دستوورێ عیراقى یان ڤێرژنێ كوردى؟!
شیرزاد نایف
ههروهكو ئهڤه دووماهى بهانهیه و رێیه پێ شهرێ نهتهوهیا مه دهێته كرن، بهردهوامیدانه ب وێ هێرشا ژ لایێ وان وهلاتان ڤه یێن كوردستان ل سهر هاتیه پارچهكرن، ههلبهت ئهو دهستكهفتێن بههرا شێرى ب بهركهفتین ژى ئهون یێن ل ڤێ پارچا كوردستانا باشۆر هاتینه دى، ژ ئهنجامێ گهلهك بارودۆخێن بابهتیانه، مه نهڤیت ل ڤێره ههمیێ ڤهبگێرین، بهلێ ئهوا د دستوورێ نها عیراقێ دا هاتیه نیسابكرن، ژ دوو ئهگهران بدهست مهكهفتینه، ئێك ئهو ستهما مهزن یا رژیمَا عیراقێ یا بهعس ل مللهتێ مهكرى و ئهو پاشمیێن ژ ئهنجامى هاتین ب شهرێ كۆیتێ و یێ ئیرانێ و شهرێ كهنداڤى، هینگى هند مژارا فۆبیا كوردستانیبوونێ ل سهر وهلاتان یا گهرم نهبوو مینا ئهڤرۆ هاتیه ژبیركرن، نهمازه عیراق مهترسیى و ههرهشهرك بوو ل سهر وهلاتێن دهورۆرى عیراقێ، ژ بهر سهرگهرمیا رژێمێ و كهسێ سهدم حسێن كهس نهدشیا مینا ئهڤرۆ مایێ خوه د دهڤهرێ بكهت، ڤێجا چو ل عیراقێ یان سووریێ و لوبنان و خوه دهستێ خوه دگههانده فهلهستینێ ژى و لێدانا تهلئهبیێ ژلایێ سهدام ڤه ب مۆشهكان ژى وهكو گرۆڤه ل سهر ڤێ گۆتنێ، ئهڤه ژ لا یهكى ڤه, و خالا دویێ ئهوه رۆلێ سهركردهیا كوردستانى و تایبهت ژى زانینا سهرۆك مسعود بارزانى و هایداربوونا وى یا دێرین ل سهر بۆیهرێ و شاهرهزایا وى، شیا ب زۆر ل سهر عیراقێ و دهسههلاتا ئهمریكى ل عیراقێ كو هینگى بۆل برێمهر بوو، كو جۆرهكێ ههژى ڤێ ههرێمێ د دناڤ بهندێن دستوورێ عیراقێ یێ نووكرى دا ب نیسابا قانوونى بكهت، مینا بهندێ 140 و هندهكێن دیتر، ههر دیسا ئاماژه ب ڤى رۆلى گوهارتنا ئالایێ عیراقێ ههژ ژوێ زانینێ بوو، كو ل دهستپێكێ عیراقیان ئهڤه چهنده ب نهرازیبوون پێشوازیكرن، بهلێ بهره بهره بهرسڤا ههمى پرسیارێن وان دان و عیراقى و گهلێ عیراقێ نها شانازیێ ب وى ئالایى دبهن یێ مسعود بارزانى بۆ وان نیگاركرى!!. هینگى ل دهمێ روخیانا رژێما بهغدا دهستههلاتا كوردى گهلهكا زال بوو و ب هێزبوو، چو هێزێن سیاسى و لهشكرى نهبوون ل عیراقێ ژبلى یێن كوردى، و د شیان دا بوو دهستههلاتا بهغدا دهستهسهربكهت، بهلێ نهیا رهوا بوو، و رهههندێن وێ د هزرا مسعود بارزانى دا بوون، لهورا خواست ب رێیێن رهوا یێن دستوورى و قانوونى خواستهكێن كوردستانێ بدهستڤه بینیت، چونكو ههمى سازیێن عیراقێ و مهزنه سیاسهتمهدارێن ئوپۆزسیۆنا عیراقێ ل بن پاراستنا هێزێن كوردستانى دا بوون، پێشمهرگهى پتریا سازیێن ههستیار و یێن تازه دامهزراندى پاراستن و نهواتهكا نوو بۆ عیراقێ و دستوورێ وێ دامهزراند و ڤێرژنهكێ نوو بۆ دستوورێ عیراقێ نهسب كر، ههر چهنده وهكو راستڤهكرنهكێ بوو بۆ یێ كهڤنار بهلێ ئوبدێتكرن ل سهر عیراقهكا دیمۆكراسى فیدرالى بوو، ئهڤه دستووره سهرهراى پێشلكرنێ ژ لایێ هندهك ژ بلا (راخیت و ماخیت) یێن هندهم ژ دهستههلاتدارێن پشتى جڤاتا حوكمرانیا عیراقى هاتینه هاته پێشێلكرن مینا مالكى و حهیدهر عهبادى و جهعفهرى ژى رێژهیهك، چونكو دهستێن دهرهكى گههشتنێ و تایبهت ئیران، ئهوبوو یا مه دیتى و دهمهكێ درێژ ب سهر ڤه چووى ژ ههداركێشانا كوردى ل سهر ههمى سۆزێن خاپاندى و جۆرێن خیانهتێ، ب ههمى رێیا هاتن بۆ ژناڤبرنا ئهزمۆنا ههرێما كوردستانێ كو ژناڤببهن مینا بانهیێن مالكى ل كهركووكێ و شهرێ داعش و ژلایهكى ڤه توركیا گهفێن وێ یێن جاران، و چێكرنا رێخراوا تیرۆرستى یا داعش وهكو ههسپێ تراواده بۆ هنارتنا مهرهما خوه و پشتى شكاندنا وێ ژلایێ پێشمهرگهى ڤه رابوون ب ئاشكراى هێرشكرنه سهر ئهردێ ههرێمێ ژ بهر پرۆسا ریفراندۆمێ یا ژ ئهگهرێ وێ بێهنتهنگیێ دهركهفتى، درێژناكهم ئهڤرۆ دهستهكێ دیار یێ كهیسا خوه ل خوهنیشادانێن جهماوهرێ عیراقێ دگرن و دخوازن ماسیان د ئاڤا شێلى دا بگرن، دخوازن ل شاصیێ وى دستوورى بدهن یێ پیچهكا ههناسێ تێدا ب هیڤى كری و سهرهرارى نهجێبهجێكرنا وى ب دروستى ههتا ئهڤرۆ، بهلێ چونكو ههمى بهانه هاتینه بڕین بۆ نهئهنجامدانا و هاتنا كهسهكێ عادل و ب ناڤێ عادل عبهدلمههدى، كو وى ژى چو بهربهستێن رهوا نهبن رێگریێ ل بجهئینانێ بكهت، ئهڤه هاته روودان یا رووداى، ئهڤ شهره ژى یێ بهر ب دووماهیێ ڤه دچیت و نهشیان ڤایرۆسێ خوه یێ كوژهك بگههیننه ناڤا گهوههرێ دستوورى دا، ههمى پیلان ل دژى راستیێ و ئیرادهتا ب هێز دێ ژناڤ چن وهكو ژناڤ چووین ژى و ههر دێ مللهتێ كورد مینیت و ههر دێ بسهركهڤیت نهك ب ئاخفتن بهلێ ب كریار و ئهوا ل سهرى مه سهلماند، بهلێ پهیڤینهكه ددانمه بهر سینگێ كور و نهڤیێن مه ل بهرهبابێن بهێن و دێ بینن! چونكو بنواشه یێ خورستى یه و بهرهباب بۆبهرهبابی خورستیتره و ب هێزتره، لهورا یێ گهشبینم!!..