NO IORG
نوچێن گرنگ

ئه‌ڤرۆ، ره‌مه‌زان هه‌رنی:

ب مه‌به‌ستا ئه‌نجامدانا هه‌وا هه‌لبژارتنێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ، به‌ربژارێن پارتی قه‌ستا پارێزگه‌ها كه‌ركووكێ دكه‌ن بۆ ب رێڤه‌چوونا هه‌وا هه‌لبژارتنان، به‌لێ ژلایێ بازگه‌هێن كه‌ركووكێ ڤه‌ رێگری ل وان دهێته‌ كرن و ئاسته‌نگ بۆ دهێنه‌ دروستكرن.

هه‌وار محه‌مه‌د ، به‌رپرسێ هۆبا قانوونی ل ده‌زگه‌هێ هه‌لبژارتنێن پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) راگه‌هاند” پارتی دیموكراتی كوردستان ل پارێزگه‌ها كه‌ركووكێ نڤیسنگه‌هه‌ك بۆ سه‌رپه‌رشتیكرنا هه‌وا هه‌لبژارتنان ڤه‌كریه‌، به‌لێ هێزێن ئه‌منی ل كه‌ركووكێ رێ ناده‌ن به‌ربژارێن پارتی ل بازگه‌هێن (كه‌ركووك – هه‌ولێر) هاتنوچوونێ بكه‌ن وبچنه‌ دناڤ جه‌ماوه‌ری دا بۆ ب رێڤه‌چوونا هه‌وێن خوه‌ یێن هه‌لبژارتنان، ئه‌ڤه‌ژی بوویه‌ ئاریشه‌ بۆ به‌ربژارێن پارتی ل وێ پارێزگه‌هێ”.

گوت ژی” پشتی بزاڤێن زۆر ئه‌م شیاینه‌ وێ ئاریشێ چاره‌ بكه‌ین كو رێ ب به‌ربژاران بهێته‌ دان بچنه‌ دناڤ كه‌ركووكێ دا، له‌ورا زڤرینه‌ڤه‌ كه‌ركووكێ، به‌لێ هه‌تا باره‌گه‌هێن پارتی نه‌ ڤه‌گه‌رن بۆ كه‌ركووكێ، ئه‌ڤ ئاریشه‌ دێ به‌رده‌وام دووباره‌ بن و ئه‌و ناخوازن پارتی ڤه‌گه‌ریته‌ڤه‌ بۆ كه‌ركووكێ، له‌ورا ئاریشان دروست دكه‌ن و هێزین ئه‌منی چه‌ندین جاران رێگری كریه‌ تایبه‌ت ل (شاخه‌وان عه‌بدولا) كو به‌ربژارێ پارتی یه‌ ل كه‌ركووكێ، ژ به‌ر كو ناڤبری خودان جه‌ماوه‌ره‌كێ مه‌زنه‌ ل كه‌ركووكێ”.

ئه‌ڤرۆ:

پشتی ب دووماهی ئینانا سه‌ره‌دانا خوه‌ بۆ ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ و گه‌هشتنا وی بۆ پاریس، سه‌رۆكێ فره‌نسی (ئێمانوێل ماكرۆن) د تویته‌كا تایبه‌ت دا به‌حسێ سه‌ره‌دانا خوه‌ بۆ هه‌ولێرا پایته‌ختێ هه‌رێما كوردستانێ و رۆلێ پێشمه‌رگه‌ی ل شه‌رێ دژی داعشێ دكه‌ت.

سه‌رۆكێ فره‌نسی (ئێمانوێل ماكرۆن) د پێگه‌هێ خوه‌ یێ تایبه‌ت دا ل سه‌ر تۆرا جڤاكی یا تویته‌ری، ل دۆر سه‌ره‌دانا خوه‌ بۆ هه‌رێما كوردستانێ به‌لاڤكر” فره‌نسا هیچ ده‌مه‌كی پێگیریا شه‌ركه‌رێن كورد ل شه‌رێ دژی داعشێ ژبیر ناكه‌ت، من خواست سه‌ره‌دانا خوه‌ بۆ ئیراقێ ل هه‌ولێرێ ب دووماهی بینم، نێچیرڤانێ ئه‌زیز، سوپاس بۆ وێ پێشوازیێ”.

ئێمانوێل ماكرۆن پشتی پشكداری د كۆپیتكا هاریكاریێ ل به‌غدا كری، گه‌هشته‌ هه‌ولێرا پایته‌ختێ هه‌رێما كوردستانێ و ل گه‌ل هه‌رسێ سه‌رۆكایه‌تیێن هه‌رێما كوردستانێ (سه‌رۆكێ هه‌رێمێ، سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ، سه‌رۆكا په‌رله‌مانی) كۆمبوو، هه‌روه‌سا دیداره‌كا تایبه‌ت ژی ل گه‌ل سه‌رۆك مه‌سعود بارزانی هه‌بوو.

ئه‌ڤرۆ:

شیره‌تكارێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند، هاتنا ئێمانوێل ماكرۆن سه‌رۆكێ فره‌نسا بۆ هه‌رێمێ گرنگیه‌كا مه‌زن یا هه‌ی و سه‌ره‌دانه‌كا دیرۆكی بوو و نیشانا ب هێزبوونا قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ یه‌، چونكه‌ فره‌نسا پێگه‌هه‌كێ ب هێ زیێ هه‌ی ل سه‌ر ئاستێ جیهانێ و كاریگه‌ریا مه‌زن ژی یا هه‌ی و په‌یوه‌ندیه‌كا باش ژی ل گه‌ل سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ و سه‌ركردایه‌تیا كوردی یا هه‌ی.

زیره‌ك كه‌مال، شیره‌تكارێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ، گۆت” هاتنا سه‌رۆكێ فره‌نسا بۆ هه‌رێما كوردستانێ گرنگیه‌كا مه‌زن یا هه‌ی، چونكه‌ فره‌نسا ژبلی وێ چه‌ندێ كو وه‌لاته‌كێ گرنگه‌ و پێگه‌هه‌كا گرنگ یا هه‌ی، كاریگه‌ری یا ل سه‌ر هه‌موو جیهانێ هه‌ی و ماكرۆن ب خوه‌ ژی د چارچۆڤێ سیاسه‌تا وه‌لاتێ خوه‌ په‌یوه‌ندی ل گه‌ل سه‌رۆكێ هه‌رێمێ و سه‌ركردایه‌تیا كوردی یێن هه‌ین، ئه‌ڤه‌ ژی بۆمه‌ یا گرنگه‌ و ل به‌غدا ژی ماكرۆنی به‌حس ل وێ چه‌ندێ كر كو دێ سه‌ره‌دانا براده‌رێن خوه‌ ل هه‌رێما كوردستانێ كه‌م”.

زیره‌ك كه‌مال دیاركر ژی” راسته‌ هه‌رێما كوردستانێ ب گۆره‌ی دستووری یا د چارچۆڤێ ئیراقێ دا، به‌لێ سه‌ره‌دانا ماكرۆنی بۆ هه‌رێمێ، گرنگیا خوه‌ یا هه‌ی ژ هه‌موو روویه‌كی ڤه‌، له‌وما سه‌ره‌دانه‌كا دیرۆكی بوو نه‌كو سه‌ره‌دانه‌كا ئاسایی بوو، ئه‌و سه‌ره‌دانا ژی دچیته‌ د چارچۆڤێ سه‌ره‌دانێن دیرۆكی و نیشانا ب هێزبوونا قه‌وارێ هه‌رێما كوردستانێ یه‌ و به‌رسڤدانه‌ بۆ وان كه‌سێن ل ده‌مێ تالیبان چوویه‌ دناڤ كابۆل دا، هه‌وه‌ك دژی هه‌رێما كوردستانێ ده‌ستپێكری، كو ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمان دێ خوه‌ ژ ئیراقێ ژی ڤه‌كێشن و هه‌رێم و ئیراق دێ كه‌ڤنه‌ د بن مه‌ترسیێ دا، كو وێ چه‌ندێ چو راستی بۆ نه‌بوو”.

شیره‌تكارێ سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ رۆهنكر ژی” ئه‌و سه‌ره‌دانه‌ گه‌له‌ك یا گرنگ بوو بۆ هه‌رێما كوردستانێ و دێ ئه‌نجامێن باش ژی بۆ هه‌رێما كوردستانێ هه‌بن ل سه‌ر ئاستێ نێڤده‌وله‌تی، چونكه‌ هاتنا سه‌رۆكێ فره‌نسا بۆ هه‌رێما كوردستانێ، گرنگیه‌كا تایبه‌تی یا هه‌ی كو ل گه‌ل سه‌ره‌دانا ئیراقێ، سه‌ره‌دنا هه‌رێما كوردستانێ ژی كر”.

ئه‌ڤرۆ:

كۆنسۆلێ گشتیێ ئه‌مریكا ل هه‌رێما كوردستانێ د كۆنگره‌كێ رۆژنامه‌ڤانی دا سه‌باره‌ت ره‌وشا ده‌ڤه‌رێ و ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ و هه‌لبژارتنێن داهاتی یێن ئیراقێ راگه‌هاند، سه‌رۆك جۆن بایدن ل گرنگیا هه‌رێما كوردستانێ و ئیراقێ دگه‌هیت، گۆت ژی، بایدنی په‌یوه‌ندیه‌كا ب هێز ل گه‌ل هه‌رێما كوردستانێ یا هه‌ی.

رۆبه‌رت پاله‌دینۆ، كۆنسۆلێ گشتیێ ئه‌مریكا ل هه‌رێما كوردستانێ ئاماژه‌ كر ژی” د پێگیرین ب په‌یوه‌ندیێن خوه‌ ل گه‌ل هه‌رێما كوردستانێ و ئیراقێ، په‌یوه‌ندیێن د ناڤبه‌را خه‌لكێ كوردستانێ و ئه‌مریكا ژ هه‌موو ده‌مه‌كی ب هێزترن و دێ د به‌رده‌وام بن ژی”.

كۆنسۆلێ ئه‌مریكی ل كوردستانێ گۆت ژی” ره‌وشا ئه‌منی یا شنگالێ ژ ئه‌گه‌رێ pkk و حه‌شدا شه‌عبی یا خرابه‌ و پێدڤیه‌ ئه‌و هێزێن نه‌ قانوونی ژ وێ ده‌ڤه‌رێ ده‌ركه‌ڤن”.

دیاركر ژی” سه‌رۆك جۆن بایدن د وێ چه‌ندێ دگه‌هیت كو سه‌قامگیریا رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست بێی سه‌قامگیریا ئیراقێ نابیت، ئیدارا ئه‌مریكی ده‌ست ب گورانكاریان ل ئیراقێ كریه‌ و هه‌تا دووماهیا ئه‌ڤ ساله‌ تنێ هێزێن ئه‌مریكی یێن شه‌ركه‌ر دێ ژ ئیراقێ ده‌ركه‌ڤن، به‌لێ هنده‌ك ژ هێزێن ئه‌مریكی بۆر اهێنانا هێزێن ئیراقی و پێشمه‌رگه‌ی دێ مینن”.

خویاكر” په‌یوه‌ندیێن د ناڤبه‌را ئه‌مریكا و هه‌رێما كوردستانێ دێ د به‌رده‌وام بن، هه‌تاكو هیچ گوهۆرین ژی د سیاسه‌تا ئه‌مریكا به‌رامبه‌ر هه‌رێما كوردستانێ نینه‌ و سه‌رۆك بایدن تێگه‌هشتنه‌كا باش ل دۆر هه‌رێما كوردستانێ یا هه‌ی، نوكه‌ ژ هه‌موو ده‌مه‌كی زێده‌تر په‌یوه‌ندیا هه‌ڤپشك د ناڤبه‌را خه‌لكێ ئه‌مریكا و خه‌لكێ هه‌رێما كوردستانێ یا هه‌ی”.

كۆنسۆلێ ئه‌مریكی ل دۆر ره‌وشا شنگالێ راگه‌هاند” مه‌ باوه‌ری یا هه‌ی كو رێككه‌فتنا شنگالێ ئێك ژ باشترین رێیێن چاره‌سه‌ركرنا ره‌وشا شنگالێ یه‌ د ناڤبه‌را هه‌ردو حوكمه‌تێن هه‌رێما كوردستانێ و ئیراقێ، رێككه‌فتنه‌كا هه‌ڤپشك د ناڤبه‌را هه‌ولێرێ و به‌غدا ل گه‌ل ل به‌رچاڤ وه‌رگرتنا بۆچوونا خه‌لكێ شنگالێ، باشترین چاره‌سه‌ریێن كێشا شنگالێ یه‌” .

هه‌روه‌سا گۆت” ئیدارا ئه‌مریكی یا دلته‌نگه‌ ژ وێ چه‌ندێ كو قۆناغێن زۆر یێن ئیداری و بابه‌تی یێن دی یێن ماین كو دڤێت كار ل سه‌ر بهێته‌ كرن، ئوا جهێ مخابنیێ ئه‌وه‌ كو ئه‌و میلیشیێن ل شنگالێ و لایه‌نگری بۆ ئیرانێ هه‌ی، ره‌ت كریه‌ پێگیریێ ب رێككه‌فتنا شنگالێ بكه‌ن و ئه‌و هێزه‌ د به‌رده‌وامن ل دروستكرنا كێشان بۆ ده‌ستهه‌لاتا ئیراقێ. هه‌روه‌سا pkk  كو ل ده‌ڤه‌رێ یا هه‌ی و هه‌ماهه‌نگی ل گه‌ل حه‌شدا شه‌عبی هه‌یه‌، ره‌وش یا خراپتر كری و كێشه‌ په‌یدا كرینه‌، ئه‌م داخواز ژ pkk  و حه‌شدا شه‌عبی دكه‌ین ب تمامی خوه‌ ژ شنگالێ ڤه‌كێشن تاكو رێ بۆ بجهئینانا رێككه‌فتنا شنگالێ خوه‌ش ببیت، هیڤیدارین ژی هێزێن ئه‌منی یێن خوه‌جهی ل وێ ده‌ڤه‌رێ بهێنه‌ جهگیركرن، هه‌روه‌سا لیوایێن هه‌ڤپشك یێن هێزێن ئیراقێ و پێشمه‌رگه‌ی ل وێرێ بهێنه‌ جهگیركرن و هه‌بوونا وان هێزان یا گرنگه‌ تاكو سه‌قایه‌كێ گونجای بهێته‌ دروستكرن بۆ ڤه‌گه‌راندنا ئاواران بۆ شنگالێ”.

كۆنسۆلێ ئه‌مریكی ل هه‌رێمێ ئاماژه‌ ب وێ چه‌ندێ كر كو ئه‌مریكا شانازیێ ب هێزا پێشمه‌رگێ كوردستانێ دكه‌ تكو هێزه‌كا ژێهاتی و كاریگه‌ربوو د روو ب رووبوونا تیرۆرێ دا و هاریكاریێن مه‌ بۆ پێشمه‌رگه‌ی دێ د به‌رده‌وام بن و هه‌تا نوكه‌ ئه‌مریكا ب بهایێ 250 ملیۆن دۆلاران هاریكاریێن جۆراوجۆر پێشكێشی هێزا پێشمه‌رگه‌ی كریه‌ و د وان هاریكاریان دا دێ د به‌رده‌وام بین.

ئه‌ڤرۆ، ئه‌میر:

رێڤه‌به‌رێ‌ شه‌هید و ئه‌نفالكریان ل بارزان راگه‌هاند، هه‌تا نوكه‌ ژی حكومه‌تا عیراقێ‌ بۆ پرۆسێسا جینۆساید ناساندنا بارزانیان نه‌ قه‌ره‌بووكرنا كه‌سوكارێن قوربانیان چو نه‌كریه‌، ئه‌ڤه‌ ئه‌ركێ سه‌ره‌كیێ‌ حكومه‌تا عیراقێ یه‌ ئه‌نجام بده‌ت، لێ‌ هێشتا چو نه‌كریه‌ و كه‌سوكارێن قوربانیان نه‌هاتینه‌ قه‌ره‌بووكرن.

 

ریبوار ره‌مه‌زان بارزانی، رێڤه‌به‌رێ‌ شه‌هید و ئه‌نفالكریان ل بارزان بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر، سالا 2009ێ‌ ده‌مێ پرۆسێسا‌ جینۆساید ناساندنا بارزانیان ب رێڤه‌چوویێ،‌ ئه‌ز بخۆ دگه‌لدا بووم پتر 40 روونشتنان هاتنه‌ ئه‌نجامدان د ماوێ دوو سالان دا، بریار ل دادگه‌ها بلند یا تاوانێن عیراقێ بوو كو كه‌یسا بارزانیان ب جینۆساید بهێته‌ نیاسین و دادگه‌ها بلند یا عیراقێ كارێ‌ خۆ یێ‌ یاسایێ‌ ئه‌نجام دا و بریار ل سه‌ر دایه‌ كو ل رۆژا 3/5/2011ێ‌ ب شێوه‌یه‌كێ‌ فه‌رمی‌ بریارا ل سه‌ر جینۆسایدا بارزانیان هاته‌ دان”.

رێبوار ره‌مه‌زان گۆت ژی: په‌رله‌مانێ‌ عیراقی ل وی‌ ده‌می ئه‌ڤ كه‌یسه‌ گه‌نگه‌شه‌ نه‌كرن، هه‌تا نوكه‌ ژی په‌رله‌مانێ كار ل سه‌ر نه‌كریه‌، وه‌كو په‌رله‌مانێ‌ عیراقێ‌ هێشتا بریار ل ‌سه‌ر جینۆسایدا بارزانیان نه‌دایه‌، ئه‌گه‌ر په‌رله‌مان بریاری ل سه‌ر بده‌ت و داخوازا لێبۆرینێ ژ خه‌لكێ‌ مه‌ بكه‌ت، وی‌ ده‌می‌ پێدڤیه‌ حكومه‌تا عیراقێ‌ قه‌ره‌بوویا مادی و مه‌عنه‌ویا كه‌سوكارێن قوربانیان بكه‌ت، هه‌تا نوكه‌ ئه‌نفالكرنا ملله‌تی كورد د عیراقێ‌ دا یا به‌رده‌وامه‌ و حكومه‌تا عیراقێ‌ نه‌شیایه‌ وه‌كو پێدڤی كار ل سه‌ر جینوسایدا بارزانیان و ملله‌تی كورد ب گشتی بكه‌ت.

ئاشكه‌را كر: ل رۆژا 31/7/1983ێ‌ رژێما به‌عس هه‌شت هزار بارزانی جینۆسایدكرن هه‌تا نۆكه‌ ب تنێ 596 رۆفات ب دوو قوناغان بۆ كوردستانێ‌ هاتینه‌ ڤه‌گه‌راندن، ل بارزان هاتینه‌ ڤه‌شارتن و هێشتا هه‌موو روفاتێن دی‌ یێن جیۆسایدكریێن بارزانیان نه‌هاتینه‌ ڤه‌گه‌راندن.

ریبوار ره‌مه‌زان بارزانی، رێڤه‌به‌رێ‌ شه‌هید و ئه‌نفالكریان ل بارزان بۆ ئه‌ڤرۆ خویا كر، ل رۆژا 31/7/1983ێ‌ رژێما به‌عس هه‌شت هزار بارزانی جینۆساید كرن، هه‌تا نۆكه‌ ب تنی 596 رۆفات ب دوو قوناغان بۆ كوردستانێ‌ هاتینه‌ ڤه‌گه‌راندن و ل بارزان هاتینه‌ ڤه‌شارتن و هیشتا هه‌موو روفاتێن دێ‌ یێن جیۆسایدكریێن بارزانییان نه‌هاتینه‌ ڤه‌گه‌راندن.

ئاشكرا كر: ئه‌م چاڤه‌رێ رێنمایێن لیژنا بلند یا كۆرۆنایێ‌ دكه‌ین، ژبه‌ر كو ڤایرۆسێ‌ كۆرۆنایێ‌ به‌لاڤ بوویه‌، ئه‌م دخوازین ژیانا وه‌لاتیان بهێته‌ پاراستن، له‌ورا ژی هێشتا مه‌ بریارا دووماهیێ ل سه‌ر ساخكرنا سالڤه‌گه‌را جینۆسایدكرنا بارزانییان نه‌دایه‌”.

ریبوار ره‌مه‌زان بارزانی گۆت ژی: “مۆنیومێنتا جینۆسایدا بارزانییان هاتییه‌ چێكرن كو ب ره‌نگه‌كی ئه‌ندازه‌یی یێن گه‌له‌ك جوان یێ‌ هاتییه‌ دروستكرن، مه‌ ل به‌ره‌ ئه‌ڤ ساله‌ ڤه‌كه‌ین كو ب دیزاینه‌كی گه‌له‌ك جوان هاتییه‌ دانان بۆ مۆنیومێنتێ”.

ئه‌ڤرۆ، دووڤچوون:

به‌رپرسه‌كا حزبی ل شنگالێ‌ راگه‌هاند، هه‌تا نوكه‌ زێده‌تر ژ 400 كچ و ژنێن ئێزدی ل شنگالێ‌ ژ ئالیێ په‌كه‌كێ ڤه‌ هاتینه‌ سه‌ردابرن و ره‌ڤاندن و نوكه‌ ل ناڤ رێزێن وان دانه‌ و گۆت: نها ل شنگالێ‌ ده‌مێ‌ خه‌لك دچیته‌ دمالا خوه‌ دا ده‌رگه‌هێن خوه‌ ژ ترسا په‌كه‌كێ‌ د دائێخن و هنده‌ك ژی ب چه‌كی چاڤدێریێ‌ ل سه‌ر مال و خێزانێن خوه‌ دكه‌ن.

لازیما، كارگێرا لقا ١٧ یا پارتی دیموكراتی كوردستان ل شنگالێ تایبه‌ت دیار كر، د ماوه‌یێ‌ ڤان چه‌ند سالێن بۆری دا ل سنوورێ‌ قه‌زا شنگال، پتری 400 كچ و ژنێن ئێزدی ژ ئالیێ په‌كه‌كێ ڤه‌ هاتینه‌ سه‌ردابرن و ره‌ڤاندن و نوكه‌ ل ناڤ رێزێن وان دانه‌ و گۆت: ئه‌ڤه‌ مه‌ترسیه‌كا مه‌زنه‌ ل سه‌ر خه‌لكێ‌ ده‌ڤه‌رێ‌ و پێدڤیه‌ رێگری ل هه‌بوونا په‌كه‌كێ‌ دناڤا شنگال د بهێته‌ كرن.

دهێته‌ زانینن پشتی بوویه‌رێن ٣ ته‌باخا سالا ٢٠١٤ و داگیركرنا شنگالێ ژ ئالیێ داعشێ ڤه‌ په‌كه‌كێ ئه‌و ره‌وشه‌ بۆ خوه‌ بده‌لیڤه‌ دیت و د نها دا چه‌ندین زارۆك و ژن و كچێن ئێزدیان ل قه‌ندیلی نه‌ ب گۆتنا ئالیێن فه‌رمی.

هادی سفوكا، به‌رپرسێ‌ نڤیسینگه‌ها جڤاكی یا لقێ‌ 17 یا پارتی ل شنگال بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر، هه‌ركه‌سێ‌ ل شنگال چوو بیته‌ دناڤ رێزێن په‌كه‌كێ‌ دا هاتیه‌ خاپاندن و كه‌س نه‌شێت ئێدی ده‌ستا ژێ‌ به‌رده‌ت، چونكو په‌كه‌كێ‌ رێكێ‌ ناده‌تێ‌ رێزێن وان بێلن و ئه‌گه‌ر ده‌لیڤه‌ هه‌بایه‌، نوكه‌ هه‌موویان رێزێن په‌كه‌كێ‌ هێلابانه‌.

ناڤبری گۆت ژی: ئه‌و كه‌سێن ژلایێ‌ په‌كه‌كێ‌ ڤه‌ هاتیه‌ ب سه‌ردابرن، نه‌شێن په‌یوه‌ندیێ‌ ب خێزان و كه‌س و كارێن خوه‌ بكه‌ت و پتریا ئه‌و په‌كه‌كه‌یێن ل شنگالێ‌ خه‌لكێ‌ توركیا و سوریانه‌ و په‌كه‌كێ‌ ب زۆری ئیناینه‌ ده‌ڤه‌رێ‌.

هادی سفوكا، به‌رپرسێ‌ نڤیسینگه‌ها جڤاكی یا لقێ‌ 17 یا پارتی ل شنگال ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو هه‌ر كه‌سێ‌ رێزێن په‌كه‌كێ‌ بجه بهێلیا یان دێ‌ هێته‌ كۆشتن یان ژی دێ‌ هێته‌ ره‌ڤاندن و بێسه‌روشینكرن و گۆت: ژ سالا 2014 وه‌ره‌ و هه‌تا نها نێزیكی 40 هزار هاوولاتیێن كوردئێن ئێزدی یێن شنگالێ‌ هاتینه‌ بێسه‌روشینكرن.

ئه‌ڤرۆ:

په‌یڤدارێ پارتی دیموكراتی كوردستان، مه‌حموود محه‌مه‌د، د به‌یاننامه‌كێ دا پێشوازیا پارتی ل بریارا (موقته‌دا سه‌در) سه‌رۆكێ باسكی سه‌دری ل دۆر پشكداریێ د هه‌لبژارتنێن داهاتی دا راگه‌هاند، ئه‌ڤه‌ ژی ده‌قێ وێ یه‌:

ژ روانگه‌ها هه‌ست ب به‌رپرسیاره‌تیێ و سه‌قامگیریێ و ئالۆزتر نه‌بوونا ره‌وشا ئیراقێ، وخستنا پرۆسا سیاسی ل سه‌ر رێیه‌كا دروست و ساخله‌م ب ئاراسته‌یا چاره‌سه‌ركرنا كێشان، به‌ری دو هه‌فتیان د په‌یامه‌كا مه‌ یا فه‌رمی دا مه‌ داخواز ژ به‌رێزان باسكێ سه‌دری و چه‌ند لایه‌نێن دی كربوو كو لێزڤرینێ د بریارا پشكدارینه‌كرنێ د پرۆسا هه‌لبژارتنێن جڤاتا نوونه‌رێن ئیراقێ دا بكه‌ن و پشكداریێ د وێ پرۆسێ دا بكه‌ن ب وێ مه‌ره‌مێ هه‌موو لایه‌ك پێكڤه‌ ئه‌ركێ راستڤه‌كرنێ و چاكسازیێ و چاره‌سه‌ریا كێشێن ئیراقێ بگرنه‌ ستوو.

دیاره‌ پشتی پێداچوونێ و ل به‌رچاڤ وه‌رگرتنا به‌رژوه‌ندیا گشتی، به‌رێز (سه‌ید موقته‌دا سه‌در) راگه‌هاند كو وه‌كو باسكێ سه‌دری دێ پشكداریێ د پرۆسا هه‌لبژارتنێن جڤاتا نوونه‌ران دا كه‌ن، ئه‌ڤ بریاره‌ ژی د خزمه‌تا به‌رژه‌وه‌ندیێن گشتی دایه‌ و ئارامیا رێڤه‌چوونا پرۆسێ، له‌وما دوباره‌ داخوازێ ژ هه‌موو ئه‌و حزب و قه‌وارێن سیاسی و كه‌سایه‌تیێن دی دكه‌ین كو ب بریارا پشكدارینه‌كرنێ د پرۆسا هه‌لبژارتنان دا بچن و وان هاندده‌ین بۆ پشكداریكرنێ د وێ پرۆسێ دا ل پیناڤی به‌رژه‌وه‌ندیا گشتی یا ئیراقێ دا.

ئه‌ڤرۆ:

به‌رپرسێ مه‌كته‌با په‌یوه‌ندیێن ده‌رڤه‌ یێن پارتی، هشیار سێوه‌یلی، راگه‌هاند، هه‌رێما كوردستانێ پێدڤی ب ده‌وله‌ته‌كا گرنگ وكاریگه‌ر وه‌كو فره‌نسا یا هه‌ی، كو ئه‌نداما به‌ده‌وام یا جڤاتا ئاسایشا نێڤده‌وله‌تی یه‌ و ل سه‌ر ئاستێ ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپی رۆلێ سه‌ره‌كی یێ هه‌ی و ئه‌ڤه‌ ده‌مێ 30 سالانه‌ فره‌نسا به‌رگریكاره‌كا سه‌ره‌كی بوو ژ هه‌رێما كوردستانێ.

هشیار سێوه‌یلی گۆت ژی” هه‌لویستێ دۆستانه‌ یێ فره‌نسا به‌رامبه‌ر گه‌لێ كورد، ل ده‌ستپێكا سالێن هه‌شتیان ژ چه‌رخێ بۆری ده‌ستپێكر و ب تایبه‌تی ل سه‌رده‌مێ سه‌رۆك فرانسوا میتران و رۆلێ (مه‌دام میتران) ل دامه‌زراندن و ب هێزكرنا وێ په‌یوه‌ندیێ ناهێته‌ ژبیركرن، كو ل سالا 1988 وێ سه‌ره‌دانا كه‌مپا ئاوارێن به‌هدینان ل توركیا كربوو”.

به‌رپرسێ مه‌كته‌با په‌یوه‌ندیێن ده‌رڤه‌ یێن پارتی دیاركر” حوكمه‌تا فره‌نسا ب گشتی و سه‌رۆك میتران ب تایبه‌تی مل ب ملێ جۆن میجه‌ر سه‌رۆك وه‌زیرێن بریتانیا رۆلێ سه‌ره‌كی د ده‌ركرنا بریارا 688 و چه‌سپاندنا ده‌ڤه‌را ئارام دیت”.

دیاركر” هه‌رچه‌نده‌ سیاسه‌تا فره‌نسا ل سه‌رده‌مێ سه‌رۆك جاك شیراك ل گه‌ل به‌رده‌وامیا په‌یوه‌ندیان بوو ل گه‌ل رژێما سه‌دامی و ل 2003 فره‌نسا ل سه‌رده‌مێ شیراكی  گه‌فێن بكارئینانا ڤیتۆی كر دژی بریارا نه‌ته‌وێن ئێكگرتی بۆ ئازادكرنا ئیراقێ، به‌لێ ل سه‌رده‌مێ سه‌رۆك (ساركۆزی) دا په‌یوه‌ندیێن هه‌رێما كوردستانێ و فره‌نسا ئاسایی بوون و ل سه‌رده‌مێ سه‌رۆك فرانسوا هولاند، په‌یوه‌ندی گه‌هشتنه‌ كوپیتكێ و سه‌رۆك ئێمانوێل ماكرۆنی زێده‌تر ئه‌و په‌یوه‌ندیه‌ پێشڤه‌برن و ل ده‌مێ ساله‌كێ دا ئه‌ڤه‌ دوه‌مین سه‌ره‌دانا سه‌رۆك ماكرۆنی یه‌ بۆ ئیراقێ و جارا ئێكێ یه‌ ژی دهێته‌ هه‌ولێرێ”.

گۆتژ ی” په‌یوه‌ندیێن د ناڤبه‌را فره‌نسا و هه‌رێمێ ل سه‌ر بنه‌مایێ به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌ڤپشك دبوارێن ئاسایش و ئابووری و سیاسی پێشڤه‌چووینه‌، هه‌رچه‌نده‌ ل ده‌ستپێكێ هاریكاریێن مرۆڤایه‌تی و كه‌لتووری بنه‌مایێ دروستبوونا په‌یوه‌ندیان بوون و هه‌رێما كوردستانێ پێدڤی ب ده‌وله‌ته‌كا گرنگ و كاریگه‌ره‌ وه‌كو فره‌نسا یا هه‌ی كو بزاڤێ دكه‌ت هه‌ولێر و به‌غدا بگه‌هنه‌ رێككه‌فتنێ و په‌یوه‌ندیان ل سه‌ر بنه‌مایێ به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌ڤپشك ئاڤا بكه‌ن”.

ئاماژه‌كر” ژبلی هاریكاریا راسته‌وخوه‌ ل ده‌مێ شه‌رێ دژی داعشێ، فره‌نسا مل ب ملی ده‌وله‌تێن دی د بزاڤێن به‌رده‌وام دایه‌ بۆ ب هێزكرنا ده‌زگه‌هێن حوكمرانیێ ل هه‌رێمێ و ب ده‌زگه‌هكرنا هێزا پێشمه‌رگه‌ی و ب هێزكرنا شیانێن هه‌رێما كوردستانێ”.

سێوه‌یلی دیاركر” بێگومان فره‌نسا ژی به‌رژوه‌ندی ل گه‌ل هه‌رێمێ یێن هه‌ین و ژبلی د بوارێ به‌رگری و ئه‌منی دا، به‌رژه‌وه‌ندیێن ئابووری ژی یێن هه‌ین و ل ڤێ دووماهیێ كۆمپانیا (تۆتال ئینێرجی) یا فره‌نسی چه‌ندین گرێبه‌ستێن ده‌ستپێكی ل گه‌ل حوكمه‌تا ئیراقێ ئیمزا كرینه‌ د بوارێ ده‌رئینانا په‌ترۆلێ و به‌رهه‌مئینانا غازێ دا ژ وێ غازا به‌رده‌وام دهێته‌ سوتن و دبوارێ به‌رهه‌مئینانا كاره‌بێ ژ وزا رۆژێ، ئه‌ڤه‌ ژی د ده‌مه‌كی دایه‌ كو كۆمپانیێن مه‌زن وه‌كو (ئێكسون مۆبیل) یا ئه‌مریكی و (شێل) و ( بی پی) یا بریتانی و (لوك ئۆیل) یا رووسی، ئیراقێ بجه دهێلن. بجهئینانا ڤان گرێبه‌ستێن زه‌به‌لاح پێدڤی ب سه‌قامگیریا سیاسی و ئه‌منی ل ئیراقێ یا هه‌ی و ئه‌و چه‌نده‌ ژی بێ پیه‌وه‌ندیه‌كا باش د ناڤبه‌را هه‌ولێرێ و به‌غدا یا ب ساناهی نابیت”.

گۆت ژی” ژ روویێ دیرۆكی ڤه‌ پێگه‌هێ فره‌نسا ل لوبنانێ یێ ب هێز بوو، به‌لێ دیاره‌ ره‌وشا لوبنانێ یا به‌ر ب ئالۆزیێ و نه‌سه‌قامگیریا زێده‌تر دچیت و فره‌نسا پێدڤی ب پێگه‌هه‌كی دی یه‌ ل ده‌ڤه‌رێ ،له‌وما پێدڤیه‌ ئه‌م و حوكمرانیا مه‌ ژی د وی ئاستی دا بن كو به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ ویێن فره‌نسا و هه‌ڤپشكێن دی یێن مه‌ بپارێزین و كارێ هه‌ڤپشك و پێكڤه‌یی ب هێز بكه‌ین و نه‌بینه‌ بار ل سه‌ر وان”.

ئه‌ڤرۆ:

ل ده‌مێ سه‌ره‌دانا سه‌رۆكێ فره‌نسی (ئیمانوێل ماكرۆن) بۆ مووسلێ، ل كه‌نیسا (ساعه‌) ل گه‌ل كه‌سایه‌تیێن ئایینی ل وی باژێری كۆمبوو و د چارچۆڤێ وێ دیدارێ دا قه‌شه‌كێ مه‌سیحیان پێ راگه‌هاند شكۆیا مه‌ ل هه‌رێما كوردستانێ یا پاراستیه‌.

د وێ دیدارا ماكرۆنی و كه‌سایه‌تیێن ئایینی ل مووسلێ، سه‌رۆكێ قه‌شه‌یێن كه‌ركووكێ (مار نیقودیموس) د چارچۆڤێ ئاخڤتنێن خوه‌ دا د كۆمبوونا ل گه‌ل سه‌رۆكێ فره‌نسی گۆت” ئه‌ڤ سه‌ره‌دانا هه‌وه‌ گه‌له‌ك یا گرنگه‌ و ئه‌م سوپاسیا ته‌ دكه‌ین و ئه‌ز وه‌كو سه‌رۆكێ ئه‌ساقیفا كه‌ركووكێ و هه‌رێما كوردستانێ ل ڤێرێ یێ به‌رهه‌ڤم و باب و باپیرێن من ژی هه‌ر ل ڤێرێ بوون و ئه‌ز ب خوه‌ ژی ل ڤێرێ ژدایكبوویمه‌ و ئه‌ز دووماهی قه‌شه‌ بووم كوم ووسل بجه هێلای”.

سه‌باره‌ت رۆژانێن هێرشێن داعشێ، وی قه‌شه‌ی گۆت” ئه‌ز تنێ 300 مه‌تران ژ داعشێ یێ دوور بووم، ئه‌و رۆژ گه‌له‌ك ب زه‌حمه‌ت و دژوار بوون و ب زه‌حمه‌ته‌ به‌حسێ وان رۆژان بكه‌م، به‌لێ ئه‌ز ژ ئاخا باب و باپیرێن خوه‌ هاتمه‌ ده‌ركرن و ره‌فتارا داعشێ       د گه‌ل مه‌ دا گه‌له‌ك یا درندانه‌ بوو، ئه‌ڤ كه‌نیسه‌یه‌ نموونه‌یه‌ بۆ وێرانكاریێ كو هه‌ڤشێوێ كه‌نیسێن دی ل مووسلێ، هه‌موو تشته‌ك ل ڤێرێ هاته‌ وێرانكرن، هه‌تاكو ئه‌و به‌لگه‌ و دیكیۆمێنتانه‌ كو پشكه‌ك ژوان بۆ چه‌رخێ دویێ دزڤرین و پتریا وان هاتنه‌ ژناڤبرن و یێن ماین ژی هاتنه‌ دزین، به‌لێ مه‌ شیا هنده‌ك ژوان ب ده‌ستڤه‌بینین”.

وی كه‌سایه‌تیێ ئایینی مه‌سیحی بۆ ماكرۆنی دیاركر” سه‌ره‌دانا هه‌وه‌ بلند دنرخینین، به‌لێ هه‌بوونا مه‌ ل ڤی وه‌لاتی وه‌كو پێدڤیه‌كێ یه‌ بۆ ئیراقێ، چونكه‌ نوكه‌ مه‌سیحی كێمایه‌تینه‌ ل ئیراقێ، هه‌رچه‌نده‌ كێمایه‌تیبوون یا ئاسایی یه‌، به‌لێ ئه‌و یا گرانه‌ كو ل ناڤ وه‌لاتێ خوه‌ دا ببینه‌ په‌نابه‌ر، به‌لێ سوپاس كو ل هه‌رێما كوردستانێ پێشوازی ل مه‌ هاته‌ كرن و كوردستانێ ئه‌م حه‌واندین و گه‌له‌ك هاریكاریا مه‌ كر و هه‌تا نوكه‌ ژی هه‌رێما كوردستانێ یا به‌رده‌وامه‌ ل سه‌ر خزمه‌ت و پشته‌ڤانیا ئایینان، ئه‌ز خه‌لكێ مووسلێ مه‌، به‌لێ نوكه‌ ئه‌ز یێ ل عێنكاوه‌ و ل هه‌رێما كوردستانێ و ل هه‌ولێرێ و عێنكاوه‌ شكۆیا مه‌ یا پاراستیه‌”.

هه‌روه‌سا گۆت” هیڤیدارم هوون و حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ و حوكمه‌تا ئیراقێ كار بكه‌ن بۆ وێ چه‌ندێ جاره‌كادی مه‌سیحی بزڤرن جهێن خوه‌ ل سنوورێ مووسلێ”.

ئه‌ڤرۆ، هۆشه‌نگ تاجر:

چاڤدێره‌كێ سیاسی یێ رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ دیار دكه‌ت كو فره‌نسا د ئاستێ نێڤده‌وله‌تی و رۆژهه‌لاتا ناڤین دا خوه‌دان پێگه‌هه‌ك گه‌له‌ك ب هێزه‌ و پێگه‌هێ بهێز یێ فره‌نسا بێگومان بۆ هه‌رێما كوردستانێ ژی گه‌له‌ك باشه‌ و دڤێت هه‌رێما كوردستانێ مفای ژ پێگه‌هێ بهێز یێ فره‌نسا وه‌ربگریت، چونكو هه‌رێما كوردستانێ پێدڤی ب پشته‌ڤانیا نێڤده‌وله‌تی یه‌.

سه‌عید ئه‌مینی چاڤدێرێ سیاسی یێ رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ بۆ ئه‌ڤرۆ دیار كر كو فره‌نسا ئێكه‌ ژ وه‌لاتێن هه‌ری بهێز یێ جیهانێ و بێگومان پێگه‌هێ بهێز یێ فره‌نسا هه‌رده‌م بۆ هه‌ڤپه‌یمانێن وێ ژی باش بوویه‌، ده‌مه‌كه‌ فره‌نسا ده‌ست ب بزاڤه‌كا مه‌زن كریه‌ دا پێگه‌هێ خوه‌ ل رۆژهه‌لاتا ناڤین بهێزتر بكه‌ت، ب تایبه‌تی ژی پشتی كو بریتانیا خوه‌ ژ ئێكه‌تیا ئورۆپا ڤه‌كێشای فره‌نسا دڤێت جهێ بریتانیا ل رۆژهه‌لاتا ناڤین بگریت و ژ به‌ر هندێ ژی نها فره‌نسا پتر ژ هه‌ر ده‌مه‌كێ گرنگیێ دده‌ته‌ ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ و گۆت: (هاتنا سه‌رۆك كۆمارێ فره‌نسا بۆ هه‌رێما كوردستانێ گه‌له‌ك گرنگه‌ و هه‌كه‌ كورد شاره‌زا بن دشێن مفایه‌كا باش ژێ وه‌ربگرین، ئانكۆ ب هاتنا ماكرۆنی و گرنگیا كو نها فره‌نسا دده‌ته‌ هه‌رێما كوردستانێ، هه‌رێما كوردستانێ ژی دێ بیته‌ خوه‌دان پێگه‌هه‌ك بهێز، كورد ژی دڤێت بزانن كا دێ چاوا شێن ب رێیا فره‌نسا پێگه‌هێ خوه‌ پتر بهێز بكه‌ن).

ناڤهاتی ئه‌و یه‌ك ژی راگه‌هاند كو مه‌ترسیێن مه‌زن ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ هه‌نه‌، چونكو دڤێت ژبیر نه‌كه‌ین چار ده‌وله‌تێن داگیركه‌رێن كوردستانێ هه‌رده‌م بزاڤا هندێ دكه‌ن كو هه‌رێما كوردستانێ ژناڤ بچیت، چونكو هه‌رێما كوردستانێ بۆ هه‌موو كوردان بوویه‌ جهێ هێڤیه‌كا مه‌زن و هه‌ر روودانه‌ك ل هه‌رێما كوردستانێ روو بده‌ت كارتێكرنا خوه‌ ل پارچێن دی یێن كوردستانێ دكه‌ت، ژ به‌ر هندێ ژی داگیركه‌رێن كوردستانێ ژ سه‌ره‌دانا ماكرۆنی یا بۆ هه‌ولێرێ دلگرانن و گۆت: (ده‌مه‌كه‌ په‌یوه‌ندیێن هه‌رێما كوردستانێ و فره‌نسا گه‌له‌ك د باشن، پشتی ریفراندۆما هه‌رێما كوردستانێ وه‌لاتێن ده‌ڤه‌رێ ده‌ست ب بزاڤه‌كا مه‌زن كرن دا قه‌وارێ سیاسی یێ هه‌رێما كوردستانێ ژناڤ ببه‌ن، لێ فره‌نسا شیا دۆرپێچا سیاسی یا ل سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ راكه‌ت و هاریكاریا فره‌نسا بۆ ئه‌گه‌رێ هندێ كو جاره‌كا دی كورد بشێن پێگه‌هێ خوه‌ بهێز بكه‌ن).

چاڤدێرێ سیاسی یێ رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ ئاماژه‌ ب هندێ ژی كر كو نها فشارێن گه‌له‌ك زێده‌ ل سه‌ر ئه‌مریكا هه‌نه‌ دا كو هه‌موو هێزێن خوه‌ ژ ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌كێشیت، هه‌كه‌ هات و ئه‌مریكا ده‌ست ب كاره‌كێ وه‌سا كر فره‌نسا دشێت جهێ ئه‌مریكا بگریت و ئه‌و یه‌ك بۆ هه‌رێما كوردستانێ ژی دێ گه‌له‌ك یا باش بیت، ره‌نگه‌ هاتنا ماكرۆنی ئه‌و په‌یامه‌ ژی د گه‌ل دا بیت كو ئه‌م كوردان ب تنێ ناهێلین و دێ پشته‌ڤانیا مه‌ بۆ كوردان یا به‌رده‌وام بیت و گۆت: (هه‌ر چاوا بیت فره‌نسا ژی بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ كار دكه‌ت و دیاره‌ كو فره‌نسا گه‌له‌ك به‌رژه‌وه‌ندی د گه‌ل هه‌رێما كوردستانێ دا هه‌نه‌ و دڤێت هه‌رێما كوردستانێ ژی بشێت مفایێ‌ ژ پێگه‌هێ بهێز یێ فره‌نسا وه‌ربگریت، د ره‌وشا نها یا ئالۆز یا ل رۆژهه‌لاتا ناڤین دا گرنگه‌ هه‌رێما كوردستانێ په‌یوه‌ندیێن خوه‌ ل گه‌ل هه‌موو وه‌لاتێن جیهانێ باش بكه‌ت، چونكو پێدڤیا هه‌رێما كوردستانێ ب پشته‌ڤانیا نێڤده‌وله‌تی هه‌یه‌).

چاڤدێرێ سیاسی د دووماهیا ئاخڤتنا خوه‌ دا ئه‌و یه‌ك ژی دیار كر كو ئیران و توركیا ژ سه‌ره‌دانا ماكرۆنی یا بۆ هه‌رێما كوردستانێ دلگرانن و دوهی ل ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنا توركیا و ئیرانێ دا به‌حسێ ماكرۆنی هاته‌ كرن، ئه‌و یه‌ك ژی نیشا دده‌ت كو سه‌ره‌دانا ماكرۆنی بۆ هه‌رێما كوردستانێ گه‌له‌ك گرنگه‌.

website security
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com