گومان د راستیا چه‌ند نه‌په‌نیان دا!
جوان به‌روارى
سوكرات دبێژیت: نێڕینا هه‌ركه‌سه‌كێ بۆ راستیێ نابت پیڤه‌ر، به‌لێ نێڕینا كه‌سێ زانا/ حه‌كیم بۆ وى مرۆڤى و وێ جه‌ماعه‌تێ دبت پیڤه‌ر.
ل ڤێره هه‌ر تشتێ ژ ژیهاتیبوونا مرۆڤان ده‌ردكه‌ڤیت، بنگه‌هێ خوه ناسكرن و ئاڤابوونا ناسناما مرۆڤایه‌تیێ یه. له‌ورا گاڤا مرۆڤ ل سه‌ر ره‌هندێ هێز و ته‌ڤاهیایێ نه‌هات هه‌بوون و پێگه‌هشتنێ، هێنگێ زانین و ئاوایێ خوه ناسكرنێ ژى ب زه‌حمه‌ت دكه‌ڤت و گومان د راستیا ڤه‌شارتنان ده دیار دبیت.
چاخێ كو مرۆڤ ل سه‌ر ئه‌قلێ كه‌سایه‌تى كاربكت، واته مرۆڤى هزرا پرسیار و ئازادیێ ژى هه‌یه، ژ به‌ر ڤێ یه‌كێ ژى ئه‌و كه‌سێن ل سه‌ر ئه‌قلێ كه‌سایه‌تى هزربكن، هینگێ دكارن گوهۆرینێ په‌یدابكن و كار بۆ ئه‌نجامێ وێ بكن، ئها ل وى ده‌مى جهێ هه‌ر پرسیاره‌كێ گومانه‌ك دروست دبت، ده‌ما مرۆڤ ل سه‌ر وێ گومانێ به‌رسڤان په‌یدانه‌كت، هینگێ عه‌قل ژى ب دروستى كارێ خوه ئه‌نجام ناده‌ت. له‌ورا د بنیاتێ ئاڤابوونا جڤاكان دا، هۆسان دیار دبت، هه‌ر تاكه‌كێ ب بیته خودان ماف، هه‌لویست، بریار، ئه‌رك و ئازادى ئه‌وى بنه‌مایێ ژ نفشه‌كێ ته‌ندروست و فیداكار وه‌رگرتى. چونكو ئه‌و نڤشێَ ل به‌رى وى كار و قوربانى داین، ژ بۆ خوه‌شكرنا زه‌مین و داهاتوویێ وى بوویه، واته هه‌ر نڤشه‌كێ دهێت لڤین و گوهۆرینێ د ناڤ ئه‌قل و ئازادیا تاكى ده په‌یدادكت.
مخابن ئه‌و جڤاكێ فه‌ودال بت و ل سه‌ر ئه‌ساسێ هۆز و بنه‌مالێ هات بیت رێخستن، بێ گومان دێ جڤاكه‌كێ چه‌وساندى و نه‌زان بت. واته دێ تاكه‌كێ هۆسا ئاڤاكت، كو هه‌رده‌م ئه‌قلێ خوه راده‌ستى شیره‌ت و گۆتنێن وى جڤاكى بكت. پاشى ل گۆر وێ هزرێ نكاریت داهێنانێ د ماف و رێخستنا خوه ژى دا بكت. ئانكو دێ ل دووڤ جڤاكێ داخستى هزرا خوه پێش ئێخیت، ئها هێنگێ تاك ل سه‌ر زانستێ نه‌ته‌وه‌ى، سیاسى و كه‌سایه‌تى ده نا ژیت. به‌لكو دێ د ناڤ ژیانا ده‌رده سه‌رى ویرانكاریێ دا ژیت.
نموونه: جڤاكێ روژهه‌لاتێ، هه‌رده‌م ناسكرنێ ب جه، ده‌م و دیرۆكێ ڤه گرێدده‌ن، ئانكو ناسكرنا خوه د جه‌وهه‌رێ ناڤ، جه و ره‌وشه‌نبیریێ دا نابینن. به‌لكو هه‌رده‌م هزر و ئه‌تیكا خوه ژ نفشێ كه‌ڤن وه‌ردگریت. له‌ورا تاك، ل سه‌ر ئه‌قلێ ته‌ڤاهیى دبیته خودان هه‌لویست و بریارێن خوه‌یێن هه‌بوونێ. مخابنن گاڤا كو مرۆڤ ل سه‌ر ئه‌قلێَ ته‌ڤاهى، بوو خودان سالوخه‌ت و بریار هێنگێ دوور نینه مرۆڤ ئازادیا خوه ژ ده‌ست د ده‌ت و خوه راده‌ستى فه‌له‌كێ دكت.
به‌لێ ئه‌م بنێرین ده‌ما كو ره‌وشنگه‌ریێ، د ناڤ جڤاكێن پێشكه‌ڤتى ده هلداى، ل وى ده‌مى تاك هاتنه ئاڤاكرن ل سه‌ر دو بنه‌مایێن گرنگ.
یائێكێ: زانست، بۆ بنگه‌هێ بوهژاندنا ئه‌قلێ تاكى. یادوویێ: سیاسه‌ت و قانوون، بوونه رێك و پره‌نسیپ بۆ ئاڤاكرن و هشیاربوونا وى. ئها ل وى ده‌مى د ناڤ وان جڤاكان ده، تاكێن ژیر و زانا په‌یدایوون. پاشان ده‌ست ب داهێنان و لڤینێن جودا جودا كرن و فكر و زانین په‌یداكر. له‌ورا جڤاك بوو خودان سالوخه‌تێن ساخله‌م و مه‌عریفى.
ل ڤێره دیاردبت هنده‌ك ژ تاكێن كورد، دبیت هزر بكن وكار بوو پرسیار و ئازادیێ بكن. به‌لێ وێ كاركرنێ ژى ژ بوو دانوستاندنا به‌رژوه‌ند و سه‌لماندنا كه‌سایه‌تى و تایبه‌تمه‌ندیێ خوه به‌رهه‌ڤ دكت . ئانكو ل دووڤ په‌یره‌وا كه‌سێن دیتر ده ناچیت، كو وان ژى نێزیكى هه‌مان هزر و دیتن بكت. له‌ورا گه‌ره‌كه ئێدى تاكێ كورد نه ب تنێ ل گۆر ئاخڤتن و شیانێن كلتوور و داكه‌ڤتنا هێزا دیرۆكى، حیزبى و جڤاكى دا بچیت. به‌لكو پێویسته دانپێدانێ ب هشیاربوونا خوه بكت و ل دووڤ بریار و هزر و ئه‌قلێ خوه یێ كه‌سایه‌تى بچیت. داكو به‌رده‌وام پراكتیزا ئازادى و چاره‌نڤیسێ خوه یێ داهاتوو بكت و ببیته‌خودان سالوخه‌تێن بها و واته‌دار د سه‌رهلدانا چه‌مێن سیاسى و ئه‌قله‌كێ ساخ و ته‌ندروست ده.
