كه‌لتوور، بۆ شۆره‌شا هزرى
جوان عزه‌ت
پشكا: حه‌فتێ
گه‌لۆ ئه‌م ژ كه‌لتوورى خوه چ فێربووین؟ یان مه چاوا خواست كه‌لتوورێ خوه سه‌ره‌ده‌ر بكه‌ین و برێڤه ببه‌ین؟ ئه‌رێ د ناڤا ڤى نه‌ریتى دا مه شیا مرۆڤه‌كێ دروست ئاڤا بكه‌ین؟. كو ب بیته بنگه‌هێ سه‌ركه‌فتنا زانستێ مرۆڤایه‌تى، هزرى، نه‌ته‌وه‌ى، سیاسى و جڤاكى! واته د پێكهاتا ڤان پرسان دا هۆسا دیار دبیت، مه مرۆڤه‌ك دا ئاڤاكرن كو هه‌ر تشت ل گۆر حه‌زێن وى نه هاتن لقه‌له‌مدان. له‌ورا ئه‌م نه‌شیان ژ رێیا خه‌له‌ت ده‌ربازى یا راست ب بین. كه‌واته ئه‌ڤ چه‌نده بۆ مه دیاربوو بوو، كو مرۆڤه‌كێ سه‌رده‌مى كه‌فته به‌رامبه‌ر خان و چارچووڤێن قووناغه‌كا جۆتیارى. ب راستى ئه‌ڤه ژى ملپانیا كوردى شێل و بێل دكه‌ت. چونكو چ جوداهى د ناڤبه‌را تاكێ خوێنده‌وه‌ر و یێ نه‌خوێندار ل ڤێ وه‌لاتى دا نینه.
بێنره ده‌مێ ئه‌م به‌حسا زانستى دكه‌ین، هینگێ بۆ مه خۆیا دبیت كو رێخستنا ئه‌قلێ مرۆڤى، پشكه‌كه ژ دابرنا وى زانستى. پاشى ئه‌و زانین، دكاریت ژ بۆ به‌رژوه‌ندیا ته‌ڤایا جڤاكى ب شێوه‌ێن جۆرا و جۆر كار بكه‌ت. ل ڤێره ده‌م چاڤێن پرسیاره‌كێ خوه نیشا مه د ده‌ن. دا كو خوانده‌ڤان پتر تێبگه‌هیت. گه‌لۆ ژ زانستى ڤى وه‌لاتى مرۆڤ چ فێربوو؟ ئه‌رێ سیسته‌مێن زانست و زانینێ ژ بوو وێ یه‌كێ هاتنه دانان، دا كو گه‌نج به‌س باوه‌رنامێ ب ده‌ستخوه‌ڤه ببین! یان ژى زانكۆ هاتنه ئاڤاكرن دا كو مرۆڤ فێرى جۆرێن مودێلات، خوه عه‌رزكرن و باوه‌رنامه‌ێن سه‌خته ببیت. ئه‌رێ ئه‌م چاوا د ڤى واقعى دگه‌هین؟ ب هزرامن هه‌تا نها ئه‌م نزانین كا ئه‌تیك، پره‌نسیپ، ره‌فتار و رێزگرتن و زانست چیه! یان ناسنامێ و نه‌ته‌وه‌ى ژ قه‌بیل و كه‌لتوورى خوه جودا بكه‌ین. ئه‌رێ ئه‌ڤ چه‌نده ژ چ په‌یدا بوو؟ مانه ژ وى ده‌ستوورى هاته ژیانێ، یێ كو مه ل ده‌سپێكا خوه ب رێیا كاروانێ سه‌ركه‌فتنێ د دیت و مه دگۆت: هه‌رتشت ل گۆر ئه‌قل و شۆره‌شا كه‌سێن ل چیاى دهێته سه‌ره‌راست كرن. گه‌لۆ ما یا به‌ر ئه‌قله سه‌رده‌مێ نووخواز دگه‌ل ئه‌قل و سه‌رده‌مێ كه‌فن بگونجیت! كه‌واته دو سه‌رده‌مێن ژێك جودانه، له‌ورا ل سالا 1991 وه‌ره هه‌تا نها سیسته‌م وه‌كو خوه ما نه هات گوهررین.
ژ ئاله‌كێ دى ڤه خه‌بات و شۆره‌ش و دابونه‌ریتێن مه نه‌بوونه، هاریكار بۆ ڤه‌كرنا وان ئاسته‌نگێن ل پێشیا مه. چونكو مه ب تنێ باوه‌ر ژ وێ چه‌ندێ كر، كو ئێك خوه ل سه‌ر سه‌رێ یێ دى فه‌رز بكه‌ت. ژبه‌ر هندێ ئه‌م رۆژ بۆ رۆژێ كه‌ڤتنه د ناڤ سترى و گرێان دا و ژ هزرا دودلیێ بێ بار نه‌بووین. ئها ئه‌ڤێ چه‌ندێ وه‌كر ئه‌ڤرۆ تاك زانستێ مرۆڤایه‌تیێ و پێشكه‌ڤتنێ ب شێوازه‌كێ ئه‌قل و هزرى نه هه‌لسه‌نگینن, دا كو خوه ل ئاستێن بلند نه‌بینن. چونكو ئه‌قلێن مه‌یێن كلاسیك رێك ل به‌ر مرۆڤێن هزرمه‌ند، فه‌یله‌سۆف، زانا، ره‌وشنبیر و رۆناكبیران گرت. له‌ورا هه‌ر كه‌سى ب ئیهانه‌تا یێ دى تر شانازبوو.
ئه‌نجام: ل ڤێره ئه‌و نڤشێن كو ل سه‌ر هه‌بیه‌تا زانین و قه‌له‌مان ژ دایك نه بن، بێگومان دێ هه‌رده‌م ژ لایێ ئه‌قلى ڤه نڤشه‌كێ نه‌زان و هه‌ژار بیت. له‌ورا ژ بۆ ده‌ستڤه‌ئینان و جێهگیركرنا مرۆڤێن سه‌رده‌م دێ ماندیبوون و زه‌حمه‌تى هێت. هه‌تا كو مرۆڤه‌كێ هۆسا په‌یدا بیت، بزانیت كا كار، ژیان، نه‌ته‌وه، كه‌د، زانست، هزر و ئه‌قل چنه. چونكو ئه‌م فێرى وى تشتى نه بووینه، ئێسكه‌ر هه‌ست پێ بكه‌ین كا یێ باشه یان خرابه، ب كێر مه دهیت یان نه. له‌ورا پێویسته مرۆڤ ب سالان سه‌رده‌ریێ ل گه‌ل تشتان بكه‌ت، هه‌تا بكاریت وى تشتى راده‌ستى هژاندنه‌كا زه‌فت بكه‌ت. چونكو خوندانه‌كا كوور و دوور پێ دڤێت. ئه‌ڤجا ب هزرا من، ئه‌م نه هاتینه چێكرن، دا كو مرۆڤ و ملله‌تان خراب بكه‌ین، به‌لكو به‌رڤاژى وێ یه‌كێ یێن هاتین دا خه‌له‌تیا ئێكدو سه‌ره‌راست بكه‌ین و ملله‌تى ئاڤا بكه‌ین.
