نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ د دیدارەكێدا ل گەل نیكۆلۆ فۆنتانا، بالیۆزێ نوو یێ ئیتالیا ل ئیراقێ، هەموو هاریكاری و پشتەڤانییەكا خوە و ئالیێن پەیوەندیدارێن هەرێما كوردستانێ بۆ سەرئێخستنا ئەركێ وی دیاركر، هەروەسا خواستا هەرێما كوردستانێ بۆ پێشڤەبرنا پەیوەندییان ل گەل ئیتالیا دوپاتكر.
سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ راگەهاند» بالیۆزێ ئیتالیا خوەشحالییا خوە ب ئێكەم سەرەدان بۆ هەرێما كوردستانێ نیشاندا و سوپاسییا پشتەڤانییا نێچیرڤان بارزانی كر، هەروەسا دوپاتی ل وێ چەندێ كر وەلاتێ وی ب گرنگیڤە دنێریتە پەیوەندیێن خوە ل گەل ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ، بۆ ڤێ مەبەستێ ژی، كار دكەت بۆ وێ چەندێ د هەموو واراندا پەیوەندییان ب هێزتر بكەت».
پەیوەندیێن هەولێرێ و بەغدایێ، هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ، دوماهی پێشهاتێن رۆژهەلاتا ناڤین، ب تایبەتی ژی رەوش و روودانێن سووریێ، تەوەرەكێ دی یێ دیدارێ بوو.

نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ل سەر داخوازا ئیمانوێل ماكرۆن، سەرۆكێ فرەنسا، ل رۆژا 7/12/2024 دێ پشكداریێ د ڤەكرنا كاتیدرائییا نوتردام ل پاریسێ كەت.
رێوڕەسمێن مەزن ل رۆژا ڤەكرنا وێ كاتێدرائییا دیرۆكی ل پاریسێ، پشتی هاتیە نووژەنكرن، دێ هەبن كو دێ ل ئاستەكێ گەلەك بلند هێنە كرن، هەروەسا پتر ژ 50 سەرۆك و سەرۆك وەزیرێن وەلاتێن جیهانی دێ پشكداری وێ رێوڕەسمێ بن ژ وان ژی دۆنالد ترەمپ، سەرۆكێ هەلبژارتیێ ئەمریكا.
ژیێ كاتێدرائییا نۆتردام 850 سالە و ژ ئالیێ رێكخراوا یۆنیسكۆ ڤە ب ئێك ژ سوونوارێن جیهانی هاتیە ناساندن، بەری پێنج سالان هاتبوو سوتن و بورجێ وێ ژناڤچبوو.

مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، پێشوازی ل سێرج دیكشن، بالیۆزێ بەلجیكا ل ئیراقێ و ئوردن كر.
حوكمەتا هەرێما كوردستانێ د بەیاننامەیەكێدا ئاماژە ب وێ چەندێ كر» بالیۆزێ بەلجیكا پیرۆزباهییا هەلبژارتنێن خولا شەشێ یا پەرلەمانێ كوردستانێ كر و هەردو ئالی دهەڤڕابوون د پێئكینانا كابینەیا نوو یا حوكمەتێ ل دەمەكێ نێزیك، سەبارەت ڤێ چەندێ روونشتنا ئێكێ یا پەرلەمانێ كوردستانێ ب پێنگاڤەكا ئەرێنی هاتە هەلسەنگاندن».
د پشكەكا دی یا دیدارێدا، وەكو د بەیاننامەیا حوكمەتا هەرێمێ دا هاتی» دانوستاندن ل دۆر گرنگییا دابینكرنا مافێن دستووری و شایستەیێن دارایی و دەستپێكرنا هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ و دوماهی پێشهاتێن ئیراقێ و دەڤەرێ و رەوشا ئالۆز یا سووریێ هاتنە كرن».

سالار دۆسكی:

ئەندامەكێ‌ لژنەیا دارایی ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ‌ بۆ رۆژنامەیا (ئەڤرۆ) راگەهاند: سەبارەت راستڤەكرنا قانوونا بۆدجێ‌ و تایبەت ئەو برگەیێن باسێ‌ هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ‌ دكەن، رۆژا دووشەمبی 1/12/2024 هەر دو لژنەیێن دارایی و پەترۆل و غازێ‌ ل جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ‌ ل گەل شاندەكێ‌ وەزارەتا پەترۆلێ‌ ل حوكمەتا فیدرال و ب بەرهەڤبوونا جێگرێ‌ وەزیرێ‌ پەترۆلێ‌ بۆ كارۆبارێن دەرهێنانا پەترۆلێ‌، هەر ئێك ژ رێڤەبەرێ كۆمپانییا (سۆمۆ) و رێڤەبەرێن هەر دو پشكێن ئابووری و قانوونێ‌ ل وەزارەتا پەترۆلێ‌ ل حوكمەتا ئیراقا فیدرال كومبووین.
د. خەلیل غازی، ئەندامێ ئەندامێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ ژ فراكسیۆنا پارتی و ئەندامێ لژنەیا دارایی ل جڤاتا ناڤبری زێدەتر بۆ (ئەڤرۆ) گۆت» دەمێ‌ خواندنا ئێكێ‌ بۆ راستڤەكرنا قانوونا بۆدجەی هاتیەكرن، رازیبوونەكا باش ل سەر وێ‌ برگەیێ‌ نەبوو یا كو باسێ‌ خەرجیێن دەرهێنان و بەرهەمینانا پەترۆلێ‌ دكەت، دیسا هەژمارەكا پەرلەمانتاران تێبینی و سەرنج ل سەر بابەتی هەبوون، ئارمانج ژ وێ كۆمبوونێ چارەسەركرنا وان تێبینییان بوو و ب شێوەیەكێ‌ گشتی روونشتن یا ئەرێنی و باش بوو، ئەنجامێن كۆمبوونێ‌ دێ‌ ب راپۆرت هێنە هنارتن بۆ پەرلەمانی دا خواندنا دویێ‌ بۆ راستڤەكرنا بۆدجەی بهێتەكرن و پاشی بهێتە پەسەندكرن».
گۆت ژی» وەزارەتا پەترۆلێ‌ و ئالیێن پەیوەندیدار یێنگەهشتینە وێ‌ باوەریێ‌ كو راستڤەكرنا قانوونا بۆدجەی تاكە چارەسەرییە بۆ هنارتنا پەترۆلا هەرێما كوردستانێ‌«.
جهێ‌ ئاماژەكرنێیە ب گۆڕەی رێككەفتنا د ناڤبەرا هەر دو حوكمەتێن بەغدا و هەولێریدا هاتیەكرن و تایبەت ب راستڤەكرنا قانوونا بۆدجەی، خەرجیێن دەرهێنان و ڤەگوهاستنا پەترولێ‌ ل زەڤیێن پەترۆلی ل هەرێما كوردستانێ‌ بۆ نێزیكی 16 دۆلاران دهێتە زێدەكرن، د دووڤ دا كۆمپانییەكا راوێژكاری یا نێڤدەولەتی یا بێلایەن دێ‌ وردبینیێ‌ ل دیاركرنا خەرجیێن دەرهێنان و ڤەگوهاستنا پەترۆلێ‌ كەت».

بسپۆرەکا پەیوەندیێن نێڤدەولەتی دیار دکەت، ئالۆزیێن ڤێ دووماهیێ ل سووریێ سەلماند ئێدی ئیرانێ ئەو پێگەهێ خوە یێ جاران ل سووریێ نەمایە و نها هەڤپەیمانیێن نوو دهێنە ئاڤاکرن و سوننە ژی ل سووریێ دێ هەرێمەکا خوە هەبن و بێگومان کورد ژی دێ ببنە خوەدان هەرێمەکا خوە.

د. ئارەزو یلماز بسپۆرا پەیوەندیێن نێڤدەولەتی سەبارەت ب ئالۆزیێن ڤێ دووماهیێ ل سووریێ و هەلوەستێ ئەمریکا و وەلاتێن رۆژئاڤایی دیار کر، ئێرشێن تەحریر شام و کۆنترۆلکرنا حەلەبێ و چەندین جهێن دی رەوشەکا نوو ل سووریێ دروست کریە، ئێدی سووریا بەری نها نەما و بێگومان ئەو یەک ژ بۆ رژێما بەشاری ژی ئاشکرا بوویە و گۆت: (رەوشا نها یا سووریێ نیشا ددەت کو ئیرانێ دربەکا مەزن ل سووریێ ژی خوار، هەروەسا بەشار ئەسەد ژی هەست ب ڤێ یەکێ کریە کو ئێدی نەشێت پشتا خوە وەکو جاران ب تەهرانێ گەرم بکەت، ژ بەر ڤێ یەکێ ژی دبیت بەشار ئەسەد ژ بۆ پاراستنا خوە بەرێ خوە بدەتە وەلاتێن عەرەبی ب تایبەتی ژی عەرەبستانا سعوودی، لێ هەر چاوا بیت ئێدی بەشار ئەسەد نەشێت حوکمێ ل وان دەڤەران بکەت یێن نها ل ژێر دەستێ کوردان و عەرەبێن سوننە دانە).
بسپۆرا پەیوەندیێن نێڤدەولەتی ئەو یەک ژی دیار کر، د ١٠ سالێن بۆری ل سووریێ دا گەلەک تشت هاتنە گوهۆڕین، نها بەشار ئەسەد ژی باش دزانیت ئێدی نەشێت رەوشا سووریێ ڤەگەرینتە ڤە بەری سالا ٢٠١١، ئێدی ئەو یەک نەما و هێزێن نێڤدەولەتی و تورکیا ژی ل گۆر راستیا نها ل سووریێ سیاسەتێ دکەن و گۆت: (ل دووڤ ره‌وشا نها دا ئه‌م دبینین ل باکورێ سووریێ ده‌ستهه‌لاتا کوردان هه‌یه‌، ل حه‌له‌بێ و هندەک دەڤەرێن دی ب سه‌رکێشیا کۆمێن چه‌کدار ئانکۆ ئۆپۆزسیۆنا ئه‌سەدی دێ ده‌ستهه‌لاته‌کا عه‌ره‌بێن سوننه‌ هێته‌ ئاڤاکرن. ئانکۆ ئه‌م دشێین وه‌سا بێژین کو ل رۆژئاڤایێ فراتێ ئۆپۆزسیۆنا جیهادیست و توندرەو یا عه‌ره‌بێن سوننه‌ دێ خوەدان دەستهەلات بیت و ل رۆژهه‌لاتێ فراتێ ژی گه‌له‌ک ئاشکرایە‌ کو کورد ده‌ستهه‌لاتن. رەنگە هه‌تا نها ئه‌ڤ یه‌ک زه‌لال نه‌بوویە کا دێ کورد و سوننە چاوا ل سووریێ بژین، چونکی دبیت پێشهاتێن دی ژی کاریگەریا خوە ل سەر رەوشا نها ل سووریێ بکەن، دبیت ئەو هەر دو هەرێم ژ سووریێ جودا ببن یان ژی سیستەمێ سووریێ بیتە سیتەمەکێ فیدرالی و گۆت: (لێ ئێدی راستیەک هەیە، کورد و سوننە ل سووریێ دێ بنە خوەدان هێز، خوەدان دەستهەلات، ئێدی شام ژی نەشێت وەکو بەری نها حوکمێ ل هەموو سووریێ بکەت، هێزێن جیهانی ژی ڤێ دخوازن، چونکی هەر وەلاتەکێ بەرژەوەندیێن خوە یێن جودا ل سووریێ هەنە).

بارەگەهێ بارزانی بەلاڤكر، ل رۆژا دوشەمبی 2/12/2024، سەرۆك مەسعود بارزانی ل سەلاحەدین پێشوازی ل شاندەكێ بلند یێ زانایێن ئەزهەرێ كر، كو پێكهاتبوو ژ د. عەباس شومان، ئەمیندارێ گشتیێ دەستەیا مەزنە زانایێن ئەزهەرێ و د. سەلامە داوود، سەرۆكێ زانكۆیا ئەزهەر و وائل بەخیت، جێگرێ سەرۆكێ رێكخراوا جیهانییا دەرچوویێن زانكۆیا ئەزهەر و ئەحمەد فەوزی، رێڤەبەرێ كاروبارێن دەرڤە ل ئەزهەر.
د دیدارەكێدا، شاندێ مێهڤان سەرەرای دەربڕینا خوەشحالییا خوە ب سەرەدانا هەرێما كوردستانێ، ئارامی و پێكڤەژیانا نەتەوە و ئایینێن جودا ل هەرێما كوردستانێ وەكو نموونەیەكا سەركەفتی ل دەڤەرێ بلند هەلسەنگاند.
ژ ئالیێ خوەڤە، سەرۆك بارزانی سوپاسییا شاندێ مێهڤان كر و رۆناهی ئێخستە سەر پەیوەندیێن دیرۆكی و دۆستانە د ناڤبەرا گەلێ كوردستانێ و گەلێ مسری، هیڤی ژی خواست ئەو پەیوەندییە زێدەتر بهێنە پێشڤەبرن، ب تایبەت د وارێن ئەكادیمی و هەروەسا هەماهەنگی و هەڤپشكی ل گەل ناڤەندێن ئایینی و زانستی یێن زانكۆیا ئەزهەر.
مەترسیێن دیاربوونا تیرۆرێ و هزرا توندرەوی و پێدڤییا هەماهەنگییا هەموو ئالییان بۆ پاراستنا ئارامی و سەقامگیرییا دەڤەرێ و هەروەسا دوماهی گوهۆڕین و ئالۆزیێن رۆژهەلاتا ناڤین تەوەری دی یێ وێ دیدارێ بوون.

بارەگەهێ بارزانی بەلاڤكر، ل دوشەمبی 2/12/2024، سەرۆك مەسعود بارزانی ل سەلاحەدین پێشوازی ل نیكۆلۆ فۆنتانا، بالیۆزێ نوو یێ ئیتالیا ل ئیراقێ كر.
د دیدارەكێدا، كو میشێل كامێرۆتا قۆنسلێ گشتیێ ئیتالیا ل هەولێرێ بەرهەڤ بووی، بالیۆزێ نوو یێ ئیتالیا خوەشحالییا خوە نیشاندا ب هەلكەفتا دەستبكاربوونێ ل ئیراقێ و سەرەدانا هەرێما كوردستانێ و ئاماژە ب پەیوەندی و دۆستایەتییا د ناڤبەرا ئیتالیا و هەرێما كوردستانێ كر و بەرهەڤییا خوە ژی دیاركر بۆ بەفرەهتركرن و بەر ب پێشڤەبرنا وان پەیوەندییان د وارێن جودا دا.
بالیۆزێ ئیتالیا ل ئیراقێ، ئەنجامدانا سەركەفتییانەیا هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ ب رێژەیەكا بەرچاڤ یا پشكدارییا خەلكی و د سەقایەكێ ئارامدا، وەكو سەركەفتنەكا مەزن یا هەرێما كوردستانێ د پەیداكرنا دیموكراسیێ هەژمارت.
هەر د وێ دیدارێدا، سەرۆك بارزانی، پیرۆزباهییا دەستبكاربوونێ ل ئەركێ نوو دا ل بالیۆزێ ئیتالیا كر و هیڤییا سەركەفتنێ بۆ خواست، سەرەرای ئاماژە دان ب گرنگییا پەیوەندیێن د ناڤبەرا هەرێما كوردستانێ و ئیتالیا دا، ئەو پەیوەندییە ب دیرۆكی و دۆستانە هەژمارت.
هەر د وێ دیدارێدا، رەوشا سیاسییا ئیراقێ و دوماهی پێشهات و گوهۆڕینێن دەڤەرێ و مەترسیێن دیاربوونا تیرۆرێ هاتە گەنگەشەكرن.
هەر د وێ دیدارێدا میشێل كامێرۆتا، قۆنسلێ گشتیێ ئیتالیا ل هەولێرێ، كو ئەركێ وی ل هەولێرێ ب دوماهی هاتیە، سەرەرای سوپاسی بۆ خەلكێ كوردستانێ مالئاڤاهی ل سەرۆك بارزانی كر و سەرۆك بارزانی ژی سوپاسییا ئەرك و بزاڤێن قۆنسلێ گشتیێ ئیتالیا كر بۆ پێشڤەبرنا پەیوەندیێن هەردو ئالییان و هیڤییا سەركەفتنێ د ئەرك و كارێ نوو دا بۆ خواست.

نڤیسەر و چالاكڤانەكا ئەمریكی – بریتانی یا ناڤدار د بەرنامەیەكێ كەنالەكێ ئەمریكی دا باسێ سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ و دبێژیت» هەڤپشكێ چارەسەرییا كێشەیان نێچیرڤان بارزانی یە» هەروەسا دبێژیت» پێشنیاز دكەم رووسیا و ئەمریكا ل هەرێما كوردستانێ كۆمببن و دانوستاندنان بكەن».
د. قەنتە ئەحمەد، نوشدار، نڤیسەر و چالاكڤانا ناڤدار یا ئەمریكی – بریتانی د هەڤپەیڤینەكێدا ل گەل میدیایا ئەمریكی، باسێ سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ كر.
د. قەنتە ئەحمەد ل دەمێ پشكداریكرنێ ل بەرنامەیەكێ كەنالێ (نیوز نەیشن) یێ ئەمریكی، باسێ كێشەیێن دەڤەرێ، گرژیێن د ناڤبەرا ئیرانێ و ئەمریكا دا و شەڕێ رووسیا و ئوكرانیا كر و گۆت» دبێژمە سەرۆك ترەمپ و ئێدارەیا وی، پێدڤییە ل رۆژا ئێكێ یا دەستبكاربوونێ چارەسەرییا ژێرانە ل دەف هەبیت، هەڤپشكەكێ وێ چارەسەریێ ژی سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ، نێچیرڤان بارزانی یە، كو پێشتر ل گەل توركیا، سووریێ و ئیرانێ بزاڤا گەهشتنێ ب چارەسەریێ كریە».
وێ چالاكڤانا ئەمریكی د پشكەكا دی یا هەڤپەیڤینا خوە دا باسێ كێشەیێن د ناڤبەرا رووسیا و ئەمریكا كر و گۆت» ب دیتنا من سەرۆك ترەمپ دشێت پێنگاڤا ئێكێ یا ئاشتیێ ب هاڤێژیت، ئەوژی كۆمبوونە ل سەر مێزەكا و دانوستاندنێن هەڤپشك كو زێدەترە ژ دو سالان هیچ دانوستاندنەك دناڤبەرا رووسیا و ئەمریكا دا نەهاتیە ئەنجامدان».
د. قەنتەر ئەحمەد ل دۆر جهێ كۆمبوونێ گۆت» ب دیتنا من ئەڤ كۆمبوونا د ناڤبەرا ئەمریكا و رووسیا دا ل هەرێما كوردستانێ بهێتە ئەنجامدان، كو پەیوەندی ل گەل رووسیا و پەترۆلا رووسیا یا هەی، هەرێم كوردستانێ، ئەمریكا و رۆژهەلاتا ناڤین و رووسیا كۆم بكەت، بۆ وێ چەندێ ڤێ گرژیێ كێم بكەت».
پێشتر ژی وێ چالاكڤانا ئەمریكی – بریتانی چەندین جارێن دی ژی باسێ هەرێما كوردستانێ و نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێمێ كریە، ل رۆژا 26/6/2024 د هەڤپەیڤینەكێدا ل گەل كەنالێ (فۆكس نیوز) یێ ئەمریكی، كو كەنالێ نێزیك دۆنالد ترەمپی یە، گۆتبوو» دبیت نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ژ كەسایەتیێن بێلایەن یێن ئێكێ بیت ل هەموو دەڤەرێ كو پەیوەندییەكا باش ل گەل ئیرانێ، پەیوەندییەكا باش ل گەل ئیراقێ، پەیوەندییەكا باش ل گەل توركیا و پەیوەندییەكا گەلەك باش ل گەل ئەمریكا یا هەی و هیچ بەرژەوەندییەك ژی د ڤی شەڕی دا نینە. د شیاندایە سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ ببیتە دانوستاندكارێ سەرەكی و ئاشتیێ ب دەستڤەبینیت د وی شەڕێ دەڤەر ڤەگرتی».
د. قەنتە ئەحمەد ژ دایكبوویا لەندەنە، دایك و بابێن وێ پاكسانی نە، بۆ خواندنێ بەر ب ئەمریكا چبوو، بۆ دەمێ سالەكێ ژی ل سعودیە ژیایە، پاشی بۆ خواندنێ و ڤەكۆلینێ چوویە ئیسرائیلێ و ل سالا 2015 ژی رەگەزنامەیا ئەمریكی وەرگرت و نوكە ل ویلایەتا نیویۆرك دژیت.

دوهی دوشەمبی 2/12/2024، سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ د ەبەیاننامەیەكێدا بەلاڤكر» نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكێ هەرێما كوردستانێ، د دیدارەكێدا ل گەل ئێلبرۆس كوتراشێڤ، بالیۆزێ رووسیا ل ئیراقێ، پەیوەندیێن رووسیا ل گەل ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ گەنگەشەكر و دوپاتی ل سەر پێشڤەبرنا هاریكارییا هەڤپشك د وارێن جودا جودا دا كر» .
ب گۆڕەی بەیاننامەیا سەرۆكایەتییا هەرێما كوردستانێ» هەردو ئالییان ل دۆر پەیوەندیێن هەولێر – بەغدا، هەلبژارتنێن پەرلەمانێ كوردستانێ و ئێكەم روونشتنا پەرلەمانی، كو دوهی ب رێڤەچوو، بیر و بۆچوون لێكگوهارتن.
ئالۆزیێن رۆژهەلاتا ناڤین، ب تایبەتی رەوشا نوكە یا سووریێ و گاریگەریێن وێ یێن هەرێمی، تەوەرەكێ دی یێ دیدارێ بوو كو قۆنسلێ گشتیێ رووسیا ل هەرێما كوردستانێ، بەرهەڤ بوو.

دوهی دوشەمبی 2/12/2024، مەسرور بارزانی، سەرۆكێ حوكمەتا هەرێما كوردستانێ، پێشوازی ل نیكۆلۆ فۆنتانا، بالیۆزێ نوو یێ ئیتالیا ل ئیراقێ كر.
سەرۆكێ حوكمەتا هەرێمێ پیرۆزباهی ل بالیۆزێ ئیتالیا كر، ب هەلكەفتا دەستبكاربوونێ و پشتەڤانییا حوكمەتا هەرێمێ ژ پێخەمەت سەرئێخستنا ئەركێ وی دیاركر.
بالیۆزێ ئیتالیا، خواستا وەلاتێ خوە بۆ ب هێزكرنا پەیوەندییان ل گەل هەرێما كوردستانێ د وارێن جۆرا و جۆر دا دوپاتكر.
د پشكەكا دی یا كۆمبوونێ دا، هەردو ئالی د هەڤڕا بوون ل سەر گرنگییا پێكئینانا كابینەیەكا نوو یا ئێكگرتی و ب هێز د زووترین دەم دا ژ پێخەمەت خزمەتكرنا هەڤوەلاتیێن هەرێما كوردستانێ بێی جوداهی و بەرهنگاربوونا ئاستەنگان.