور بارزانی سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و قوباد تاله‌بانی جێگرێ سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ ئیسگه‌هێ خه‌بات یێ كاره‌بێ كه‌فته كاری.
ئه‌و ئیسگه‌ها نوو یا كاره‌بێ ل باژێركێ خه‌بات، ئیسگه‌هه‌كا به‌رهه‌م ئینانا كاره‌با هه‌لمێ یه.
ئەڤرۆ نیوز:
ل رۆژا ئێکێ یا ڤەکرنا بازارێن نەفتێ د ڤێ حەفتیێ دا، بهایێ نەفتێ ب رێژا 2% داکەفت، ئەڤە ژی ژ ئەنجامێ نێزیکبوونا کۆمبوونا کۆمیتا چاڤدێریا ئۆپێک پلەسێ بوویە، کو دهێتە پێشبینی کرن رێککەفتنا کێمکرنا بەرهەمئینانا نەفتێ بۆ هەیڤا تەباخێ درێژنەکەن و ب تنێ 7.7 ملیۆن بەرمیلێن نەفتا رۆژانە کێم بکەن کو پێشتر ل سەر رێککەفتبوون.
ئەڤرۆ دوشەمبی 13-07-2020 جارەکا دی بهایێ نەفتێ داکەفت و بهایێ بەرمیلەکێ نەفتا برێنت گەهشتە 42 دۆلار 60 سەنتان، بهایێ بەرمیلەکێ نەفتا تەکساس هاتە ژێر 40 دۆلار و ب 39 دۆلار و 50 سەنتان مامەلە پێ هاتیە کرن.
نيشاندان