ب نوونەرایەتییا سەرۆك بارزانی، هشیار زێبارێ، ئەندامێ دەستەیا كارگێرییا مەكتەبا سیاسییا پارتی دیموكراتی كوردستان پشكداری د رێوڕەسمێ رۆژا نیشتمانییا كۆمارا مسرێ دا ل هەولێرێ كر.
هشیار زێباری، ب نوونەرایەتییا سەرۆك مەسعود بارزانی پشكداری كر د رێوڕەسمێ رۆژا نیشتمانییا كۆمارا مسرێ دا ل هەولێرێ و ب ڤێ هەلكەفتێ پیرۆزباهیێن سەرۆك بارزانی گەهاندنە مەحموود فاروق، قۆنسلێ گشتیێ مسرێ ل هەرێما كوردستانێ.

سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ل گەل شاندەكێ دەم پارتی و هەژمارەكا سیاسەتمەدارێن كورد كۆمبوو. شاندێ ناڤبری ئاماژە ب وێ چەندێ كر كو چاڤێ وان ل بەردەوامییا پشتەڤانی و هاریكاریێن سەرۆكێ هەرێما كوردستانێیە ل پرۆسەیا ئاشتیێ.
نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ پێشوازی ل شاندێ سەرۆكایەتییا دەم پارتی و هەژمارەكا سیاسەتمەدارێن كورد كر، كو پشكداری د رێوڕەسمێ چەكدانانا گرۆپەكێ گەریلایێن پارتییا كاركەرێن كوردستانێ (پەكەكە) دا كربوو.
ب گۆڕەی بەیاننامەیەكا سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ « د دیدارەكێدا شاندی سوپاس و پێزانین بۆ رۆل و بزاڤێن نێچیرڤان بارزانی ژ پێخەمەت سەرئێحستنا پرۆسەیا ئاشتیێ دا ل توركیا دیاركر، هەروەسا دوپاتكر كو بۆ پێنگاڤێن داهاتی و سەرئێخستنا پرۆسەیێ، چاڤێ وان یێ ل بەردەوامییا پشتەڤانی و هاریكارییا سەرۆكێ هەرێمێ».
ژ ئالیێ خوەڤە نێچیرڤان بارزانی دوپاتی ل گرنگییا بزاڤێن سەرئێخستنا پرۆسەیا ئاشتیێ كر، پێنگاڤا چەكدانانا گەریلایێن پەكەكێ ژی ل رۆژا ئەینییا بۆری 11/7/2025 بلند هەلسەنگاند، هەروەسا سوپاسی و پێزانین بۆ بزاڤێن رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆككۆمارێ توركیا بۆ سەرئێخستنا پرۆسەیێ دوپاتكر».
وەكو د بەیاننامەیا سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێدا هاتی» هەردو ئالییان دیاركر كو ئاشتی د بەرژەوەندییا هەموو ئالییەكی و توركیا و هەموو دەڤەرێ دایە، بۆ ڤێ مەبەستێ دڤێت ئەم هەموو ب تمامی پشتەڤانیێ لێ بكەین، هەروەسا د هەڤڕابوون كو پێنگاڤێن داهاتی، دێ پرۆسەیێ زێدەتر پێشڤەبەت».
ل دووماهییا دیدارێ شاندێ دەم پارتی سوپاسییا نێچیرڤان بارزانی و سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ كر بۆ وێ هاریكاریێ و ئاسانكاریێ ئەوا ژ هەموو روویەكی بۆ بڕێڤەچوون و سەرئێخستنا رێوڕەسمێ چەكدانانێ، هاتیە پێشكێشكرن».

جێگرێ سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ل دۆر دەست ب سەرداگرتنا مووچەی و شایستەیێن دارایی یێن خەلكێ كوردستانێ ژ ئالیێ دەستهەلاتدارێن بەغدایێ ڤە، هاتە دەنگ و دبێژیت: دڤێت سنۆرەك بۆ وێ بێڕێزیێ بهێتە دانان و یێ پشتڕاستە ژی كو حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دێ خەمەكی ژ وێ رەوشێ خوت و ناهێلیت كو خەلك زێدەتر بهێتە برسیكرن.
شاخەوان عەبدوللا، جێگرێ سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ل پێگەهێ خوە یێ تایبەت ل تۆرا جڤاكییا فەیسبووكی ل بن ناڤێ (ئێدی بەس نینە؟) پەیامەك ل سەر بڕینا مووچە و شایستەیێن دارایی یێن خەلكێ كوردستانێ ژ ئالیێ بەغدایێ ڤە بەلاڤكر و نڤیسی» د دەمێ بۆریدا هەموو سنۆر بەزاندن، دەست برە قووتێ خەلكی و بڕیارا برسیكرن و مرنا خەلكێ كوردستانێ دا، ئەڤ تاوانە د دیرۆكا دروستبوونا ئیراقێدا هەتا نوكە جارا ئێكێیە دهێتە ئەنجامدان».
جێگرێ سەرۆكێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ئاماژە ب وێ چەندێ ژی كر» وان مووچە نە بڕی دا جارەكادی بدەن، پەترۆل نە راگرتبوو بۆ وێ چەندێ جارەكا دی بەردەن، ژ هەموویێ خرابتر دەم كوشتن و درێژەدان ب ڤێ سیاسەتێیە ل بن بەهانەیێن جۆراوجۆر جارەكێ دادگەها فیدرالی وجارەكێ دروستكرنا لیژنەیان، ئارمانجا وان ئەوبوو، كو خەلكی زێدەتر برسی بكەن».
شاخەوان عەبدوللای گوت ژی» ئێدی دەمێ وێ چەندێ هاتیە سنۆرەك بۆ ڤێ بێڕێزیێ و ژ قانوون لادانێ بهێتە دانان، پشتڕاستم حوكمەتا هەرێما كوردستانێ دێ خەمەكێ ژ ڤی بابەتی خوت و ناهێلیت زێدەتر خەلكێ مە بهێتە برسیكرن، خەلكێ كوردستانێ ژی ژمە دخوازیت ئێدی باوەریێ ب سۆز و ئاخڤتنان نەكەین و هەلوەستەكی رابگەهینین ل بەرامبەر وێ تاوانا ل گەل خەلكێ كوردستانێ و هەرێما مە ئەنجام د دەن، ئەوژی پێنگاڤا دروستە».

ئەندامەكێ دەستەیا كارگێرییا مەكتەبا سیاسییا پارتی دیموكراتی كوردستان دبێژیت: دووركەفتن ژ توندوتیژیێ و سەرئێخستنا ئاشتیێ داخوازییا ژمێژە یا سەرۆك بارزانی و پارتی دیموكراتی كوردستان بوو.
هشیار زێباری، ئەندامێ دەستەیا كارگێرییا مەكتەبا سیاسییا پارتی دیموكراتی كوردستان، ل پێگەهێ خوە ل تۆرا جڤاكییا ئێكس بەلاڤكر» ل سنۆرێ سلێمانیێ د پرۆسەیەكێدا، كو دێ كاریگەرییا مەزن ل سەر پاشەڕۆژێ هەبیت، هەژمارەكا چەكدارێن پەكەكێ چەك دانا».
هشیار زێباری باس ل وێ چەندێ ژی كر» ئەڤ پێنگاڤە وەكو دەستپێكەكە بۆ چەكدانانێ ب شێوەیەكێ گشتی و هەلوەشاندنا پەكەكێ، ب گۆڕەی داخوازا رێبەرێ وان».
هەڤدەم گوت ژی» سەرئێخستنا ئاشتیێ و دووركەفتن ژ توندوتیژیێ داخوازییا ژمێژە یا سەرۆك بارزانی و پارتی دیموكراتی كوردستان بوو».

پشتی گرۆپەک ژ چەکدارێن پەکەکێ چەکێن خوە ژناڤبرن، چاڤدێرێن سیاسی ل باکورێ کوردستانێ و تورکیا دیار دکەن، دڤێت دەولەتا تورکیا ب کریاری کار بۆ چارەسەرکرنا پرسا کوردی بکەت دا قووناغا ئاشتیێ یا بەردەوام بیت چونکی هێشتا ژی باوەریا کوردان ب دەولەتا تورکیا نینە.

پشتی گرۆپەک ژ چەکدارێن پەکەکێ ل رۆژا ١١ ڤێ مەهێ ل بەر چاڤێن دەزگەهێن راگەهاندنێ چەکێن خوە ژناڤبرن، چاڤدێرێن سیاسی ل باکورێ کوردستانێ و تورکیا وەسا دبینن، نها قووناغا ئاشتیێ گەهشتیە ئاستەک جودا و قووناغ ژی گەلەک هەستیارە و دڤێت دەولەتا تورکیا ژی ب کریاری نیشا بدەت کو دڤێت پرسا کوردی چارەسەر بکەت.
د ڤێ دەربارێ دا سەزایی تەمەللی ئەندامێ پەرلەمانێ تورکیا راگەهاند، ئێدی دڤێت ئەردۆغان و بەرپرسێن دەولەتێ پەیڤا تورکیایەک بێ تیرۆر بکار نەئینن، بەلکو دڤێت ئێدی ئەو ژی بێژن قووناغا ئاشتی و چارەسەریێ، چونکی نها پەکەکێ ب کریاری سەلماند کو وێ ئاشتیێ دڤێت و گۆت: (مە دڤێت دەولەتا تورکیا ژی نها ب کریاری هندەک تشتان بکەت، دڤێت د پێنگاڤا ئێکێ دا گرتیێن سیاسی بهێنە ئازاد کرن و دۆرپێچا ل سەر ئۆجەلانی رابیت و هەروەسا گەلەک یا گرنگە نها هەبوونا کوردان ژی ب فەرمی ل تورکیا بهێتە قەبوول کرن).
بایرام بۆزیەل سەرۆکێ گشتی یێ پارتا سوسیالیست یا کوردستانێ ژی راگەهاند، کو ژناڤبرنا چەکان ژ ئالیێ گرۆپەک ژ چەکدارێن پەکەکێ بێگومان روودانەک گرنگ و دیرۆکی یە، لێ ئەو یەک رامانا هندێ نادەت کو دەمێ پەکەکە دەست ژ چەکی بەردەت دێ پرسا کوردی هێتە چارەسەرکرن و گۆت: (یا نها دهێتە کرن مرۆڤ دشێت وەکو پێنگاڤەکا دەستپێکی بۆ چارەسەرکرنا پرسا کوردی ببینیت، ئانکو دەمی چەک نەمان دێ زەمینە بۆ چارەسەرکرنا پرسا کوردی هێتە خوەشکرن، ژناڤبرنا چەکی و چارەسەرکرنا پرسا کوردی دو تشتێن ژێک جودانە، یا نها دهێتە کرن تشتەک گرێدایی پەکەکێ یە، لێ دڤێت دەولەتا تورکیا ژی ب کریاری هندەک تشتان بکەت و بسەلمینیت کو وێ ژی ئاشتی و چارەسەری دڤێت).
ل ئالیێ دی گەلەک ژ چاڤدێرێن سیاسی ل تورکیا و باکورێ کوردستانێ ژی دیار کرن، ئەو پشتەڤانیێ ل بزاڤا ڤێ دووماهیێ یا پەکەکێ دکەن و ژناڤبرنا چەکان ژی ژ بۆ ئاشتیێ و چارەسەرکرنا پرسا کوردی گەلەک گرنگ دبینن، لێ هەتا نها ژ ئالیێ دەولەتا تورکیا ڤە چو نەهاتیە کرن، هەتا نها ژی باوەریا کوردان ب سۆزێن دەولەتا تورکیا ناهێت، هەتا دەولەتا تورکیا ژی ب کریاری بۆ چارەسەرکرنا پرسا کوردی هندەک تشتان نەکەت وەکو وەلاتیێن کورد باوەریا وان ب دەولەتا تورکیا ناهێت، نها گرنگە دەولەت ژی ب کریاری بسەلمینیت کو وێ ژی دڤێت پرسا کوردی چارەسەر بکەت.

سەرۆك بارزانی و شیرەتكارێ ئاسایشا نیشتمانییا ئیراقی، بیر و بۆچوون ل دۆر هەڤبەندیێن حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا ئیراقا فیدرال و چارەسەركرنا كێشە و گرفتێن د ناڤبەرا هەردو ئالییاندا لێكگۆهارتن.
دوهی چارشەمبی 9/7/2025 ل سەلاحەدین، سەرۆك مەسعود بارزانی، پێشوازی ل قاسم ئەعرەجی، شیرەتكارێ ئاسایشا نیشتمانییا ئیراقێ كر.
بارەگەهێ بارزانی بەلاڤكر» د دیدارەكێدا دانوستاندن ل دۆر رەوشا سیاسی و دووماهی پێشهاتێن ئەمنی ل دەڤەرێ هاتە كرن».
هەروەسا بیر و بۆچوون ل دۆر هەڤبەندیێن حوكمەتا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا ئیراقا فیدرال و چارەسەركرنا كێشە و گرفتێن د ناڤبەرا هەردو ئالییان هاتنە لێكگۆهارتن.

نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ و قاسم ئەعرەجی، شیرەتكارێ ئاسایشا نیشتمانییا ئیراقێ كۆمبوون و تێدا دوپاتی ل سەر گرنگییا هەماهەنگییا ئەمنی د ناڤبەرا پێشمەرگەی و لەشكرێ ئیراقێ، دوورئێخستنا ئیراقێ ژ كێشەیێن دەڤەرێ و پاراستنا ئارامیێ كر.
دوهی چارشەمبی 9/7/2025، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ پێشوازی ل قاسم ئەعرەجی، شیرەتكارێ ئاسایشا نیشتمانییا ئیراقێ و شاندەكێ د گەلدا كر.
ب گۆڕەی بەیاننامەیەكا سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ، د كۆمبوونەكێدا دوماهی پێشهاتێن ئەمنی یێن ئیراقێ هاتنە گەنگەشەكرن و هەردو ئالی د هەڤڕابوون ل سەر گرنگییا بەردەوامییا هاریكارییا ئەمنی د ناڤبەرا هێزێن پێشمەرگەی و لەشكرێ ئیراقێ و هێزێن ئەمنی. هەروەسا د پشكەكا دی یا دانوستاندناندا، باس ل دوماهی بزاڤ و پێنگاڤێن پرۆسەیا ئاشتیێ ل توركیا هاتە كرن.
سەبارەت رەوشا رۆژهەلاتا ناڤین و كاریگەریێن وێ ل سەر دەڤەرێ، نێچیرڤان بارزانی و قاسم ئەعرەجی د هەڤڕابوون كو پێدڤییە ئیراق تێكهەلی كێشە و ئالۆزییان نەهێتە كرن و كار بۆ پاراستنا ئارامییا وەلاتی بهێتە كرن.
ئالییەكێ دی یێ كۆمبوونێ، كو رێبەر ئەحمەد، وەزیرێ ناڤخوە ل هەرێما كوردستانێ بەرهەڤبووی، تایبەت بوو ب پرسا پاراستنا ئاسایشا سنووران و چەند بابەتەكێن دی یێن ئەمنی.
ل دووڤ بەیاننامەیەكا نڤیسینگەها شیرەتكارێ ئاسایشا نیشتمانییا ئیراقێ» سەرەدانا قاسم ئەعرەجی شێرەتكارێ ئاسایشا نیشتمانییا ئیراقێ بۆ هەولێرێ ل سەر راسپاردەیا محەمەد شیاع سودانی، سەرۆك وەزیرێن ئیراقێیە ب مەبەستا ئەنجامدانا زنجیرەیەكا كۆمبوونێن سیاسی و ئەمنی ل گەل سەركردەیێن هەرێما كوردستانێ».

سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ و بالیۆزێ ڤەنزوێلا ل ئیراقێ دوپاتی ل گرنگییا پاراستنا ئارامییا دەڤەرێ و چارەسەرییا ئاشتییانەیا كێشە و ناكۆكییان كر.
ب گۆڕەی بەیاننامەیا سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ، دوهی چارشەمبی 9/7/2025، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ د دیدارەكێدا ل گەل ئەرتورۆ ئەنیبال گالێگۆس رامیرێز، بالیۆزێ ڤەنزوێلا ل ئیراقێ، دەربارەی دەرفەتێن زێدەتر پێشڤەبرنا هەڤبەندیێن ڤەنزوێلا ل گەل ئیراقێ بیر و بۆچوون لێكگۆهارتن.
د تەوەرەكێ دی یێ دیدارێدا، وەكو د بەیاننامەیا سەرۆكایەییا هەرێما كوردستانێدا هاتی» رەوشا گشتییا ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ و دووماهی پێشهاتێن دەڤەرێ و دەرئەنجامێن وێ هاتنە باسكرن، سەبارەت وێ چەندێ دوپاتی ل گرنگییا پاراستنا ئارامیێ ل دەڤەرێ و چارەسەركرنا ئاشتییانەیا كێشە و ناكۆكییان، هاتە كرن».

مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ب هەلكەفتا بەرفرەهبوونا پڕۆژەیێ رۆناهی و مفاداربوونا زێدەتر ژ دو ملیۆن هەڤوەلاتییان ژ كارەبا 24 ساتی، ل پێگەهێ خوە یێ تایبەت ل سەر تۆرا جڤاكییا ئێكس بەلاڤكر» هەتا دوماهییا سالا 2026 پڕۆژەیێ روناهی دێ گەهیتە سەرانسەری هەرێما كوردستانێ».
سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ گوت ژی» نوكە دو ملیۆن هەڤوەلاتی ل هەرێما كوردستانێ، ب رێكا پڕۆژەیێ رۆناهی، كارەبا 24 ساتی هەیە، هەتا دوماهییا 2026، ئەو پڕۆژە دێ گەهیتە هەموو مال و جهێن بازرگانی ل سەرانسەری هەرێما كوردستانێ».

ئابۆریناس و ئەكادیمییەكێ ئیراقێ، ل پێگەهێ خوە یێ تایبەت ل سەر تۆرا جڤاكییا فەیسبووكی بابەتەك ب ناڤونیشانێ(راپۆرتەكا نوو یا سندووقا دراڤی یا نێڤدەولەتی، لاوازیێن ئابۆرێ ئیراقێ دەستنیشان دكەت) بەلاڤكریە.
نەبیل مەرسوومی، ئابۆریناسێ ئیراقێ لاوازیێن ئابۆرێ ئیراقێ ب چەند خالان رۆهن دكەت و دبێژیت» ئیراق دێ رووب روویێ مەترسییا خراپتربونا كورتئینانا دارایی بیت ددەمەكێ كێمدا، ئەگەر ژی نزمبوونا داهاتێ پەترۆلێیە، ئەڤە ژی ژ ئەگەرێ نزمبوونا بهایان. هەڤدەم بهایێ پەترۆلا خەملاندی كو پێدڤییە بۆ گەهشتن ب هەڤسەنگییا بودجەی زێدەتر ژ 55% بلند بوویە».
دیاركر ژی» پێشبینی دهێتە كرن كێمبوونا داهاتێ پەترۆلێ كاریگەرییا نەرێنی ل سەر چالاكیێن ئابۆری هەبیت».
وی ئابۆریناس و ئەكادیمیێ ئیراقێ گوت ژی» بەرفرەهبوونا بەرچاڤ یا دارایی ل سالێن بۆری، لاوازیێن وەلاتی زێدەتر كرینە، ئەڤە ژی ژ بەر نزمبوونا بهایێ پەترۆلێ ل ڤێ دووماهیێ».
هەروەسا ئاماژكر» پێشبینی دهێتە كرن داراییا گشتییا ئیراقێ نزمبوونەكا بەرچاڤ تۆمار بكەت، كورتئینانا بودجەیا گشتی ل سالا 2024 ب 4،2% بەرهەمێ ناڤخوەیێ خەملاندی، د سالا 2025 دا بۆ 7،5% زێدەبوو، پاشی د سالا 2026 دا 9،2% ئەڤە ژی د دەمەكیدایە كو داهاتێ پەترۆلێ ژ 36% بەرهەمێ ناڤخوەیی ل سالا 2024 بۆ 31% ل سالا 2026 هاتیە خوار، د دەمەكیدا خەرجیێن گشتی ژ 43،5% بۆ 43،8% د ڤی دەمیدا زێدەبوویە. ب هەمان شێوە، ب تایبەتی ل بڕگەیا كرێ و مووچەیدا كو ل سالا 2026 دێ گەهیتە 24،5% بەرهەمێ ناڤخوەیی».
پتر گوت» بلندبوونا بهایێ پێدڤیێ پەترۆلێ بۆ گەهشتن ب هەڤسەنگییا دارایی ل ئیراقێ بۆ 84 دۆلاران بۆ هەر بەرمیلەكێ ل سالا 2014 و 54 دۆلار ل سالا 2020، ئەڤە ژی ژ ئەگەرێ بەرفرەهبوونا خەرجییان و لاوازییا داهاتێ نە پەترۆلی».
رۆهنكر ژی» راپۆرتێ ئاماژە ب بەردەوامییا تۆماركرنا كورتئینانا دەستپێكییا مەزن ل بودجەیا نە پەترۆلییا ئیراقێ كر، كو ل سالا 2024 دگەهشتە نێزیكی 59،3% بەرهەمێ ناڤخوەییێ نە پەترۆلی، هێدی هێدی هەتا سالا 2026 دێ هێتە خوار بۆ 51،8%. هەروەسا سندووقێ پێشبینی كریە قەرێ حكومی بۆ 62،3% ژ سەرجەمێ داهاتێ ناڤخوەیی ل سالا 2026 بلند ببیت، ئەڤە ژی پشتی وێ چەندێ ل سالێن 2024 و 2025 ل 47،2% جیگیر بوو».
هەروەسا دیاركر»گەشەكرنا كەرتێ نە پەترۆلیێ ئیراقێ ل سالا 2024 بۆ 2،4% خاڤبوو كو ل سالا 2023 پێكهاتبوو ژ 13،8%، ب گۆڕەی خەملاندنا سندووقا دراڤی یا نێڤدەولەتی كو ل ڤێ دووماهیێ دەرچووی پێشبینی دهێتە كرن خاڤبوون خرابتر بیت كو پێشبینی دهێتە كرن ئەڤسال گەشەكرن تنێ بگەهیتە 1% بەری وێ چەندێ كو ل سالا داهاتی هندەك باشتر ببیت بۆ 1،5% ئەڤە ژی رەنگڤەدانا ناسكییا ئابۆرییا نەپەترۆلییە، هەروەسا سندووقا دراڤی یا نێڤدەولەتی پێشبینیێ كەت قەرێن حوكمەتا ئیراقێ ل سالا 2026 زێدەبن بۆ 62،3% ژ بەرهەمێ ناڤخوەیی، پشتی كو ل سالێن 2024 و 2025 ل 47،2% ب جهگیر مای».