شەبەنگ
بلند محەمەد
د ژۆرەكا بچووكا سپی ڤە، ئاواز ل بەر خۆدیكەكا كەڤن و ژناڤچۆیی یا راوەستیایی بوو، لێ هەردەم هزر دكر كو ئەو ژنا د خۆدیكێ دا نە رەنگڤەدانا وێنەیێ وێیە. لەوا جارەكێ وێرەكی دا خوە و گۆت:
– تو كی؟
چ بەرسڤ نەبوون. ژ بێدەنگیێ پێڤەتر چ تەقێن و همهم نەهاتنە بهیستن. تنێ بێدەنگی بوو، كو چەندین دەمێن درێژە ئاواز ل سەر ڕاهات بوو.
وێ كراسەكێ پش ل بەربوو كو هەموو سیمایێن لەشێ وێ ڤەشارتبوون. هەروەكو حەز دكر شوونوارێن دیتنان ل سەر لەشێ خوە نەهێلیت. لێ كراس و پەیڤ بەس نەبوون كو وێ ژبنچاڤكرنێ دوور بكەن.
د زاڕۆكینیا خوە دا، ئاوازێ پرسیار دكر، بۆچی یێن دی حەز ژ لەیستۆكێن پرچ درێژ و خودان فیستانێن پیڤازی یێن درێژ دكەن؟
لێ وێ حەز ل سەر ترۆمبێل و غاردان و بەریكانان هەبوو و هەردەم دڤیا بەریكانە ل گەل بایی كربان. وێ هەردەم ب دزی ڤە و ب تلێن لەرزۆك ڤە یاری ب ترومبێلێن بچووك دكر. دترسیا ئێك ببیت و بێژیتێ ما تو كوڕكی؟!
ئاواز مەزن بوو و ل گەل دا ئەو ڤالاهیا دناڤبەرا وێ و جیهانێ دا مەزن بوو، ئەو جیهانا هەر كەسی د قالبەكێ نەڤیایی دا كراسەكی بۆ كەر دكەت. ژن، كچ، دایك، مێ، پەیڤێن گران بوون یێن وەكو زنجیرەكێ كەتینە قڕكا وێ. لێ د سەر هندێ ڕا وێ دزانی كو تشتەكێ جودا د ناخا وێ دا هەیە.
رۆژەكێ بریار دا نامەیەكێ بۆ خوە بنڤیست، دەفتەركەك ئینا دەرێ و هوسا نڤیسی:
خۆشتڤیا من ئاواز
دزانم تو دترسی، یان یا ترسیایی، دزانم دەردۆرێن تە و بەلكو هەموو جیهان نەشێن دحەزێن تە بگەهن. دیسا تو ژی نەشێی ببیە ئەو كەسا وان دڤێت. تو نەتنێ لەشەكی، بەلكو تو گیانەكی حەزا دەربازكرنا هەموو قەیدان هەیە. ڤێجا ل ئازادیێ بگەڕە، هەكە رێك چەندا ب كەند و كۆر بت ژی، لێ بەردەوام بە.
نامە پێچا و ل بن بالیفكا خوە دانا.
ل رۆژا دی، پشتی دوبارە نامە خواندی، گوملكەك كرە بەرخوە كو هەردەم د هزرا وێ دا بوو رۆژەكێ ل بەر خوە ببنیت، دیسا پرچا خوە بادا كو نێزیكی وێ كەساتیێ ببت یا د هزرا وێ دا.
ژ ژۆرا خوە دەركەت، هەموویان ب حێبەتی ڤە لێ نێرین، لێ وێ ئاوریێن كەسێ بۆ خوە نەكرنە خەم.
ئاوازێ دزانی كو وەغەرا وێ ل ڤێرە ب دووماهی ناهێت، لێ دزانی ئەو رێكا وێ بۆ خوە ڤەوژارتی و خەون پێڤە ددیتن ل سەر بچیت ژ نوو دەستپێكر.
رۆژ بۆرین و ئاوازێ پێنگاڤێن شدیایتر هاڤێتن، دزانی ژی كو رێك ل بەر وێ نەهند ئاسانە، لێ یا تژی پس و پرسیار و ئاوری بوو. هندەكان ژ دلپێڤەهی بوو، هندەكان بۆ ئیدانەكرنێ بوو، لێ ئەو گەهشت بوو وێ بریارێ ل هیڤیا كەسێ نەبت كو ژ وێ فام بكەن و ل سەر حەزێن وێ رازی بت.
دەمێ ل ناڤ باخچەیەكی گەڕیان دكر، كچەكا بچووك خوە نێزیك وێ كر، دەفتەرەك ڤێ بوو و سەحكرە ئاوازێ و گۆتێ: تە وێنە بكەم؟ تە دێمەكێ جودا یێ هەی.
ئاواز گڕنژی، زانی ئەڤ كچكا بچووك وی كراسی نابینت یێ حەزێن خوە ل بن ڤەشارتین، لێ تنێ ئەو یا گیانێ وێ دبینت.
ئاواز ل سەر تەختەكێ داری روونشت و چاڤدا وێ كچكا بچووك كو وێنەیێ وێ چێكەت. ئەڤە ئێكەم جار بوو هەست ب وێ چەندێ كر كو دچاڤێن خەلكەكی دا هەمان شێوەیێ ئەو پێ دهزرت یا دهێتە دیتن.
دەمێ كچكا بچووك وێنە ب دووماهی ئینایی، وێنە دا دەستێ ئاوازێ. وێنە یێ جوان بوو، هوور هاتبوو چێكرن. لێ تشتێ سەرنجا ئاوازێ كێشای ئەو بوو كچكا بچووك ل سەر نڤیسی بوو « ئازادی».
وێ د دل دا گۆت: من مایتێكرنا كەسێ نەڤێت، من ئازادی دڤێت، ئازادی. مرۆڤ هەموو دەمان خوە ئازاد دبینت، لێ ئازادیەكا ب زنجیر. خوەزی ئازادی با و خەلكی ب تەرازوویا پیڤا با و كڕیبا!.
ئاوازێ هەست ب رۆندكەكا گەرم كر، رووكێن وێ گەستن. ئەو نە رۆندكا خەمەكێ بوو، لێ رۆندكا بوونەكا نوو بوو. هینگێ زانی جیهان دبت د وێ نەگەهت، لێ ئەو چەندە ژی یا گرنگ نەبوو، یا گرنگ ل دووماهیێ هەست ب راستیا خوە كر و بریار دا وەكو خوە بژیت هەكە قوربانیدان چەند یا گران بت.