خودان پێدڤیێن تایبه‌ت، دا خوه‌ ل وان بكه‌ینه‌ خودان

خودان پێدڤیێن تایبه‌ت، دا خوه‌ ل وان بكه‌ینه‌ خودان

78

جڤاكێ كورده‌واری د كه‌ڤندا و ل سه‌ر ده‌مێ ژیانا گوندان هه‌تا دوورترین رادده‌ پێدڤی ب شیانێن زه‌ڤله‌كان هه‌بویه‌ له‌و هه‌رده‌م داخوازا وی سه‌رده‌می شیانێن بهێز و كارێ ده‌ستی یێ گران بۆیه‌، شیان بۆ سوواربوونا ده‌واران و هلگرتنا باری و داربڕین و ئاڤدان و شڤانی و گاڤانی و نوبێن شه‌ڤێ و كێشانا شخره‌ و ئاڤاكرن و كۆلان و ئاده‌كرن و مشتاخه‌كرن و هه‌ڕی كێل و هتد. .. بۆینه‌ و دكه‌ڤندا كوردان گۆتیه‌ “ماڵا مێر تێ خێر و بێر تێ ” له‌و ل وی سه‌رده‌می كه‌سێن په‌ككه‌فتی و كێم ئه‌ندام و كێماسیا چاڤ و گه‌هـ و ده‌ست و پێیان هه‌یی كه‌سێن بێ مفا هاتینه‌ نیاسین و هه‌تا بگه‌هیته‌ رادده‌كی ب باره‌كێ گران هاتینه‌ سالۆخه‌تتدان، لێ دگه‌ل بۆرینا ده‌می و پێشڤه‌چوونا ته‌كنه‌لۆژیا و ئاسانبوونا ژیانێ پتری یا هه‌ره‌ پترا داخوازان كه‌فتیه‌ سه‌ر شیانێن هزر و مێشكی و ل ڤێره‌ گشت خودان پێدڤیێن تایبه‌ت و هه‌تا زارۆك و پیر و ئافره‌ت ژی كه‌فتینه‌ د لیسته‌كێدا جڤاك شیایه‌ مفایی ژێ وه‌ربگریت و یێ نه‌شێت كارێ ده‌ستی و زه‌ڤله‌كان بكه‌ت دشێت كاره‌كێ هزری ل جهێ وی بكه‌ت و هه‌موو تیۆرێن زانستی دگه‌لێك گۆنجاینه‌ ب شێوه‌كی یان ئێكێ دی مفا ژ شیانێن وان یێن هزری – مێشكی بهێته‌كرن و یێ دوهی نه‌دشیا شخران بكێشیت و كۆڵانێ بكه‌ت ئه‌ڤرۆ دشێت كومپیوته‌ری ب كاربینیت و رێبه‌ریا ته‌خه‌كا جڤاكی بكه‌ت و ب ده‌ست و تبلێن خو گۆتاره‌كی یان ڤه‌كۆلینه‌كێ دروست بكه‌ت.
د ڤی واریدا و ب ده‌ستپێشخه‌ریا رێكخراوا وارڤین یا جڤاكێ سڤیل و دوو رێكخراوێن بیانی (A. J. P) و (USAID) كۆنگره‌كێ ئاست بلند بۆ گه‌نگه‌شه‌كرنا ره‌وش و دوورهێلێ خودان پێدڤیێن تایبه‌ت ل هه‌ولێرێ هاته‌ گێران و ب گشتی حه‌ز و داخوز و پێدڤیێن وان هاتنه‌ به‌حسكرن، وان ژماره‌كا داخوازان هه‌بوون هه‌موو ژی راست بوون، نه‌خاسم یێن په‌یوه‌ندی ب میدیایێ ڤه‌ هه‌یی و ژبه‌ركو كونگره‌ بخو گرێدایی ئه‌ركێن میدیایێ بوو ل همبه‌ر ڤێ ته‌خێ و ناڤێ وی (به‌ره‌ڤ سیاسه‌ته‌كا میدیایێ یا ئارمانجبه‌ر بۆ كێشێن كێم ئه‌ندامان) بوو پتر دێ گرنگی ب كێشه‌ و گرفتێن وان دگه‌ل میدیایێ هێنه‌دان و ئێك ژ وان گرفتان دگه‌ل په‌یامنێرێن مه‌یدانی یێن میدیایێ بوو و هه‌تا رادده‌كی تێدا خودان مافن، ده‌مێ هلبژارتنان پتر گرنگی ب پشكداریا وان د ده‌نگدانێدا دهێته‌ دان وه‌ك پێشهاته‌كا سه‌یر كو ڤێ ته‌خێ ل سه‌ر گۆپالی یان د كورسیه‌كا لڤۆكا ساخله‌میدا یان نابینایه‌كێ كه‌سه‌كی ده‌ستێ وی گرتی دبنه‌ جهێ گرنگیدانا وێنه‌گر و په‌یامنێران و كه‌ره‌سته‌كێ تێر ژێ دروست دكه‌ن و ئه‌ڤه‌ ب خو ل جه‌م وان یا راست و ره‌وا نینه‌ چنكو خودان پێدڤیێن تایبه‌ت كه‌سێن ئاسایینه‌ و دهه‌مان ده‌مدا هنده‌ك ره‌وشێن دی هه‌نه‌ گرنگه‌ میدیاكار پووته‌یی پێبده‌ن تایبه‌ت بۆ ڤان هلكه‌فتان مینا خانمێن دانعه‌مر و جۆش و خرۆشا وه‌لاتیان ل بنگه‌هێن ده‌نگدانێ و ئه‌و ده‌نگده‌رێن ئالا و درووشمان ل خوه‌ دپێچن و هه‌تا دووماهیێ، و خواستا وان ئه‌و سه‌ره‌ده‌ریه‌كا راست یا كه‌سێن بێ كێماسی دگه‌ل خودان پێدڤیێن تایبه‌ت بكه‌ن.
دیسان گرفتا راوه‌ستانا په‌یامنێرین میدیایێ دگه‌ل خودان پێدڤیێن تایبه‌ت نه‌خاسم ته‌خا كورته‌بالا كو هه‌تا رادده‌كی قه‌یاره‌ بچووك دیاردبن ب هه‌ڤبه‌ركرن دگه‌ل میدیاكارێن ب كه‌له‌خ و خودان به‌ژنێن بالا و وێنه‌كرنا وان ژ جهێ ئاسایێ وێنه‌گری كو بۆ وان یێ به‌رز و بلنده‌ و جوداهیه‌كا نه‌شرین ژێ دروست دبیت، ب گرنگ دبینن په‌یامنێر به‌ژنا خو ب چه‌مینیت و كامیره‌ ل ئاستێ وان بهێته‌ دانان و ل جهێ قه‌بارێ كورته‌بالا هه‌موو دیارببیت وه‌ك هه‌ر كه‌سه‌كێ ئاسایی دێم و سینگێ وی ب تنێ ب كه‌ڤنه‌ د كادرێ وێنه‌ییدا و ئه‌ڤه‌ داخوازه‌كا ره‌وا و دجهێ خودایه‌، دگه‌ل ل به‌رچاڤگرتنا ره‌وشا سایكولۆژی یا ڤێ ته‌خێ كو د ئاراسته‌كرنا پرسیاراندا ره‌فتارا كه‌سه‌كێ دروست دگه‌ل بهێته‌ كرن و هه‌ر جۆره‌كێ خودان پێدڤیێن تایبه‌ت وه‌ك وی و ب شێوازه‌كێ زانستی بكه‌ڤیته‌ د میدیایێدا و ئه‌و كێماسیێن ل جه‌م هه‌ین هه‌تا رادده‌كی بهێنه‌ ڤه‌شارتن و هه‌موو بزاڤ بهێنه‌ كرن لایێ ئه‌رێنی یێ وان بهێنه‌ به‌رچاڤكرن نه‌ كو به‌رۆڤاژی و بۆ كه‌ڕ و لالان ژی مینا كه‌نالێن پیشه‌كارێن تێله‌ڤزیونێ سه‌یتایتلێ نڤیسی بۆ شرۆڤه‌كاریا روودانێ دگه‌ل ل به‌رچاڤگرتنا خزمه‌تا زمانێ ئاماژێ (لڤینێن ئاماژان بۆ كه‌ڕ ولالان) هه‌بن دا ئه‌و مل بملێ كه‌سێن ئاسایی د روودانێ بگه‌هن، و به‌لاڤكرنا ریكلام و ئاگه‌هداریان یێن ل سه‌ر سه‌بتایتلان ب ده‌گ بۆ ته‌خا نابینان بهێنه‌ په‌خشكرن ل كه‌نالێن تێله‌ڤزیونێ و ئه‌ڤه‌ ژی دیسان داخوازێن ره‌وانه‌ پێدڤی یه‌ كه‌نال ل به‌ر چاڤ بگرن و كاری ل سه‌ر بكه‌ن ل دووڤ پره‌نسیپێ جیهانی یێ ناڤدار (خه‌لك هێژایی پێزانینێ) و ئه‌ڤ ته‌خه‌ كو بیاڤه‌كێ مه‌زنێ خه‌لكێ مه‌نه‌ ژێ بێبه‌هر نه‌بن.

کۆمێنتا تە