توركیا : ((پڕۆسا ئاشتی و كاریكاتێرا سیاسی ))
ل ده‌سپێكێ، گه‌له‌ك ڕاستگوَیانه و ب هه‌می وێره‌كڤه و بێ ژو خاترانه‌ك، دكارم ڕابگه‌هینم كو هه‌ر شه‌مه‌نده‌فه‌ره‌كا ئاشتیێ پێخه‌مه‌ت چاره‌سه‌ركرنا دوَزا گه‌لێ كورد ل هه‌ر پارچه‌یه‌كا كوردستانێ ب وێستگه‌ها هه‌ڤلێرێدا نه‌بۆیت، ئه‌و شه‌مه‌نده‌فه‌ڕ دێ ب زه‌حمه‌ت و گیرءبوون گه‌هیته دووماهی وێستگه‌ها خوه و ڕه‌نگه ئه‌و پڕوَسه چ ئه‌نجام و ئاكام و ڤه‌ڕێژان بده‌ستخوه‌ڤه نه‌ئینیت. حوكمه‌تا توركیا و پارتیا كاركه‌رێن كوردستانێ، د رێیا سازیێن (میت) و ده‌زگه‌هێن ئێمناهیێ ل ساڵا 2009ێ ل(ئوَسلوَ) یا پایته‌ختێ نه‌رۆیج د چارچووڤه‌كێ فه‌رمی ده‌ست ب گه‌نگه‌شه و دانوستاندنێن چاره‌سه‌ریا كێشه‌یا نه‌ته‌وه‌یا گه‌لێ كورد ل باكۆرێ كوردستانێ كر، لێ ژ به‌ر نه‌بوونا متمانه و باوه‌ڕبهه‌ڤنه‌كرنێ و توندڕه‌ویا هنه‌ك كه‌سایه‌تیێن حوكمه‌ت و هنه‌ك سه‌ركردایه‌تیێن پارتیا دادوگه‌شه‌پێدانێ ژ ئالیه‌كێ ڤه و ژێكنه‌گرتنا دناڤبه‌را هه‌ردوو سه‌ركردایه‌تیێن (قه‌ندیل و ئیمڕالیێ) ژ ئالیه‌ك دن، بوو ئه‌گه‌را پاشڤه‌چوونا دیدارا ئوَسلوَ بوَ ده‌مه‌ك كێم. (ئاكه‌په) و ده‌ستهه‌ڵاتا ئه‌ردوگانی د ناڤبه‌را 2009 هه‌تا 2013 ێ پێدڤی ب كوَنتڕوَلكرنا جاده‌یا سیاسی و چاره‌سه‌ركرنا كریزا ئوَپوَزسیوَنا فه‌تحوالله گووله‌ن و كه‌مالیزمیا توركیا بوو، له‌وڕا ژ بوَ ڤێ مه‌ره‌مێ، جاره‌كا دن باده‌كا پڕوَسه‌یا ئاشتییا دوَزا كوردی ڤه‌ژانده‌ڤه و دزانی ژبوَ ده‌ربازكرنا سیسته‌مێ سه‌روَكاتیێ ل توركیا پێدڤی ب پشته‌ڤانیا كوردان هه‌یه و ژبلی رێكه‌فتنێ چ ئالته‌رنه‌تیڤێن دن نینن. به‌رهه‌ڤیا سه‌روَكێ هه‌رێما كوردستانێ و ئه‌ردوَگانی ل 2013 ل ئامه‌دێ و ئه‌و ماراسوَنا نه‌ته‌وه‌ییا ل وان ده‌مان هاتیه ئه‌نجامدان ، باشترین پشته‌ڤانی و پشتگیری بوو ژ بوَ به‌رده‌وامیا ئه‌ڤێ پڕوَسێ ، له‌وا ئه‌ز د وێ باوه‌ڕێ دامه كو ئه‌گه‌ر خالا ده‌ست پێكرنا ئاشتیێ (ئیمڕالی) و (قه‌ندیل) بن، ئه‌ڤه بێگومان خالا كوَتایێ (هه‌ڤلێره). ئاشكرایه د هه‌می پێشبڕكێن ماراسوَنێدا، گه‌هشتن ب خالا دووماهیێ گرنگیا خوه زێده‌تر هه‌یه ژ خالا ده‌سپێكرنێ، له‌وا ده‌مێ به‌حسێ رێگه‌چاره‌ێن كێشه‌یا كوردان دهێته‌كرن، گه‌له‌كا پێدڤیه بالكێشیێ ل سه‌ر وێستگه‌ه و قووناغ و خالێن دووماهیێ بكه‌ین، چونكی گه‌هشتن ب خالا كوَتایێ چاره‌سه‌ریه. ئه‌ڤروَ چو كه‌س و لایه‌ن و هێز و ده‌ستهه‌ڵات ل ده‌ڤه‌رێ نكارن نكوڵیێ ل وێ ڕاستیێ بكه‌ن كو نه‌هه‌ر ب تنێ حوكمه‌تا توركیا به‌لكی پارت و لایه‌نێن سیاسیێن وێ ده‌وڵه‌تێ و نه‌خاسمه پارتیا كاركه‌رێن كوردستانێ ژی د ئه‌نجام گه‌یاندنا پڕوَسه‌یا ئاشتیێ قه‌ردار و منه‌تبارێن ده‌ستهه‌ڵاتا (هه‌ڤلێرێ) نه، چونكی هه‌ر هه‌می وێنه‌ێن شێلی و تاری و نه‌زه‌ڵالێن دانوستاندنێ د ناڤبه‌را (ئاكه‌په) و (پ ك ك) ێ دا، سه‌ره‌نجام ژ لایێ حوكمه‌تا (هه‌ڤلێرێ) ڤه دێ هێنه زه‌ڵالكرن و شه‌مه‌نده‌فه‌ڕا سه‌قامگیری و ئێمناهیێ ب له‌زتر و ب هێزتر و پشتراستر دگه‌هیته. مانیڤێستا ئاشتیێ و لوَكوَموَتیڤا شه‌مه‌نده‌فه‌را ئاشتیێ ل كه‌ڕنه‌ڤاڵا 2013 ێ ل دیاربه‌كرێ هاته داڕشتن و هه‌تا نها ژی حكومه‌تا ( ئاكه‌په ) لدوف هه‌مان پیڤه‌ران دانوستاندنێن خوه دوَم دده‌ت. پڕانیا چاڤدێرێن سیاسی نه دكوَكن ل سه‌ر به‌رده‌وامبوونا پڕوَسه‌یا ئاشتیێ ل باكورێ كوردستانێ، چونكی پشتی په‌یاما نه‌ڤروَزا ئیساڵ 2015 ژ لایێ ئوَجه‌لان ڤه كو تێدا داخوازا ڕاوه‌ستاندنا شه‌ڕێ چه‌كداری و خوه به‌رهه‌ڤكرن ژ بوَ قووناغه‌ك نوو یا دانوستاندنێ ل گه‌ل حوكمه‌تا ئوَردگانی كر، ژێكنه‌گرتنه‌ك د ناڤبه‌را حوكمه‌ت و سه‌روَك ئه‌ردۆگان و سه‌ركرداتیا پارتیا (ئا كه په) دا سه‌رهه‌ڵدایه. ئێدی جاره‌ك دن پێدڤیه (هه‌ڤلێر) بهێ سه‌ر خه‌ت.
