ئەڤرۆ نیوز، زنار تۆڤی:
موقەدەمێ مافپەروەر ئازاد تاها بەرپرسێ هوبا پەیوەندی و راگەهاندنێ ل رێڤەبەریا هاتنوچوونێ ل پارێزگەها دهۆکێ، بۆ ئەڤرۆ نیوز گۆت: د روودانەکا هاتنوچوونێ دا کەسەک بریندار بوو.
ناڤهاتی زێدەتر ئاشکرا کر: ئەڤرۆ سێشەمبی 2020/5/19 ل دەمژمێر (8:50) سپێدێ ل سەر جادا سەرەکی یا گرشین بۆ سحێلا، ترۆمبێلەکا بارهەلگر تریلە مارسیدس ل ژێر کونترۆلا شۆفێری دەرکەفتیه و وەرگەریا یە، د ئەنجامێ وێ روودانێ دا کەسەک بریندار بوویە و زیانێن مەزن ژی ب ترۆمبێلێ کەفتینە.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
سه‌رۆكێ ئه‌مریكا گه‌فان ل رێكخراوا ساخله‌میا جیهانێ دكه‌ت، هه‌كه ل ده‌مێ هه‌یڤه‌كێ چاكسازیێن مه‌زن نه‌كه‌ن دێ پشته‌ڤانیا دارایی ئه‌وا ژ لاییٍ ئه‌مریكا ڤه دهێته‌دان هێته برین.
دونالد تره‌مپ سه‌رۆكێ ئه‌مریكا ل هژمارا خۆیا توویته‌ری، ئه‌و نفیسار بلاڤكریه یا بۆ تیدروس ئه‌هانوم رێڤه‌به‌رێ گشتی یێ رێكخراوا ساخله‌میا جیهانی هاتیه فرێكرن كۆ تێدا هاتیه، دڤێت رێكخراوا ساخله‌میا جیهانێ پێگیر بیت ب ئه‌نجامدانا چاكسازیێن مه‌زن ل ده‌مێ 30 رۆژان دا.
سه‌رۆكێ ئه‌مریكا ئه‌و گه‌ف ژی ل رێكخراوا ساخله‌میێ كرینه هه‌كه پێگیر نه‌بیت ئه‌ڤه دێ هاریكاریێن دارایی و لوجستی یێن ئه‌مریكا بۆ رێكخراوێ هێنه كێمكرن و چاڤه‌كی ب ئه‌ندامه‌تیا ئه‌مریكا د وێ رێكخراوێ دا هێته خشاندن.
ئه‌ڤه دده‌مه‌كی دایه كۆ ل ناڤه‌راستا هه‌یڤا نیسانا بوری ئه‌مریكا ب شێوه‌یه‌كێ ده‌مكی هاریكاریێن بۆ رێكخراوا ناڤبری راوه‌ستاندبوون ب بهانه‌یا وێ چه‌ندێ كۆ لایه‌نگیریا چینێ كریه و چاڤ پووشی ل كێم ته‌رخه‌میێن وی وه‌لاتی كریه ب به‌لاڤبوونا ڤایرۆسێ كوڤید19 ل جیهانێ.
ئه‌ڤرۆ نیۆز، عه‌زیز هه‌ورامی:
هه‌رێمی كوردستان له‌گه‌ڵ پێگه‌هشتنی به‌رهه‌می ناوخۆ حكومه‌ت باج ده‌خاته سه‌ر ئه‌و به‌رهه‌مه كشتوكاڵیانه‌ی له‌ناوخۆ به‌رهه‌م ده‌هێندرێت، وته‌بێژی وه‌زاره‌تی كشتووكاڵ ده‌ڵێ، پلان هه‌یه به‌رهه‌میی كشتوكاڵی ناوخۆی بگه‌یه‌نیینه ئاستی خۆبژێوی چوار وه‌رزه.
حوسێن حمه‌كه‌ریم وته‌بێژی وه‌زاره‌تی كشتوكاڵ و سه‌رچاوه‌ئاوییه‌كانی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان، به ئه‌ڤرۆ نیۆزی ڕاگه‌یاند:” ساڵانه له‌وه‌رزی پێگه‌هشتنی به‌رهه‌می كشتوكاڵی ناوخۆ باج ده‌خرێته سه‌ر ته‌واوی ئه‌و به‌رهه‌مه كشتوكاڵیانه‌ی هاورده ده‌كرێت له وڵاتانه‌وه بۆ ئه‌وه‌ی بازاڕی كوردستان پشت به به‌رهه‌می ناوخۆ ببه‌ستن جۆتیاران زیانمه‌ند نه‌بن.
حوسێن حمه كه‌ریم وتیشی:” بۆ ئه‌مساڵ له‌گه‌ڵ پێگه‌هشتنی هه‌ر به‌رهه‌مێكی كشتوكاڵی ناوخۆ باج له‌سه‌ر ئه‌و جۆره به‌رهه‌مه هاورده ده‌كرێت دووقاتی ساڵان ده‌خرێته‌سه‌ر بۆنموونه ئه‌مساڵ په‌تاته كیلۆی 600 دینار باجی خراوه‌ته‌سه‌ربۆ به‌رهه‌مه‌كانی تری هه‌رواده‌بێت.
حمه كه‌ریم ئاماژه به‌وه‌شده‌كات:” ده‌مانه‌وێت له ڕێگه‌ی زیاد كردنی باج له‌سه‌ر هاورده‌ی به‌رهه‌مه كشتوكاڵییه‌كان ڕێگه نه‌دان به هاورده‌ی قاچاخ سه‌رمایه‌داران هانبده‌ین له‌گه‌ڵ جۆتیاراندا هاوكاری بكه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی په‌ره‌یه‌كیی گه‌وره به ژێرخانی كشتوكاڵی كوردستان بده‌ن كه سودی گشتی تێداییه و پلانێكی زۆر باش ده‌بێت بۆ ئاینده‌ی كشتوكاڵی كوردستان. وته‌بێژی وه‌زاره‌تی كشتوكاڵ و سه‌رچاوه‌ئاوییه‌كان زیاتر وتی:” پلانێكمان هه‌یه له‌گه‌ڵ خانووه پلاستیكییه‌كان ساڵانه له هه‌موو وه‌رزه‌كاندا به‌رهه‌میان هه‌بێت، له ڕێگه‌ی پشتیوانی كردنیان به سووته‌مه‌نی له وه‌رزی سه‌رمادا مانگانه 50 لیتر سووته‌مه‌نیان بدرێتێ، به جێبه‌جێ كردنی ئه‌و پلانه ده‌توانین بڵێن كاریگه‌ری گه‌وره‌ی ده‌بێت له‌سه‌ر به‌رهه‌می كشتووكاڵی له هه‌ر12 مانگ له‌ساڵدا.
ئەڤرۆ نیوز:
وەزارەتا پەروەردا عیراقێ دووماهی ب پرۆسا خواندنێ بۆ پۆلێن نە یێن دووماهیێ ئینا و بریار دا نمرێن وەرزێ ئێکێ بۆ بهێنە هژمارتن.
وەزارەتا پەروەردا عیراقێ راگەهاندیە: ب ئەگەرێ ڤایرۆسێ کۆرۆنا یێ، وان بریار دایە، دووماهیێ ب خواندنا ئەڤ سالە بینن، بەلێ ئەڤ بریارە پۆلێن دووماهیێ ڤەناگریت.
وەزارەتا پەروەردێ گۆتیە ژی: بۆ پۆلێن نە یێن دووماهیێ نمرێن وەرزێ ئێکێ بهێنە هژمارتن و ئەو قوتابیێن کەفتین، دشێن ل دەمێن دیتر تاقیکرنان ئەنجام بدەن.
هەروەسا بریار دایە، کریا خواندنێ ل قوتابخانێن تایبەت ب رێژا 10% بهێتە کێمکرن.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
وه‌زاره‌تا چاندنا عیراقێ راگه‌هاند پشی توماركرنا توشبوونا پرۆژه‌یه‌كێ په‌له‌وه‌ران ل پارێزگه‌ها نه‌ینه‌وا ب ڤایرۆسێ ئه‌نفله‌وه‌نزا بالنده، ڤه‌گۆهاستنا په‌له‌وه‌ران ل عیراقێ هاته قه‌ده‌غه‌كرن.
حه‌مید نائیف په‌یڤدارێ وه‌زاره‌تا چاندنا عیراقێ راگه‌هاند پشتی توماركرنا توشبوونا پرۆژه‌یه‌كێ په‌له‌وه‌ران ل پارێزگه‌ها نه‌ینه‌وا ب ڤایرۆسێ ئه‌نفله‌وه‌نزا بالندا، وه‌زاره‌تا چاندنێ ڤه‌گۆهاستنا په‌له‌وه‌ران ل ناڤخۆ دناڤبه‌را پارێزگه‌هان دا قه‌ده‌غه‌كریه.
په‌یڤدارێ وه‌زاره‌تا چاندنا عیراقێ ئه‌و چه‌نده‌ژی راگه‌هاند پرۆژه‌یێ توشبوویی ل نه‌ینه‌وا ل ده‌ڤه‌ره‌كا دیره ده‌ست و چ پرژه‌یێن دی یێن په‌له‌وه‌ران نێزیكی وێ نینن، ب تایبه‌ت ئه‌گه‌رێ تووماركرنا ڤایرۆسێ زۆرێ لاواز بوو، ب ئه‌گه‌رێ ئه‌ڤی ڤایرۆسی 60 هزار په‌له‌وه‌ر هاتنه ژناڤبرن.
حه‌مید نائیف په‌یڤدارێ وه‌زاره‌تا چاندنا عیراقێ راگه‌هاند ژی نه‌خوشیا ڤایرۆسێ ئه‌نفله‌وه‌نزا بانلدا نه‌خوشیه‌كا كوچه‌ریه دهێته ڤه‌گۆهاستن نوكه ل 38 وه‌لاتان به‌ربه‌لاڤه.
رۆژا هه‌ینێ 15/5/2020 وه‌زاره‌تا چاندنا عیراقێ ده‌ستنیشانكرنا توشبوویه‌كا پرۆژه‌یه‌كێ په‌له‌وه‌ران ل پارێزگه‌ها نه‌ینه‌وا راگه‌هاند.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
وه‌زیرێ پلان دانانێ یا حكومه‌تا عیراقێ راگه‌هاند حكومه‌ت نه‌شێت بودجێ بۆ سه‌رژمێریا گشتی ل عیراقێ دابین بكه‌ت.
خالد به‌تال وه‌زیرێ پلاندانانێ یا حكومه‌تا عیراقێ راگه‌هاند ل ده‌مێن بهێت دێ ل گه‌ل لژنه‌یا به‌رهه‌ڤكاریێن سه‌رژمێریا گشتی كۆمبین، دوێ كۆمبوونێ دا دانوستاندن و شرۆڤه‌كرنا كارێن لژنه‌یێ و ئه‌و ئاسته‌نگ و ئالوزیێن نوكه دكه‌ڤنه هه‌مبه‌ر وان كۆ دبنه ئاسته‌نگ ب شێن ب شێوه‌یه‌كێ پێدڤی كار بكه‌ن و نه‌شێن دڤێ ره‌وشا نوكه‌دا عیراق تێدا ده‌رباز دبیت سه‌رژمێریا گشتی ئه‌نجام بده‌ن.
وه‌زیرێ پلاندانێ یا حكومه‌تا عیراقێ ئه‌و چه‌نده ژی دازانین سه‌رژمێریا گشتی ل عیراقێ پێدڤی ب پاره‌یه‌كێ زۆر هه‌یه، ره‌وشا حكومه‌تێ نوكه یا لاوازه توشی قه‌یرانه‌كا دارایی بوویه و ب ئه‌گه‌رێ داكه‌تنا بهایێ پترۆلێ و وه‌ك پێدڤی نه‌شێت مه‌زاختیێن حكومه‌تێ پێ بهێنه دابینكرن.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
ئه‌ڤرۆ بهایێ پترۆلێ ل بازارێن جیهانێ بلند بوو، ئه‌ڤه‌ژی بوویه ئه‌گه‌رێ كێمكرنا قه‌باره‌یێ به‌رهه‌مئینانا پترۆلێ و بلندبوونا بهایی ب رێژه‌یه‌كێ داخازی ل سه‌ر به‌رهه‌می زێده‌بوویه.
بهایێ پترۆلا برێنت 29 سه‌نتان زیده‌بوو، كۆ دبیته 0.83 یا بهایی، به‌رمیلا وێ ب 35.1 دۆلاران كرین و فروتن پێڤه هاتیه كرن.
پترۆلا ته‌كساس یا ئه‌مریكی بهایێ 43 سه‌نتان بلند بوو كۆ 1.35 بهایی یه به‌رمیلا وێ ب 32.25 دۆلاران كرین و فروتن پێڤه هاتیه‌كرن ل بازارێن جیهانێ دا.
ل ده‌ستپێكا ئه‌ڤێ هه‌یڤێ تانوكه ب ئه‌گه‌رێ كێمكرنا قه‌باره‌یێ به‌رهه‌م ئینانا پترۆلێ ژلایێ وه‌لاتێن رێكخراوا ئوپێك پلاس هه‌روه‌سا كێمكرنا رێكارێن خۆپارێزیی ژ كورونایێ ل ئه‌مریكا وه‌لاتێن ئه‌وروپا چه‌ندین وه‌لاتێن جیهانێ، بهایێ پترۆلێ ب شیوه‌یه‌كی بلند بوون بخوڤه دیتی یه ب ئاوایه‌كی گه‌هشتیه بلند ترین ئاستێ پشتی هه‌یڤا نیسانێ هاتیه توماركرن.
ئەڤرۆ نیوز:
وەزارەتا نافخۆ یا هەرێما کوردستانێ بریارا نوو دەربارەی قەدەغەیا هاتنوچوونێ ل رۆژانێن جەژنێ دەرکر و گۆتیە، دەمێ 72 دەمژمێران دێ قەدەغەیا هاتنوچوونا تەمام هێتە راگەهاندن.
هەروەسا گۆتیە، دێ قەدەغەیا هاتنوچوونێ دناڤبەرا پارێزگەهان هەتا رۆژا ئێکێ یا جەژنا رەمەزانێ هێتە درێژ کرن و هەر کەسەکێ سەرپێچیێ بکەت دێ هێتە سزا دان.
ل رۆژانێن جەژنێ دا دێ سەرجەم مارکێت، سەمۆنخانە و ئەو جهێن کو پێشتر بۆ خزمەتا وەلاتیان رێگە پێ هاتبوو دان، دێ هێنە داخستن، ب تنێ دێ رێک ب ترۆمبێلێن هێزێن ئەمنی، تیمێن ساخلەمیێ، ئەمبولانس و ئەوێن د ئەرکێ فەرمیدا.
قەدەغەیا هاتنوچوونێ ل ناڤبەرا هەرێما کوردستانێ و پارێزگەهێن عیراقێ دا هەتا 1-6-2020 هێتە درێژ کرن، دێ سیستەمێ رێگەپێدانا ئەلیکترۆنی ژ 22-5-2020 هەتا 27-5-2020 هێتە راگرتن.
ئەڤرۆ نیوز:
پەیڤدارێ وەزارەتا خواندنا بلند راگەھاند: ئەو فورما د تۆرێن جڤاکی دا بناڤێ دامەزراندنێ بەلاڤبووی یا سەختەیە و نە یا دروستە.
عەباس ئەکرەم پەیڤدارێ وەزارەتا خواندنا بلند و ڤەکولینێن زانستی یا ھەرێما کوردستانێ دیار کریە: وەک خواندنا بلند مە چ فورمێن دامەزراندنێ بەلاڤە نەکریە، هەروەسا فەرمانا دامەزراندنێ ژی د دەستێن مە دا نینە.
ناڤهاتی گوتیە ژی: دەستھەلاتا دامەزراندنێ ب تنێ د دەستێن جڤاتا وەزیرێن هەرێمێ دایە، ھەر دامەزراندنەکا ھەبیت ب فەرمی بەلاڤ دکەن، ئەو فورما د تۆرێن جڤاکی دا بەلاڤبووی یا سەختەیە.
ئەڤە پشتی وێ چەندێ ھات، د تۆرێن جڤاکی دا فورمەک ب ناڤێ وەزارەتا خواندنا بلند ھاتیە بەلاڤکرن، ب مەرەما دامەزراندنێ، داخواز ژ دەرچوویێن زانکۆ و پەیمانگەھان کریە وێ فورمێ پر بکەن.
ئەڤرۆ نیوز:
حوکمەتا هەرێما کوردستانێ راگەهاندیە: هەتا نوکە چ کوژمێ پارەى بۆ مووچێ هەیڤا شواتا ئەڤ سالە یێ فەرمانبەرێن هەرێما کوردستانێ ژ ئالیێ بەغدا ڤە نەهاتیە هنارتن و ئەو نووچێ بەلاڤبوویی یێ دوورە ژ راستیێ.
حوکمەتا هەرێما کوردستانێ ژبەر بەلاڤبوونا وێنێ پارێ مووچێ وەزارەتا پەروەردێ کو هەیڤا ٢ یا ئەڤ سالە ل سەرە، دیار کریە: کو بانکا ناڤەندی یا عیراقێ ل قێ هەولێرێ سەر ب حوکمەتا فیدرالی ڤەیە، ب تنێ یا تایبەت نینە ب مووچێ فەرمانبەرێن هەرێما کوردستانێ ڤە.
هەروەسا گوتیە ژى: رۆژانە مامەلێن بانک و نەختینێ ل گەل بانکێن هەرێمێ و بانکێن ئەهلی دا هەیە، هەتا ئەو پارێ ب قەر ژى هاتیە وەرگرتن، برێیا وێ بانکێ بوویە، لەوما هەتا نوکە چ کوژمێ پارێ هەیڤا بورى یێ فەرمانبەرێن هەرێما کوردستانێ ژ ئالیێ بەغدا ڤە نەهاتینە هنارتن.
ئەڤە د دەمەکێ دایە، کو ئەڤرۆ هژمارەکا وێنێن مووچێن فەرمانبەرێن وەزارەتا پەروەردێ بەلاڤبووینە و رێکەفتی ٢٣ هەیڤا ٢ یا ئەڤ سالە ل سەر بوویە.
نيشاندان