روودانێن بله‌ز نه‌خشه‌ و پلانان تێك دده‌ن

روودانێن بله‌ز نه‌خشه‌ و پلانان تێك دده‌ن

92

بۆ جارا ئێكێ یه‌ هوسا پێگه‌هێ كوردان د رۆژه‌ڤا سیاسیا جیهانێ دا خودان سه‌نگ و گرنگ دبت د نه‌خشه‌كێشانا پلانێن زلهێزێن جیهانێ دا بۆ قۆناغا پشتی په‌یمانا سایكس -پیكۆ(1916) ئه‌و په‌یمانا ل گۆڕه‌ی به‌رژه‌وه‌ندیێن زلهێزێن وێ ده‌مێ(بریتانیا و فره‌نسا) هاتیه‌ نه‌خشه‌ كرن و كورد بووینه‌ قۆربانیێن وێ په‌یمانێ و كوردستان ل سه‌ر چار وه‌لاتێن ژ هه‌ڤ جودا هاته‌ پارڤه‌كرن. دبێژن دیرۆك خوه‌ دووباره‌ ناكه‌ت، لێ ئه‌گه‌ر مرۆڤ هنه‌كی ل سه‌ر خوه‌ ل روودانێن ئه‌ڤرۆ یێن جیهانێ و ب تایبه‌ت یێن رۆژهه‌لاتا ناڤین مێزه‌ بكه‌ت، هه‌مان ئه‌و كاودانن یێن خوه‌ دووباره‌ دكه‌ن لێ ب ره‌نگه‌ك دن ئه‌وژی ئه‌گه‌ر ل وی ده‌می شه‌رێ زه‌لامێ نه‌خوه‌ش(ده‌وله‌تا ئوسمانی) و پارڤه‌كرنا وه‌لاتێن ل بن سیهانه‌تا ئوسمانیان و دامه‌زراندنا وه‌لاتێن نوو د ئه‌جندا وانزلهێزان دا بت، ئه‌ڤرۆ شه‌رێ داعش و گرۆپێن ئیسلاما سیاسیا توَندڕه‌و وێ قۆناغێ دووباره‌ دكه‌ن و نه‌خشێ سایكس – پیكۆی كێشای ئه‌ڤرۆ ل به‌ر بازاریه‌ و نه‌خشه‌كێ دن بۆ جیهانا پشتی داعش و ئیسلاما سیاسیا توَندڕه‌و ب رێڤه‌یه‌. د ده‌مێ سایكس-پیكۆی دا كه‌سه‌كی هزر بۆ كوردان و پێگه‌هێ كوردان نه‌دكرن و بێی كوردان نه‌خشه‌ هاته‌ كێشان لێ ئه‌ڤرۆ كاودان و ره‌وشا سیاسی-جڤاكیا كوردان هاتیه‌ گوهۆرین و د شه‌رێ دژی تیرۆر و تائیفی دا وپێنگاڤ هاڤێتن بۆ ئاڤاكرنا جڤاكه‌كێ تۆله‌رانس و مۆده‌ڕن كورد ل پێشیێ نه‌ و هه‌ره‌وه‌سا ئه‌زموونا حكومڕانیا هه‌رێما كوردستانێ بۆ جیهانێ دا دیاركرن كو ل كوردستانێ بهایێن مرۆڤی د پارستینه‌ و كوردستان بوویه‌ مێرگا پێكڤه‌ژیانێ ل رۆژهه‌لاتا ناڤین و ڤه‌ڕێژا شه‌رێ ئتنی و تایفی ل هه‌رێمێ چ باندۆرا خوه‌ ل سه‌ر سیاسه‌تا كوردستانێ نه‌هێلایه‌. ژبه‌ر ڤێ چه‌ندێ یه‌ ژی ئه‌وێن دوهی ئه‌نفال ل كوردستانێ ئه‌نجامداین و د شه‌رێ ئتنی و تایفی دا ده‌ست هه‌بووین، پشتی لێ ته‌نگاڤ بووی هه‌وارا خوه‌ ئانینه‌ كوردستانێ و بێی كو ده‌ستهه‌لاتدارێن كوردستانێ لێپێچین و تولڤه‌كرنێ ل دژی وان ئه‌نجام بده‌ت و به‌رۆڤاژی بۆ وان كره‌ ئارامگه‌هه‌كا ئه‌مین! به‌رهه‌مێ ڤێ سیاسه‌تا مرۆڤ دوستانه‌، ئه‌ڤرۆ ناڤ و بانگێن هه‌رێمێ مانشێتا هه‌موو ده‌زگه‌هێن راگه‌هاندنێ یه‌ ب تایبه‌ت ناڤێ پێشمه‌رگه‌ی كو ئه‌ڤرۆ وه‌ك تاكه‌ هێزا خوه‌راگر ل دژی هۆڤێن داعش و تیرۆرستێن ئیسلاما سیاسی دپێشیا به‌روكێن شه‌ری دا دجه‌نگت ونموونا هه‌ری نێزیك ل 28. 11. 2015 په‌رله‌مانێ بریتانیا ل بن ئاڵایێ كوردستانێ و ناڤی پێشمه‌رگه‌ی روونشتنا ئاسایی یا خوه‌ ئه‌نجامدا كو ئه‌ڤه‌ ب خوه‌ هێمایه‌كه‌ كانێ پێگه‌هێ كوردان و ناڤێ پیرۆزێ پێشمه‌رگه‌ی ل جیهانێ گه‌هشتیه‌ چ ئاست. شه‌رێ داعش و خوه‌راگریا پێشمه‌رگه‌هێ كوردستانێ و سیاسه‌تا حه‌كیمانه‌یا سه‌ركرداتیا سیاسیا كوردی، پێگه‌هێ كوردان ل سه‌ر ئاستێ ئه‌جندایێن زلهێزا وه‌ك تاكه‌ هێزا باوه‌رپێكری ل ده‌ڤه‌رێ سه‌ره‌ده‌ری ل گه‌ل دهێته‌ كرن، كره‌ دئه‌جنده‌یا زلهێزان دا. پشتی رودانێن پاریسێ(13. 11) و داخستنا باله‌فرا شه‌ركه‌را روسی ژ لایێ توركیا ڤه‌ پێگه‌هێ كوردان خۆرتر لێكر نه‌خاسمه‌ پشتی ساربوونا توركیا د شه‌رێ داعش دا ژ ترسا وێ ژ بالا بوونا پێگه‌هێ كوردان و گرنگیا ڤی پێگه‌هێ د دانانا نه‌خشێ پشتی داعشێ دا كو وه‌سا تێته‌ مه‌زه‌نده‌ كرن كو ده‌وله‌تا كوردی د ڤی نه‌خشه‌ی دا هه‌یه‌ و توركیا هایا وێ ژڤێ چه‌ندێ هه‌یه‌. ئه‌ڤێ چه‌ندێ توركیا شاشمان هشتیه‌؛ چنكو دوێ باوه‌رێ دا نه‌بوو كورد بكارن رۆله‌كی د ئه‌نجدایا زلهێزێن جیهانی دا ببینن. ب تایبه‌ت پشتی روسیا ب هه‌موو هێزا خوه‌ ڤه‌ داكه‌فتیه‌ كۆربه‌قكا كێشێن سوریێ و لێدانا وێ یا “شلم، كورم، كه‌سێ ناپارێزم” و ژبن برنا هیڤیێن توركیا د ئاڤاكرنا زۆنا ئارام دا ل باكوورێ سوریا. په‌یدا بوونا داعش و بڤێ هێز و دڕه‌نده‌یێ ل ده‌ڤه‌رێ گه‌له‌ك شرۆڤه‌كار ب دروستكریا زلهێزا بێ به‌ڤڵا جیهانێ ئه‌مریكا دزانن بۆ ژناڤبرنا نه‌خشێ سایكس-پیكۆی، دبت راستیه‌ك بۆ هه‌بت و هه‌ر ژبه‌رهندێ بت روسیا بڤێ تداره‌كا شه‌ری ته‌ڤی كێشێن سوریا بوو دا روَل د نه‌خشێ نوو یێ رۆژهه‌لاتا ناڤین دا هه‌بت. روودانێن ڤێ داویێ ب تایبه‌ت یێن پاریس و داخستنا باله‌فرا روسی ژ لایێ توركیا ڤه‌ دێ بته‌ سه‌وكه‌كا ب روونی هه‌ڤیركری بۆ تێكدانا نه‌خشێ سایكس-پیكۆی و نه‌خشێ ده‌وله‌تا كوردی ژ هناڤێن وێ سه‌وكێ یا هێدی و ل سه‌ر خوه‌ به‌ژنا خوه‌ ده‌رتێخت و نه‌حه‌زێن ڤێ ده‌وله‌تێ چ د ده‌ستان دا نه‌مایه‌ و ژبلی ب حه‌سره‌ت و حێبه‌تی لێ مێزه‌ بكه‌ن.

کۆمێنتا تە