بلند محه‌مه‌د… بێ ده‌نگ كار دكر و بێ ده‌نگ وه‌غه‌ر كر
ئیسماعیل بادی
ل سالا 1994ێ ده‌ما مه ل باژێرێ دهۆكێ حه‌فتینامه‌یا (په‌یمان) ده‌رئێخستی، وی ده‌می ل قه‌زا سێمێلێ مه كاك بلند وه‌كو په‌یامنێر هه‌لبژارت كو كاری ژ بۆ حه‌فتینامه‌یێ بكه‌ت، وه‌كو رۆژنامه‌ڤانه‌كێ خۆ پێگه‌هاندی و چه‌له‌نگ كه‌فته كاری، كو به‌ری هینگێ چو تاقیكرنێن رۆژنامه‌ڤانی نه‌بوون، ژبلی ده‌رئێخستنا گۆڤارا (تیرۆژ) ل باژێركێ سێمێلێ ل گه‌ل نڤیسه‌رێن ل وێرێ دئاكنجی.. بلند ب روح و گیانه‌كی تژی هه‌ست و به‌رپرسیارانه كه‌فته كاری، پاشی هاته باژێرێ دهۆكێ و بوو ئێك ژ نڤیسه‌رێن حه‌فتینامەیێ و مه هه‌میان رێزه‌كا تایبه‌ت لێ دگرت، ژ به‌ركو زێده‌باری هۆزانڤان و نڤیسه‌ره‌كێ زیره‌ك بوویه، ئێك بوویه ژ زیندانییێن سیاسی و به‌ری بگه‌هته ژییێ قانوونی كو هه‌ر یاسایه‌كا رژێما به‌عس ل سه‌ر بچه‌سپینن، به‌لێ كه‌فته به‌ر ئه‌شكه‌نجه و نه‌خۆشی و زیندانێ.
بلند وه‌كو رۆژنامهڤان، ل گه‌ل قه‌له‌مێ خۆ، گه‌له‌كێ راستگۆ بوو، ل گه‌ل كارێ خۆ، یێ ڕژد و پڕ باوه‌ر و خه‌مخۆر بوو.. جاره‌كێ من نه‌دیت كو خه‌مساریێ د وی كاری دا بكه‌ت یێ پێ هاتییه راسپاردن.
ب زیره‌كی و خۆشمرۆڤی و جامێرییا خۆ، شییا ببیته ئه‌ندامێ ده‌سته‌كا نڤیسه‌ران و پاشی ده‌مێ رۆژنامه‌یا (ئه‌ڤرۆ) ده‌ركه‌فتی، بوو سكرتێرێ رۆژنامه‌یێ. ل رۆژنامه‌یا (وار) ژی ئه‌ندامێ ده‌سته‌كا نڤیسه‌ران بوو. هه‌روه‌سا ئه‌ندامێ ده‌سته‌كا نڤیسه‌رێن رۆژناما (بشكوژ) بوو یا رێڤه‌به‌ریا چالاكییێن قوتابخانا كو ئه‌و ل وێرێ سه‌یدا بوویه. بلندێ رۆژنامهڤان ب شه‌ڤ و رۆژ یێ ب بزاڤ و لڤین بوو سه‌خمه‌راتی بجهـئینانا وێ ئه‌ركێ پێ هاتییه راسپاردن، دیسان بۆ ده‌‌مه‌كی ل گۆڤارا دیجله كار دكر كو ب پیتێن لاتینی دهاته وه‌شاندن، ل دویڤ دا گۆڤارا (نووبوون) هه‌ر ب پیتێن لاتینی ده‌ركه‌فت و بلندی نه‌دزانی وه‌ستییان چییه، وه‌كو سه‌رنڤیسه‌رێ وێ كه‌فته كاری.
دیسان وه‌كو رۆژنامهڤان، ل گه‌ل چه‌ند ده‌زگه‌هێن دیتر كار كرییه، وه‌كو په‌یامنێر تایبه‌ت ئه‌وێن ل هه‌ولێرێ ده‌ردكه‌فتن. ژبلی ل رادیۆ و تێله‌فزیۆنێن ل دهۆكێ وه‌كو تێله‌فزیۆنا (خه‌بات) دهۆكا نوكه وی پشكداری تێدا هه‌بوو.
بلند وه‌كو ئێك ژ ئه‌ندامێن ئێكه‌تیا نڤیسه‌رێن كورد ل دهۆكێ، ل گۆڤارا وێ (په‌یڤ) ژی كار كرییه وه‌كو ئه‌ندامێ ده‌سته‌كا نڤیسه‌ران. هه‌روه‌سا ده‌مێ كه‌نالێ تێله‌فزیۆنا په‌روه‌رده‌یی یا دهۆكێ هاتییه ڤه‌كرن، ئه‌و ئێكه‌مین رێڤه‌به‌رێ وێ بوویه.
بلند ل سالا 1968ێ ژ دایك بوویه، سالێن نۆتان شییا خواندنا خۆ ل په‌یمانگه‌ها مه‌لبه‌ندی یا مامۆستایان ل دهۆكێ ب دووماهی بینیت. ئه‌ندامێ چه‌ند سه‌ندیكا و ئێكه‌تییان بوویه.
د وارێن هۆزانێ، ڕۆمانێ، چیرۆكێ، بیره‌وه‌رییان، گۆتارێن رۆژنامه‌ڤانی، بوارێ زارۆكان، دیزاینا په‌رتووكان دا كار كرییه و د هه‌مییان دا به‌رهه‌م هه‌بووینه.
بلند وه‌كو ئێك ژ زیندانییێن سیاسی، هاتییه نیاسین و گه‌له‌ك دژواری یێن ژیانێ دیتینه، رۆژنامه‌یا (ئه‌ڤرۆ) به‌ری هه‌فتییه‌كێ ب دیداره‌كا (7) خه‌له‌كه‌یی بیرەوەریێن وی به‌لاڤكرن.
مخابن.. ل شه‌ڤا 13/14 تیرمه‌هێ نیزیكی ده‌مژمێر سێی شه‌ڤێ گیانێ خۆ ژ ده‌ستدایه، جهێ وی به‌هه‌شت بیت و خودێ صه‌بر و هه‌دارێ بده‌ته كه‌س و كاران و هه‌می هه‌ڤالان.
ژ به‌رهه‌مێن وی یێن چاپكری:
– مه‌لا قاسمێ كۆچه‌ر، دو جاران چاپبوویه.
– شه‌ڤ و یادگار، هۆزان ب لاتینی.
– جوگرافیا گوزاری، وه‌رگێڕان بۆ خواندنا فه‌رمی، په‌یمانگه‌ها گوزار و ئوتێلگێری.
– سۆتنگه‌هـ، ڕۆمان. هاتییه وه‌رگێڕان بۆ زمانێ عه‌ره‌بی ب ناڤێ (المحرقە) ژ لایێ «سامی الحاج» ڤه.
– ره‌مه‌زان عیسا و هه‌لچوونێن بهاره‌كا به‌هی، كۆمه‌كا هۆزانێن شاعرینه.
– گه‌هنۆم- ڤاڕێبوون ژ بهایان، رۆمان.
– بێهۆده‌یا جانی، هۆزان،
– باخچێ ئاوازان، هۆزان بۆ زارۆكان.
– گوگمێلا- چه‌پا كه‌نیزه‌كێن پایتۆنان، رۆمان.
– تشتێن نه‌مر، هۆزان.
– سه‌ما خوه‌كوشتنێ، هۆزان.
– عشق ل ژێر پرا چینۆدێ، هۆزان.
– حوجره‌یێن بێده‌نگییێ.
– ژ بیردانكا زیندانێ (بیره‌وه‌ری)، 2024.
– تایا ئێڤارێن ژبیر كری، ڕۆمان. 2025.
