گه‌نج و سه‌ره‌ده‌رى
محسن عه‌بدلڕه‌حمان
ئه‌م سه‌یرترین خه‌لكین، هه‌مى زینده‌وه‌ر هه‌تا رووه‌ك د هه‌ڤڕكیا مانێ دا، هه‌مى رییێن به‌رده‌ست بكاردئینن، ژ بۆ خۆپاراستنێ ژ دوژمنان ب مه‌به‌ستا به‌رده‌وامیدان ب ژیان و ره‌ڤشتا خوه ژ نه‌مان و ژناڤچوونێ، مرۆڤ ژى ژ بۆ مان و به‌رده‌وامیێ؛ رێیێن جودا دگریته‌به‌ر، وه‌كو زێدوبوون بۆ به‌رده‌وامیا دۆنده‌هێ، لێ ئه‌و دونده‌ه دا بهێته پاراستن، پێدڤى ب ژینگه‌ها گۆنجایه ژ زمان و كلتوور و…هه‌یه، ل گه‌ل ئێكرێزیێ ل هه‌مبه‌ر دوژمنێن جودا یان هه‌ر پێشهاته‌ك نه‌خوازیار.
په‌نده‌كا كوردى دبێژیت: (زلكى د چاڤێ خه‌لكى دا دبینیت، لێ كاریته‌ى د چاڤێ خوه دا نابینیت) یان ( ده‌رزیكێ د چاڤێ هه‌ڤالێ خوه دا دبینیت، لێ گێسنى ب هه‌ڤچارڤه د چاڤێ خوه دا نابینیت). لێ خه‌لكێ مه به‌روڤاژییه هه‌مى جڤاكێن مرۆڤینیه، سه‌یر و سه‌مه‌رترین خه‌لكه!! كاریته‌ى و گێسنى ب هه‌ڤچارڤه د چاڤێ بیانی دا نابینیت و زلكى یان ده‌رزیكێ د چاڤێ خوه دا دبینیت، ب دیتنا من مرۆڤێ كورد ل سه‌ر نه‌خۆشیه‌كا ده‌روونى یا چاره بۆ ڤه‌نه‌دیتى و ناوازه هاتیه راهاتن، ئه‌گه‌ر هنده تاك هه‌بن دبێژنێ (ماسۆشى) كو ب ئێشاندن و ئه‌شكه‌نجه‌ى ئارامدبیت، ئه‌ڤ نه‌خۆشیا ده‌روونى ئه‌وه مرۆڤى كورد خوه ل هه‌مبه‌ر بیانى شكه‌ستى و كێم دبینیت، زمانێ داگیركه‌رى ب سه‌ر زمانێ خوه دئێخیت و ئه‌گه‌ر یێ بێسه‌روبه‌ر بیت، وه‌كو توركى و فارسیێ، كلتوور و مێژوویا ئه‌ره‌بى وى بلند دنرخینیت و ئه‌گه‌ر یا پڕی كریتى و فهێتى بیت..!
ئانكو تاكێ كورد هند به‌روڤاژى ڤێ په‌ندێ نه، كو زلكى د چاڤێ خوه دا دبینیت، و كاریته‌ى د چاڤێ یێ دى دا نابیت، د چاڤێ دوژمنه‌كێداگیركه‌ریێ ب رابوورى و نها یا خۆ ژ شه‌رمزاریێ تلۆڤه، ئه‌ره‌ب، ترك، فرس یێن پاشڤه‌مایێ و تنێ دویڤه‌لانكێن خه‌لكێ بیانى، ئه‌ڤه‌یه یا دبێژنێ داگیركرنا هزرى، ئانكو جار ب ناڤێ برایینیا دینى و جار یا نیشتیمانى مه دخاپینن و ئه‌م پێڤه‌ناچین، چنكو بیردانكا مه یا شێلى و ڤالنجیكرى، پیران رێ دچیتێ لێ یا نه‌خۆش گه‌نجن، كو ژبلى بیێ به‌رهه‌من ئه‌و دره‌شبینن، نه‌كو چ به‌هره نینن، لێ به‌هره و ئۆمێدێن وان ب شێوه‌یه‌ك دڕندانه دهێنه ژناڤبرن، بۆ نموونه سترانبێژه‌ك ژ توركى یان وه‌لاته‌ك ئه‌ره‌بى دهێت كوردستانێ و هند پاره‌ى دبه‌ت، ئه‌گه‌ر ئه‌و پاره ل ده‌ه هونه‌رمه‌ندێن كورد بهێته مه‌زاختن، دێ به‌رهه‌مه‌كێ گه‌له‌ك باش پێشكێش كه‌ن، باوه‌رنامه‌یێن ماسته‌ر و دكتۆریێ ب زمانیێن بیانى ل زانكۆیێن هه‌رێما كوردستانێ ئه‌گه‌ر ب كوردی بانه، دا نها زمانێ كوردى ل قۆناخه‌ك دى با، و بوارێن دى ژى وه‌سا، ئه‌گه‌ر ئه‌ڤه كاره‌سات بیت، یا ژ وێ مالوێرانیتر خه‌لكه‌كێ پالداى یان ژ نه‌زانین هنده‌ك تشتان ل سه‌ر فه‌یسبووكى به‌لاڤدكه‌ن، كو هه‌ڤڕكى و ناكۆكى و دوبه‌ركیێ د جڤاكى دا په‌یدادكه‌ن، ئه‌ڤ كه‌سه چ په‌یڤا ده‌قشكێن ل هه‌مبه‌رى ملله‌تێ خوه دا دبێژن، په‌یڤا ژ هه‌میان بساناهیتر (ئه‌م كورد چجار نابینه مرۆڤ، كورد دوژمنێ خوه‌یه، ما كوردى ژى زمانه، و ..). هه‌تا وێ رادده‌یێ ئه‌گه‌ر ل جاده‌یێ بێژییه كه‌سه‌كى تو (كه‌رى)، پستۆیێ ته‌به‌رناده‌ت، لێ ئه‌گه‌ر بێژیێ (كورد كه‌رن)! ب ئاسایى و كه‌نى وه‌ردگریت، ئه‌گه‌ر نه‌بێژیت: ب خودێ راسته! بێى بزانیت كو به‌رى هه‌ر كه‌سه‌كى ئه‌و كه‌رینى ژ دایباب وى و هه‌ر تاكه‌كێ كورد دگریت!
ئه‌گه‌ر ب هویرى ل نڤیسینان بنێرین و دویڤچوونه‌كێ بۆ ڤان كه‌سان بكه‌ین، دێ بینین پتریا وان ئۆلدارێن فقهنه‌زانن، گۆتارخوین و بانگخوازێن بازرگانن، خودان باوه‌رنامه‌یێن بێ خواندنن، مه‌ده‌نێن چاڤلێكه‌رن، د ئێك ده‌مدا ل مزگه‌فتێ مه‌لایه، ل گه‌ل هه‌ڤالان زانایه، ل بازارى حیزه‌ك چاڤبرسییه، ب شه‌ڤ مه‌یڤه‌خۆره… ب گشتى كه‌سه‌كێ ته‌مبه‌له، كارناكه‌ت و گه‌له‌ك گازندان دكه‌ت.
ب باشترین حال پێشمه‌رگه‌ه و خه‌باتكه‌ربوویه، دارا ئازادیێ ب خوه و خوینێ ئاڤدابوو، دا ئه‌ڤرۆ خوینا ملله‌تێ خوه فڕبكه‌ت، هه‌ر تشتى ب مافێ خوه بزانیت، و هه‌ر كه‌سێ داخوازا هه‌مان مافێ وى بۆ خه‌بات دكر؛ بكه‌ت، خائینه و ده‌سته‌كێ ده‌ره‌كى ل پشته!
ئه‌گه‌ر ئه‌م موسلمان بین به‌سسه هاتا پیرۆز (و لیس للانسان الا ماسعى …) و ئه‌گه‌ر ئه‌م كوردبین داگیركه‌ر ژ ئه‌ره‌ب، تورك، فرس یێ ده‌ست ژ پیرۆزیێن خوه به‌ردده‌ن ژبۆ مانا كوردستانێ بنده‌ستێ وان، و ئه‌ڤه ژ ناڤه‌رۆكا رێككه‌فتنێن ڤێ سه‌د سالیێ دا دیاره، دیسا نه‌ملكه‌چبوونا كوردان و ده‌ستنه‌داهێلانا هه‌مبه‌ر داگیركه‌رى مایه‌یێ شانازیێ یه!
راسته پێشكه‌فتن و ژیانا سه‌رفراز و به‌خته‌وه‌ر بێى ئازادى نابیت و، لێ كێ گۆتیه ئازادى بێى نان و ره‌وشه‌نبیرى دبیت و، نان و ره‌ۆشه‌نبیرى بێى خوه ئاڤاكرن ژ لایێ هزرى دبیت و، هزر ب خواندن و گه‌نگه‌شه‌یێن دروست و هه‌مه‌جۆر دبیت!؟
