گرنگیا هه‌بوونا دانعه‌مران د ناڤ خێزانێ دا
ئه‌حمه‌د سادق زاویته‌ى
ئاشكرایه كو هه‌ر خێزانه‌كا كه‌سانه‌كێ دانعه‌مر تێدا نه‌بیت ئه‌وێ خێزانێ ده‌رگه‌هێ وێ یێ گرتیه یان ئه‌م دشێن بێژین كاڤله واته ئه‌وه‌یه كو دانعه‌مران رۆله‌كێ گرنك و سه‌ره‌كى هه‌یه د ناڤا خێزان و جڤاكى دا. هه‌ر دڤى چارچووڤه‌ى دا؛ دێ بینى كو ئه‌و خێزانا ژ دانعه‌مران بێبه‌هر بیت وێ خێزانێ سه‌نگ و رێز و بهایێن خوه نینن ل جه‌م هه‌ر كه‌سه‌كى و هه‌ر خێزانه‌كێ و ئه‌و خێزان تووشى ڤالاتیه‌كێ دبیت و دهێته هه‌ژمارتن ب خێزانه‌كا نه‌ته‌مام. ژبه‌ر كو دانعه‌مر ب چاره‌سه‌ركرنا گه‌له‌ك كێشه و ئاریشه‌یان رادبن د ناڤا خێزانێ دا و هه‌ر ئه‌ون كو نه‌هێلن ئه‌ڤ چه‌نده به‌ر ب به‌رفره‌هبوونێ و مه‌زنبوونێ ڤه بچن كو د چارچووڤه‌یێ خێزانێ دا بهێنه چاره‌سه‌ركرن كو ناهێن ژ خێزانێ ده‌ركه‌ڤیت. كو وه‌سا دیاره مرۆڤێ دانعه‌مر د ناڤ مالێ دا وه‌ك په‌ژانه‌كى و ستوونه‌كا خۆڕستییه و جهێ دلره‌حه‌تى و باوه‌رى و ئارامییا خێزانێ یه كو هه‌مى ئه‌ندامێن خێزانێ پێڤه دگرێداینه، ئه‌وژى كو ژبۆ هه‌ر تشته‌كێ مه‌زن و بچویك په‌نایێ دبه‌نه ده‌ف، كو وه‌ك ره‌شماله‌كێ سه‌ره‌كى یه و هه‌مى ئه‌ندامێن خێزانێ دبن ڤه دپاراستینه و سه‌رپه‌رشتییا وان دكه‌ت. وێ گاڤێ دێ زانى و دێ هه‌ست ب ڤێ چه‌ندێ كه‌ى وه‌ك دایك یان بابێن مرۆڤى ژبه‌ر هه‌ر ئه‌گه‌ره‌كێ ژ مرۆڤى دویر دكه‌ڤن یان ژى دچنه به‌ر دلۆڤانیا خودێ هه‌ر وه‌كى مرۆڤى تشته‌كێ خوه به‌رزه‌كرى و دێ ڤالاتیه‌ك كه‌ڤیته د مالێ دا كو دێ رۆژ بۆ رۆژێ سستى و ئالۆزى و نه‌ته‌بایى په‌یدابن د ناڤ خێزانێ دا، هه‌روه‌سا دیاره ئه‌و مالا (كاله‌ك) ئانكو دانعه‌مره‌ك تێدا نه‌بیت گه‌له‌ك خه‌لك قه‌ست ناكه‌تێ و بتایبه‌تى دێ ڤێ دیاردێ بینى ل رۆژانێن جه‌ژن كا چاوا جوداهى هه‌یه د ناڤبه‌را مالا دانعه‌مر تێدا و نه‌تێدا. هه‌ر د ڤى بیاڤى دا مرۆڤێ دانعه‌مر یێ پابه‌ند و پێگیره ب دابونه‌ریت و هه‌ر تشته‌كێ گرێداى ره‌سه‌ناتى و كه‌لتۆرێ كورده‌وارى ڤه و بتایبه‌تى جلكێن ره‌نگێن یێن كوردى كو ئه‌ڤ جلوبه‌رگه سومبولا كوردایه‌تیێنه. هه‌ر وه‌سا یا ژ هه‌میان گرنكتر كو ئه‌و مالا دانعه‌مر تێدا گه‌له‌ك خوارنێن كورده‌وارى داڤ وێ خێزانێ دا دهێنه به‌رهه‌ڤكرن و چێكرن و دێ د ناڤ وێ مالێ دا بینى، ئه‌ڤه نیشانا هه‌بوونا مرۆڤێ دانعه‌مره د ناڤ خێزانێ دا. بێگومان كو چ خێزان بیت یان گه‌ره‌ك و گوند و هه‌تا عه‌شیره‌تێ پێدڤى یا هه‌ى ب دانعه‌مران و ئه‌و مالا دانعه‌مر تێدا؛ بۆ هه‌ر كاره‌كى په‌نایێ دبنه ده‌ڤ ژبۆ چاره‌سه‌ركرنێ و تایبه‌تى یێن جڤاكى مینا ژن خواستنێ و كێشه‌یێن خوینداریێ و ب شه‌ڕچوونێ و ئاماده‌بوونێ ل به‌هى و شه‌هیان و رێكخستنا توخیبان و ژن مه‌هركرنێ و دیده‌ڤانیێ و هه‌ر هه‌لكه‌فته‌كێ و..هتد. هه‌روه‌سا و دڤێت ئه‌م ژبیر نه‌كه‌ین كو هه‌بوونا مرۆڤێن دانعه‌مر د ناڤ مالێ دا گرنگیا خوه هه‌یه سه‌باره‌ت زارۆیان، ئه‌وژى كو گه‌له‌ك زارۆك پێڤه دگرێداینه هه‌ر نزانن كانێ دایك و باب هه‌نه یان نه، ژبه‌ر باپیر و داپیرێن خوه، ئه‌وژى كو دبێژنه وان دادێ و بابۆ. هه‌روه‌سا دێ بینى مالا دانعه‌مر تێدا گه‌له‌ك خه‌لك قه‌ست دكه‌تێ ژبۆ هه‌ر پێدڤیه‌كێ و ژبۆ بۆراندنا شه‌ڤ بێریان، ژبه‌ر كو مرۆڤێن دانعه‌مر خودان سه‌ربۆرن و چاندكێن وان دتژینه ژ گۆتنێن خۆش و دلڤه‌كه‌ر و پڕ بها یێن كورده‌وارى بگره ژ سه‌رهاتى و مومك و حه‌یرانۆكان و…هتد. ئه‌ڤجا دڤێت رێزێ ل ڤان دانعه‌مران بگرین چنكو به‌ره‌كه‌تن د ناڤ مالێ دا و پتریا وان دپابه‌ند و پێگیرن و گرێداینه ب ئایین و دیندارێ ڤه. به‌س جهێ داخێ یه نه‌خۆشییا كورۆنایێ كارتێكرنه‌كا نێگه‌تیڤ كربوو سه‌ر ڤێ ته‌خا گرنك كو گه‌له‌كان ژ ڤێ ئه‌گه‌رێ ژناڤ مه باركر.
