ئەڤرۆ نیوز:
ئەڤرۆ چارشەمبی وەزارەتا ساخلەمیا عیراقێ راگەهاند، دو حالەتێن توشبوون ب ڤایرسێ کۆرۆنا یێ ل پارێزگەها دیالا و حالەتەکێ دیتر ل پارێزگەها نەجەف هاتینە تۆمار کرن.
وەزارەتا ساخلەمیا عێراقێ دیارکریە، هەموو کەسێن توشبوویی ل ژێر چاڤدێریا تیمێن ساخلەمیێ دانە و وەزارەتا ساخلەمیێ ژی لگۆرەی ڕێکارێن رێکخراوا ساخلەمیا جیهانی هەموو ڕێکار گرتینە بەر.
ئه‌ڤرۆ نیۆز، عه‌زیز هه‌ورامی:
ڕۆژی 1ی ئادار مه‌سروور بارزانی سه‌رۆكی حكوومه‌تی كوردستان له‌سه‌ر بانگێشتی شای ئوردن سه‌ردانی ئه‌و وڵاته‌كرد، بێشوازێكی گه‌وره‌ی له‌لایه‌ن شا عه‌بدوڵا مه‌لیكی ئوردن و سه‌رۆك وه‌زیران و گه‌وره‌به‌رپرسانی ئه‌و وڵاته‌ی لێكرا.
دكتۆر ڕێبین سه‌لام ماموستای زانكۆى وشرۆڤه‌كاری سیاسی، به ئه‌ڤرۆ نیۆزی ڕاگه‌یاند:” پێوه‌ندی ده‌وڵه‌تی ئوردن وكوردستان پێوه‌ندیەكی مێژووی هه‌یه، ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ سه‌رده‌می جه‌نابی بارزانی نه‌مر و مه‌لیك حوسێن، پاشان له ساڵانی نه‌وه‌ده‌كانه‌وه هه‌رێمی كوردستان دروستبوو جه‌نابی سه‌رۆك بارزانی درێژه‌ی به پێوه‌ندی دۆستاییه‌تی و دیپلۆماسی له‌گه‌ڵ وڵاتی ئوردندا.
ڕێبین سه‌لام وتیشی:” ته‌واوی وڵاته‌كانی ناوچه‌كه سه‌رقاڵی یه‌كتر ڕه‌فزكردنن وشه‌ڕی مه‌زهه‌بی وكه‌لتووری وئاینی ونه‌ته‌وه‌یین، ته‌نها دوو دیواری له‌مپه‌ر له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و ئاگره‌ی له ناوچه‌كه هه‌یه، ده‌وڵه‌تی ئوردن وهه‌رێمی كوردستانه دیموكراسییه‌ت تێیدا گه‌شه‌ی كردووه، به وڵاتی ئوردن دەگوترێت چێشتخانه‌ی سیاسه‌تی ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست، ئوردن و هه‌رێمی كوردستان هاوكارێكی سه‌ره‌كی هاوپە‌یمانی شەڕی دژی تیرۆرن، ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست ناتوانێت به‌بێ كوردستان و ئوردن هه‌ڵبكات كوردستان و ئوردن كاریگه‌ری بنیات نه‌ریان هه‌یه به‌سه‌ر ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاسته‌وه.
ناوبراو زیاتر ده‌ڵێ، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی هه‌ولێر ناوچه‌یه‌كی گرنگه بۆ ئه‌مریكا و وڵاتانی زلهێز، سه‌ردانی نوێنه‌ری سه‌رۆكی ئه‌مریكا بۆ هه‌ولێر نامه‌یه‌كی ڕونی به وڵاتانی ناوچه‌كه دا بریتی بوو لە: هه‌ولێر ناوەراستی سیاسەتی رۆژھەڵاتی ناوەراستمانە، پێوه‌ندی هه‌ولێر و ئه‌ردنیش زیاتر به‌ره‌وپێشه‌وه ده‌ڕوات، سه‌رۆك بارزانی سه‌ردانی ئه‌و وڵاته‌ی كرد وه‌ك سه‌رۆكی وڵاتێكی سه‌ربه‌خۆ پێشوازی لێكرا لەمەوپێش، هه‌رچه‌ند ئەو‌كات وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی عێراق نیگه‌رانی ده‌ربڕی ، به‌ڵام بینیمان بە هه‌مان شێوه پێشوازییه‌كی فەرمی وشایستە له مه‌سروور بارزانی سه‌رۆكی حكوومه‌ت ده‌كرێت، له‌لایه‌ن مه‌لیك عه‌بدوڵڵا و ته‌واوی گه‌وره‌به‌رپرسانی ئه‌و ده‌وڵه‌ته.
ڕێبین سه‌لام هه‌روه‌ها وتی:” هه‌رێمی كوردستان و ئوردن له‌به‌رده‌م هه‌ڕه‌شه‌ی تیرۆست و بایۆلۆجیدان و بۆیه ده‌بێت هاوكار وھەماھەنگی زیاتر بن، ئوردن سنوورێكی درێژی له‌گه‌ڵ عێراق هه‌یه، گرنگی جیوپۆلۆتیکی تایبه‌تی بۆ كوردستان و عێراق هه‌یه، له ڕوی ئابووریه‌وه پێوه‌ندی هه‌ردوولا په‌ره‌ی پێده‌درێت.
ئەڤرۆ نیوز:
ئەڤرۆ سەرۆکێ حوکمەتا هەرێما کوردستانێ مەسرور بارزانی سەرپەرشتیا کۆمبوونەکا تایبەت ل دۆر خوە پاراستنا ل ڤایرۆسێ کۆرۆنا کر و پاشی ژی چەندین بریارێن گرنگ ژ بۆ پاراستنا وەلاتیان هاتنە دان.
ئێک: پشتی کو چەندین حالەتێن کۆرۆنا ل سلێمانیێ هاتنە تۆمار کرن ژ بۆ پتر پاراستنا وەلاتیان بەری نها بریارا راگرتنا خواندنێ هاتبوو دان نها ژی بریار هاتە دان کو هەموو رێورەسمێن ئایینی (مزگەفت، کلیسا و پەرستگاه) ل گەل گۆتارا هەینیێ بۆ دەمەکێ نەدیار بهێنە راگرتن.
دو: دڤێت هەموو پێدڤاتێن نوشداری بهێنە دابینکرن و قەرەنتیا حالەتێن گومانای و هەروەسا پتر پشکنین ل خالێن سنوری بهێنە کرن.
سێ: پێدڤیە رێنمایێن خالێن سنوری بهێنە توندکرن و یا پێدڤی بهێتە کرن بێی کو چو کارتێکرنا خوە ل بزاڤا بازرگانی بکەت.
چار: ژ بۆ رەوشا نها نەبیتە بارگرانی ل سەر بازرگانان ئەنجوومەنێ وەزیران بریار دا کو وەزیرێن پەیوەندیار ب بابەتی چاڤخشاندنێ ب باج و رسوماتێن دی بهێتە کرن دا ئەو یەک نەبیتە بارگرانی و زیانێن مادی ژی بهێنە کێمکرن.
٥: پێدڤیە ل کەمپێن ئاواران ژی هەموو کارێن پێدڤی بهێنە کرن و حوکمەتا هەرێما کوردستانێ ژ بۆ هندێ دێ ل گەل رێکخراوێن جیهانی ژی هەماهەنگیێ کەت.
ئه‌ڤرۆ نیۆز، عه‌زیز هه‌ورامی:
پاش ئه‌وه‌ی ماموستاییه‌كی ئاینی له سلێمانی گیانی له‌ده‌ستدا به ڤایرۆسی كۆرۆنا لیژنه‌ی فتوا و پارێزگار و به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی ئه‌وقافی سلێمانی بڕیاریاندا، نوێژی به‌كۆمه‌ڵ ڕابگیردرێت و ئه‌م هه‌فته‌یه‌ش نوێژی هه‌ینی له مزگه‌وته‌كان ناكرێت.
دكتۆر ئه‌حمه‌د شافعی ئه‌ندامی لیژنه‌ی فتوا له مزگه‌وتی سلێمانی، به ئه‌ڤرۆ نیۆزی ڕاگه‌یاند:” بڕیارماندا به‌وه‌ی هه‌موو نوێژه به‌كۆمه‌ڵه‌كان له مزگه‌وه‌ته‌كان ڕابگیردرێن بۆ كاتێكی نادیار و ته‌نها له مزگه‌وته‌كان بانگ ده‌درێت و پاش بانگه‌كه بانگ بێژه‌كه داوا له موسڵمانان ده‌كات له ماڵه‌كانی خۆیان نوێژه‌كانیان بكه‌ن.
هه‌روه‌ها ئاماژه‌ی به‌وه‌كرد، بڕیاردرا بۆ ئه‌م هه‌فته‌یه نوێژی هه‌ینی له مزگه‌وته‌كان ڕابگیردرێت، پاشان له‌سه‌ر ڕه‌وشی ڤایرۆسه‌كه بڕیاری ترده‌درێت بۆ هه‌فته‌كانی تر. ناوبراو ده‌ڵێ، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی ئه‌م نه‌خۆشیه له ڕێگه‌ی ته‌وقه و كۆكه و پژمین ده‌گوازرێته‌وه له نێوان مرۆڤه‌كان به‌پێویست زاندرا نوێژی به‌كۆمه‌ڵ له ئێستادا له مزگه‌وته‌كان ڕابگرین.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
په‌یڤدارێ وه‌زاره‌تا ساخله‌میا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند: پیدڤیه تێكه‌لیكرن بهێته سنورداركرن هه‌كه مه‌ترسیا تووشبوونێ ب كورونایێ زێده‌تر دبیت.
پشتی توماركرنا 6 حاله‌تێن كورونایێ ل سلێمانیێ، ته‌ڤایا لایه‌نێن په‌یوه‌ندیدار ئاشكراكرن، كۆ پێدڤیه ته‌ڤایا هه‌لكه‌فت و پرسه و ئاهه‌نگ ل هه‌رێما كوردستانێ بهێنه راوه‌ستاندن و داخازا بجهكرنا رێنمایێن وه‌زاره‌تا ساخله‌میا حكومه‌تێ بكه‌ن.
د.محه‌مه‌د قادر په‌یڤدارێ وه‌زاره‌تا ساخله‌میا حكومه‌تا هه‌رێما كوردستانێ راگه‌هاند: تانوكه بتنێ 6 حاله‌ت هه‌نه، هه‌ر كه‌سێ نیشانه‌كا ڤایرۆسی هه‌بیت دێ چاڤدێریا وی و پشكنینێن پێدڤی بۆ هێنه‌كرن.
ناڤبری ئه‌و چه‌نده ژی راگه‌هاند: مه ئه‌ڤه چه‌ندین جارا راگه‌هاند و دێ هه‌ر بێژین دیر بكه‌ڤن ژ تێكه‌لی و جهێن قه‌ره‌بالغ و هاتنوچونێ سنوردار بكه‌ن، خو هه‌تا دناڤ ئه‌ندامێن خێزانێ ژی ژێك دیر بكه‌ڤن.
ئه‌ڤرۆ نیۆز، عه‌زیز هه‌ورامی:
له پارێزگای سلێمانی 6 حاڵه‌تی نه‌خۆشی كۆرۆنا تۆماركراوه یه‌كێكیان گیانی له‌ده‌ستداوه، نزیكه‌ی 700 كه‌سیش له كرینتینه له ژێرچاودێری پزیشكیدان و له وڵاتی ئێران گه‌راونه‌ته‌وه.
دكتۆر هێرش سه‌ید سه‌لیم جێگری به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی ته‌ندروستی پارێزگای سلێمانی، به ئه‌ڤرۆ نیۆزی ڕاگه‌یاند:” ئه‌مڕۆ شه‌شه‌م حاڵه‌تی توشبوو به ڤایرۆسی كۆرۆنا تۆماركراوه، ماموستاییه‌كی ئاینییه گوتاربێژی مزگه‌وتی مه‌حووی ناوبازاڕی سلێمانییه، ته‌مه‌نی 70 ساڵه گیانی له ده‌ست داوه.
دكتۆر هێرش سه‌ید سه‌لیم ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه‌شكرد، ماموستا ئاینییه‌كه هه‌ڵگری ڤایرۆسی كۆرۆنا بوو له‌گه‌ڵ داخڵبوونی به‌نه‌خۆشخانه نه‌ی ده‌توانی هیچ قسه‌یه‌ك بكات و تا گیانی له‌ده‌ستدا، خێزانه‌كه‌شی ئینكاری ئه‌وه‌ده‌كه‌ن سه‌ردانی ده‌وڵه‌تی ئێرانی كردبێت.
هه‌روه‌ها ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه‌شكرد، پێنچ توشبووه‌كه‌ی تری ڤایرۆسی كۆرۆنا ڕه‌وشی ته‌ندروستییان زۆر باشه و به‌رده‌وام چاره‌سه‌ریان بۆ ده‌كرێت، له وڵاتی ئێرانه‌وه گه‌ڕاونه‌ته‌وه، له ئێستادا نزیكه‌ی 700 كه‌س له كرنتینین له ژێرچاودێری پزیشكیدان، ته‌واویان سه‌ردانی ده‌وڵه‌تی ئێرانیان كردبووه.
ئه‌ڤرۆ نیوز:
به‌نكا نێڤ ده‌وله‌تی بریار دا 12 ملیار دۆلاران ب شیوه‌یه‌كێ ده‌ستپیكێ بۆ هه‌ڤكاریكرنا ئه‌وان وه‌لاتان ته‌رخان بكه‌ت كۆ ڤایرۆسێ كورونا تێدا به‌لاڤبوویه.
ده‌یڤید مالباس سه‌رۆكێ به‌نكا نیڤ ده‌وله‌تی راگه‌هاند: ب شێوه‌یه‌كی بله‌ز و به‌رفره‌هـ ڤایرۆسێ كورونا ل وه‌لاتێن جیهانێ به‌لاڤ بوو، د وی چارچوڤه‌یی دا دڤێت هه‌ڤكاریا وه‌لاتان بكه‌ین، ب مه‌به‌ستا ریب ری بوونا ئه‌وێ ڤایرۆسێ.
سه‌رۆكێ به‌نكا نیڤ ده‌وله‌تی دلته‌نگیا خۆ ژی ژ كارتێكرنێن ڤایرۆسێ كورونایێ بۆ سه‌ر كه‌رتێن ئابووری و مرۆڤی دیار كر و گۆت: رێكارێن پیدڤی ل سه‌ر ئاستێ نێڤ ده‌وله‌تی و هه‌رێمایه‌تی هاتینه بكار ئینان بۆ ئه‌وێ چه‌ندێ به‌رهنگاریا زیده‌ترا ئه‌ڤی ڤایرۆسێ بهێته‌كرن.
ده‌یڤید مالباس سه‌رۆكێ به‌نكا نیڤ ده‌وله‌تی ئه‌و چه‌نده ژی راگه‌هاند: 12 ملیار دۆلار وه‌ك به‌رسڤه‌ك بۆ داخوازكارێن وه‌لاتێن هه‌ڤكاریا و پشته‌ڤانیایێ بكار بینن كۆ نوكه نێزیكی پرانیا وه‌لاتتێن جیهانێ ڤه‌گرتی.
نيشاندان