سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ و قونسلێ نوو یێ هندستانێ كۆمبوون، هەردو ئالییان دوپاتی ل پێشڤەبرنا هەڤبەندییان كر.
سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ راگەهاند» د كۆمبوونەكێدا نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ پیرۆزباهییا دەستبكاربوونێ ل بریجیش كۆمار، قۆنسلێ نوو یێ هندستانێ كر و هیڤییا سەركەفتنێ بۆ خواست و پشتەڤانییا ئالیێن پەیوەندیدارێن هەرێما كوردستانێ بۆ سەرئێخستنا ئەركێ وی، دوپاتكر» .
ب گۆڕەی بەیاننامەیا سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ» هەردو ئالییان دوپاتی ل خواستا دو ئالییانە بۆ پێشڤەبرنا هەڤبەندییان، هەروەسا چاوانییا بەفرەهكرنا هاریكارییا هەڤپشك د وارێن جودا جودا دا گەنگەشەكر».
د كۆمبوونێدا هەردو ئالییان رۆناهی ئێخستە سەر كار و چالاكیێن دەستێ كاری و كۆمپانیێن هندستانی ل ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ.

ب گۆڕەی ژێدەرێن مالپەرێ (ئەلمۆنیتەر) یێ ئەمریكی، بڕیارە ل چەند رۆژێن داهاتی تۆم باراك، هنارتیێ تایبەتێ سەرۆكێ ئەمریكا بۆ سووریێ سەرەدانا هەولێرا پایتەختێ هەرێما كوردستانێ بكەت و ل گەل مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ كۆمببیت، ئەڤە ژی دێ ئێكەمین سەرەدانا وی یا فەرمی بیت بۆ هەرێما كوردستانێ.
وی ژێدەری راگەهاند، بڕیارە تۆم باراك كو د هەمان دەمدا بالیۆزێ ئەمریكایە ژی ل توركیا، ل گەل مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ كۆمببیت.
سەرەدانا تۆم باراكی د دەمێ هەڤبەندییا تەلەفۆنییا 9 خزیرانێ ل گەل سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ پلان بۆ هاتبوو دانان. هەردو ئالییان بڕیاردا كو گرنگییا كێشەیێن گرێدای سووریێ و ئیراقێ و دەڤەرێ، پێدڤی ب كۆمبوونەكا روو ب روویی هەیە.
وی مالپەرێ ئەمریكی بەلاڤكر ژی، مەسرور بارزانی د دانوستاندنێن خوە دا ل گەل تۆم باراكی داكۆكی ژ مافێن كوردێن سووریێ كریە و دبیت د چارچۆڤەیێ كۆمبوونا چاڤەڕێكریدا ل هەولێرێ دانوستاندن ل دۆر ڤێ چەندێ د بەردەوام بن.
مالپەرێ (ئەلمۆنیتەر) ئاماژە ب وێ چەندێ ژی كریە هەر ل هەولێرێ تۆم باراك بۆ جارا ئێكێ دێ ل گەل مەزلوم عەبدی، فەرماندەیێ گشتیێ هێزێن سووریا دیموكرات كۆمبیت.
وی مالپەری دیاركر ژی، تۆم باراك، شارەزایی ل دەڤەرێ هەیە، ب بزاڤ رۆلێ خوە وەك هنارتیێ سەرۆكێ ئەمریكا دگێریت و ب دۆست و كەسەكێ نێزیك ژ دۆنالد ترەمپ، سەرۆكی ئەمریكا دهێتە هەژمارتن.

دیدار/ دلۆڤان ئاكرەیی

عەلی حسێن، ئەندامێ مەكتەبا سیاسییا پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ رۆژنامەیا (ئەڤرۆ) سەبارەت ب چارەسەرییا پرسا مووچەیێ مووچەخۆرێن كوردستانێ راگەهاند» بابەتێ مووچەیێ خەلكێ كوردستانێ بابەتەكێ گرنگە و چارەسەركرنا ڤێ پرسێ گرێدای ب سیستەمێ ئیراقێ ڤەیە كو سیستەمێ فیدرالی ماف و ئەركێن هەرێما كوردستانێ دیار كرینە ، بەلێ ب نێرینا مە ئەوا دهێتە روودان بابەتەكێ سیاسییە كو ژ سالا 2014 وەرە هەر جار ب بەهانەیەكا بێ بنەما كو ئاراستەیا وێ رەوشێ سیاسییە كارتا دارایی و ئابۆری و مووچەیێ خەلكێ كوردستانێ ب كاردئینن كو خەلك و حوكمەتا هەرێمێ هەڤبەری هەڤ بكەن ، ئەگەر نە هەرێمێ چو بەهانەیێن تەكنیكی و قانوونی بۆ حوكمەتا فیدرال نەهێلاینە وەكو چارەسەركرنا كێشەیا تەوتێنێ كو ب رێكا (هەژمارا من) ئەوا دادگەها فیدرالی ژی دانپێدان پێكری و بابەتێ پەترۆلی كو سێ جاران ئەڤ بابەتە چوویە دادگەها بەغدایێ و ل دادگەهێ د بەرژەوەندیا هەرێما كوردستانێدا بڕیار ل سەر هاتیە دان ، لەوما دبێژین یا رۆهن و زەلالە پرسا مووچەی بتنێ بەهانەیێن سیاسینە بەلێ ب هیڤینە ب رێكا هاتنوچوونا شاندێن هەولێرێ و بەغدایێ ئەڤ پرسە بهێتە چارەسەركرن».
ل دۆر رۆلێ پارتی ل چارەسەركرنا پرساندا دبێژیت» پارتی ژ بەرپرسیارییان نا ڕەڤیت و پارتی خوە ب بەرپرس دزانیت ، بەلێ ئەڤ بابەتە بتنێ گرێدای پارتەكا سیاسی نینە چونكو بابەتێ هەرێما كوردستانێیە وەك قەوارەیەكا دستووری كو د ڤی قەوارەیێ سیاسیدا كۆمەكا ئالیێن سیاسی تێدا هەنە، ل حوكمڕنیێ ژی چو جاران پارتی بتنێ نەبوویە كو بریارێ بدەت ، و ڤێ چەندێ پێتڤی ب ئیرادەیەكا سیاسی یا هەمەجۆر هەیە و بێگۆمان هندەك جاران ئاریشەیێن مە ل گەل بەغدا ژ بەر نە ئێكگرتن و نە ئێكدەنگییا كوردان بوویە ، وەك پێكنەئینانا حوكمەتا هەرێمێ و گیرۆكرنا هەلبژارتنان و بەغدا ژی مفا ژ ڤان دەرڤەتان دیتییە ، لەوما پێدڤییە ئەم د رژد و پێداگیر بین چونكو بابەتێ مووچەی گرێدای ب ژین و ژیارا خەلكێ كوردستانێیە و ئەم بەرپرسین ژ ژیانا ڤی خەلكی و ب رێكێن قانوونی و فشارێن نێڤدەولەتی و یێن ناڤخوە و یێن جەماوەری بزاڤێ دكەین بۆ چارەسەركرنا ڤان پرسگرێكان و مەسرور بارزانی كور هەم سەرۆكێ حوكمەتێیە و هەم ژی نوونەرێ پارتییە ب رێكا هەڤبەندییان ل گەل سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ و سەرۆكێ دادگەها فیدرالی و جڤاكا نیڤدەولەتی و نەتەوەیێن ئێكگرتی و ئالیێن سیاسی یێن هەرێمێ ل سەر هێلە بۆ چارەسەركرنا ڤێ پرسێ لەوما ژی پارتی كاراكتەرا سەرەكییە ل هەرێما كوردستانێ و سەرۆكێ حوكمەتێ ژی جێگرێ سەرۆكێ پارتییە و كاراكتەرەكێ گرنگە د ناڤ پارتیدا كو پارتی پشتەڤانییا پێنگاڤێن وی دكەت بۆ ڤەدیتنا دەرگەهەكی بۆ چارەسەركرنا پرسان نەخاسمە پرسا مووچەیێ خەلكێ كوردستانێ».
عەلی حسێنی دیاركر ژی» پرسا مووچەیێ خەلكێ كوردستانێ د دەستێن تەیف سامی دا نینە چونكو ئەو راستە وەزیرە بەلێ وەك فەرمانبەرەك رەفتار ل گەل وێ دهێتە كرن و وێ شیانێن بریاڕدانێ نینن ، بەلكو سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ بڕیار ب دەستە و ب دانا دەستهەلاتی ب ئالیێن پەیوەندیدار دێ كێشە هێنە چارەسەركرن و مە تێبینی ل سەر سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ هەنە و مە گەهاندینە وی و بەرسڤێن وی ژی پەیامێن سیاسی ل پشت هەنە و رەنگە د دەستهەلاتا ویدا نەبیت ژبەر رەوشا سیاسییا ل ئیراقێ و دەڤەرێ هەی بڕیاران بدەت».
ل دۆر پێكئینانا حوكمەتا نوویا هەرێما كوردستانێ گوت» ل سەر كاغەزا سیاسی و چەوانییا ب هەڤڕا كاركرنێ ل گەل ئێكەتی رێككەفتینە و ئەڤە ژی پێنگاڤەكا گرنگە ، هەرچەندە هندەك كێشە هەبوون وەكو بابەتێ باوەریێ و جوداهییا تێروانێن جودا و خواستا پارتی قەبوولكرنا ئەنجامێن هەلبژارتنانە كو پێگەهێ پارتی و ئێكەتی ل سەر وی ئەنجامی بهێنە دیار كرن ، هەر چەندە پارتی بەردەوام ئێكەتی ب هەڤپشكاخوە دیتییە و چاڤپووشی گەلەك جاران ل پشكێن خوە ژ پۆستان ل هەرێمێ و حوكمەتا فیدرالیدا ژی كریە ، پارتی د كۆمبووناندا مەبەست و حەزا خوە بۆ ئێكەتی رۆهن كریە و ل سەر وێ چەندێ رێككەفتن هاتیە كرن و پارتی پشكا خوە ژ پۆستان گەهاندییە ئێكەتی و ئەوژی د نوكەدا ل قۆناغا دیراسەتكرنێدانە و پارتی چو بابەتان ب هێلا سور نزانیت».
ئەندامێ مەكتەبا سیاسییا پارتی گوت» : پارتی كاغەزەك رادەستی ئێكەتی كریە ل سەر پشكێن وێ ژ وەرگرتنا پۆستان و هەر چەندە ئێكەتیێ هندەك تێبینی هەبوون بەلێ نە دوێ قۆناغێدانە كو نەهێنە چارەسەركرن بەلێ د كۆمبوونا داهاتیدا دێ گەنگەشە ل سەر وان ژی هێتە كرن و پارتی پۆستێ سەرۆكێ هەرێمێ ب پشكا خوە دزانیت ل دووڤ ئەنجامێن هەلبژارتنان و هەڤالێن هەردو شاندێن پارتی و ئێكەتی ژی چو جاران باسی پۆستێ سەرۆكێ هەرێمێ نەكریە بۆ ئێكەتیێ بەلكو ب بەردەوامی دووپاتی ل بەلاڤكرنا پۆستان ل دووڤ ئەنجامێن هەلبژارتنان كریە كو هەردو پۆستێن سەرۆكێ هەرێمێ و سەرۆكێ حوكمەتێ پشكا پارتینە و پێشبینییێ ژی دكەم بەری هەلبژارتنێن جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ حوكمەتا نوو یا هەرێمێ بهێتە پێكئینان».

هەولێر، قائید میرۆ

بەرپرسەكێ پارتی دیموكراتی كوردستان ئاشكراكر، پارتی یا بەرهەڤە بۆ هەلبژارتنێن جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ و بەردەوام پارتی دگەل ئەنجامدانا پرۆسەیا هەلبژارتنان بوویە، هەروەسا گوت ژی: ئارمانجا پارتی ئەڤە زێدەتری ئێك ملیۆن دەنگان ل هەلبژارتنێن جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ بدەستڤە بینیت و دێ بیتە حزبا ملیۆنی ب پشتەڤانییا جەماوەرێ خوە.
ساناو فەرەیدۆن، ئەندامێ كۆمیتەیا ناڤەندییا پارتی دیموكراتی كوردستان بۆ رۆژنامەیا (ئەڤرۆ) گوت» پارتی هەردەم یا بەرهەڤە بۆ ئەنجامدانا هەلبژارتنان، چو جاران پارتی دگەل پاشئێخستنا پرۆسەیا هەلبژارتنان نەبوویە، چونكە ئەم حزبەكین بەردەوام خزمەتا خەلكی دكەین و هەردەمێ هەلبژارتن بهێنەكرن پارتی یا بەرهەڤبوویە، پارتی یا ب هێزە ب پشتەڤانییا جەماوەرێ خوە بۆ هەلبژارتنێن ئیراقێ، ل سنوورێ سلێمانیێ ئەو دەنگێن پارتی بەری نوكە ب هەر ئەگەرەكێ كێم كربن زێدە بكەین، پارتی پشتی كۆنگرەیێ 14ێ هندەك گوهۆڕین ئەنجامداینە و خەلك ژی ب ئەرێنی باسێ گوهۆڕینێن پارتی دكەت، ئانكو گوهۆڕینێن پارتی رەنگڤەدان هەبوویە د ناڤا خەلكێ كوردستانێدا، پارتی زێدەتر هاتیە د ناڤا جەماوەریدا و دێ یا بەردەوام ژی بیت، چونكە خەلكێ هەرێما كوردستانێ باوەری ب پارتی دایە و پارتی ژی خوە ب خزمەتكارا خەلكی دزانیت و دخوازیت خزمەتا هەموو دەڤەران بكەت بێی جوداهی، چاڤێ خەلكی ژی ل دەستێ پارتییە هەم بۆ خزمەتێن زێدەتر و هەم ژی بۆ هەموو هەلوەستێن نیشتیمانی و نەتەوەیی هەر پارتییە بەرگریێ ژ مافێن هەڤوەلاتییان دكەت».
ساناو فەرەیدۆن ئاماژەكر» هەكە ئەنجامێن هەلبژارتنێن بۆری بەرچاف وەر بگرین و بهێنە هەڤبەركرن دگەل هەلبژارتنێن بەرێ ئەڤە بێگومان دەنگێن پارتی ل هەلبژارتنێن ئەڤسالە دێ گەلەك زێدەتربن ژ هەلبژارتنێن سالا بۆری یێن پەرلەمانێ كوردستانێ، ژ بەر كو ل هەلبژارتنێن سالا بۆری پارتی زێدەتری 800 هزار دەنگان بۆ پەرلەمانێ كوردستانێ بدەستڤەئینابوون، هەلبژارتنێن ڤێجارێ یێن ئیراقێ دێ دەنگێن دەڤەرێن كوردستانی یێن دەرڤەی ئیدارەیا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ژی پشكداریێ كەن و زێدەبن، ئەڤە ئەم د پشتڕاستین دێ دەنگێن پارتی ژ ئێك ملیۆن دەنگان دەرباز بن و ئارمانجا پارتی ژی ئەوە زێدەتری ئێك ملیۆن دەنگان د هەلبژارتنێن جڤاتا نوونەرێن ئیراقێدا بدەستڤە بینیت و دێ بیتە حزبا ملیۆنی ب پشتەڤانییا جەماوەر و دەنگدەرێن خوە».

كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ راگەهاند: زێدەتر ژ 150 هەڤپەیمانی و ئالیێن سیاسی و لیستێن تاكەكەسی، لیستا ناڤێن بەربژارێن خوە بۆ هەلبژارتنێن جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ پێشكێش كرینە، هەروەسا دیاركر: هووربینییا ناڤێن بەربژاران دێ مەهەكێ ڤەكێشیت.
جومانە غەلای، پەیڤدارا كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ گوت» 160 هەڤپەیمانی و ئالیێن سیاسی و لیستێن تاكەكەسی، لیستا ناڤێن بەربژارێن خوە بۆ هەلبژارتنێن جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ پێشكێشی كۆمسیۆنێ كریە».
گوت ژی» كۆمسیۆن یا بەردەوامە د كارێ هووربینییا داتا و پێزانین و بەلگەنامەیێن بەربژاران و دەمێ مەهەكێ ژی پێدڤییە بۆ تمامكرنا وێ پرۆسەیێ».
پێشتر موهەنەد مستەفا، ئەندامێ تیما راگەهاندنا كۆمسیۆنا بلند یا سەربخوە یا هەلبژارتنان ل ئیراقێ گوت» پرۆسەیا وەرگرتنا لیستێن بەربژاران ب دووماهی هاتیە و ناهێتە درێژكرن و پێنگاڤا دوویێ پێك دهێت ژ وەرگرتنا پێزانینێن بەربژاران ژ نڤیسینگەها كۆمسیۆنێ ل پارێزگەهان و پاشی هنارتنا وان بۆ ناڤەندا نیشتمانی یا كۆمسیۆنێ و ژ وێرێ بۆ ئالیێن پەیوەندیدار».
گوت ژی» هەر ئێك ژ وەزارەتێن بەرگریێ و ناڤخوە، دەستەیا لێپرسینێ و دادپەروەریێ، دەستەیا دەستپاكیێ، هەڤدەم دەزگەهێن ئەمنی ل هەرێما كوردستانێ، وەزارەتا ناڤخوەیا حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، رێڤەبەرییا بەلگەیێن تاوانان و وەزارەتێن پەروەردەیێ و خواندنا بلند، سەرپەرشتییا پرۆسەیا هووربینیێ دكەن و دەمێ 15 رۆژان دێ بەردەوام بیت».
ل 9/4/2025، نڤیسینگەها رۆژنامەڤانییا محەمەد شیاع سودانی، بەلاڤكربوو، جڤاتا وەزیران ب پترییا دەنگان، 11/11/2025 وەكو رۆژا ئەنجامدانا هەلبژارتنێن جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ دیاركربوو.

سەرۆك مەسعود بارزانی، ب هەلكەفتا هاتنا سەرێ سالا نوو یا مشەختی، پیرۆزباهی ئاراستەی هەموو موسلمانێن كوردستانێ و ئیراقێ و جیهانێ كر.
د پەیانا سەرۆك بارزانی دا هاتیە» ب هەلكەفتا هاتنا ئێكێ مەحەرەمێ و سەرێ سالا مشەختی گەرمترین پیرۆزباهیێن خوە ئاراستەی هەموو موسلمانێن كوردستانێ وئیراقێ و جیهانێ دكەم».
سەرۆك بارزانی د پەیاما خوە دا گوت ژی» لاڤا ژ خودایێ مەزن دكەم هاتنا سالا نوو یا مشەختی ببیتە ئەگەرێ ئاسوودەییێ و خوەشیێ بۆ هەموو ئالییەكی و ئاشتی و ئارامی ل دەڤەرا مە پەیدا ببیت».

نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ پیشوازی ل ئیرفان سدیق، بالیۆزێ بریتانیا ل ئیراقێ كر و د دیدارەكێدا باس ل هەڤبەندیێن بریتانیا ل گەل ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ، دانوستاندنێن هەولێرێ – بەغدایێ بۆ چارەسەركرنا كێشەیێن د ناڤبەرا واندا، رەوشا ناڤخوەیا كودستانێ و بزاڤێن پێكئینانا كابینەیا نوو یا حوكمەتا هەرێمێ و دووماهی پیشهاتێن رەوشا رۆژهەلاتا ناڤین هاتە كرن.
هەردو ئالییان دوپاتی ل پێشڤەبرنا هەڤبەندییان و بەرفرەهكرنا هاریكارییا هەڤپشك یا بریتانیا ل گەل ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ د وارێن جودا جودا دا كر. هەروەسا د هەڤڕا بوون ل سەر گرنگییا چارەسەركرنا كێشەیێن هەولێرێ – بەغدایێ ب دانوستاندنێ و تێكگەهشتنێ و لەزكرن د پێكئینانا كابینەیا نوو یا حوكمەتا هەرێمێ دا.

نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ پێشوازی ل ئادریان ئاسلشتاین، قۆنسلێ گشتیێ هۆلەندا ل هەرێما كوردستانێ كر و د دیدارەكێدا باس ل هەڤبەندیێن د ناڤبەرا هۆلەندا و هەرێما كوردستانێدا و دووماهی پێشهاتێن رەوشا رۆژهەلاتا ناڤین كر.
هەردو ئالییان دوپاتی ل پێشڤەبرنا هەڤبەندییان و بەرفرەهكرنا وارێن هاریكارییا هەڤپشك كر.
هەروەسا هەردو ئالی ل دۆر رەوشا دەڤەرێ و گرنگییا پاراستنا ئارامیێ و پەنابرن بۆ دانوستاندنان و رێكێن دیپلۆماسی بۆ چارەسەركرنا ناكۆكییان، د هەڤڕابوون.
د تەوەرەكێ دی یێ دیدارێدا، باس ل چەند پرسێن جهێ گرنگییا هەڤپشك هاتە كرن.

مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ د كۆنگرەیەكێ رۆژنامەڤانیدا راگەهاند: ب پشتەڤانییا خودای و ب پالپشتییا خەلكێ هەرێما كوردستانێ، پشتڕاستم ئەڤ قەیرانە بەر ب تمامبوونێ دچیت .
سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ ئەوژی بەرچاڤكر: ب هیچ جۆرەكێ ئەم دەست ژ هیچ مافەكێ دستووریێ خەلكێ كوردستانێ بەرنادەین و دێ بەردەوام ژی بین.
دەقێ ئاخڤتنێن سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ:
بابەتێ دویێ بابەتێ هەڤبەندییا هەرێما كوردستانێ و حوكمەتا فیدرالییە، ب تایبەتی بابەتێ مووچەیێ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ كو خالەكا گرنگە و دخوازم ب ناڤێ خوە و ب ناڤێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، سوپاسییا هەموو هەڤوەلاتیێن كوردستانێ، ب تایبەتی فەرمانبەران بكەم كو ب راستی گەلەك د بێهن فرەهبوون، خۆڕاگر بوون بەرامبەر وێ چەندێ كو د دەمێ دو مەهێن بۆریدا مووچەیێ وان ب شێوەیەكێ نە قانوونی نەهاتیە هنارتن و ئەڤە كارەكێ نە دستوورییە و ب دیتنا مە كو فەرمانبەرێن هەرێمێ هەر ژ دەستپێكێ پێدڤی تێكهەلی هیچ جۆرە كێشە و ئالۆزییەكێ نەبن و هەكە د حالەتەكی ژی دا د ناڤبەرا حوكمەتا فیدرالی و حوكمەتا هەرێمێ ل سەر بابەتەكی كێشەیەك هەیە، نابیت مووچەیێ فەرمانبەرێن هەرێمێ تێكهەلی ڤان تشتان ببیت.
ب پشتەڤانییا خودای و ب پالپشتییا خەلكێ هەرێما كوردستانێ، پشتڕاستم كو ئەڤ قەیرانە دێ بەر ب تمامبوونێ چیت و دخوازم بێژم كو هێزا مە د پشتەڤانییا خەلكێ كوردستانێدایە و هەر پشتەڤانییا ڤی خەلكی بوو، باوەرییا خەلكی بوو ب حوكمەتا هەرێما كوردستانێ كو وەكریە ئەم ژی بەردەوام بین د مسۆگەركرنا هەموو مافێن خەلكێ كوردستانێ.
ب هیچ جۆرەكی ئەم دەست ژ هیچ مافەكێ دستووریێ خەلكێ كوردستانێ نائینین و دێ بەردەوام ژی بین، د دەمێ بۆریدا رۆژە نەبوو كو مژوول نەبووین بۆ چارەسەركرنا ڤان قەیرانان، ل گەل دەستهەلاتداران ل بەغدایێ ژی بەردەوام د پەیوەندیێدا بووین، ەز ب خوە ژی ل گەل سەرۆكێ جڤاتا دادوەریێ ئاخڤتیمە و ل گەل سەرۆك وەزیران ژی ئاخڤتیمە كو ئەم بەر ب چارەسەرییا ڤێ قەیرانێ بچین. وان ژی ب خوەشحالیڤە راگەهاند كو د بەرهەڤن د دەمەكێ گەلەك نێزیكدا شاندەكێ بهنێرن بۆ وێ چەندێ ل گەل مە بكەڤنە دانوستاندنا راستەقینە ل سەر ڤی بابەتی و چارەسەركرنا گرفتا مووچەیێ فەرمانبەرێن هەرێمێ.
دخوازم خەلكێ خەلكێ پشتڕاست بكەم كو ژیان و مرنا مە پێكڤەیە، ئەوا د شیانێن حوكمەتا هەرێمێدا بیت، ئەوا د شیانێن من دا بیت، دێ هەموو بزاڤان كەین بۆ وێ چەندێ كو بشێین هەموو مافێن خەلكێ كوردستانێ مسۆگەر بكەین. هیڤیدارم د دەمەكێ گەلەك نێزیكدا و ل ڤان چەند رۆژان بگەهینە ئەنجامەكێ گەلەك ئەرێنی و ئەڤ كێشەیە بەر ب چارەسەریێ بچیت و مووچەیێ فەرمانبەرێن هەرێما كوردستانێ بهێتە دابینكرن، بەلێ د هەر حالەتەكێدا بین، حوكمەتا هەرێما كوردستانێ یا پێگیرە ژ وێ چەندێ هەر چ د شیانێن وێ دا بیت، دێ خزمەتا هەڤوەلاتیێن كوردستانێدا بیت.
پرسیار: پێدڤی بوو هەرێما كوردستانێ رۆژانە 400 هزار بەرمیلێن پەترۆلێ رادەستی سۆمۆ بكەت، بۆچی نەهاتە بجهئینان؟ ئەو پەترۆلا رۆژانە ل دەرگەهێن سنووری دهێتە فرۆتن، داهاتێ وێ چەندە؟
مەسرور بارزانی: ژ ئەنجامێ سكالایەكا حوكمەتا فیدرالی دژی توركیا ل دادگەهەكا پاریس، بۆ ئەگەرێ راگرتنا هنارتنا پەترۆلا هەرێمێ ل سالا 2023، ژ وی دەمی هەتا نوكە زێدەتر ژ 25 ملیار دۆلاران زیان ب هەرێما كوردستانێ كەفتییە كو د ئەنجامدا ئەڤ زیانە بۆ حوكمەتا ئیراقێ ژی دزڤریت، چونكە حوكمەتا ئیراقێ قەرەبوویا خەلكێ هەرێما كوردستانێ ژی نەمریە ل سەر وێ زیانێ. ژبەركو پەترۆل نەدهاتە هنارتن، گەلەك ژ وان كۆمپانیێن كو بەرهەمئێنەرێن پەترۆلێ بوون، نەشیان د ئاستێ پێدڤیدا د بەرهەمئینانا پەترۆلێدا بەردەوام بن، لەوما ئاستێ بەرهەمئینانا پەترۆلێ گەلەك كێمكر. پشتی وێ چەندێ ژی كو بڕیارا دادگەها فیدرالی هاتیە دان ل سەر وێ چەندێ كو دڤێت هەرێما كوردستانێ پێگیر بیت ب هنارتنا پەترۆلێ، هندەك كێشەیێن تەكنیكی هەبوون، ئەم بەردەوام د دانوستانداناندا بووین ل گەل دەستهەلاتدارێن حوكمەتا فیدرالی ل بەغدا، ل گەل وەزارەتا پەترۆلێ، كو ئەو دهاتن و بەردەوام ل گەل وەزارەتا سامانێن سرۆشتی ئاخڤتنێن پێدڤی ل سەر وێ چەندێ كریە كو هەرێما كوردستانێ شیانێن چەندێ هەنە.
ل ڤێرێ دخوازم ب راشكاوی باس بكەم، كێشە ل گەل هەرێما كوردستانێ نینە، بەلكو كۆمپانیێن بەرهەمئینانا پەترۆلێ نە كو وان ل ڤێرێ وەبەرئێنان كریە و ئەو پشكەكن ژ هەموو هەڤكێشەیێ، ئانكو دڤێت رێككەفتن ل گەل كۆمپانییان ژی بیت، هەم مافێن كۆمپانییان بهێتە مسۆگەركرن، هەم حوكمەتا فیدرالی و هەم حوكمەتا هەرێمێ هەموو تێدا پشكدارن.
ژ بەر وێ چەندێ كێم بەرهەمئینانا پەترۆلێ ئەگەرێ وێ ئەوبوو كو حوكمەتا فیدرالی رێك گرتییە و بوویە ئەگەرێ نزمبوونا بەهەمئینانا پەترۆلێ. ژبلی وێ چەندێ، ئەو بەرهەمێ كو ل ناڤخوە دهێتە بەرهەمئینان، ئەڤە زێدەتر پشكەك ژێ یا كۆمپانییایە كو تاكو بشێن بەردەوامیێ ب دەرئینانا پەترۆلێ بدەن، مافێ وانە ب گۆڕەی گرێبەستان كو پشكەكێ ژ پەترۆلێ بفرۆشن، ل بازارێن ناڤخوە ئەو پەترۆل دهێتە بكارئینان و پشكەكا مەزن ژی دهێتە دان ب وان پارزینگەهان كو پانزینێ و پێدڤیێن ناڤخوەیی یێن هەرێما كوردستانێ دابین دكەن، هەروەسا بۆ كارەبێ ژی. ئەڤجا پشكەكا مەزن ژ وێ پەترۆلێ ب ڤی جۆری د ناڤ هەرێما كوردستانێدا هاتییە بكارئینان.
پرسیار: د دەمێ بۆریدا هەوە سەرەدانا ئەمریكا كر و دوو رێككەفتێن گرنگ هەوە ئەنجامدان، ئێكسەر پشتی وێ چەندێ مووچە ژ ئالیێ ئیراقێڤە هاتە بڕین، ئایا ئەڤە كارڤەدانا گرێبەستان بوو؟
مەسرور بارزانی: ئەم وان رێككەفتنێن ل ئەمریكا مە ئیمزاكرین، ب مافەكێ قانوونی و دستووریێ هەرێما كوردستانێ دزانین، چونكە پێشتر ئەڤ دو رێككەفتنە ل گەل دو كۆمپانیێن دی هەبوون، بەلێ مخابن وان هەردو كۆمپانییان نەشیان گرێبەستان بجهبینن، ژ بەر وێ چەندێ مافێ هەرێما كوردستانێ بوو پشتی كو كێشەیەكا قانوونی ل گەل وان كۆمپانییان هەبوو، هەردو گرێبەستان زڤراندن و پاشی ب دو كۆمپانیێن دی هاتنە دان كو د ئەنجامدا هەوە دیت ل واشنتۆنێ مە گرێبەست ل گەل دو كۆمپانیێن ئەمریكی ئیمزاكرن. ئانكو گرێبەست پێشتر هەبوون بەلێ ل گەل دو كۆمپانیێن دی بوون.
ژ ئالییەكێ دیڤە، ئەڤ هەردو كۆمپانیێن كو گرێبەست ل گەل هاتینە ئیمزاكرن، هەردو زێدەترە ژ 15 سالان ل هەرێما كوردستانێ كار دكەن، ئانكو هیچ تشتەكێ نە قانوونی نەبوو كو حوكمەتا فیدرالی ڤێ چەندێ بكاربینیت بۆ بڕینا مووچەی.
دخوازم ئاماژێ ب خالەكا گرنگ بدەم، ب گۆڕەی ئاخڤتنێن دەستهەلاتدارێن بەغدایێ ب خوە، دادگەها فیدرالی د دەمەكی دەستێوەردان د بابەتێ مووچەیێ هەرێما كوردستانێدا كر كو هندەك ئالیێن ناڤخوەیی ل ڤێرێ سكالاكر و داخواز ژ حوكمەتا فیدرالی كر كو دەستێوەردانێ د بابەتێ مووچەیێ خەلكێ كوردستانێدا بكەن و راستەوخوە مووچە ژ بەغدایێ بۆ خەلكێ كوردستانێ بهێتە هنارتن، مافێ خەلكێ كوردستانێیە و مافێ قەوارەیێ هەرێما كوردستانێیە وەكو قەوارەیەكێ دستووری، دڤێت هەرێما كوردستانێ بودجە هەبیت، نەك دەستێوەردان د بابەتێ مووچەیدا بهێتە كرن. ئەڤە ژی مخابن ژ ئەنجامێ وێ سكالایێیە كو هندەك ئالییان كری، رێك خوەشكر بۆ وێ چەندێ دادگەها فیدرالی بهێتە و دەستێوەردانێ د ڤی بابەتیدا بكەت. ئەنجامێ ڤێ چەندێ ژی ئەوبوو كو دەم بۆ دەمی مووچە دهاتنە گیرۆكرن یان نەدهاتن هنارتن و ل سالا 2023 سێ مووچەیێن هەرێما كوردستانێ نەهاتنە هنارتن و ل سالا 2024 دو مووچە نەهاتنە هنارتن، هەرچەندە حوكمەتا هەرێما كوردستانێ ل دووڤ شیانێن خوە خواست پشكەك ژ ڤێ چەندێ قەرەبوو بكەت.
پرسیار:ئایا ئەڤە دووماهی بزاڤا حوكمەتا هەرێما كوردستانێیە یان ژی دەرگەهەكێ دی یێ دانوستاندنێ ل گەل بەرپرسێن ئیراقێ هەیە بۆ وێ چەندێ ماف بۆ خەلكێ هەرێما كوردستانێ بهێنە زڤراندن؟ ئایا ئەو شاندێ دهێت شاندەكێ جڤاتا وەزیرایە یان شاندەكێ تەكنیكییە؟ ئایا بژاردەیێن پێشبەرێ هەرێما كوردستانێ چنە ل دەمێ دانوستاندنان؟
مەسرور بارزانی: سەبارەت بابەتێ ئێكێ، بێگومان دێ د بەردەوام بین د دانوستاندنێدا و دەرگەهێ گەنگەشەیێ نا دائێخین و نابێژین ئەڤە دووماهی دەرفەتە و هەردەم دەرگەهێ دانوستاندنێ بۆمە یێ ڤەكرییە و د بەرهەڤین ب دانوستاندنێ هەموو كێشەیان ل گەل بەغدایێ چارەسەر بكەین. هاتنا شاندی بێگومان دێ د ئاستەكێ بلند دابیت و ل گەل سەرۆك وەزیرێن ئیراقێ ئاخڤتیمە و شاندەك دڤێت بهێت كو ل ڤێرێ بشێت بڕیارێ بدەت، تنێ شاندەكێ تەكنیكی نابیت، بەلكو سۆز یا دایە مە بۆ وێ چەندێ بهێن بڕیارێ بدەن بۆ گەهشتنێ ب بڕیارەكا ئەرێنی د بەرژەوەندییا هەڤوەلاتیێن خەلكێ كوردستانێدا.
خالەكا دی هەیە دخوازم ب رۆهنی باس بكەم، بەغدا مولكێ تاكە ئالییەكی نینە كو ئەم بچین خازخازۆك بین و ئەو خودان مال، دڤێت ئەم هەموو د ڤی وەلاتیدا وەكهەڤ بین و ئەم خوە ب خودانێن دەستهەلاتێ دزانین و دڤێت هەموو بزاڤان ژی بكەین بۆ وێ چەندێ بگەهینە رێككەفتنێ كو ئەم ل ڤێرێ هەڤوەلاتیێن وەكهەڤ بین و هەموو مافێن مە ژی ب شێوەیەكێ وەكهەڤ و دادپەروەرانە بهێنە مسۆگەركرن، هەكە ئەڤە نەبیت، ئانكو كێشەیەكا جدی د بجخئینانا دستووری ل ئیراقێ هەیە. لەوما ل سەر ڤێ خالێ دخوازم هەوەلاتییان پشتڕاست بكەم كو ئەم دێ ل سەر مسۆگەركرنا مافێن دستووری ل حوكمەتا فیدرالی بەردەوام بین، بەلێ هەكە نەگەهشتینە ئەنجامەكێ ژی، هەرچ د شیانێن مە دا بیت ل هەرێما كوردستانێ ب داهاتێ ناڤخوە و كێمكرنا مەزاختییان، ب هەر جۆرەكی بیت، هەكە نەشێن ژی ل دەمێ خوە یان وەك پێدڤی ل ڤی دەمی هەموو مافێن وان مسۆگەر بكەین، ئەوا ل دووڤ شیانێن مە بیت، بێگومان دێ وێ كەین، دخوازم خەلك 100% ژ ڤێ چەندێ پشتڕاست بیت.
پ: هەژمارەكا خانەنشینان پێنج بۆ شەش مەهایە مووچە وەرنەگرتییە، چارەسەری چیە بۆ ڤی بابەتی؟
مەسرور بارزانی: مافێ خانەنشینایە، دیسان ئەز دەستخوەشیێ لێ دكەم و سوپاسییا وان دكەم و سوپاسییا بێهنفرەهییا وان دكەم. مافێن وانە و پشتڕاست بن مافێن هەوە بەرزە نابیت، ئینشائەللا ل دەمێ نێزیك هەموو ئەو مووچەیێن كو پێ نەهاتییە دان دێ تەرخان كەین و هێنە دان.

سەرۆك بارزانی و قۆنسلێ گشتیێ ئوردنێ هەڤبەندی و دۆستایەتییا د ناڤبەرا هەرێما كوردستانێ و ئوردنێ دا گەنگەشەكر .
دوهی سێشەمبی 24/6/2025، ل سەلاحەدین سەرۆك بارزانی پێشوازی ل فوئاد خازر مەجالی قۆنسلێ گشتیێ ئوردنێ ل هەرێما كوردستانێ كر.
د دیدارەكێدا قۆنسلێ گشتیێ ئوردنێ ب هەلكەفتا ب دووماهی هاتنا ئەركێ وی و بۆ خاتر خواستنێ سەرەدانا سەرۆك بارزانی كربوو، پێزانین بۆ رۆلێ سەرۆك بارزانی د هێزكرنا هەڤبەندی و دۆستایەتییا د ناڤبەرا هەرێما كوردستانێ و وەلاتێ وی دا و هەروەسا ئارامییا ل هەرێما كوردستانێ و ئیراقێ هەی.
هەر د وێ دیدارێدا سەرۆك بارزانی سەرەرای دەستخوەشیێ بۆ ئەرك و وەستیانا قۆنسلێ ئوردنێ بۆ پیشڤەبرنا هەڤبەندییان د ناڤبەرا هەردو ئالییان هیڤییا سەركەفتنێ بۆ خواست.