رۆژا جیهانى یا مۆزیكێ
نیهادسه‌عدو الله
رۆژا (1/10) ل هه‌مى ساله‌كێ رۆژا جیهانى یا مۆزیكێ یه، ده‌ستنیشانكرنا رۆژه‌كێ بۆ هونه‌رێ مۆزیكێ د هه‌ر ساله‌كێ دا، كاره‌كێ زۆر پێدڤى بوو و ژبه‌ر گرنگیا كارێ مۆزیكێ و رۆلێ وێ د ناڤ هه‌ر جڤاكه‌كى دا، بوونا نیاسینا هونه‌رێن هه‌مى ملله‌ته‌كى ل جیهانێ و هه‌ڤناسـینا وان, ل سالا (1949) بریار هاته‌دان ژلایێ رێكخراوا (یۆنسكۆ) ڤه ل پاریس كو جڤاته‌ك بهێته دانان بناڤێ (جڤاتا جیهانى یامۆزیكێ ) ئه‌ڤێ جڤاتێ كار دكر ژ بۆ پشته‌ڤانیا هونه‌رى َ مۆزیكێ و دووڤچوون ل سه‌ر بزاڤێن دهاتنه ئه‌نجامدان دكر, ئه‌ڤێ جڤاتێ هه‌تاكو سالا (1973) كارێ خوه دكر، ده‌مێ ئه‌ڤێ جڤاتێ كۆنگرێ خوه‌یێ (15) پانزدێ گێراى ل باژێرێ (لۆزان ) ل سۆیسرا، د ڤى كۆنگره‌ى دا، بریاردان، بۆ جارا ئێكێ ژ چریا ئێكێ ئانكو رۆژا (1/10) ژ هه‌مى ساله‌كێ ببیته رۆژه‌كا جیهانى بۆ مۆزیكێ ب ناڤێ (رۆژا جیهانى یا مۆزیكێ).
بێگومان ده‌ستنیشانكرنا ڤێ رۆژێ ژلایێ رێكخراوا یۆنسكۆ ڤه چه‌ند ئارمانج ل دووڤ دا هه‌بووینه، ئه‌وژى وه‌كى ل خوارێ دیاركرین:
1ـ به‌لاڤكرنا هونه‌رێ مۆزیكێ د ناڤبه‌را هه‌مى ملله‌تێن جیهانێ دا.
2ـ بده‌ستڤه‌ئینانا مه‌ره‌مێن بلند یێن یۆنسكۆ ئه‌وێن داخوازا ئاشتیێ و هه‌ڤالینیێ د ناڤبه‌را ملله‌تێن جیهانێ دا دكه‌ن، گه‌شه‌پێدانێ ب ره‌وشه‌نبیریا وان بده‌ن، و پووته‌دانێ ب شیانێن وان بكه‌ن.
3ـ نیاسینا بزاڤێن (جڤاتا جیهانى یا مۆزیكێ) و رێكخراوێن وێ یێن جیهانى و لیژنێن وێ یێن نه‌ته‌وایێ وه‌راركرنا بنیات و پرۆگرامێن وێ.
ل سـه‌ر ڤى بنیاتى هه‌ر ملله‌ته‌ك دێ ب ڤێ هه‌لكه‌فتێ رابیت بگێرانا ئاهه‌نگێن جۆراوجۆر، وه‌ك گێرانا كور و سمینارێن مۆزیكێ، سازدانا به‌ریكانێن ستران و مۆزیكێ، داكو د ڤێ رۆژێ دا گه‌هشتنه‌ك د ناڤبه‌را هونه‌رمه‌ندان دا په‌یدابیت، هه‌ر وه‌سا پیشـانگه‌هێن ئامیرێن مۆزیكێ دهێنه ڤه‌كرن، نڤێسین ل سه‌ر مۆزیكێ دهێنه به‌لاڤكرن د ناڤ رۆژنامه و كۆڤاران دا, داكو پتر پووته ب هونه‌رێ مۆزیكێ ژهه‌مى لایه‌كى ڤه بهێته‌دان، دیسا چه‌ند لیژنه‌یه‌ك دهێنه دانان ژ ڤان لیژنا پێكدهێن:
1ـ لیژنا په‌روه‌ردێ و ره‌وشه‌نبیریا مۆزیكێ.
2ـ لیژنا فلكلۆرێ مۆزیكێ.
3ـ لیژنا هونه‌رێ مللى.
4ـ لیژنا به‌رهه‌مێن مۆزیكێ .
5ـ لیژنا ڤه‌كۆلینێن مێژوویى.
ئه‌م ژى وه‌ك كورد وه‌كى هه‌مى ملله‌تێن جیهانێ گرنگیێ ب ڤێ رۆژێ دده‌ین، ل دووڤ شیانێن خوه ڤێ بیره‌وه‌ریێ دگێرین ب ئاهه‌نگ و ستران و گێرانا كور و سمینار و خه‌لاتكرنا هونه‌رمه‌ندێن سترانبێژ و مۆزیكژه‌ن یێن خزمه‌تا مۆزیكێ و سترانێ كرین، جاران ژى سه‌ره‌دانا مالێن سترانبێژ و مۆزیكژه‌نان دكه‌ین دا پتر نێزیكێ ئێك ببین، و چ جاران مه نه ڤیایه خوه كێمتر ببینین ژ چ ملله‌ته‌كى.
هه‌ر ملله‌ته‌ك ل دووڤ پووته‌دانا خوه بۆ هونه‌رێ مۆزیكێ و پشته‌ڤانیكرنا هونه‌رمه‌ندێن مۆزیكژه‌ن و سترانبێژان كارى بۆ ڤى هونه‌رێ پێشكه‌فتى دكه‌ت.
دیسا گه‌له‌ك ژ وان ملله‌تان نه‌بتنێ رۆژا ده‌ستنیشانكرى بتنێ ئاهه‌نگا دگێرن و كور و سمیناران پێشكێش دكه‌ن، به‌لكو به‌رى ده‌ستپێكرنا (10ـ 15) رۆژا كارێ خوه دكه‌ن و بزڤا و چالاكیێن هونه‌رى مۆزیكێ و ستران و ئاهه‌نگا پێشكێش دكه‌ن.
خۆشبه‌ختانه پرۆسیسا بیرهاتنا (ریفراندومێ) ژى كه‌فته د ڤێ مه‌هێ و د ڤان رۆژان دا، كو هونه‌رمه‌ند و جهێن به‌رپرسیاریا هونه‌رمه‌ندان دكه‌ن زووتر ژ سالێن بۆرى هشیار دكه‌ن ب (رۆژا جیهانى یا مۆزیكێ)، ئه‌ڤ ساله و سالێن بهێن دێ دجودابن ژ سالێن بۆرى، ژبه‌ر كو (ریفراندومێ) بارێ مه سڤككر هه‌ر زوى دێ ئاهه‌نگ هێنه گێران و ستران هێنه تۆماركرن و پێشكێشكرن و گۆتن ل سه‌رانسه‌ر كوردستانێ، به‌لكو سه‌رانسه‌رى جیهانى ئاهه‌نگ دێ هێنه گێران ژلایێ وان كوردێن دلسۆزێن ل ده‌ڤه‌رى وه‌لاتى و ل هه‌ر وه‌لاته‌كێ جیهانێ دژین، ئه‌ڤرۆ دبنه دو بیرهاتن د ئێك ده‌م دا دهێنه ساخكرن، له‌ورا مه وه‌ك هونه‌رمه‌ندێن سترانبێژ و مۆزیك ژه‌ن پێدڤى ب پشته‌ڤانیا حوكمه‌تا كودرستانێ و پاریزگه‌ها دهۆكێ و لقا/1 (پ،د،ك) ل دهۆكێ و حزب و لایه‌نان و كه‌سانێن ده‌وله‌مه‌ند هه‌یه، وه‌ك سه‌ندیكا هونه‌رمه‌ندێن كوردستانێ ب ئه‌ندامێن خوه‌ڤه یێن ناڤه‌ندا مۆزیكێ و ب تایبه‌تى ل باژێرێ دهۆكێ، هه‌ر زوى به‌رهه‌ڤیا خوه دیاركریه بۆ ڤێ چه‌ندێ، هیڤیا مه ئه‌وه بشێن خزمه‌تا گشت هونه‌رمه‌ندێن سترانبێژ و مۆزیكژه‌نێن دهۆكێ بكه‌ین، خزمه‌تا خه‌لكێ دهۆكێ و جه‌ماوه‌ر و حه‌زژێكه‌رێن ستران و مۆزیكا كوردى بكه‌ین، دوباره ئه‌ڤ رۆژه ل هه‌مى سترانبێژ و مۆزیكژه‌نا پیرۆز بیت.
