راگەھاندنا جیھانی: سیستەمێ نوو یێ تورکیا دێ وی وەلاتی تووشی قەیرانەکا مەزن کەت
ب، سەرجان مەحمود:
پشتی کو ئەردۆگان حوکمەتا خوە راگەھاند د ناڤا دو دەمژمێران دا پارێ تورکیا ب رێژەکا مەزن بھایێ خوە ژ دەست دا و ھژمارەکا زێدە کۆمپانیێن ئورۆپا ژی بریارا خوە ڤەکێشاندنا ژ تورکیا دان و راگەھاندنا جیھانی و بسپۆرێن ئابووریێ ژی وەسا دبینن کو ئێدی تورکیا بوویە دەولەتا مالباتی و پارتەکا سیاسی.
رۆژناما نەو ئۆسنابروکیر زیدونگ یا ئەلمانیا د مالپەرا خوە یا ئنترنێتێ دا شرۆڤەیەک بەلاڤ کر و راگەھاند کو سەرۆک کۆمارێ تورکیا حوکمەتا نوو یا ب سەرۆکاتیا خوە راگەھاند کو ئەڤە ژی ئێدی ئاشکرایە تورکیا بوویە دەولەتا تاکەکەسی یا ئەردۆگانی و مالباتا وی و مخابن ئێدی کەس نەشێت ل تورکیا بەحسێ دیمۆکراسیێ و مافێن مرۆڤی بکەت و د سیاسەتا دەرڤە و ناڤخوە دا ژی دەرکەڤت ھۆلێ کو سیاسەتا ئەردۆگانی دوبارە یا ئالۆزیێ یە.
رۆژناما فاز یا ئەلمانیا ژی د مالپەرا خوە یا ئنترنێتێ دا بابەتەک ل سەر حوکمەتا سەرۆک کۆمار ئەردۆگانی وەشاند و راگەھاند کو ل تورکیا ئێدی یەک بریاردەر ھەیە و سیاسەت، ئابووری، قانوون و پاشەرۆژا ھەر تاکەکەسەکی و ھەموو تورکیا د دەستێ ئەردۆگانی دایە و پاشەرۆژەکا نەدیار ل پێشیا تورکیایە.
رۆژناما شپیگل ژی ناڤێ وەزیرێن حوکمەتا ئەردۆگانی بەلاڤ کر و بابەتەک تایبەت ل سەر رەوشا سیاسەتا دەرڤە یا تورکیا وەشاند و د بابەتێ دا دیار دکەت کو رەنگە دەستھەلاتا تاکەکەسی یا ئەردۆگانی تورکیا بەر ب ئەلمانیا یا سەردەمێ ھیتلەری ڤە ببەت و د سیستەمێ نوو دا ھەموو کارمەند و دبلۆماتکارێن تورکیا دێ ل دووڤ پەیڤ و داخوازێن ئەردۆگانی کار بکەن و بێگۆمان دێ ئالۆزیێن نوو د سیاسەتا دەرڤە یا تورکیا دا دەرکەڤیتە ھۆلێ و چو کەس ل ئورۆپا ل سەر رەوشا تورکیا ئانکۆ پاشەرۆژا تورکیا گەشبین نینە.
مالپەرێ ئابووری یێ رۆژناما رینپلاز ژی راگەھاند کو ٧٠% ژ سەرمایەدارێن بیانی یێن کو ل تورکیا کار دکەن ژ ئێکەتیا ئوروپا نە و کارێن بازرگانیێ ژی ھەری زێدە د ناڤبەرا ئێکەتیا ئورۆپا و تورکیا دا دھێتەکرن و پشتی راگەھاندنا حوکمەتێ و ناڤێن وەزیرێن سیستەمێ نوو یێ ئەردۆگانی، سەرمایەدارێن ئورۆپی دو دلن و باوەریا بازرگان و سەرمایەدارێن ئورۆپا و جیھانێ ب کابینا نوو یا ئەردۆگانی ناھێت و نە دوورە ھژمارەکا زێدە ژ بازرگان و سەرمایەدارێن بیانی ژ بازارێن تورکیا ڤەکێشن و ئەو یەک دێ باندۆرەکا گەلەک خراب ل ئابووریا تورکیا کەت.
ھەر د ڤێ مژارێ دا رۆژناما واشنتۆن پۆست و نیویورک تایمزێ ژی بابەتێن جودا جودا ل سەر سیستەمێ نوو یێ تورکیا و پاشەرۆژا کابینا سەرۆک کۆمار ئەردۆگانی وەشاندن و ھەر دو رۆژنامان ژی د بابەتێن خوە دا دیارکرن کو تورکیا کەڤتیە رێیەکا تاری و نەدیار و دەولەمەند و کارساز و سەرمایەدار ژ رەوشێن تاری و نەدیار دترسن و پێشبینیا ڤێ یەکێ ژی کرن کو پارێ تورکیا د دەمەکی کورت دا نرخەکی مەزن ژ دەست بدەت و د ناڤا دو دەمژمێران دا پارە تورکیا ل ھەمبەر یورۆ و دۆلار ب نێزیکی 3% بھایێ خوە ژ دەست دا و ئەو یەک ژی نیشا ددەت کو تورکیا بەر ب قەیرانەکا مەزن یا ئابووری ڤە دچیت.