ئه‌ڤرۆ نیوز، نه‌وزاد هلۆرى:
وه‌لاتیێن گوندێ جونان ل سنوورێ قه‌زا ئاكرێ رابووینه ب چێكرنا بلوكێن ئاخێ یان (لوبنێن ئاخێ) داكو بۆ درۆستكرنا خانیان بكاربینن.
وان وه‌لاتیان دیاركر كو بلوكێن ئاخێ د وه‌رزێ زڤستانێ دا دگه‌رمن و ل وه‌رزێ هاڤینێ ژى دهينن و ساخله‌مترن و دساناهى ترن بۆ چێكرنا خانیان و مه‌زاختن ژى كێمه و ئه‌و دشێن رۆژانه هه‌تا 500 بلوكان درۆست بكه‌ن و چێكرنا بلوكان ژى ژ سه‌رده‌مێ باب و باپیران ل گوندێن وان هاتینه بكارئینان.
ئەڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ
مالپەڕی ئەڤرۆ نیۆز دوڤچوونا روویدانا قوربانیێن پارێزگەھا دھۆکێ دکەت یێن دناڤا دەریایێ ئیجەدا خەندقی و گورەی زانیاریێن ھاتینە کۆمکرن ٣٤ کەس خەندقینە کو زۆربەیا وان خەلکێ دھۆکێ و زاخۆنە.
ئاری جەلال، جێگرێ سەرۆکێ فیدڕاسیۆنا پەنابەران ل ھەرێما کوردستانێ ھویردەکاریێن بن ئاڤ کەفتنا بەلەمەکا پەنابەران ل دەریایێ ئیجەدا ئاشکراکر و بۆ ئەڤرۆ نیۆز دیارکر” روویدان پێر شەڤێ چێبوویە و ٣٥ پەنابەر ل یەختەکێ سواربووینە ھەتا ل دەریایێ ئیجەدا دەربازی ئەورۆپا ببن، بەلێ مخابن بەلەم بن ئاڤێ کەفتیە و د ئەنجامدا ل سەرجەمێ ٣٥ پەنابەران تنێ ئێک پەنابەر رزگاربوویە کو خەلکێ قەزا زاخۆ یا پارێزگەھا دھۆکێ یە.
جێگرێ سەرۆکێ فیدڕاسیۆنا پەنابەران گۆت ژی” ل گۆره‌ى زانیاریێن گەھشتینە بەردەستێ مە زۆربەیا قوربانیان خەلکێ باژێڕێ دھۆکێ و قەزا زاخۆ نە و ھەتا نوکە چواردە تەرم ھاتینە رزگارکرن و تیمێن ھەوارھەوارتنێ بەردەوامن لسەر بزاڤێن خوە بۆ ڤەدیتنا تەرمێن مایی.
ل دۆر پرسیارەکا ئەڤرۆنیۆز ھەر ٣٥ پەنابەر خەلکێ دھۆکێ نە ئاری جەلال دبێژیت” مە نوونەرەک ھنارتیە جھێ روویدانێ و مژۆلی ڤەکۆلینێ یە، بەلێ گورەی زانیاریێن گەھشتین زۆربەیا وان خەلکێ پارێزگەھا دھۆکێ نە و ھەگەر یێن بیانی ژی تێدابن ئەڤە ھژمارەکا کێمترە. دگەل گەھشتنا ناڤێن قوربانیان ل مالپەڕێ ئەڤرۆ نیۆز دێ ھێنە بەلافکرن.
ئه‌ڤرۆ نیوز، نه‌وزاد هلۆرى:
وه‌زاره‌تا په‌روه‌ردێ یا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ د نووترین بریاردا راگه‌هاندیه كو كریا فروشگه‌هێن ناڤا قوتابخانان ب رێژا 15%ێ هاتیه زێده‌كرن و ئه‌ڤ یه‌ك ژى بوویه ئه‌گه‌ر كو پشكه‌ك ژ وان خودان فرۆشگه‌هان دلگران ببن.
ب گۆره‌ى نڤیساره‌كا رێڤه‌به‌ريا په‌روه‌ردا پارێزگه‌ها دهۆكێ / رۆژئاڤا كو ئاراسته‌ی هه‌موو قوتابخانان هاتیه كرن دیار دبیت كو ب گۆره‌ى نڤیسارا رێڤه‌به‌ریا گشتى یا په‌روه‌ردا پارێزگه‌ها دهۆك یا هژمار (13045) و ب مه‌ره‌ما رێنمايكرنا كرێكرنا فرۆشگه‌هێن ناڤا قوتابخانان د شیاندایه فرۆشیارێن سالا بۆرى یا فرۆشگه‌هێن قوتابخانان هه‌مان فرۆشگه‌هێ وه‌ربگرن ب مه‌رجێ رێڤه‌به‌ریا قوتابخانێ په‌سه‌نده‌كێ بده‌تێ و گۆژمێ گرێبه‌ستێ ژى ب رێژا 15% بهێته بلندكرن.
حكمه‌ت ئه‌حمه‌د، ئێكه ژ خودان فروشگه‌هێن ناڤا قوتابخانان بۆ ئه‌ڤرۆ نیوز گۆت: (من نێزیكێ 10 قوتابخانان ل سه‌نته‌رێ باژێرێ دهۆكێ و ده‌وروبه‌ران ب كرێ گرتینه و چه‌ند ساله ڤه‌دكه‌م، و هه‌ر چه‌ند پێشتر ژى وه‌كو پێدڤى ئه‌م دمفادار نه‌بووين، چونكى كریا گرانه و بازارێ لاوازه ، به‌لێ ئه‌ڤ بریارا نوكه هاتى بارێ مه زوۆر گرانكر و دێ بیته ئه‌گه‌ر كو ب رێژا 75% ئه‌م كارێ خوه بهێلین و به‌رده‌وامیێ نه‌ده‌ینێ).
زێده‌تر گۆت: (ئه‌ڤ بریاره بریاره‌كا ناڤخوه‌يى یا پارێزگه‌ها دهۆكێ يه و باوه‌رناكه‌م ل چو پارێزگه‌هێن دى بهێته بجهكرن، به‌لێ ل پارێزگه‌ها دهۆكێ هاتیه بجهكرن و قوتابخانه دڤێت پێگیربن، و پێدڤیه رێڤه‌به‌ریا په‌روه‌رده‌ێ پێداچۆنێ تێدا بكه‌ت).
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ل ژێر دوریشمێ ((به‌رده‌وام دێ دهزرا مه دا مینی))ئه‌ڤرو سپێدێ 11-10-2018ل هولا كونفرانسان ب ئاماده‌بونا فه‌رهاد ئه‌مین ئه‌تروشی پارێزگه‌رێ دهوكێ وچه‌ند به‌رپرسێن حزبی وحكومی وهونه‌رمه‌ند وهونه‌ردوستان ورونامه‌ڤان ومالباتا هونه‌رمه‌ندێ وه‌غه‌ركری محمدعلیئه‌تروشیچلروژیاهونه‌رمه‌ندێ ناڤبری هاته‌ساخكرن.
درێ ورسمێن ئاهه‌نگا ماته‌مینی دا لبه‌راهیێ پێشانگه‌ها فوتوگرافی ل دور كارێن هونه‌رمه‌ندی هاته نمایشكرن .
پاش پارێزگه‌رێ دهوكێ په‌یڤه‌ك خاند تێدا بناڤێ خو وكارگێریا پارێزگه‌ها دهوكێ سه‌ره‌خوشی گه‌هاندنه مالباتا خودێ ژی رازی وده‌ست خوشی ل وان هه‌موو لایه‌ن وكه‌س ودوست وهه‌ڤالان كر یێن ئه‌ڤ ئاهه‌نگا ماته‌مینی سازكری.
پارێزگه‌رێ دهوكێ په‌سنا رولێ هونه‌رمه‌ند وروژنامه‌ڤان محمد علی ئه‌تروشی كر وگوت: ره‌حمه‌تی كه‌سه‌ك ب هێز وخودان شیان بو و گه‌له‌ك خزمه‌ت وخه‌بات دبوارێن روژنامه‌ڤانی وهونه‌ری وره‌وشه‌نبیری دا كریه وشوین ده‌ستێن وی دگه‌له‌ك بوراندا یا دیار وبه‌رچاڤه.
ل دوایێ ژخودایێ مه‌زن خواست كو سه‌برو وهه‌دارێ بده‌ته بنه‌مالا وی وجهێ ره‌حمه‌تی بكه‌ته به‌هه‌شتا به‌رین.
پاش په‌یڤێن لقێ ئێك پارتی وسه‌ندیكا هونه‌رمه‌ندان ورێڤه‌به‌ریا گشتی یا ره‌وشه‌نبیری وزانكویا پولی ته‌كنیكی دهوك وبنه‌مالا ره‌حمه‌تی هاتنه خاندن هه‌مویان په‌سنا رولێ ره‌حمه‌تی كر كو گه‌لك خزمه‌ت دبوارێن جودا جودا كریه.
پاش پارچه ڤیدیویه‌ك ل دور كار وبه‌رهه‌مێن هونه‌رمه‌ندی وفلمه‌كێ دیكیومه‌نتی ل دور ژیانا ره‌حمه‌تی ووپارچه موزیكه‌ك وچه‌ند بروسكێن ماته‌مینی وسه‌رخوشیێ هاتنه به‌رچاڤكرن وخاندن و49شه‌مالك هاتنه هلكرن وگول هاتنه دانان .
ل دوماهیا مه‌راسیما كتێبه‌ك ل ژێر ناڤێ ((جڤاتا موختارا)) كو دوو تكستێن شانویێ نه ژلایێ ره‌حمه‌تیڤه هاتبونه نڤێسین ل سه‌ر پشكدارێن ئاهه‌نگێ هاته به‌لافكرن.
ئه‌ڤرۆنيوز:
ئه‌ندامه‌كێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ ژ پارتى ديموكراتى كوردستان راگه‌هاند، دكابينا نوو يا حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ دا هه‌ر لايه‌نه‌كێ سياسى ل دووڤ سه‌نگا خوه پۆستان دێ وه‌رگريت.
نازم هه‌ركى، ئه‌ندامه‌كێ په‌رله‌مانێ كوردستانێ ژ پارتى ديموكراتى كوردستان گۆت” دكابينا نوو يا حوكمه‌تا هه‌رێمێ دا هه‌ر لايه‌نه‌ك ب گۆره‌ى كورسيێن خوه يێن په‌رله‌مانى دێ به‌هر دحوكمه‌تێ دا هه‌بيت ول دووڤ ده‌نگێن ئێكه‌تيێ، پۆستێ جێگرێ سه‌رۆك وه‌زيرێن هه‌رێما كوردستانێ ب چو شێوه‌كى ب ئێكه‌تيێ وقوباد تاله‌بانى ناهێته دان”.
هه‌ركى زێده‌تر بۆ باسنيوز گۆت” پارتى ل ده‌مێ بۆرى هاريكاريه‌كا مه‌زن بۆ قوباد تاله‌بانى كريه، به‌لێ قوبادى دپرۆپاگندا هه‌لبژارتنان دا ئه‌و هاريكاريا ب ده‌ليڤه ديت وه‌كو ده‌ستكه‌فتێ خوه ب خه‌لكى فرۆشت.. له‌وما ئه‌و مامه‌لا كو هه‌تا نوكه هه‌بوو، به‌رده‌وام نابيت”.
ئەڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ:
کۆمسیۆنا بلندا ھەلبژارتنان یا بەردەوامە لسەر ئێکلاکرنا ئەنجامێن ھەلبژارتنێن پەرلەمانێ کوردستانێ و بەرپرسەکێ کۆمسیۆنێ ژی پێشبینی کر حەفتیا بھێت ئەنجامێن دوماھیێ بھێنە راگەھاندن.
دکتۆر جووتیار ئاکرەیی، ئەندامێ کۆمسیۆنا ھەلبژارتنێن ھەرێما کوردستانێ بۆ ئەڤرۆ نیۆز دیارکر” کۆمسیۆن یا بەردەوامە لسەر ئێکلاکرنا سکالا و دەنگێن ھەلبژارتنێن پەرلەمانێ کوردستانێ کو زێدەتری ٢٠٠ سندۆقا قڕدێلەیێن سۆر پێڤەنە و پێدڤیە کۆمسیۆن گورەی قانوونێ ئێکلا بکەت، ھەر سندۆقەکا پێدڤی ب سووتنێ بکەت دێ دەنگێن سندۆقێ ھێنە ھەلوەشاندن.
ئەڤی بەرپرسێ کۆمسیۆنێ ئاماژەکر” گیربوونا راگەھاندنا ئەنجامێن دوماھیێ یێن ھەلبژارتنانژی بۆڤێ چەندێ ڤەدگەڕیت کۆمسیۆن دخوازیت ب ئێکجاری سکالایا ئێکلا بکەت و دووڤدا ئەنجامێن دوماھیێ یێن ھەلبژارتنان بھێنە راگەھاندن.
دکتۆر جووتیار ئاکرەیی دبێژیت” پێشبینی دکەین حەفتیا بھێت کارێن کۆمسیۆنێ دوماھی بھێن و ئەنجامێن دوماھیێ یێن دەنگدانا ٣٠ی ئیلوونا بۆری بھێنە ئاشکراکرن.
تێتە زانین ئەڤە ١٢ رۆژ بۆرین لسەر رێڤەچوونا ھەلبژارتنان ھێشتا کۆمسیۆنێ ٨٥%ێ یا ئەنجامێن دەنگان ئاشکراکرینە و ١٥%ێ یا ئەنجامان مایە بھێتە راگەھاندن.
ئەڤرۆ نیۆز، قائید میرۆ
شەڤا بۆری به‌له‌مه‌كا پەنابەران بن ئاڤا دەریایێ ئیجەی کەفت و سەرۆکێ فیدڕاسیۆنا سەرتاسەریا پەنابەران ژی دبێژیت، ھژمارەک قوربانیێن روودانا شەڤا بۆری خەلکێ پارێزگه‌ها دھۆکێ نە.
ئامانج عەبدولا، سەرۆکێ فیدراسیۆنا پەنابەران بۆ ئەڤرۆ نیۆز دیارکر” ل وەلاتێ تورکیا یەختەکا تژی پەنابەر بن ئاڤێ کەفتیە و د ئەنجامدا ھژمارەکا پەنابەران بووینە قوربانی کو ھژمارەکا قوربانیان خەلکێ ھەرێما کوردستانێ و پارێزگەھا دھۆکێ نە”.
ئامانج عەبدولا ی ئاشکراکر” ھێشتا زپێزانينێن دروست نەگەھشتینە فیدڕاسیۆنێ و ئەم مژوولی ئەنجامان دکەین، بەلێ ب گۆرەی پێزانينێن دەستپێکی خێزانەکا دھۆکی دناڤا به‌له‌مێ دابوویە و ژنەک و دو زارۆک خەندقینە کو تەرمێ زارۆیان ھاتیە دیتن، بەلێ ھێشتا چارەنڤیسێ دایکا وان دیار نینە”.
ئه‌ڤرۆ نیوز، نه‌وزاد هلۆرى:
وه‌زاره‌تا خواندنا بلند و ڤه‌كولینێن زانستى د كونگره‌یه‌كێ رۆژنامه‌ڤانى دا ناڤێن قوتابیێن وه‌رگرتى ل زانكۆ و په‌یمانگه‌هان راگه‌هاندن.
خەتاب شێخانی، رێڤه‌به‌رێ گشتیێ كارگێرى ل وه‌زاه‌رتا خواندنا بلند و ڤه‌كولینێن زانستى د كونكره‌یێ رۆژنامه‌ڤانى دا دیاركر كو ب رێژا 53% ژ سه‌رجه‌م قوتابیێن ده‌رچوى ل رێزا 12ێ ئاماده‌یى دێ هێنه وه‌رگرتن و گۆت: (وه‌رگرتنا قوتابیان ل زانكو و په‌یمانگه‌هان ب گوره‌ى نمره‌یێ بویه ، و ئه‌ڤ ساله 39 هزار قوتابى هاتینه وه‌رگرتن، و ل هنده‌ك پشكان قوتابیان پێشكێش نه‌كریه و كورسى ب ڤالا ماینه و ره‌نگه وه‌زاره‌ت كار لسه‌ر وه‌رگرتنا هێشتا قوتابیان بكه‌ت).
زێده‌تر گۆت: (داخوازێ ژ هه‌موو قوتابیان دكه‌ین كو هه‌تا روژا 20ێ هه‌یڤێ سه‌ره‌دانا وان جهان بكه‌ن یێن كو ناڤێن وان هاتى ، و سوبه‌هى مالپه‌رێ وه‌زاره‌تێ دێ ڤه‌بیت و قوتابى دشێن سه‌ه‌ردانێ بو بكه‌ن بو دیتنا ناڤێن خوه ، و هه‌ر قوتابیه‌كێ كو نه‌رازیوبن ژى هه‌یى دشێت نه‌رازیبونێ ئاراسته بكه‌ت).
ئه‌ڤرۆ نيوز:
ھندەک کەس ھەست ب سەرمێ دکەن دەمێ دکەنە گری و وەسا ھزر دکەن کو نابیت بکەتە گری خو ھەکە یێ ب تنێ ژی بیت. گەلەک جاران ژی بلەز رۆندکێن خوە ڤەدمالن و پاقژ دکەن دا کەس نەبینیت، لێ ئەو رەفتار نە یا باشە.
ل گۆرەی ھندەک ڤەکۆلینان گری بەرسڤدانەکا دلینی یا سروشتی یە و یا پێدڤیە بۆ نەئارامیێ، چو کارتێکرنێن نەرێنی ژی ل سەر ساخلەمیا مرۆڤی نینن.
ئەڤە ھندەک ئەگەرن دا تو بگەیە گری:
خەم و پۆسیدەبوون ب رێژەیا 85% ل نک زەلامان و 73% ل نک ژنان کێمترە پشتی گریێ.
ژن ب تێکرایا 3 – 5 جاران د ھەیڤێ دا دکەنە گری، زەلام ژ 1 – 3 جاران.
تێکرایا گریێ ل نک کەسێن گەھشتی 6 دەقیقەنە.
گریا ژ سەعەت 7 – 10 پتر رۆندکان دبارینیت.
5 مفایێن گریێ:
نەئارامیێ کێم دکەت:
ل گۆرەی گۆتنا شارەزایان مرۆڤ پشتی گریێ ھەست ب رحەتیێ دکەت، ژبەرکو وان کەرسیتَن کێمیایی ێن ژبەر وەستیانێ کۆمڤە بوون ناھێلیت.
فشارا خوینێ نزم دکەت:
ل گۆرەی گەلەک ڤەکۆلینان فشارا خوینێ و تێکرایا لێدانێن دلی د رووشنتنێن چارەسەریێ دا باشتر بووینە دەمێ نەخۆش دکەتە گری.
مەنگەنیزی کێم دکەت:
مەنگەنیز کارتێکرنێ ل گێولی و رەوشا مەژی و دەماران دکەت، ئەو کەرستا 30 جاران پتر ژ خوینێ د ناڤ رۆندکان دا ھەیە، لەورا گری مەنگەنیزی د ناڤ لەشی دا کێم دکەت و گێولێ مرۆڤ خۆش دکەت.
کەرستێن ژەھراوی دەردئێخیت:
گری نە بەس ناھێلیت چاڤ ھشک بن، ژبەرکو رۆندکان لیزۆزیم د ناڤ دا ھەیە و ئەو کەرستە دژی بەکتریا و ڤایرۆسایە یێن دکەڤنە سەر چاڤێن مرۆڤی.
دفنێ تافیل دکەت:
دەمێ گریێ رۆژندک د کەنالێ رۆژندکان را دھێتنە خار بۆ خمخمکێن دفنێ و دکەڤنە ناڤ کلمیشی و نەرم دکەت و زوو ژ دفنێ خلاس دبیت، ب وێ یەکێ دفن ژ بەکتریا تافیل دبیت.
نيشاندان