مه كه‌لا خوه ب سایكس پیكۆ رێت.. . به‌لێ
چه‌ند سال بوو مه خوه به‌رهه‌ڤ كری بۆ رۆژا 16 گولانێ بیرهاتنا سه‌د سالیا مۆركرنا پێكهاتنا (سایكس پیكۆ) د ناڤبه‌را مه‌زنه هێزێن پشكدار د شه‌رێ جیهانیێ ئێكێ دا بۆ لێكڤه‌كرنا وه‌لاتێن سه‌ر ب ده‌وله‌تا ئوسمانی ڤه، چه‌ند هه‌یڤه‌كان به‌ری 16 گولانا 2016ێ و هه‌تا نها ژی چه‌ند چالاكی سمینار، دیبه‌یت، مێزگه‌رد هاتینه ئه‌نجامدان، پارت و زانكۆیێن كوردستانێ، كۆمه‌له و رێكخراوێن ره‌وشه‌نبیری و سڤیل و جڤاكی هه‌ر ئێكێ چالاكیه‌ك ئه‌نجام دا، نڤیسكار و ڤه‌كۆله‌ر هاتنه مه‌یدانێ و هه‌ر ئێكی ب نڤیسینه‌كێ پشكداری د ڤێ هه‌لكه‌فتێ دا كر، نیڤشكێ ڤان هه‌موو چالاكیان ئه‌و بوو (سایكس پیكۆ) و ده‌وله‌تێن كۆلۆنیالیزم یێن ل پشت وێ نه‌پاكی ل مه كر، بێی مه وه‌لاتێ مه لێكڤه كر و ئه‌م ژێرده‌ست كرین، هه‌موو ئه‌و كاره‌سات و نه‌خوشیێن ڤان سه‌د سالان ب سه‌رێ مه هاتین ژ ده‌وله‌ت سه‌رێ وان دو كه‌سایه‌تیان (مارك سایكس و جورج پیكۆ) نه، دڤێت وان نه‌خشه‌یان نه‌هێلین یێن وان كێشاین، كورت و كرمانجی مه كه‌لا خوه ب هه‌ردویان دارێت و ب وێ كه‌ل رێتنێ خه‌مێن خوه ڤه‌ره‌ڤاندن.. . به‌لێ یا مه هزر لێ نه‌كری و پرسیار ژ خوه نه‌كری و نها ژی گه‌له‌ك ب كێمی ئه‌م وێ هزرێ دكه‌ین و وێ پرسیارێ ژ خوه دكه‌ین چه‌ند مژاره‌كن، دێ ب كورتی ئاماژه ب هنده‌كان كه‌م:
* گه‌لۆ به‌ری مۆركرنا وێ پێكهاتنێ ئه‌رێ ئه‌م د سه‌ربه‌خۆ یان ژێرده‌ست بووین؟ گومان تێدا نینه وی سه‌رده‌می ئه‌م ل ژێر ده‌سته‌لاتێ دو مه‌زنه ده‌وله‌تێن رۆژهه‌لاتی ئیرانێ و ده‌وله‌تا ئوسمانی بووین، هه‌ر ئێك ژ وان ب خرابترین شێوه سه‌ره‌ده‌ری دگه‌ل مه دكر و د خاله‌كێ دا د هه‌ڤگرتی بوون كورد ژێر ده‌سته و كوله‌نه ل سنوورێن وان دژین، نه ماف هه‌نه و نه دكارن داخوازا تشته‌كی بكه‌ن، تنێ دكارن وه‌ك كوله (عه‌بد) ده‌مێ ئه‌م پێدڤی له‌شكر كێشیێ دبین پشكداریێ د شه‌ران دا بكه‌ن و خوه بده‌نه كوشتن. چما ئه‌ڤ سه‌روبه‌ره؟ تنێ ئه‌ز د به‌رسڤێ دا دبێژم: چه‌ند ده‌وروبه‌ر خه‌تابار بن ئه‌م پتر خه‌تابار و گونه‌هبارین ژ وی سه‌روبه‌ری.. . !! ئانكو نه (سایكس پیكۆ) سنوورێن كوردستانا سه‌ربخوه هه‌لوه‌شاندینه و ل سه‌ر چه‌ند ده‌وله‌تێن دیتر دابه‌ش كرینه، به‌لكی ل دووڤ وێ پێكهاتنێ دڤیا چه‌ند وه‌لاتێن داگیركری ده‌مێ داگیر دكه‌ن سه‌ر ژنوو دابه‌ش بكه‌نه‌ڤه، ڤێ دابه‌شكرنێ ژی نه تنێ ژ كوردستانێ به‌لكی ژ چه‌ندین وه‌لات و ملله‌تێن دی ژی گرتیه.
* پرسیارا دی ئه‌رێ ئه‌و پێكهاتنه هاته بجهئینان یان نه.. . ؟ ئه‌و سنوورێن نها د ناڤ پارچه‌یێن كوردستانێ دا هه‌ین سنوورێن (سایكس پیكۆ) نه یان نه.. . ؟ بێ گومان نه، سنوورێ نهایێ باكوور و باشوورێ كوردستانێ ل دووڤ خیچا برۆكسل ل سالا 1925ێ هاتیه كێشان، سنوورێ ناڤبه‌را رۆژهه‌لات و باكوور و رۆژهه‌لات و باشوورێ كوردستانێ به‌ری پێكهاتنا سایكس پیكۆی هاتینه نه‌خشاندن و ڤان سالان ژی پێكهاتنێن نوو ل سه‌ر وان سنووران هاتینه‌كرن، ب هه‌مان شێوه سنوورێن ناڤبه‌را باكوور و رۆژئاڤایێ كوردستانێ. ئه‌گه‌ر ل دووڤ پێكهاتنێ بایه باشوورێ كوردستانێ دا به‌ر ده‌وله‌تا فره‌نسا كه‌ڤیت وی ده‌می و باشوور و رۆژئاڤا و پشكه‌ك ژ باكوورێ كوردستانێ دا د هه‌ڤگرتی بن ل ژێر ده‌سته‌لاتێ فره‌نسی كو حوكمداری ل سووریێ دكر، ده‌مێ فره‌نسا ژ ده‌ڤه‌رێ ده‌ردكه‌ت چ ئه‌ڤ سێ پارچه‌یه وه‌ك ده‌سته‌لاته‌ك سه‌ربخوه مابانه یان ل ژێر ده‌سته‌لاتا سووریێ بانه ئه‌ز دبێژم دا كورد پتر مفادار بن چ نه‌بیت ل شوینا چار پارچه‌یێن نها دا دو یان سێ پارچه بن.
* پێكهاتنا (سایكس پیكۆ) نه‌هاته بجهئینان، به‌لێ چما د بجه نه‌ئینانا وێ دا ژی كورد زیان ڤێكه‌تیێن ئێكێ بوون.. . !! ژ ژێرده‌ستیا دو ده‌وله‌تان بوونه ژێرده‌سته‌یێن چار ده‌وله‌تان.. . !!! ژ هینگێ وه‌ره كورد بۆچی مانه ژێر ده‌ست، د ده‌مه‌كی دا هه‌موو وه‌لاتێن پشتی شه‌رێ جیهانیێ ئێكێ هاتینه داگیركرن رزگار بوون و بوونه خوه‌دی ده‌وله‌تێن سه‌ربخوه.. . ؟؟ هه‌ردو ده‌وله‌تێن بریتانیا و فره‌نسا یێن ل پشت (سایكس پیكۆ) ژ ده‌ڤه‌رێ ده‌ركه‌تن و كورد مان ژێرده‌ستێن داگیركریێن وان.. . !!! د ده‌مه‌كی دا كورد به‌ری وان ده‌وله‌تان و ل 19 چریا دویێ 1918ێ ب په‌سه‌ند و پشته‌ڤانیا له‌شكرێ داگیركه‌رێ بریتانی ل عیراقی بوونه خوه‌دی ده‌سته‌لاتداریا سه‌ربخوه‌یا خوه ل سلێمانیێ ب حوكمداریا شێخ مه‌حموودێ به‌رزنجی، ئانكو به‌ری دامه‌زراندنا ده‌وله‌تا مه‌لكیا عیراقێ ل ته‌باخا 1921ێ ب نێزیكی سێ سالان ده‌لیڤا حوكمداریا سه‌ربخوه‌یێ بۆ كوردان هه‌ل كه‌ت، لێ كوردان ده‌لیڤه ژ ده‌ست دا و به‌ر ب ده‌وله‌تا نوو دامه‌زراندیا عیراقێ چوون. چه‌ندین به‌لگه‌یێن دیتر هه‌نه كوردان رۆله‌ك گرنگ د دامه‌زراندنا هه‌ر دو ده‌وله‌تێن سووریێ و عیراقێ و راگرتن و پاراستان وان دا گێرا، رۆلێ كوردان د شۆرشا مسته‌فا كه‌مال ئه‌تاتۆركی و دامه‌زراندنا كۆمارا توركیا دا كێمتر نه‌بوویه ژ رۆلێ وان ل عیراقێ و سووریێ، به‌لێ ل هه‌رسێ وه‌لاتان كورد مانه ژێرده‌ست و بێ باهر ژ كێمترین مافێن خوه. پرسیار دهێته‌پێش ئه‌رێ ئه‌ڤه ژی گونه‌ها (سایكس پیكۆ) یه یان گونه‌ها مه یه؟
* د ئه‌نجام دا ئه‌ز دبێژم كورد نه قوربانیێن پێكهاتنا (سایكس پیكۆ) نه، به‌لكی قوربانیێن سه‌ره‌ده‌ری و كریارێن خوه‌نه چ دگه‌ل خوه بیت یان دگه‌ل جیران و داگیركه‌رێن خوه بیت، نها ژی هنده‌ك ژ وان سه‌ره‌ده‌ری و كریاران د میشكێ گه‌له‌ك ژ مرۆڤێ كورد دا ماینه و پێدڤی بوو د بیرهاتنا مۆركرنا پێكهاتنا (سایكس پیكۆ) دا مه ڤه‌كۆلین ل دووڤ ڤان مژاران كربان، نه هه‌موو كاره‌ساتێن ب سه‌رێ كوردان هاتینه مه هاڤێتبانه سه‌ر پاتكا (سایكس پیكۆ)یێ.
مانشێت: كورد نه قوربانیێن پێكهاتنا (سایكس پیكۆ) نه، به‌لكی قوربانیێن سه‌ره‌ده‌ری و كریارێن خوه‌نه
مانشێت: به‌ری دامه‌زراندنا ده‌وله‌تا مه‌لكیا عیراقێ ب سێ سالان ده‌لیڤا حوكمداریا سه‌ربخوه‌یێ بۆ كوردان هه‌ل كه‌ت، لێ ئه‌و ده‌لیڤه ژ ده‌ست دا
