دەما دار دكەڤیت، مرۆڤ دكەڤیت
عزەت یوسف
دوماهیك جار كەنگی بوو تە سوپاسداریا دارێ كر بیت؟ دبیت ئەڤە كارەك بیت گەلەك جاران ئەم ل بەرچاڤ وەرگرین و ئەنجام بدەین. بەریا هەر تشتەكی ئەم ب هەمی تشتی قەردارێن واینە، ژ بایێ هەناسەدانێ هەتا ئاخا بن پێن مە. مە داروبار هەنە دڤێت بەردەوام سوپاسیا وان د هەلوەست و هەتا د خەونێن خۆ دا ژی بكەین.
(پێدڤیا مە ب شۆرەشێ هەیە. ل دەستپێكێ ب حەزژێكرنا ئەردی دەست پێدكەت) چالاكڤانێ ئاشتیێ یێ ڤیەتنامی (تیچ نات هان) د پەرتووكا (نامەیا ڤیانا ئەردی) دا دنڤێسیت، كو پەرتووكا گرنگ و هێزدار و دڤێت پەرتووكەكا پیرۆز بیت. د زنجیرەكا نامەیێن ب ئاوایەكێ جوان بۆ دایكا ئەردی نڤێسین، پراكتیكێن پێشنیار كری ژ بۆ تەقدیركرنا هەمی زیندیان، (گاڤێن چاكبوونێ)، (هان)ی رێبەرەكێ پراكتیكی، روحی، هەلبەستی و رزگاركرنا ژیانێ ل دۆر چاوانیا حەژێكرنا ئەردی پێشكەشی مە دكەت. دیسا ئەو راڤە دكەت (هیچ جوداتی د ناڤبەرا چاككرنا خوە و چاككرنا هەسارێ دا نینە، بۆچی گرنگیدان ب ژینگەهێ ئەرك نینە؟ نێ بابەتێ مان و بەختەوەریا تاك و كۆمە).
سروشت د شەڕەكێ بێدەنگێ ونداكری دایە، كو قەت ناڤێ خۆ تۆمار نەكرییە. دار ئێك ب ئێك، جار ژی قول ب قول، یان دارستان ب تەڤاهی ژ ناڤ دچن – نە ژ سەدەما لەهییان و هڕوبای و ئاگری – لێ ژبەر پێشڤەچوونا سست و بەردەواما ئاسنی و كۆنكریتی.
هەر ئاڤاهییەكی نوی، ڤەكرنا هەر رێیەكا نوی، ل سەر كیستێ هەناسەیا دارەكێ یان دارستانەكێ دبیت. ئەم دبێژین كو ئەڤە گەشەكرن و پێشكەفتنە، لێ ب راستی ئەم چ پێش دئێخین؟ دیوارێن ڤالا؟ تاوەرێن بێدەنگ؟ مولێن بازارێ بێ سیبەر و سییا؟
رەوشەكا سەیرە ئەم دبینین؟ ئەو دارا كەڤنارا د رێیا دبستانێ دا نەما؟ ئەو كەزانا باپیری یا قورمێ وی دەستێ شەش زەلامان دۆر نە د ئالیا و ژیێ وێ سەر سێ سەد سالی دا دكەتە كێلەكا گۆندی نەما؟ ئەو دارێن بلندێن زارۆكان هێسك پێڤە دكرن نەمان؟ ئەو خولپێن بلندێن ل گۆرستانێ پیرۆزییا خۆ هەی نەمان؟ ئەو قولە دارێن كەسك و ب خەمل و بالندان سپێدە زوی ل سەر دخواند كەتنە بەر دەڤێن شەفەران و بوونە جهێ پاركێن راوەستاندنا ترۆمبێلان و نەمان! ئەو مێرگ و چیمەن و كەسكاتییێن سروشتی نەمان؟
دار قەت ب وی ئاوایی ئەم چاڤەڕێ دكەین خۆ راناگریت، هەوار ناكەت و نەرازییێ دەرنابڕیت. ئەو تنێ كال و وندا دبیت، بەلگ ب بەلگ، تا ب تا، رەه ب رەه، ل داویێ هێلین و باڵندە ب باڵندە.
لێ خۆ شاش نەكەین: دەما دار دكەڤیت ئەم ژی دكەڤین. با گرانتر دبیت، هاڤین گەرمتر دبیت، باران بۆشتر و لەهیتر دبیت. ئەم مەرەق دكەین و پرسیار دكەین، كەنگی هەمی تشت هاتنە گوهۆڕین؟ راستی؟ راستی رێیا خۆدێ یە؛ وی دەمی هاتە گوهۆڕین كو مە بێدەنگی هەلبژارد. دەما بەس مە تەماشە دكر. دەما مە گۆتی (ئەو تنێ دارەكە). لێ هەر دارەك دارەكە، هەر دارەكێ گرنگییا خۆ هەیە، هەر دارستانەك گەلەك یا گرنگە. چونكی هەر دارەك شەرڤانەكێ بێدەنگە، هەر دارەك خۆشە هەناسەدانەكە.
