كوردستان ل به‌رامبه‌ر گێله‌شۆكا هه‌ڤدژان دا سه‌ركه‌ڤتیه..
ئحسان ئامێدی
كوردستان وه‌لاتێ كوردان و پێكهاتێن دی یێن نشتیمانی، د كه‌ڤندا ڤان پێكهاتان كوردستان ب وه‌لاتێ خوه نیاسیه و لێ ژیاینه، هه‌روه‌كو دژمن و نه‌یار و داگیركه‌را ژی ئه‌ڤ وه‌لاته ب وه‌لاتێ كوردان ناسكری.
ژ كه‌ڤندا ئه‌ڤ وه‌لاته دكه‌فته به‌ر لێمشتێن داگیركرن و تالانكرنا ڤان نه‌ته‌وه‌یێن ده‌ردۆر، ژ فورس و ئه‌ره‌ب و رۆم و تورك، كو ئه‌ڤ نه‌ته‌وه هه‌ڤدژبوون و هه‌رده‌م ب شه‌ڕ و هه‌ڤچوون بوون، لێ ل به‌رامبه‌ر سه‌رخوه‌بوونا كوردستانێ د هه‌ڤگرتی بوون.
ژ به‌ركو جهێ جوگرافیێ كوردستانێ دكه‌فته د ناڤه‌راستا ڤان نه‌ته‌وه‌یان دا، له‌وا هه‌رده‌م دبوو مه‌یدانا ململانێ و پێكدادان و شه‌ڕێن وان، و هه‌ر ئێكی دڤیا پترا كوردستانێ داگیركه‌ت و بكه‌ته ده‌ڤه‌رێن بالاده‌ستیا خوه و خه‌لكێ وێ بكه‌ته هێزه‌كا شه‌ڕكه‌ر و بۆ خوه بكاربینیت.
ل سه‌رده‌مێ ئیسلامیه‌تیێ جاره‌كا دی كوردستان كه‌فته به‌ر پێلێن داگیركرنێ و تالانكرنێ ل بن ناڤێن ژێكجودا، ژیكڤه‌بوونا ئیسلامێ و سه‌رهلدانا تیمێن ژێكجودا هه‌ر ل سه‌ر وی شێوازێ ژیكجودا كوردستانا داگیركری و ملله‌تێ ته‌په‌سه‌ركری هاته دابه‌شكرن ب مانه‌ڤه‌یا ته‌په‌سه‌ركرنێ!.
ئه‌ڤان تیمێن هه‌ڤدژ جاره‌كا دی كوردستانی كرنه كه‌رستێ شه‌ڕ و پێكدادانێ و كرنه قوربانی!.
ل هێرشێن داگیركه‌رێن مه‌گۆلی و ته‌تاری جاره‌كا دی هه‌مان سته‌م و زۆری و تالانكرن چه‌ند باره بوو.
ل دامه‌زراندن و به‌رفرهبوونا هه‌ردو ئمبراتوریه‌تێن ئوسمانلی و سه‌فه‌وی كوردستانی ب ساناهی ل سه‌ر وان هه‌ردو قه‌واران دابه‌شبووون و كرنه دارده‌ستێ شه‌ڕ و پێكدادانێن خوه، بێی كو دانپێدانێ ب مافه‌كێ نه‌ته‌وه‌یێ وان بكه‌ن.
ل سه‌رده‌مێ سولتانێن ئوسمانلی و شاهێن ئیرانی چه‌ندین میرنشینێن كوردستانی یێن تاگیر بوو ئمبراتوریه‌تان چێبوون، لێ ئه‌ڤ میرنشینه نه‌شیان هه‌ڤبگرن و قه‌واره‌كێ خومالیێ كوردستانیێ سه‌ربخوه چێبكه‌ن، به‌لكو پتریا جاران خویك و سه‌رانه بۆ ده‌وله‌تێ دهنارتن و شه‌ڕ و پێكدادانا ئێكودو بۆ وان دكرن.
پشتی نه‌مانا میرنشینێن كوردی ل سه‌ده‌یێ نۆزدێ ل سه‌رده‌ستێ ئمبراتوریه‌تان چ كیانه‌كێ خومالیێ كوردستانی نه‌ما و كوردستان وه‌كو دو پارچه‌یێن داگیركری و ژێكجودا ما بن ده‌ست!.
ل ئه‌نجامێ جه‌نگی جیهانیێ ئێكێ و شكه‌ستنا ئمبراتۆریه‌تان و چێكرنا ده‌وله‌تێن نوی ل رۆژهه‌لاتا ناڤین، كوردستانێ خوه دیت چار پارچه‌یێن داگیركری، و ملله‌ت ژی یێ په‌رتوبه‌لاڤ و بێ هێز و بێ ماف.
لێ وه‌كو هه‌رجار ملله‌تی به‌رخودان كر و یاخی بوو و بزاڤ و چالاكیێن سیاسی ب شێوازه‌كێ دیتر ئه‌نجامدان، رێكخستنێن سیاسی چێكرن و شۆره‌ش و سه‌رهلدانكرن.
ژ رێكه‌فتنا زه‌هاو ل سالا 1639 بۆ رێكه‌فتنا سیڤه‌ر 1920 بۆ په‌یمانا لۆزان 1923 بۆ رێكه‌فتنا سه‌عدئاباد 1937 بۆ ریكه‌فتنا جزائیر 1975 زێده‌باری ده‌هان رێكه‌فتنێن دوقولی و پتر د وی ماوه‌ی هاتن كرن بۆ سه‌ر ژنوی دانان و پاراستنا سنوورێن سێ نه‌ته‌وه‌یێن فورس، تورك، ئه‌ره‌ب ل سه‌ر كیانێ كوردستانێ، و بێ به‌هركرنا كوردستانێ ژ ماف و بزاڤێن وێ یێن سیاسی.
مێژوویا خویناویا ڤان ملله‌تان ب ملیۆنان مرۆڤ قوربانی و ب ترولیۆنان دۆلارا زیان و وێرانكرنه‌كا هه‌می لایه‌نی ب هه‌میان كه‌فتیه لێ هشتا نه‌بوویه په‌ند و وانه كو ئه‌ڤ ملله‌ته ده‌ستبه‌رداری شه‌ر و كوشتن و خۆسه‌پاندنێ بن ئێدی پێكڤه ئیدارا ده‌ڤه‌رێ بكه‌ن.
مخابن ل ڤێ ده‌ڤه‌رێ كلتوورێ شه‌ر و پێكدادانێ و بێ به‌هركرنا ئه‌وێ دشێنێ هه‌رێ به‌رده‌وامه زێده‌باری ده‌ستدرێژی و مایتێكرنێن جیهانی و هه‌ر لایه‌كی بۆ به‌رژه‌ندێن خوه بێی ل به‌رچاڤگرتنا هه‌ست و بهایێن ئاینی و مرۆڤی!.
سه‌ره‌را ڤێ هه‌میێ تاكه رێكه‌فتن كو كورد لایه‌نه‌كێ سه‌ركی و ب هێز بوونه تێدا به‌رامبه‌ر ده‌وله‌ته‌كا داگیركه‌ر و ل سه‌ر دانپێدان ب مافێن كوردستانێ هاتیه ئه‌نجامدان، رێكه‌فتنا 11 ئادارا سالا 1970 بۆ سه‌رده‌مێ شۆره‌شا ئه‌یلۆلا نشتیمانی ب سه‌رۆكاتیا بارزانیێ نه‌مر بوو كو ل گه‌ل حوكمه‌تا ئیراقێ یا وی سه‌رده‌می هاته مۆركرن، ئه‌و ژی كه‌فته به‌ر پیلانه‌كا دژمنكارانه یا هه‌رێمایه‌تی و هاته ژناڤبرن.
ئێكانه بریارا نێڤده‌وله‌تی یا ده‌لیڤه‌كا مانه‌ڤه و پاراستنا كوردستانێ ده‌ركه‌فتی بریارا جڤاتا ته‌ناهیا نیڤده‌وله‌تی ژماره 688 ل 5/4/1991 بۆ راوه‌ستاندنا سه‌ركوتكرنا كوردان بده‌ستێ رژیما دكتاتۆری ل ئیراقێ بوو، كو دگه‌ره‌وا وێ دا هه‌رێما كوردستانێ هاته پێكئینان.
د مێژوویا مرۆڤایه‌تیێ دا چ ملله‌تان هندی كوردان داگیركرن و تالانكرن ده‌رده‌سه‌ری نه‌دیتینه، و خه‌بات و به‌رخودان نه‌كرینه و گوری و قوربانی نه‌داینه بۆ مان و به‌رده‌وامیا هه‌بوونا خوه!، و ل ئه‌نجام ملله‌تێ كورد و كوردستان هه‌ر ما، لێ تنێ هه‌رێما كوردستانێ ل پارچه‌كا باشۆرێ كوردستانێ بوویه قه‌واره‌كێ خومالیێ كوردستانێ یێ ده‌ستووریێ دانپێدای، ئه‌وژی هه‌ر دكه‌ڤیته به‌ر گه‌ف و هه‌ره‌شه و ده‌ستدرێژیێن داگیركه‌ر و نۆكه‌رێن وان.
ل هه‌رێما كوردستانێ ئیراده‌كا كوردستانی یا ب هێز و بخوه‌باوه‌ر هه‌یه كو به‌رسینگا هه‌می ركه‌به‌ری و قه‌پخوازیا دگریت پێناڤی كوردستانه‌كا سه‌ربخوه و گه‌شه‌كری، ئه‌ڤ ئیراده خوه د رێبازا پارتی و بارزانی دا ب سه‌رۆكاتیا سه‌رۆك بارزانی و دامه‌زراوێن ده‌ستهه‌لاتا هه‌رێما كوردستانێ، سه‌رۆكاتیا هه‌رێمێ و سه‌رۆكاتیا ئه‌نجوومه‌نی وه‌زیران دا دبینیته‌ڤه.
داكو هه‌رێم یا بهێزبیت دڤێت پارتی یا بهێزبیت، چونكی پارتی تاكه رێخستنا سیاسیا كوردستانیه خوه ل دۆزا كوردستانێ دكه‌ته خودان و نوینه‌راتیا وێ دكه‌ت.
پارتی بهێزبیت كو بشیت هه‌می لایه‌نێن سیاسی ل ژێر ئالا سه‌رۆك بارزانی كۆمڤه‌كه‌ت پێناڤی گه‌هاندنا دۆزا كوردستانێ بۆ كه‌نارێن ئارام.
نه‌رمی نواندن و پشكداریپێكرن دو بنه‌مایێن گرنگێن رێبازا پارتی و بارزانی نه، بۆ خڕڤه‌كرنا هه‌می لایه‌نان ل ژێر چادرا سه‌رۆك بارزانی، د وی ده‌می دا هه‌ر لایه‌ك دێ هه‌ست ب هه‌بوون و رۆلێ خوه كه‌ت د پرۆسا سیاسی و كارگێری و دۆزا كوردستانێ دا و دێ هێزه‌كا دیتر ده‌ته بارودۆخێ هه‌یی.
ده‌ڤه‌را رۆژهه‌لاتا ناڤین جوگرافیه‌ك مه‌زنه ب ب سامانێن خوه یێن سروشتی و مرۆڤی ڤه، سه‌رۆكانیا زاین و گه‌شه‌كرنا بیروهزرێن توندره‌و و دژایه‌تیكرنێ یه!، هه‌ر ئه‌ڤ ده‌ڤه‌ره مه‌یدانا ململانا زلهێزێن جیهانێ یه، وه‌كو دهێته زانین ده‌ڤه‌ره‌كا زیندیه ل نیڤا جیهانێ یه، رۆژهه‌لات و رۆژئاڤا و باشۆر و باكۆری پێكڤه گرێده‌ت، و ژێده‌ره‌كێ سه‌ره‌كیێ ووزا جیهانیه، د ڤێ ره‌وشێ دا هه‌رێما كوردستانێ هه‌بۆنه‌كا خومالیا كوردستانی یه، یا د ناڤ ڤێ گێله‌شۆكا هه‌ڤدژان دا، هه‌ڤدژێن هه‌رێمایه‌تی كو خوه د سێ نه‌ته‌وه‌یێن مه‌زن و توخمپه‌رست و ریكخراوێن وانێن توندره‌ودا نیشادده‌ن، و هه‌ڤدژن جه‌مسه‌رێن جیهانی، ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمانێن وێ ژ لایه‌كی، و رۆسیا و هه‌ڤپه‌یمانێن وێ ژلایێ دی ڤه، و چین و چالاكیێن وێ ژ لایێ دیترڤه كو هه‌ر لایه‌نه‌كی دیدوبۆچوون و به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه یێن تایبه‌ت هه‌نه، ئه‌ڤه هه‌می ژی د بنگه‌هێن ستراتیژی و به‌رژه‌وه‌ندیێن دۆمدرێژدا هه‌ڤدژن.
بهایێن مرۆڤی و مافێن مرۆڤان و مافێن بریارێن چاره‌نڤیس یێن گه‌لان به‌رامبه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌می ڤان لایه‌نان جێگیرنابن ئه‌گه‌ر هێزه‌كا كارا و ده‌ستهه‌لاته‌كا ره‌وا ل میدانێ خوه نه‌چه‌قینیت، ژبه‌ر هندێ هه‌رێم د ناڤ ڤێ گێله‌شۆك و كێشوڤه‌كێشا هه‌ڤدژا یا خواستیه خوه بهێزبێخیت و ئیراده‌یا خوه بسه‌پینیت، نه‌مازه فاكته‌رێن هێزێ ئه‌ڤرۆ ل هه‌رێمێ هه‌نه تنێ چێكرنا ئیرادا گشتی ب سه‌رۆكاتیا سه‌رۆك بارزانی پێدڤیه و ئه‌ركه‌كێ ته‌ڤایا پارتی و لایه‌نێن سیاسی و جڤاكییه.
سه‌رۆك بارزانی نوونه‌راتیا دۆزا كوردستانێ دكه‌ت، ب خه‌بات و به‌رخودان و رژدیێ و داكۆكیكرنێ و به‌رده‌وامیێ، ئه‌وه یێ شیایی ئاستێ داخوازێن نه‌ته‌وایه‌تی ژ ئۆتونۆمی بۆ ئۆتونۆمیێ راسته‌قینه بۆ فیدرالزمێ بۆ ریفراندۆما سه‌رخوه‌بوونا كوردستانێ ببه‌ت و پتریا وان جێگیركه‌ت و بجهبینیت.
سه‌رۆك ئه‌و سه‌ركردێ ب هێز و پاك و خه‌مخۆر و دلسۆز و وێره‌ك و لێزان كو باش د سیاسه‌تا هه‌رێمایه‌تی و نێڤده‌وله‌تی دگه‌هیت و سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل دكه‌ت پێناڤی به‌رژه‌وه‌ندیێن كوردستانێ، هه‌ر د كه‌ساتیا وی دا دهێته دیتن وێ رایێ و ئیرادا گشتی پێكبینت و سه‌ركردایه‌تیا وێ بكه‌ت و وه‌لاتی ژڤێ گێله‌شۆكا هه‌ڤدژان رزگاربكه‌ت.
رێبازا پارتی و بارزانی كوردستانه‌كا دابڕی ژ جیهانێ، ب جیهانێ دا ناسین و كره قه‌واره‌ك نه‌ته‌وه‌یی و ژ دۆستینیا چیا به‌ر ب جیهانیبوونێ ڤه بر و گه‌له‌ك هۆكارێن هێزێ دابینكرن، و هه‌ر ل وێ دهێته پێشبینیكرن كوردستانه‌ك سه‌ربخوه بجهبینیت.
ناهێته چاڤه‌رێكرن ل وه‌لاتێن هه‌رێمایه‌تی حوكمرانیه‌كا دیمۆكراتی كو ده‌ربڕینێ ژ ئیرادا هه‌ڤوه‌لاتیان بكه‌ت سه‌ربكه‌ڤیت، و دانێ ب مافێن هه‌می پێكهاتێن جڤاكی بده‌ت و سه‌قامگیریێ و گه‌شه‌یێ بجهبینیت، هه‌روه‌كو ناهێته چاڤه‌رێكرن جه‌مسه‌ره‌كی جیهانی ژی خوه ل دۆزا كوردستانێ بكه‌ته خودان و پشته‌ڤانیا چێكرنا قه‌واره‌كی سه‌ربخوه بۆ بكه‌ت، نه‌مازه ئه‌و سیاسه‌تێ ل دویڤ بنه‌مایێن به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه دكه‌ن و د ئاماده نینن به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه تێكبده‌ن بۆ خاترا ملله‌ته‌كێ هه‌ژار و بێده‌ستهه‌لات!.
خۆشبه‌ختانه ل ناڤ ململانێ و شه‌ڕ و پێكدادانێن ده‌ڤه‌رێ، پتریا رژێمێن حوكمدار نه‌ل جهێ خۆشحالیا جڤاكێ نیڤده‌وله‌تینه و هۆكارێن ئارامیێ و سه‌قامگیریێ نینن، به‌روڤاژی هۆكارێن تێكدانا ئاسایش و سه‌قامگیریا ده‌ڤه‌رێ و جیهانێ نه، و كوردستان پتر ژ وان توخمه‌كێ سه‌قامگیریێ یه و خوه گونجاندیه ل گه‌ل سیاسه‌تا نێڤده‌وله‌تی و هۆكارێن هێزێ چێدكه‌ت و به‌ر ب پێشڤه‌یه، هه‌روه‌كو ل ده‌ف داگیركه‌ران ژی هۆكارێن لاوازیێ په‌یدادبن و بنگه‌هێ وانێ ده‌ستهه‌لاتداریێ و خوه‌سه‌پاندنێ دهه‌ژیێت، و داكو ئه‌ڤ ب هێزبوونا خۆیی به‌رامبه‌ر لاوازبوونا دژمنی ببیته كیانه‌كێ كوردستانی، كوردستانی دخواستینه هۆكارێن هێزێ بهێزتربكه‌ن، ب هه‌ڤگرتنێ و ئیرادا ته‌ڤایی و كۆمڤه‌بوون ژێر ئالا سه‌رۆك بارزانی.
د مێژوویێ دا گه‌له‌ك جاران ئه‌م د ناڤ ڤێ گێله‌شۆكا هه‌ڤدژاندا به‌رزه‌بووینه!، لێ باوه‌رم ڤێ جارێ ئه‌و ئیرادا ب هێز ب سه‌رۆكاتیا بارزانی جهه‌كێ هه‌رێمایه‌تی و جیهانی هه‌یه، كو ڤێ جارێ ئه‌م باشتر خوه ببینین و ده‌ستكه‌فتیێن مه‌زنتر بده‌ستڤه بینین.
دڤێت كوردستانی ب خوه بۆ خوه كاره‌كێ وه‌سا بكه‌ن بشێن خوه بكه‌نه قه‌واره‌كێ سه‌ربخوه، و ئێدی ژ وێ گله‌یا مێژوویی رزگاربن ئه‌وا هه‌رده‌م به‌رپرسیاریێ دئێخنه سه‌ر لایه‌نێن دی كو نه‌كرینه ده‌وله‌ت!.. فارسان بۆ مه چ نه‌كر!، رۆما بۆ مه چ نه‌كر!، ئه‌ره‌بان بۆ مه چ نه‌كر!، ئیسلامێ بۆ مه چ نه‌كر!، توركان بۆ مه چ نه‌كر!، ئینگلیزان بۆ مه چ نه‌كر!، فه‌ره‌نسا بۆ مه چ نه‌كر!، رۆسیا بۆ مه چ نه‌كر!، ئه‌مریكا بۆ مه چ نه‌كر!،. ئێ دا ئه‌م ب خوه بۆ خوه تشته‌كی بكه‌ین.. وه‌كو وان بو خوه كری.
ئه‌ڤ سه‌ربورا مێژوویی و ئه‌ڤ ده‌ستودارێ مه‌ترسیدار تێرا هندێ هه‌یه ئه‌م بخودا بچینه‌ڤه و خاندن و ڤه‌كولینێن زانستیانه بكه‌ین و لوژیكێ ژیری بكاربینینین بو تێگه‌هشتنه‌كا راست و دروست بو دوزا كوردستانێ و یا پێدڤی بكه‌ین بو گه‌هشتن ب ئارمانجێن ده‌ربر ژ ماف و داخازێن كوردستانێ، و ئیدی هه‌می شیان و كار بو پاراستن و گه‌شه‌كرن و پێشڤه‌برنا هه‌رێما كوردستانێ.
