ئه‌ڤرۆ نیوز:
سه‌رۆك وه‌زیرێ راسپاردی بۆ پێك ئینانا حكومه‌تا نوو یا عیراقێ راگه‌هاند: كابینا نوو یا حكومه‌تێ ته‌مامكریه و بۆ ئه‌وێ چه‌ندێ ل جڤاتا نوونه‌رێن عیراقێ باوه‌ری پێ بهێته‌دان.
مسته‌فا كازمی سه‌رۆك وه‌زیرێ راسپاردی بۆ پێك ئینانا حكومه‌تا نوو یا عیراقێ راگه‌هاند پشتی هه‌فتیه‌كێ ژ راسپاردنا وی بۆ پێك ئینانا كابینا حوكمه‌تێ ته‌مامكریه و نوكه د دانوستاندنێ دایه ل گه‌ل لایه‌نان ژبوی ره‌زامه‌ندیێ ل سه‌ر كابینا حكومه‌تا وی بده‌ن، تا ل جڤاتا نوونه‌ران باوه‌ری پێ بهیته‌دان.
راسپاردیێ پێك ئینانا حكومه‌تا نوو یا عیراقی ئه‌و چه‌نده ژی راگه‌هاند: كارێن ده‌ستپێكی یێن من دێ دانوستاندنێ ل گه‌ل ئه‌مریكا بیت سه‌باره‌ت هه‌بوونا سه‌ربازێن وێ ل عیراقێ كۆ عیراق گوره‌پانه‌ك نینه بۆ ئێكلایكرنا حساباتان، هه‌روه‌سا دانوستاندنه‌كا نیشتمانی یا راسته‌قینه دناڤبه‌را ته‌ڤایا پێكهاتێن عیراقێ ساز بكه‌ین، كۆ بۆ ده‌مێ چه‌ند سالانه هه‌بوونا وێ نینه، ب ئارمانجا تێگه‌هه‌كێ نیشتمانی دروست بكه‌ین و تاكۆ ب شیێن سازیێن ده‌وله‌تێ ئاڤا بكه‌ین.
مسته‌فا كازمی ئه‌و چه‌نده ژی دازانین چ بژارده هه‌مبه‌ری مه نینن ژبلی پرۆژه‌یه‌كێ نیشتمانی یێ عیراقی كۆ دوور بیت ژ ره‌گه‌زپه‌رستی و مه‌زهه‌بیێ.
رۆژا 9 نیسانێ یا سالا 2020 سه‌رۆكاتیا كۆمارێ عیراقێ مسته‌فا كازمی سه‌رۆكێ ده‌زگه‌هێ هه‌والگریا نیشتمانی بۆ پێك ئینانا حكومه‌تا نوو راسپارد.
ئەڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ:
نیڤرۆیا ئەڤرۆ فڕۆکەیێن شەڕکەرێن تورکیا ھژمارەک بنکە و بارەگایێن پەکەکێ ل سنورێ قەزا رواندز کرنە ئارمانج و گورەی زانیاریێن ئەڤرۆ نیۆز ھژمارەک چەکدارێن پەکەکێ بووینە قوربانی.
کویستان ئەحمەد، قایمقاما رواندز بۆ ئەڤرۆ نیۆز دیارکر” شەڤا بۆری فڕۆکەیێن تورکیا ل زینیا وەرتێ ھژمارەک بارەگایێن پارتا کرێکارێن کوردستانێ پەکەکێ کرنە ئارمانج، ئەڤرۆ دیسان نیڤرۆ زینیا وەرتێ ھاتە بوردۆمانکرن ژلایێ تورکیاڤە و بوردۆمان تنێ ٢٠٠ میترا ل بارەگایێ ھێزەکا پێشمەرگەی یا سەر ب لیوا حەفت دووربوویە.
قایمقاما رواندز ئاشکراکر” پێشمەرگەی چو زیان نەبووینە، بەلێ دەمژمێر ١٢ی نیڤرۆ جارەکادی فڕۆکەیێن تورکیا بنکە و بارەگایێن پەکەکێ ل چیایێ ھەلاموول کرینە ئارمانج و زیانێن پەکەکێ بۆمە دیارنەبووینە. ژلایێ خۆڤەژی ژێدەرەکێ ئاگەھدار ل دەڤەرێ بۆ ئەڤرۆ نیۆز گۆت” د بوردۆمانا شەڤا بۆری دا تنێ ئێک چەکدارێ پەکەکێ برینداربوویە، بەلێ ب ئەگەرێ بوردۆمانا ئەڤرۆیا زینیا وەرتێ پێنج چەکدارێن پەکەکێ بووینە قوربانی و پێشبینی دھێتەکرن ئێک ژ قوربانیێن پەکەکێ سەرکردەبیت.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
وه‌زاره‌تا ساخله‌می و ژینگه‌ها عیراقێ راگه‌هاند: هێشتا مه‌ترسیێن ڤایرۆسێ كورونایێ ماینه و پێدڤیه وه‌لاتی هه‌تا ب ته‌مامی ئه‌و ڤایرۆس ژ ناڤ دچیت پێگیر بن ب بریار و رێنمایێن خۆپاراستنێ.
سه‌یف به‌در په‌یڤدارێ وه‌زاره‌تا ساخله‌میا حكومه‌تا عیراقێ راگه‌هاند: نوكه كۆنترۆلكرن و رێگرتن ژ به‌لاڤبوونا ڤایرۆسێ كورونایێ به‌ره‌ڤ سه‌ركه‌فتنه‌كا مه‌زن دچین، به‌لێ پێدڤیه پێگیربوونا وه‌لاتیان رێنمایان به‌رده‌وام بیت تاكۆ ب ته‌مامی كۆنترۆلا ڤایرۆسی بهێته‌كرن، چونكو هێشتا مه‌ترسیێن وێ ماینه.
په‌یڤدارێ وه‌زاره‌تا ساخله‌میا حكومه‌تا عیراقێ ئه‌و چه‌نده ژی راگه‌هاند: نوكه جهێن باش مه‌هه‌نه بۆ ڤه‌حه‌واندن و چاڤدێریكرنا ته‌ڤایا توشبوویێن ڤایرۆسێ كورونایێ، به‌لێ هه‌كه ڤایرۆس ب شێوه‌یه‌كێ به‌رفره‌هـ به‌لاڤ ب بیت دێ بیته ژناڤچوونا كه‌رتێ ساخله‌میێ و دشیانێن مه‌دا نابیت وێ ژمارا زۆرا توشبوویان وه‌ربگرین و چاره بكه‌ین، باشترین چاره‌سه‌ری بۆ ڤایرۆسێ كورونایێ، بجهكرنا پێنگاڤێن خوپارێزی و گرنگیدان ب پاقژیێ و دیر كه‌فتن ژ جهێن قه‌ره‌بالغه.
لگۆری دوماهی ئامارێن وه‌زاره‌تا ساخله‌میا حكومه‌تا عیراقێ 1400 توشبوویێن ڤایرۆسێ كورونایی هاتینه توماركرن كۆ 78 كه‌س ژی ب ڤایرۆسێ كورونایێ مرینه و 766 كه‌س ژی كۆ هه‌لگرێن ڤایرۆسی بوون باش و ساخ بوویه و نه‌خوشخانه بجهـ هێلاینه.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
لگۆری دوماهی ئامار، توشبوویێن ڤایرۆسێ كورونا ل جیهانێ گه‌هشتیه دو ملیۆن و 8251 حاله‌تان.
لگۆری ئامارێن جیهانی تاكو نها ژماره‌یا توشبوویێن كورونایێ ل جیهانێ گه‌هشته دو ملیۆن و هه‌شت هزار و دوسه‌د و پێنجی و ئێك كه‌سان و ژ وێ ژماره‌یێ ژی سه‌د و بیست هه‌فت هزار و سه‌د شێستو هه‌شت كه‌س مرینه.
ل سه‌ر ئاستێ وه‌لاتێن جیهانێ، ئه‌مریكا زۆرترین رێژه‌یا توشبوویێ ب ڤایرۆسێ كوروناێ تێدا هاتیه توماركرن، كۆ گه‌هشتیه شه‌ش سه‌د و چار هزار كه‌سان، و بیست و شه‌ش هزار و شێستوچار كه‌س ژی مرینه.
ڤایرۆسێ كورونایێ نه‌خوشیه‌كا جیهانی یه و هه‌یڤا 12 یا سالا بوری ل باژێرێ ئوهان یا چینێ سه‌رهلدا و نوكه زێده‌تری 200 وه‌لاتێن جیهانێ به‌لاڤ بوویه.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
لگۆری رێكه‌تنا ئوپێك پله‌س دڤێت عیراق ل ده‌ستپێكا ئایارێ به‌رهه‌مئینانا پترۆلێ كێم بكه‌ت و وه‌زیرێ پترۆلێ ژی دیاركر بریار ههرێما كوردستانێ ژی بخوڤه‌دگریت.
سامر غه‌زبان وه‌زیرێ پترۆلا عیراقێ راگه‌هاند: ل ئێكێ ئایارێ عیراقێ ب رێژا 22.8% به‌رهه‌مئینانا پترۆلێ كێم دكه‌ت، داهات ژ رێژا به‌رهه‌مئینانا پترۆلێ گرنگتره و كێمكرنا ئه‌ڤێ رێژێ ل سه‌ر بنه‌مایێ ڤه‌كۆلینكرنێ هات بۆ چه‌وێ چه‌ندێ بهایێ پترۆلێ بلند بیت، زێده‌كرنا به‌رهه‌مئینانێ ل گه‌ل داكه‌تنا بهایی چ مفایێ خو نینه، ئه‌ڤه هه‌موو لایه‌ك زیانێ ژێ دبینن.
سامر غه‌زبان وه‌زیرێ پترۆلێ ئه‌و چه‌نده ژی راگه‌هاند: كێمكرنا ئاستێ به‌رهه‌مئینانا پترۆلا ههرێما كوردستانێ ژی بخۆڤه‌دگریت، چونكۆ پشكا عیراقێ ژ به‌رهه‌مئینانا پترۆلێ ل ئوپێكی هاتیه دیاركرن ههرێما كوردستانێ ژی بخۆڤه‌دگریت.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
دونالد تره‌مپ سه‌رۆكێ ئه‌مریكا راگه‌هاند:رێكخراوا ساخله‌میا جیهانێ شكه‌ستن ئینایه و دبه‌رسڤدانا ڤایرۆسێ كورونایێ به‌رده‌وامه ژ پشته‌ڤانیكرنا زانیاریێن چینێ و نه‌شیایه ب دروستی زانیاریان ب شیوه‌یه‌كێ روون و ئاشكرا بلاڤ بكه‌ت.
سه‌رۆكێ ئه‌مریكا ئه‌و چه‌نده‌ژی راگه‌هاند دلته‌نگم ب دانا وی پاره‌یی، چونكو ب به‌لاش ئه‌و پاره ژ وه‌لاتێ من ده‌ركه‌تیه، دڤێت رێكخراوا ساخله‌میا جیهانی به‌رپرسیاریا به‌لاڤ بوونا ڤایرۆسێ هه‌لبگریت، من بریار دایه هه‌ڤكاریێن دارایی بۆ رێكخراوا ساخله‌میا جیهانی بهێنه راوه‌ستاندن.
ئه‌مریكا مه‌زنترین پشته‌ڤانیكارا دارایا رێكخراوا ساخله‌میا جیهانێ یه، سالا 2019 ، 400 ملیۆن دۆلار به‌خشیه رێكخراوێ، كۆ نێزیكی 15% یا ته‌ڤایا بۆدجا وێ یه ل ده‌مه‌كی دا ل سالا 2018 و 2019 چینێ بتنی 76 ملیۆن دۆلار بۆ رێكخراوا ساخله‌میا جیهانی ته‌رخانكربوون.
ئه‌نتونیو گۆتیریس سكرتێری گشتی یێ نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتی راگه‌هاند: نوكه ده‌مێ راوه‌ستاندنا هه‌ڤكاریێن دارایی بۆ رێكخراوا ساخله‌میا جیهانی نینه، كۆ كار بۆ به‌رهنگاربوونا ڤایرۆسێ كورونایێ دكه‌ن.
ئه‌ڤرۆ نیوز، له‌زگین جوقی
ده‌سته‌یا بلندا بنگههێ لالش دیاركر كۆ پشتی جیهانا ده‌وروبه‌رێ مه ره‌شترین لاپه‌رێ مێژوویا رۆژهه‌لاتا ناڤین دا ب داوی بینیت،ئه‌و ژی باهۆزا هۆڤانه و به‌ربه‌ری یا كۆ ل سه‌ر ده‌ستێ دره‌نده‌یێن رێكخستیا داعش یا تیرۆرست هاتیه ئه‌نجام دان، سه‌ره‌رای كۆ هه‌تا نهۆ برینێن ئێزدیان سارێژ نه‌بووینه ژ كریارێن هۆڤانه‌یێن چه‌په‌لێن چه‌كدارێن داعش، ئه‌م ژی وه‌ك هه‌موو جیهانێ رووب روویێ ڤایرۆسێ كورونایێ بووین و شێوازه‌كێ ژیانێ یێ جێواز ل سه‌ر مه هاته سه‌پاندن كو به‌ری نهۆ ب سه‌ر مه‌دا نه‌هاتبوو،وه‌ك كه‌ره‌نتینه‌كرنا ساخله‌می و سنوورداكرنا بزاڤێن قه‌ده‌غه‌كرنا خرڤه‌بوونێن مرۆڤایه‌تی ب ته‌ڤایا هه‌لكه‌فتێن جڤاكی و ئایینی و هتد.
ده‌سته‌یا بلندا بنگههێ لالش ئه‌و چه‌نده ژی دیاركر كۆ دڤان كاودانێن نه سروشتی دا، جه‌ژنا سه‌ر سالێ ب سه‌ر مه دادهێت(سه‌ر سالا ئێزدیان)، ئه‌م ب هیڤی نه كه‌یف و شادی لگه‌ل وه و هه‌موو مرۆڤایه‌تی بێته پاراستن ژڤێ نه‌خۆشیێ،و ئه‌م داخواز دكه‌ین ئه‌ڤ جه‌ژنه ببته هه‌لكه‌فته‌كا خۆشیێ و هنده‌ك ژ شادیێ بۆ ئێزدیان بزڤرینه دڤان كاودانێن ب سه‌رێ ئێزدیا دا هاتین دڤان چه‌ند سالێن بۆری دا.
ئه‌و چه‌نده‌ژی دیاركر كۆ ئه‌م ل ده‌سته‌یا بلندا بنگههێ لالش یێ ره‌وشه‌نبیری و جڤاكی دا ، ئه‌م ژی پالپشتین بۆ ڤان پێرابوونێن هاتینه ده‌ركرن ژلایێ حكومه‌تا ههرێما كوردستانێ ژبۆ رووب روو بوونا ڤایرۆسێ كورونایێ، ئه‌و پێرابوون یێن بووینه جیێ متمانه‌یا رێكخراوێن ساخله‌میێ یێن نێڤ دهولهتی، هاته دووپاتكرن كو سه‌ركردایه‌تیا ههرێما كوردستانێ گه‌له‌ك داكوكه ل سه‌ر گه‌لێ خۆ و یه به‌رهه‌ڤه بۆ قوربانیدانێ ب گه‌له‌ك ده‌ستكه‌فتێن ئابووری ژپێخه‌مه‌تا پاراستنا ژیانا وه‌لاتیێن كوردستانێ.
بنگههێ لالش د بهانگه‌وازیه‌كێ دا داخوازێ ژ خه‌لكێ خۆ یێ ئێزدی ل ههرێما كوردستانێ دكه‌ن، ل كه‌مپێن ئاواران دا، ل ده‌ڤه‌رێن گرێدایی ماددی 140 ژ ده‌ستوورێ عێراقا فیدرال، پێگیریه‌كا ته‌مام بكه‌ن ب ئاراسته و رێنمایێن هاتینه ده‌ركرن ژده‌سهه‌لاتێن كارگێری و ساخله‌می و ئه‌منی ژپێخه‌مه‌تی پاراستنا ژیانا وان و خێزانێن وان یێن خۆشتفی، ژبه‌ركو سلامه‌تیا مرۆڤا گرنگتره ژ هه‌ر ئاهه‌نگه‌كێ كو د سالێن بێت دا د ده‌رفه‌ت دایه بێنه گێران ب ئانه‌هیا خودێ.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
سندۆقا دراڤ یا نێڤ دهولهتی پێشبینیێ دكه‌ت كۆ ئیسال ئابوورێ عیراقێ پاشڤه چوونه‌كا توند بخوڤه ب بینیت، به‌لێ ل سالا بهێت دێ ب شیوه‌یه‌كێ بهیز گه‌شێ كه‌ت، ته‌ئكید دكه‌ت به‌رهه‌مێ ناڤخۆیێ عیراقێ دێ گه‌هته ئاسته‌كێ بلند.
سندوقا دراڤ یا نێڤ دهولهتی د راپۆرته‌كێ داكۆ گه‌هشتینه ئه‌وی ئه‌نجامی، ئیسال ئابوورێ عیراقێ دێ لاوازیه‌كی بخوڤه بینیت، پاشی ل سالا 2021 دێ ئابوورێ وێ گه‌شه‌یه‌كا بهێز كه‌ت.
د ئه‌وێ راپۆرتا سندۆقا دراڤ یا نێڤ دهولهتی دا هاتیه كۆ به‌رهه‌مێ ناڤخۆیێ عیراقێ ل سالا 2019 بلند بوونه‌كا راسته‌قینه ب رێژا 3.9% بخوڤه‌دیت، به‌لێ ل سالا 2020 ب رێژا 4.7% داكه‌ڤیت، هه‌روه‌سا ل سالا 2021 ب رێژا 7.2 گه‌شه‌یێ كه‌ت.
رێكخراوا ناڤبری یا نێڤ دهولهتی ئه‌و چه‌نده‌ی ژی دیاركر كۆ ڤایرۆسێ كروونا كۆڤیدی 19 بوویه ئه‌گه‌رێ بلند بوونا مه‌زاختیێن مرۆڤی ل ته‌ڤایا ده‌ڤه‌رێن جیهانێ، له‌ورا پێشبینیا ئه‌وێ چه‌ندێ دهێته كرن كۆ ئابوورێ جیهانێ د ئیسال دا ب رێژا 3% دابكه‌ڤیت، ئه‌ڤه ژی دێ زۆر خراپتر بیت ژ وێ قه‌یرانا دارایی یا ل سالا 2008 روودایی.
ئەڤرۆ نیوز:
هژمارا توشبوویان ب ڤایرۆسێ کۆرۆنا یێ ل جیهانێ، گەهشتە پتری دو ملیۆن کەسان و هژمارا گیان ژ دەستدانێ ژی گەهشتە پتری ١٢٦ هزار و ٧٥٠ کەسان، هەتا نوکە پتری ٤٨٤ هزار و ٥٠٠ کەس ژ ڤێ نەخۆشیێ چێبووینە.
ئەمریکا د پلا ئێکێ یا وەلاتێن جیهانێ دایە کو زۆرترین هژمارا توشبوون و گیان ژ دەستدانێ ب کۆرۆنا یێ تێدا هاتینە تۆمار کرن، نوکە هژمارا توشبوویان گەهشتیە ٦١٤ هزار و ٢٤٦ کەسان و زێدەتری ٢٦ هزار کەسان ژیانا خوە ژ دەستدایە.
ل ئیسپانیا ژی هەتا نوکە ١٧٤ هزار کەس توشبووینە و زێدەتری ١٨ هزار کەسان ژی ژیانا خوە ژ دەستدایە، ئیتالیا ژی پلا سییێ گرتیە، هژمارا توشبوویان تێدا گەهشتیە ١٦٢ هزار و ٤٨٨ کەسان و هژمارا وان کەسێن ژیانا خوە ژ دەستداین گەهشتیە پتری ٢١ هزار کەسان.
نيشاندان