ده‌وله‌تا كوردی دناڤبه‌را بۆهایێن كوردستانی و مێنتالیته‌یا شۆڤینی دا
پشتی بانگهێشتكرنا وه‌لاتێن ئێكگرتیێن ئه‌مریكا یاكۆ ئاراسته‌ی سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ هاتیه‌كرن و ئه‌و ژی بۆ مه‌به‌ستا روینشتن دگه‌ل كاربده‌ستێن ڤی وه‌لاتی، خاله‌كا وه‌رچه‌رخان د سایكۆلۆژیایا سه‌ركرداتیا ئه‌مریكی دا دهێته هه‌ستپێكرن كو ئه‌و ژی گه‌هشتن ب وێ باوه‌رێ یه كه ئه‌و وه‌لاتێ بناڤ عێراق یاكو ل چارێكا ئێكه‌ما سه‌دێ بیستێ و بره‌زامه‌ندییا به‌ریتانیا و چه‌ند وه‌لاتێن دیترێن ئه‌ورۆپی هاتیه ده‌یناندن، یا لسه‌ر بنیاته‌كێ خه‌له‌ت و خاڤ هاتیه ئاڤاكرن، و به‌لگه ژی بۆ ڤێ چه‌ندێ ئه‌زموونا ڤی وه‌لاتییه هه‌ر ژ ده‌ستپێكا ده‌یناندنا وێ و هه‌تا نۆكه ژی هیچ جۆره ڤه‌حه‌ویانه‌ك ڤێ نه‌كه‌فتیه و به‌رده‌وام یا د ئاگرێ ململانێ و جه‌نگ و چه‌نده‌ها جۆرێن كێشه‌یێن ده‌ره‌كی و نافخۆیی دا سۆتی.
ئه‌ڤرۆكه و پشتی نێزیكی هه‌شتێ سالان ژ هنگی وه‌ره وه‌لاتێن وه‌كی ئه‌مریكا هزرێ د هندێ دا دكه‌ت كه یا فه‌ره ئه‌ڤ وه‌لاته سه‌ر ژ نوی بهێته ئاڤاكرن و دبیتن ئێك ژ گرنگترین قۆناغێن ڤێ پرۆژه‌ی ئاڤاكرنا ده‌وله‌تا كوردی بیت كه گه‌هشتن ب وێ قۆناغێ چه‌ندین ئاسته‌نگێن مه‌زن دكه‌ڤنه د ڕێكا وێ دا یا ژ هه‌میا مه‌زنتر هه‌بوونا كۆمه‌كا بۆهایێن شۆڤینی و خۆپه‌رێستانه‌یه كو یێن ل نك دوژمنێن كوردستانیان هه‌ین.
بۆهایێن شۆڤینیێن وه‌كی حه‌زا زاڵبوون ب سه‌ر كورد و كوردستانیان، نه‌ڤیانا ژبه‌ر ئێكچۆنا ( وه‌ته‌ن عه‌ره‌بی) یان عێراقا عه‌ره‌بی، هه‌ستا خوه ب مه‌زنتر زانین ژ كورد و كوردستانیان ل نك حكۆمه‌تا ناڤندی، هزرا د خزمه‌تا عه‌ره‌ب و عه‌ره‌باتیێ دا بوونا كوردان و نه‌ته‌وێن كوردستانێ، هزرا بمنه‌ت زانینا ئیسلامكرنا كوردستانیان و بێی هندێ كه بیرا وان بیتن ئه‌ڤ ئاینێ پیرۆز بێی جیاوازی یا بۆ هه‌می مرۆڤایه‌تیێ هاتیه خوارێ و نه‌ك تنێ یا عه‌ره‌بانه، بۆهایێن دیكتاتۆرخوازیێ، بۆهایێ ده‌یناندنا به‌رژه‌وه‌ندیێن خۆ به‌ری یێن خه‌لكێن دیتر و به‌لكو ژی گۆهنه‌دان ب وان، ڤیانا خۆسه‌پاندن ل سه‌ر كوردستانیان، كو هنده‌ك جاران و ل گه‌له‌ك قۆناغان و نه‌خاسمه ل سه‌رده‌مێ ده‌ستهه‌لاتا دیكتاتۆریه‌تا به‌عس و سه‌دامێ گۆڕ ب گۆڕ خۆ د نكۆلی لێكرن ژ بوونا كوردان و به‌لكۆ ژی ب عه‌ره‌ب زانینا وان و حاشا لێكرن ژ ره‌سه‌ناتی و سه‌ربخۆبوونا وان یا نه‌ته‌وه‌یی و. .. هتد، كۆمه‌كن ژ وان بۆهایێن شۆڤینینه كۆ بكووری جهێ خۆ د ڕه و ڕیشالێن ستراكتوورێ كه‌ساتیا تاكێ ده‌ستهه‌لاتدارێن حكومه‌تا ناڤندی دا ڤه‌كرین و مێنتالیته‌یه‌كا شۆڤینی و دیكتاتۆریانه ژێ دروستكری كو هه‌می ده‌مه‌كی دژی بۆهایێن ره‌سه‌ن و پیرۆز و جوان و مرۆڤدۆستانه و ئازادیخوازی و تێهنیێ دانپێدانا جڤاكییا خه‌لك و نه‌ته‌وه‌یێن دیتر بۆ كورد و كوردستانیان و گه‌له‌ك بۆهایێن دیترێن گه‌لێ مه ڕوه‌ستیای و نه‌هێلای دارێ ڤان بۆهایا سه‌رێ خۆ هه‌لبده‌ت و بێهنا خوه ب خۆشی و ئازادی هه‌لكێشیتن. نه‌ته‌وایه‌تیا هشك و دۆگماتی ده‌ها كاره‌سات و تاوانێن مه‌زنن ل دژی كورد و كوردستانیان كو دۆماهیك تاوانا هه‌ره مه‌زن ژی نه‌مه‌ردییا ڕێكخراوا تیرۆریستانه‌یا داعشێ بوو كه دبنه‌ڕه‌تدا ره‌نگڤه‌دانا سیاسه‌ت و پرۆژه‌یێن شۆڤینیێن ده‌ڤه‌رێ بوویه، كو دژی كوردستانیان هاته پیاده‌كرن و هزاران قۆربانی و شه‌هید ل دووڤ خوه هێلان. ئه‌ڤ مێنتالیته‌یا شۆڤینی و دژایه‌تیكرنا بۆهایێن مرۆڤدۆستانه‌یێن كورده‌واری بوونه بنیاتێ ژبه‌رئێكچۆنا دیوارێن حكومه‌تا ناڤندی و ڕزین و خراب بوونا وێ و هزركرن د سه‌رژنوی ئاڤاكرنا وێ ل سه‌ر هنده‌ك بۆهایێن سه‌رده‌میانه كه بگۆنجن دگه‌ل جیهانا هه‌ڤچه‌رخ و دیمۆكراتیك.
*بسپۆرێ پێداگۆگیا و سایكۆلۆژیێ / به‌شێ ده‌روونزانی / زانینگه‌ها زاخوَ
