ته‌ڤنێ ئالۆزێ رۆژئاڤایێ كوردستانێ به‌ر ب كیڤه؟
ئه‌حمه‌د سادق زاویته‌ى
رۆژ بۆ رۆژێ رۆژئاڤایێ كوردستانێ یا به‌ر ب گرژى و ئالۆزیان ڤه دچیت و ته‌ڤن یێ لێ ئالۆزتر لێ دهێت، وه‌سا دیار و ئه‌شكارایه كو توندوتیژى و توقاندن و تۆلڤه‌كرن و به‌رزنینا كێشه و ململانێن سیاسى و ده‌ستتێوه‌ردانێن ده‌ره‌كى و پارچه پارچه‌كرنا ناڤمالیا كوردى و زێده‌گاڤى ل سه‌ر مافێ مرۆڤ و تیرۆركرن، ئه‌ڤان هه‌موویان جهێ خوه د ناڤا گۆره‌پانا كوردستانا رۆژئاڤا دا كریه. هه‌ژى گۆتنێ یه كو ئه‌ڤه دێ بیته نێزیكى (6) سالان، ئه‌وژى كو پشتى وه‌لاتێ سووریایێ ئه‌ڤا دبێژنێ بهارا عه‌ره‌بى بخوه‌ڤه گرتى و هێشتا سه‌ره‌ك ب سه‌ره‌كى نه‌كه‌فتیه كو كوردستانا رۆژئاڤا ژى پشكه‌كه ژ ڤى وه‌لاتى، ڤێ ئێكێ ئه‌نجامێن خراب و نه‌باش ل پاش خوه هێلاینه كو كارتێكرنه‌كا نه‌رێنى و باندۆره‌كا خراب كریه سه‌ر هه‌موو ده‌مارێن گرێداى ژیانێ، ئه‌و ژى كو بوویه ئه‌گه‌رێ ئاواره‌بوونا زۆربه‌ى خه‌لكێ كوردستانا رۆژئاڤا ژئه‌گه‌رێ داگیركرنا رێكخراوا تیرۆرستى یا داعش كه‌له‌ك باژێرك و باژێركێن وێ و ژ به‌ر ده‌ستێوه‌ردانێن ده‌ره‌كى ئیران و توركیا وه‌ك نموونه، ئه‌و ژى ب هاریكاریا هنده‌ك گرۆپێن ب سه‌ر توركیا و ئیرانێ ڤه یێن توندره‌و و رادیكال وه‌ك ئارتێشا ئازاد و جیش ئه‌لشام و سولتان موراد و هنده‌كێن دى یێن ب سه‌ر رژێما ئیرانێ ڤه وه‌ك عه‌سائیب ئه‌هل ئه‌لحه‌ق و سه‌رایا ئه‌لنوجه‌با‌و وحزب الله و.. هتد و داگیركرنا باژێرێ عه‌فرینێ ژلایێ رژێما توركیا ڤه و هه‌ر وه‌سا مژوولكرنا كوردان ب شه‌رێ تیرۆرێ ڤه، ل ڤى وه‌لاتى و په‌یدابوونا ناكۆكیان د ناڤبه‌را هه‌موو لایه‌ن و هێزێن كوردى دا كو خودێ نه‌كه‌ت ببیته ئه‌گه‌رێ په‌یدابوونا شه‌رێ براكوژیێ ئه‌گه‌ر ره‌وش یا هۆسابیت و هه‌ر د ڤى چارچووڤه‌ى دا، ئه‌و ژى ل ڤێ داویێ كارڤه‌دانێن هه‌رێمى و جیهانى سه‌باره‌ت بریارا سه‌رۆكێ ئه‌مریكى دۆنالد ترامب ژبۆ ڤه‌كێشانا هێزێن خوه ژ سووریایێ و كوردستانا رۆژئاڤا، ئه‌و ژى كو نه‌دلره‌حه‌تیه‌ك و نه‌ئارامیه‌ك په‌یداكریه ل جه‌م هه‌موو خه‌لكێ كوردستانێ كو ئه‌ڤ چه‌نده بوویه ئه‌گه‌رێ جهێ دلخۆشیا رۆسیا و ئیرانێ و رژێما سووریێ و حزب الله و دشێن بێژین هه‌موو شیعه مه‌زهه‌بان و ب تایبه‌تى رژێما توركیا كو وێژى ل به‌ره ل ڤان نێزیكان هێرشه‌كا به‌رفره‌ه و هۆڤانه بكه‌ته سه‌ر رۆژهه‌لاتێ چه‌مێ فوراتێ كو دێ باژێركێن كۆبانێ و درباسیه و سه‌رۆكانى و مونبج و گرێ سپى بخوه‌ڤه گریت به‌س، ژ به‌ر بریارا سه‌رۆكێ ئه‌مریكى دۆنالد ترامب، ئه‌و ژى ژبۆ ڤه‌كێشانا هێزێن خوه ژ سووریێ و رۆژئاڤایێ كوردستانێ ئه‌ڤ چه‌نده هاته پاشخستن به‌لێ رژێما توركیا نه‌جهێ باوه‌ریێ یه كو ئه‌ڤ بریاره بوویه جهێ د دلگرانیا زۆربه‌ى ئه‌ندامێن جڤاتا پیران و كۆنگرێسێ ئه‌مریكى و په‌یدابوونا ناكۆكیان د ناڤبه‌را كۆچكا سپى و په‌نتاگۆنێ و هه‌ر وه‌سا هنده‌ك وه‌لاتێن عه‌ره‌بى و كه‌نداڤێ عه‌ره‌بى عه‌ره‌بستانا سعوودى و ئیمارات و به‌حره‌ین و حه‌تا مسرێ و ئوردن و ب تایبه‌تى ئیسرائیل و یا ژهه‌موویان كمباختر ئه‌ڤ ئێكه خووشكان دنه‌كه بۆ رۆسیا. هه‌ر ژ به‌ر ڤێ چه‌ندێ شانده‌كێ هه‌سه‌دێ سه‌ره‌دانا كۆچكا ئه‌لیزێ كریه و داخواز ژ فه‌ره‌نسا كریه كو ده‌ستان ژ كوردان به‌رنه‌ده‌ن و جهێ هێزێن ئه‌مریكى بگرن ئه‌گه‌ر هات ئه‌مریكا خوه ڤه‌كێشا ژ رۆژئاڤایێ كوردستانێ كو ئه‌ڤ داخوازیه هاته قه‌بوولكرن ژ لایێ كۆچكا ئه‌لیزێ و سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسا ئه‌مانۆئیل ماكرۆنى ڤه، هه‌ر وه‌سا ئه‌ڤ ئێكه بوویه بزاڤ و جموجولا پێشمه‌رگێ رۆژ كو زۆربه‌ى وان خه‌لكێ كوردستانا رۆژئاڤایێ كوردستانێ نه ئه‌و ژى كو جێگیر بووینه ل سه‌ر سنۆرێن د ناڤبه‌را هه‌رێما كوردستانێ و رۆژئاڤایێ كوردستانێ دا كو نه‌دووره، ئه‌وژى ب ئه‌ركێ خوه راببن. هه‌ر وه‌سا بوویه ئه‌گه‌رێ خورتكرن وجموجولكرنا داعش و ب تایبه‌تى ل دێره‌زورێ و هه‌جین و هه‌ر وه‌سا چوونا شانده‌كێ توركى بۆ رۆسیا كو پێكدهێن ژ وه‌زیرێ به‌ره‌ڤانیێ و ژده‌رڤه و هه‌واگیرى و میتێ، ئه‌وژى ژبۆ گفتوگویا ڤه‌كێشانا هێزێن ئه‌مریكى ژ سووریێ و رۆژئاڤایێ كوردستانێ و هه‌ر د ڤى بیاڤى دا وه‌ك كارڤه‌دان ل سه‌ر ئاستێ ناڤخوه‌یا ئه‌مریكى كو بوویه ئه‌گه‌رێ ده‌ست ژكاركێشانا (به‌رێت مه‌كگورك) نوونه‌رێ سه‌رۆكێ ئه‌مریكى دۆنالد ترامب، دژى شه‌رێ تیرۆرێ ل عیراقێ و سووریێ و ده‌ست ژكاركێشانا وه‌زیرێ به‌ره‌ڤانیێ (جیمس ماتێس) ب راستى وه‌ك مه گۆتى ته‌ڤن زۆرێ ئالۆزه و رۆژانه پێشهاتێن نه‌چاڤه‌رێكرى و نووى دكه‌ڤنه د رۆژه‌ڤێ دا و ره‌ش رۆژ بو رۆژێ خرابتر و ئالۆزتره. به‌س مه‌زنان چ ژبۆ نه‌هێلایه وه‌كو گۆتى سه‌رێن دو به‌رانان د قازانه‌كێ دا ناكه‌لن ئه‌ها ئه‌ڤ چه‌نده دیاربوو، ئه‌وژى كو ململانێن ئه‌مریكا و رۆسیا ل ڤى وه‌لاتى حه‌تا گه‌هاندیه ڤێ رادێ و ئه‌مریكا بوویه خودان ئه‌ڤ هه‌لویسه هه‌ر د ڤى كڤانى دا وه‌ك دبینین كو رژێما سووریێ یا بێ ده‌نگ و بێ هه‌لویسته به‌رامبه‌ر ئه‌ڤ گه‌ف و هه‌ره‌شه‌یێن توركیا و ب تایبه‌تى منبجێ كو بوویه مه‌یدانا ناكۆكیان ب تنێ كو ل دووڤ داخوازیا هه‌سه‌دێ و په‌یه‌دێ بزاڤ كریه ئه‌وژى كو هێزێن وێ ژى ل ده‌ردورێن مونبجێ جێگیر ببن كو حه‌تا نوكه هێزێن ئه‌مریكا و به‌ریتانیا و فه‌رنسا دجێگیرن ل باژێرێ منبوجێ كو ل دووڤ داخۆیانیێن سه‌ركرده‌یێن ئه‌مریكى و شلۆڤه‌كارێن سیاسى و یێن د بیاڤێ سه‌ربازى دا كاردكه‌ن كو دێ ئه‌مریكا هێزێن خوه ڤه‌كێشیت ژ سووریێ و رۆژئاڤایێ كوردستانێ و نه‌دووره ڤه‌گوهێزیته عیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ كو سه‌ره‌دانا سه‌رۆكێ ئه‌مریكى دۆنالد ترامب یا نه‌چاڤه‌رێكرى و نهێنى نیشانا هندێ یه و ڤێ چه‌ندێ دسه‌لمینیت ئه‌و ژى بۆ بنكه‌هێ سه‌ربازى یێن سه‌ربازێن ئه‌مریكى بنكه‌هێ به‌نى سه‌عه‌د ل پارێزگه‌ها ئه‌نبار ئه‌وژى ب هه‌لكه‌فتا جه‌ژنا كرسمسێ و سالا نووى 2019 و هه‌ر د ڤى بیاڤى دا، ئه‌و ژى ل ڤێ داویێ كو ئه‌مریكا پاشه‌گه‌زى ژ بریا خوه كر سه‌باره‌ت ڤه‌كێشانا هێزێن خوه ژ سووریێ بۆ چار هه‌یڤێن دى. كو سه‌ره‌دانا سه‌رۆكێ ئه‌مریكى بۆ عیراقێ بیێ ئاگه‌هداریا حوكمه‌تا عیراقێ بوو كو ڤێ چه‌ندێ ژى كارڤه‌دانێن نه‌رازیبوونێ هه‌بوون ل عیراقێ و ب تایبه‌تى شیعه مه‌زهه‌بان كو ل دووڤ داخویانیێن وان پێشێلكرنا سه‌روه‌ریا عیراقێ یه و دڤێت ئه‌مریكا ب زووترین ده‌م هێزێن خوه ڤه‌كێشیت ژ عیراقێ، ئه‌رێ رۆژانه سۆپایێن توركیا و ئیرانێ یێن زێده‌گاڤیان و ده‌ست درێژیان ل سه‌ر ئاخا عیراقێ دكه‌ن و ب تایبه‌تى هه‌رێما كوردستانێ كو پشكه‌كه ژ عیراقێ ئه‌ڤه نه پێشێكرنا سه‌روه‌ریا عیراقێ یه، هه‌ر وه‌سا ئه‌ندازیارێ پیلانێن ئیرانێ قاسم سوله‌یمانى رۆژنه ب ئازادانه ل جاده‌یێن به‌غدا و گه‌له‌ك پارێزگه‌هێن عیراقى هاتن وچوونێ دكه‌ت پا چ دبێژنه ڤێ ئێكێ به‌س وه‌كى گۆتى ده‌رزیكێ د چاڤێن مرۆڤى دا دبینن، به‌س گێسنى د چاڤێ خوه دا نابینن.
