ما به‌س ره‌ڤین!

ما به‌س ره‌ڤین!

85

ده‌یكا من دگۆت: هه‌كو تۆیێ بچویك مه‌ تۆ د ناڤ جه‌مبه‌كێن بارێ ده‌وارا دا ره‌ڤاندی، هێشتا تۆیێ پتۆشك بووی. ده‌یكێ ئه‌م د ڕه‌ڤاندین! چنكی باب د حه‌پسێ دا یێ گرتی بوو. ئه‌م چووین ب ده‌ر و كولانێن بیانیا كه‌تین. ل دویڤ گۆتنێن ره‌حمه‌تیێ چووینه‌ گونده‌كی ب دلی نه‌بوو دڕیا ژ ده‌حلێن وانێن دڕی ڤه‌كه‌ین و بخۆین. ئه‌ڤه‌یه‌، مشه‌ختیه‌، ده‌مێ مرۆڤی پشتا خۆ دا ده‌رگه‌هێ مالا خۆ و هێلا، هه‌می تشتێن پیرۆز دبینیت و خۆ سه‌را دده‌ته‌ كوشتن و شاخڕه‌ن و شه‌ڕه‌نیخێ بۆ دكه‌ت دمیننه‌ د وێرێ ڤه‌ و دگه‌ل مرۆڤی ناهێن، تشتێ د گه‌ل مرۆڤی خاترا خۆ ژ خانی دخازیت رحه‌ و نه‌فس. مه‌زن ژی دبێژن (به‌ر ل جهێ خۆ یێ بقه‌دره‌) و (هه‌كه‌ به‌ر ژ جهێ خۆ لڤی دێ گه‌له‌ك قه‌لپ ڤێكه‌ڤن)، ئێدی نه‌ مرۆڤی قه‌در دمینیت و نه‌ هه‌بوون ئان نه‌بوونا وی قیمه‌ت هه‌یه‌. ئه‌م ره‌ڤین و ره‌ڤین، یێن ره‌ڤین، هێشتا ره‌ڤا مه‌ خلاس نه‌بوویه‌ و دێ گه‌له‌ك شوینوارا ل دووڤ خۆ هێلین و گه‌له‌ك مناسبێن مشه‌ختا لسه‌ر رێیا خۆسه‌ریێ ئاڤاكه‌ین. پێر ل شكه‌فتا سوریا و دوهی ل هیرۆشیما كوردستانێ بچویكێن كوردا ب ئاگری سۆتن و ب گازا سیانیدی و خه‌رده‌لی خه‌ندقاندن و هه‌می د ده‌ریا خه‌مستانێ دا ڤه‌شارتن. عه‌ره‌ب ل ژێری و رۆژئاڤایێ مه‌نه‌، ترك ل ژووریێ مه‌نه‌ و فارس ل رۆژهه‌لاتێ مه‌نه‌. ده‌ما ڤانا بڕدكه‌ین ده‌ریا به‌ر سینگێ مه‌ دگریت. تڤیا ژ گه‌له‌ك ده‌ریا ده‌ربازبین، به‌ری هه‌میا ده‌ریا بێباوه‌ریێ د دلێ مه‌دا دچینیت سه‌ركه‌تی ژێ ده‌ربازبین. ئالانێ كوردی ب وان پێكێن بچویك و ده‌ست و تلیێن نازك و وی سینگێ ته‌ڕ كه‌ته‌ سه‌ر رێیا به‌حه‌شتێ، به‌حه‌شتا هیڤیا، به‌حه‌شتا سیراتولموسته‌قیما وێ ده‌ریا. ئه‌و به‌حه‌شتا وی دڤیا پایسكلێ لێ بهاژۆت، ئه‌و به‌حه‌شتا وی دڤیا بێ ترس لێ بكه‌ته‌ كه‌نی، بێ ترس گازیكه‌نێ (ئالانێ كوردی). به‌رێ دابێژنه‌ مه‌ رێیا به‌حه‌شتێ د پرا سیراتولموسته‌قیمێڕا ده‌ربازدبیت. سیراتولموسته‌قیم بۆ یێ گونه‌هبار ژ موی زراڤتره‌ و ژ ده‌ڤێ شیری تیژتره‌ و بۆ خودان خێرا ده‌شت و له‌یلان و به‌ڕوییه‌. ما سیراتولموسته‌قیما ئالانی قه‌ده‌را مه‌یه‌؟ سیراتولموسته‌قیما كوردا هه‌می به‌حر و پێلێن بایێ مرنێ و تیزابا سۆتنا له‌شێن مرۆڤایه‌ و مه‌ دگه‌ل ركمانه‌یه‌ و حوریا هه‌می دل كوزراندین ژیاره‌كا سه‌رفه‌راز و وه‌لاته‌كێ ئازا و گونده‌كێ ئاڤایه‌. هێشتا ئالان وه‌لێ نه‌هاتبوو بزانیت تاما (مان بۆ یێ بكێردهێنه‌) چه‌نده‌، به‌لێ به‌رێ خۆ دا رێیا هاتوباتێ و كه‌سێ چیڕۆكێن شه‌ڤێن درێژێن چلێ زڤستانێ پێ دهاتنه‌ رابارتن بۆ نه‌گۆتبوون. مه‌ گه‌له‌ك په‌له‌وانێن دگۆتنێ میرزا مه‌حه‌مه‌د د رێكا هاتوباتێ ڕا دئینان دبرن و ل ئاڤێن مه‌زن ده‌ربازدكرن و وان و جانكێن جانیله‌ ده‌ستێن خۆ د گه‌رده‌نێن ئێك دوه‌راندن. ڤێ جارێ میرزا مه‌حه‌مه‌دێ مه‌، ئالان، كه‌تبوو سه‌ر سێڕیانێ و رێیه‌ك ده‌ریا كوژه‌ك بوو و رێیه‌ك خه‌ما دبن خیڤه‌تێ ڤه‌ بوو و رێیا دی وارێ ژێ هاتی بوو، هه‌ڕۆ بۆمبه‌ لێ دبارین، نه‌ ئالان دشیا ل وێرێ خه‌ونا ببینیت و نه‌ژی دشیا پایسكله‌ك هه‌بیت و بێ ترس بهاژۆت. ئالانی، زنجیرا ده‌رگه‌هێ قه‌ڕالێ ملله‌تێن ئێكگرتی هژاند، جاره‌كا دی مرۆڤ به‌رامبه‌ری تۆخمێ كوردا شه‌رمزاركر، دنیا ژ خه‌وا پشتگوهڤه‌هاڤێتنێ هشیاركر. ده‌وله‌تا ئه‌قلی هژاند. بێخودانی كره‌ سیناریۆیه‌كا خه‌مجڤین و پێلێن ئاڤێ ڤێدكه‌تن. متایێ شكلكێشا مشه‌كر. ناڤێ خۆ ل كۆبانێ زێده‌كر و وی و ده‌فته‌را نه‌مرا ده‌ستێن خۆ د گه‌رده‌نا ئێك وه‌راندن. ل 1988ێ ئه‌م ره‌ڤین و 182 هزار قوربانی لدویڤ خۆ هێلان. ل سالا 1991ێ ئه‌م ره‌ڤین گۆڕستانێن مشه‌ختا به‌روك و به‌ته‌ن تژی كێلی كرن. رۆژهه‌لات دڕه‌ڤیت، ژ خۆ دترسیت، سه‌هما موییێ مه‌لكه‌مۆتی كه‌تیه‌ سه‌ری و خۆ ژ سه‌ری نابه‌رده‌ت و دبێژن سۆپاس بۆ خودێ ئه‌م دڕه‌ڤین! رۆژهه‌لاتێ مراندی ژ مرنێ دڕه‌ڤیت! به‌لكی ل سالا 2648ێ زایینێ پێكهاتنه‌كا ئۆریه‌نتڤالیا بهێن و مرۆڤ حوكمی لسه‌ر بده‌ت. زانا دبێژن، ژێده‌رێ پێنرۆلێ یێ ئۆرگانیكه‌ (عچوی)، ئانكو گه‌له‌ك خودان رح دمرن و دبهژن و دزڤڕنه‌ڤه‌ بۆ ماددێن خۆڕستی و ده‌ور و زه‌مان بسه‌ردا دهێن و دبنه‌ پێنرۆل. ئه‌ڤ پێنرۆله‌ ل وان درێن لڤینێن ئۆرگانیكی لێ قه‌ومین یا مشه‌یه‌، ڤێجا چێدبیت به‌رپرسێن عه‌ره‌با به‌رێ خه‌لكێ بده‌نه‌ به‌حرا مرنێ و بێژنێ دێ بزڤڕه‌ سه‌ر شولێ به‌رێ و پلان دانابیت مرۆڤا ل ڤێرێ كێمكه‌ن و بزاڤا ئۆرگانیكی یا رزاندنا له‌شا پێنرلێكه‌ن و پێنرۆلا پاشه‌ڕۆژێ مسوگه‌ركه‌ن. بۆ وان یێن وه‌كی ئالانی متایه‌كێ باشن. گه‌له‌ك جارا د نڤیسینێن ره‌سمیدا دهێن فه‌رمان یا هه‌وه‌یه‌، ئه‌رێ دێ رۆژه‌ك هێن به‌رپرسێن عه‌ره‌با بێژن: ب ناڤێ یێ ئه‌ز هه‌لبژارتیم، بڕیار یا یێ ئه‌ز هه‌لبژارتیمه‌.

کۆمێنتا تە