NO IORG
نووترين نووچه

ئەڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ:

شارەزایەکێ قانوونی ئاماژە ب ڤێ چەندێ دکەت، چەندین جورێن لامەرکەزیا ھەنە و ئەڤا نوکە ل سلێمانیێ دھێتە داخوازکرن دیارنینە کا چ ئارمانجێت لامەرکەزیبونا سیاسی و جوگرافی و ئارمانجێت دی  ل بن پەردێ ھەنە یان نە.

مافپەروەر: جەواد مستەفا ستوپەیی بۆ ئەڤرۆ نیۆز دیارکر” لدویڤ یاسایا کارگێری زور جورێت لامەرکەزی بوونا کارگێری ھەنە وەکی: لامەرکەزیا کارگێری و لامەرکەزییا دارایی و لامەرکەزیا سیاسی و لامەرکەزییا جوگرافی و…هتد، لێ ئەو لامەرکەزیبوونا ئەڤرو گەنگەشە لسەر دھێتە کرن، دبێژن ئەم داخازا لامەرکەزی بوونا کارگێری و دارایی دکەین، بەلێ دیار نییە کا چ ئارمانجێت لامەرکەزیبونا سیاسی و جوگرافی و ئارمانجێت دی  لبن پەردێ ھەنە یان نە؟ من دڤێت بتنێ ژ ئالیێ زانستیڤە بەحسێ لامەرکەزی بوونا کارگێری و دارایی کەم، کو دابەش دبیت بوو دوو جورێت سەرەکی: ئێک ژوان پشت ب پروسێ ھەلبژاردن و دیموکراتییەتێ دبەستیت ژ بوو ھەلبژاردنا زورینەیا پۆستێن کارگێری. جوری دوویێ پشت ب پسپۆری و لایەنی ھۆنەری دبەستیت و ھەول بو بدەستڤەئینانا وان ددەت، ھەروەکی دێ لخارێ بەحس کەین:

 ئەڤی شارەزایێ قانوونی ئاماژەکر” لڤی جۆرێ لامەرکەزییەتێدا ئەنجومەنا وەزیران ھندەک دەسەلاتێت خو شورڤەدکەت بو پارێزگەھان و قایمقامیەت و یەکەێن کارگێریێت خارتر، لێرەدا دەسەڵاتێت ڤان یەکەێت کارگێری زێدەدبن، لھەمان دەمدا خودانێ کەسایەتیا مەعنەویا خونە و سەربەخوییا کارگێری و داراییا خویاھەی. لڤی جۆرەیدا بۆ پرڤەکرنا زۆریا پوستێت گرنگ ب پرۆسێ ھەلبژاردن دھێنەدانان، بتایبەتی بۆ ھەلبژارتنا پوستێ ئەنجومەنێت: پارێزگە و شارەوانی و قایمقامیەت و ناحیە و گوندا. بڤی ئاوای ھاوڵاتی زێدەتر ھەست ب دەسەلاتا خو برێڤەبرنێ دکەت، و ئەوێن پەیرەوا ڤی جورێ لامەرکەزیەتێ دکەن دبێژن لامەرکەزی روحا دیموکراتیەتێیە، لامەرکزیا (مرفقی یان مەسلەحی): لڤی جوریدا دەزگەھێن گشتی کەسایەتیا مەعنەویا خۆیا ھەی، تا رادەیەکێ سەربەخۆنە ژ حوکمەتێ، بەلێ ل ھەمان دەمدا ژ ئالیێ چاڤدێری کرنێڤە ئەڤ ھەردوو جۆرە ل ژێر چاڤدێریا ئەنجومەنا وەزیراندانە، چونکی حوکمەت بەرپرسە ل پاراستنا بەرژەوەندییا گشتیا وڵاتی. بو نمونە لامەرکەزیبوون ل دەزگەھێن وەک: راگەیاندن و کارەبا و ھاتوچوو و پوست و زانکۆ و…تاد. دبیتە ئەگەرا بساناھی برێڤەبرنا کارگیری ل ڤان دەزگەھاندا. لێ ئەڤ شێوازی لامەرکەزی پشت ب پرۆسێ دیموکراتی نابەستیت، بەلکو زێدەتر پشت ب لایەنێ ھونەری و پسپۆری دەبەستیت و بەردەوام پێکولێ ژبوو دەستڤەئینانا پسپۆریێت پێتڤی دکەت، بێی کو پەنایێ بو شێوەێ ھەلبژاردنێ ببەت. بونمونە ژبو پرڤەکرنا پوستێن ڤان دەزگەھێت گشتی یان رێڤەبەر و سەرۆکێت ڤان دەزگەھا، گرنگیێ ب پسپۆریێت گونجاو ددەن، کو کەسێن شیاو ل جھێن شیاو دانن. ھەژی ئاماژە پێکرنێیە دبیت حوکمەت پەیرەوی ھەردوو ڤان رێکا بکەت لئێک دەمدا، بەلێ ھەر ئێک ل بوارێ تایبەتێ خودا وە دەبیت ھەردوو رێک لبن میکانیزم و چاڤدێریا ئەنجومەنا وەزیران دابن.

مافپەروەر جەوا ستوپەیی دبێژیت” بەلێ کێشەیا مەزن ل ھەرێما کوردستانێ پرۆسێ لامەرکەزیبوونێ ژلایەنی زانستیڤە نییە بەلکو کێشێمەزن لپراکتیزەکرنێدا ھەیە، ھەمی پشک پشکینەیا حیزبییە و دەستێت حزبا یێ زالە ل سەر ھەمی یەکەێن کارگێری و دارایی. ئەڤەژی دێبیتە ئەگەرێ ھندێ کو دوژمن ھەرێمێ بەرب دوو ئیداریێ ببەت. چونکی ھەردوو زوونێت زەر و رەنگاورەنگ ژێرخانەکا دووبەرەکیا مێژینە یاھەی. ژبەر ڤێ ئەگەرێ ھەر لامەرکەزیەتەکا کارگێری و دارایی ل کوردستانێ دروست بیت رەنگەببیتە دروستبوونا ڤان ئەگەرا:

١-    لاواز بوونا ھەرێمێ و ھەولدانا بەغدا بو سەرەدەریکرن دگەل پاریزگەھان.

٢-    بھێز کەفتنا ململانێ ل نیڤا پارتێن دەسەلاتدار و ھەوڵدان بوو لاواز کرنا پارتێت بچویک ل کوردستانێ. ئەڤەژی دێبیتە ئەگەرا لاوان بوونا ھەرێما کوردستانێ، چونکی ھەرچەند پارتێت کوردستانی بتایبەتی پارتی و یەکێتی تەباتربن، دەستکەفتێت مەزنتر دێ بو کوردستانێ دەستەبەر بن.

٣-    لاوازبوون یان نەشیانا ئەنجومەنا وەزیران کو چاڤدێریێ ل سەر یەکەێن کارگێری بکەت.

٤-    رەنگە ھندەک لایەن کێشێت ناڤخوییێت ھەرێمێ ببەنە بەغدا، بەغداش سیاسەتا پەرتکە و زالبە بکار بینیت.

٥-    ھەولێن وەڵاتێت ھەرێمی و عێراقێ بو دابەشکرنا ھەرێما کوردستانێ.

ئەڤرۆ نیوز:

ژوورا ئۆپەراسیۆنان یا پارێزگەها نەینەوا راگەهاند کو ژ بۆ پاراستنا وەلاتیان و رێگری کرن ژ بەلاڤبوونا ڤایرۆسێ کۆرۆنا وان بریار داینە کو ژ رۆژا ٢١ ڤێ مەهێ هەموو دەرگەهێن پارێزگەها نەینەوا بۆ دەمەکێ نەدیار بهێنە داخستن.

ژوورا ئۆپەراسیۆنان یا پارێزگەها نەینەوا دیار دکەت کو ترۆمبێلێن بارهەلگر یێن کو پێدڤیاتێن خوارنێ بۆ وەلاتیان دئینن و هەروەسا بارهەلگرێن سوتەمەنیێ دێ هاتنوچوونێ کەن.

ئەڤرۆ نیوز:

وەزارەتا دارایی یا حوکمەتا هەرێما کوردستانێ راگەهاند کو سپێدێ چارشەمبی دێ حەفت وەزارەت، هەشت دەستە و هەر سێ سەرۆکاتیێن هەرێما کوردستانی دێ مووچەی وەرگرن. ئەڤە ژی خشتێ مووچەی:

111952020dadddddddddddd

 
ئەڤرۆ نیوز، زنار تۆڤی:

 

 

موقەدەمێ مافپەروەر ئازاد تاها بەرپرسێ هوبا پەیوەندی و راگەهاندنێ ل رێڤەبەریا هاتنوچوونێ ل پارێزگەها دهۆکێ، بۆ ئەڤرۆ نیوز گۆت: د روودانەکا هاتنوچوونێ دا کەسەک بریندار بوو.

 

 

ناڤهاتی زێدەتر ئاشکرا کر: ئەڤرۆ سێشەمبی 2020/5/19 ل دەمژمێر (8:50) سپێدێ ل سەر جادا سەرەکی یا گرشین بۆ سحێلا، ترۆمبێلەکا بارهەلگر تریلە مارسیدس ل ژێر کونترۆلا شۆفێری دەرکەفتیه و وەرگەریا یە، د ئەنجامێ وێ روودانێ دا کەسەک بریندار بوویە و زیانێن مەزن ژی ب ترۆمبێلێ کەفتینە.

ئه‌ڤرۆ نیوز:

سه‌رۆكێ ئه‌مریكا گه‌فان ل رێكخراوا ساخله‌میا جیهانێ دكه‌ت، هه‌كه‌ ل ده‌مێ هه‌یڤه‌كێ چاكسازیێن مه‌زن نه‌كه‌ن دێ پشته‌ڤانیا دارایی ئه‌وا ژ لاییٍ ئه‌مریكا ڤه‌ دهێته‌دان هێته‌ برین.

دونالد تره‌مپ سه‌رۆكێ ئه‌مریكا ل هژمارا خۆیا توویته‌ری، ئه‌و نفیسار بلاڤكریه‌ یا بۆ تیدروس ئه‌هانوم رێڤه‌به‌رێ گشتی یێ رێكخراوا ساخله‌میا جیهانی هاتیه‌ فرێكرن كۆ تێدا هاتیه‌، دڤێت رێكخراوا ساخله‌میا جیهانێ پێگیر بیت ب ئه‌نجامدانا چاكسازیێن مه‌زن ل ده‌مێ 30 رۆژان دا.

سه‌رۆكێ ئه‌مریكا ئه‌و گه‌ف ژی ل رێكخراوا ساخله‌میێ كرینه‌ هه‌كه‌ پێگیر نه‌بیت  ئه‌ڤه‌ دێ هاریكاریێن دارایی و لوجستی یێن ئه‌مریكا بۆ رێكخراوێ هێنه‌ كێمكرن و چاڤه‌كی ب ئه‌ندامه‌تیا ئه‌مریكا د وێ رێكخراوێ دا هێته‌ خشاندن.

ئه‌ڤه‌ دده‌مه‌كی دایه‌ كۆ ل ناڤه‌راستا هه‌یڤا نیسانا بوری ئه‌مریكا ب شێوه‌یه‌كێ ده‌مكی هاریكاریێن بۆ رێكخراوا ناڤبری راوه‌ستاندبوون ب بهانه‌یا وێ چه‌ندێ كۆ لایه‌نگیریا چینێ كریه‌ و چاڤ پووشی ل كێم ته‌رخه‌میێن وی وه‌لاتی كریه‌ ب به‌لاڤبوونا ڤایرۆسێ كوڤید19 ل جیهانێ.

ئه‌ڤرۆ نیۆز، عه‌زیز هه‌ورامی:

هه‌رێمی كوردستان له‌گه‌ڵ پێگه‌هشتنی به‌رهه‌می ناوخۆ حكومه‌ت باج ده‌خاته‌ سه‌ر ئه‌و به‌رهه‌مه‌ كشتوكاڵیانه‌ی له‌ناوخۆ به‌رهه‌م ده‌هێندرێت، وته‌بێژی وه‌زاره‌تی كشتووكاڵ ده‌ڵێ، پلان هه‌یه‌ به‌رهه‌میی كشتوكاڵی ناوخۆی بگه‌یه‌نیینه‌ ئاستی خۆبژێوی چوار وه‌رزه‌.

حوسێن حمه‌كه‌ریم وته‌بێژی وه‌زاره‌تی كشتوكاڵ و سه‌رچاوه‌ئاوییه‌كانی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان، به‌ ئه‌ڤرۆ نیۆزی ڕاگه‌یاند:” ساڵانه‌ له‌وه‌رزی پێگه‌هشتنی به‌رهه‌می كشتوكاڵی ناوخۆ باج ده‌خرێته‌ سه‌ر ته‌واوی ئه‌و به‌رهه‌مه‌ كشتوكاڵیانه‌ی هاورده‌ ده‌كرێت له‌ وڵاتانه‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی بازاڕی كوردستان پشت به‌ به‌رهه‌می ناوخۆ ببه‌ستن جۆتیاران زیانمه‌ند نه‌بن.

حوسێن حمه‌ كه‌ریم وتیشی:” بۆ ئه‌مساڵ له‌گه‌ڵ پێگه‌هشتنی هه‌ر به‌رهه‌مێكی كشتوكاڵی ناوخۆ باج له‌سه‌ر ئه‌و جۆره‌ به‌رهه‌مه‌ هاورده‌ ده‌كرێت دووقاتی ساڵان ده‌خرێته‌سه‌ر بۆنموونه‌ ئه‌مساڵ په‌تاته‌ كیلۆی 600 دینار باجی خراوه‌ته‌سه‌ربۆ به‌رهه‌مه‌كانی تری هه‌رواده‌بێت.

حمه‌ كه‌ریم ئاماژه‌ به‌وه‌شده‌كات:” ده‌مانه‌وێت له‌ ڕێگه‌ی زیاد كردنی باج له‌سه‌ر هاورده‌ی به‌رهه‌مه‌ كشتوكاڵییه‌كان ڕێگه‌ نه‌دان به‌ هاورده‌ی قاچاخ سه‌رمایه‌داران هانبده‌ین له‌گه‌ڵ جۆتیاراندا هاوكاری بكه‌ن بۆ ئه‌وه‌ی په‌ره‌یه‌كیی گه‌وره‌ به‌ ژێرخانی كشتوكاڵی كوردستان بده‌ن كه‌ سودی گشتی تێداییه‌ و پلانێكی زۆر باش ده‌بێت بۆ ئاینده‌ی كشتوكاڵی كوردستان. وته‌بێژی وه‌زاره‌تی كشتوكاڵ و سه‌رچاوه‌ئاوییه‌كان زیاتر وتی:” پلانێكمان هه‌یه‌ له‌گه‌ڵ خانووه‌ پلاستیكییه‌كان ساڵانه‌ له‌ هه‌موو وه‌رزه‌كاندا به‌رهه‌میان هه‌بێت، له‌ ڕێگه‌ی پشتیوانی كردنیان به‌ سووته‌مه‌نی له‌ وه‌رزی سه‌رمادا مانگانه‌ 50 لیتر سووته‌مه‌نیان بدرێتێ، به‌ جێبه‌جێ كردنی ئه‌و پلانه‌ ده‌توانین بڵێن كاریگه‌ری گه‌وره‌ی ده‌بێت له‌سه‌ر به‌رهه‌می كشتووكاڵی له‌ هه‌ر12 مانگ له‌ساڵدا.

 
ئەڤرۆ نیوز:

 

وەزارەتا پەروەردا عیراقێ دووماهی ب پرۆسا خواندنێ بۆ پۆلێن نە یێن دووماهیێ ئینا و بریار دا نمرێن وەرزێ ئێکێ بۆ بهێنە هژمارتن.

 

وەزارەتا پەروەردا عیراقێ راگەهاندیە: ب ئەگەرێ ڤایرۆسێ کۆرۆنا یێ، وان بریار دایە، دووماهیێ ب خواندنا ئەڤ سالە بینن، بەلێ ئەڤ بریارە پۆلێن دووماهیێ ڤەناگریت.

 

 

وەزارەتا پەروەردێ گۆتیە ژی: بۆ پۆلێن نە یێن دووماهیێ نمرێن وەرزێ ئێکێ بهێنە هژمارتن و ئەو قوتابیێن کەفتین، دشێن ل دەمێن دیتر تاقیکرنان ئەنجام بدەن.

 

 

هەروەسا بریار دایە، کریا خواندنێ ل قوتابخانێن تایبەت ب رێژا 10% بهێتە کێمکرن.

ئه‌ڤرۆ نیوز:

وه‌زاره‌تا چاندنا عیراقێ راگه‌هاند پشی توماركرنا توشبوونا پرۆژه‌یه‌كێ په‌له‌وه‌ران ل پارێزگه‌ها نه‌ینه‌وا ب ڤایرۆسێ ئه‌نفله‌وه‌نزا بالنده‌، ڤه‌گۆهاستنا په‌له‌وه‌ران ل عیراقێ هاته‌ قه‌ده‌غه‌كرن.

حه‌مید نائیف په‌یڤدارێ وه‌زاره‌تا چاندنا عیراقێ راگه‌هاند پشتی توماركرنا توشبوونا پرۆژه‌یه‌كێ په‌له‌وه‌ران ل پارێزگه‌ها نه‌ینه‌وا ب ڤایرۆسێ ئه‌نفله‌وه‌نزا بالندا، وه‌زاره‌تا چاندنێ ڤه‌گۆهاستنا په‌له‌وه‌ران ل ناڤخۆ دناڤبه‌را پارێزگه‌هان دا قه‌ده‌غه‌كریه‌.

په‌یڤدارێ وه‌زاره‌تا چاندنا عیراقێ ئه‌و چه‌نده‌ژی راگه‌هاند پرۆژه‌یێ توشبوویی ل نه‌ینه‌وا ل ده‌ڤه‌ره‌كا دیره‌ ده‌ست و چ پرژه‌یێن دی یێن په‌له‌وه‌ران نێزیكی وێ نینن، ب تایبه‌ت ئه‌گه‌رێ تووماركرنا ڤایرۆسێ زۆرێ لاواز بوو، ب ئه‌گه‌رێ ئه‌ڤی ڤایرۆسی 60 هزار په‌له‌وه‌ر هاتنه‌ ژناڤبرن.

حه‌مید نائیف په‌یڤدارێ وه‌زاره‌تا چاندنا عیراقێ راگه‌هاند ژی نه‌خوشیا ڤایرۆسێ ئه‌نفله‌وه‌نزا بانلدا نه‌خوشیه‌كا كوچه‌ریه‌ دهێته‌ ڤه‌گۆهاستن نوكه‌ ل 38 وه‌لاتان به‌ربه‌لاڤه‌.

رۆژا هه‌ینێ 15/5/2020 وه‌زاره‌تا چاندنا عیراقێ ده‌ستنیشانكرنا توشبوویه‌كا پرۆژه‌یه‌كێ په‌له‌وه‌ران ل پارێزگه‌ها نه‌ینه‌وا راگه‌هاند.

ئه‌ڤرۆ نیوز:

وه‌زیرێ پلان دانانێ یا حكومه‌تا عیراقێ راگه‌هاند حكومه‌ت نه‌شێت بودجێ بۆ سه‌رژمێریا گشتی ل عیراقێ دابین بكه‌ت.

خالد به‌تال وه‌زیرێ پلاندانانێ یا حكومه‌تا عیراقێ راگه‌هاند ل ده‌مێن بهێت دێ ل گه‌ل لژنه‌یا به‌رهه‌ڤكاریێن سه‌رژمێریا گشتی كۆمبین، دوێ كۆمبوونێ دا دانوستاندن و شرۆڤه‌كرنا كارێن لژنه‌یێ و ئه‌و ئاسته‌نگ و ئالوزیێن نوكه‌ دكه‌ڤنه‌ هه‌مبه‌ر وان كۆ دبنه‌ ئاسته‌نگ ب شێن ب شێوه‌یه‌كێ پێدڤی كار بكه‌ن و نه‌شێن دڤێ ره‌وشا نوكه‌دا عیراق تێدا ده‌رباز دبیت سه‌رژمێریا گشتی ئه‌نجام بده‌ن.

وه‌زیرێ پلاندانێ یا حكومه‌تا عیراقێ ئه‌و چه‌نده‌ ژی دازانین سه‌رژمێریا گشتی ل عیراقێ پێدڤی ب پاره‌یه‌كێ زۆر هه‌یه‌، ره‌وشا حكومه‌تێ نوكه‌ یا لاوازه‌ توشی قه‌یرانه‌كا دارایی بوویه‌ و ب ئه‌گه‌رێ داكه‌تنا بهایێ پترۆلێ و وه‌ك پێدڤی نه‌شێت مه‌زاختیێن حكومه‌تێ پێ بهێنه‌ دابینكرن.

ئه‌ڤرۆ نیوز:

ئه‌ڤرۆ بهایێ پترۆلێ ل بازارێن جیهانێ بلند بوو، ئه‌ڤه‌ژی بوویه‌ ئه‌گه‌رێ كێمكرنا قه‌باره‌یێ به‌رهه‌مئینانا پترۆلێ و بلندبوونا بهایی ب رێژه‌یه‌كێ داخازی ل سه‌ر به‌رهه‌می زێده‌بوویه‌.

بهایێ پترۆلا برێنت 29 سه‌نتان زیده‌بوو، كۆ دبیته‌ 0.83 یا بهایی، به‌رمیلا وێ ب 35.1 دۆلاران كرین و فروتن پێڤه‌ هاتیه‌ كرن.

پترۆلا ته‌كساس یا ئه‌مریكی بهایێ 43 سه‌نتان بلند بوو كۆ 1.35 بهایی یه‌ به‌رمیلا وێ ب 32.25 دۆلاران كرین و فروتن پێڤه‌ هاتیه‌كرن ل بازارێن جیهانێ دا.

ل ده‌ستپێكا ئه‌ڤێ هه‌یڤێ تانوكه‌ ب ئه‌گه‌رێ كێمكرنا قه‌باره‌یێ به‌رهه‌م ئینانا پترۆلێ ژلایێ وه‌لاتێن رێكخراوا ئوپێك پلاس هه‌روه‌سا كێمكرنا رێكارێن خۆپارێزیی ژ كورونایێ ل ئه‌مریكا وه‌لاتێن ئه‌وروپا چه‌ندین وه‌لاتێن جیهانێ، بهایێ پترۆلێ ب شیوه‌یه‌كی بلند بوون بخوڤه‌ دیتی یه‌ ب ئاوایه‌كی گه‌هشتیه‌ بلند ترین ئاستێ پشتی هه‌یڤا نیسانێ هاتیه‌ توماركرن.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com