نامه‌یه‌كا ڤه‌كرى بۆ جهێن په‌یوه‌ندیدار
من دڤیا دگه‌رمه‌گه‌رما ده‌مێ پیسبوونا بازارێ زاخۆ دا ڤى بابه‌تى ب رێكا رۆوژنامێ و ژبۆ به‌رژه‌وه‌ندیا گشتى باس بكه‌م، لێ ژبه‌ر بێهنڤه‌دانێن جه‌ژنێ و تا ئه‌ڤرۆ گیرۆ بوویه. به‌رى جه‌ژنێ ب حه‌فتیه‌كێ، ژ ئه‌گه‌رێ نه‌دانا پارێن كۆمپانیا راكرن و پاقژكرنا گلێشێ ل زاخۆ، ب تنێ چه‌ند كولانه‌كێن بازارێ زاخۆ پیس ببون.
پاشان ب شێوه‌یه‌كێ توند و مه‌زن ب رێكا راگه‌هاندنێ و ب تایبه‌ت فه‌یسبوكێ، ئه‌ڤـ بابه‌ته ببوو جهێ ده‌نگ و باس و ئه‌كاوێنتێن كه‌س و پۆستێن هه‌موو په‌یج و خه‌لكێ پارێزگه‌هێ نه‌خاسمه یێ زاخۆكا ده‌لال ڤه!
ب كورتى هه‌ر رۆژا پاشتر، رۆژا خودبه خه‌لكێ زاخۆ پارێزگار كێشا زاخۆ، ب مه‌ره‌ما چاره‌كرنا ڤى دیمه‌نێ نه‌شارستانى و كرێت، و بابه‌ت گه‌له‌ك ب گرنگ و مه‌زن زانى و هاته چاره‌كرن.
سروشتێ ده‌ڤه‌را ئامێدیێ جودایه ژ هه‌ر ده‌ڤه‌رێن دیتر، ئانكو كۆمه‌لگه‌ه و باژێروكێن جودا و ژێك دوور، پێسبوونا ئامێدیێ، واته پیسبوونا هه‌موو ده‌ڤه‌را ئامێدیێ یه.
ئه‌ڤه چه‌ندین ساله، گلێشێ ده‌ڤه‌رێ دهێته كۆمكرن ژلایێ باژێرڤانیێن ده‌ڤه‌رێ ڤه، بۆ جهێ هه‌ر ئێك، ده‌ستپێكا دێره‌لوكێ و كۆمه‌لگه‌ها كوانێ و ئێنشكێ، و ژ ئه‌نجامێ سۆتنا وى گلێشى دووكێله‌كا پیس و ژه‌هراوى ژێ ده‌ردكه‌ڤیت، و هنده‌ك وه‌لاتى گێژ دبن و زه‌ر و زیانه‌كا مه‌زنا ساخله‌میێ دگه‌هیتێ.
جهێ ئاماژه پێكرنێ یه، ل گۆر قانوونا ساخله‌میا گشتى (قانون الصحه العامه) یا هژمار 89 یاسالا 1981ێ، و ل گۆر به‌ندێ (3) ب تایبه‌ت برگا(6-10) دبێژیت، پێدڤى یه هه‌موو لایه‌نێن په‌یوه‌ندیدار، ژینگه‌هه‌كا پاقژ و ساخله‌م ژلایێ مێشكى و جه‌سته‌یى و جڤاكى ڤه بۆ وه‌لاتى په‌یدا بكه‌ن، دوور ژ هه‌ر ئێشه‌كێ و نه‌خۆشیه‌كێ.
هه‌روه‌سا گه‌له‌ك جاران ده‌مێ گلێشێ ڤان جهان ل ده‌ڤه‌رێ دهێته كۆمكرن و سۆتن، دبیته ئه‌گه‌رێ سۆتنا دارستانێ، هه‌ر كه‌سێ باوه‌ر نه‌كه‌ت، دشێت پرسیارا رێڤه‌به‌ریێن به‌ره‌ڤانیا باژێرى بكه‌ت ل هه‌موو ده‌ڤه‌رێ، ئه‌و دیده‌ڤانن ل سه‌ر ڤان روودانێن سۆتنا دارستنانێ ژ ئه‌نجامێ سۆتنا وى گلێشى.
چ پێ نه‌ڤێت ئه‌ڤه ژى تاوانه، ل گۆر قانوونا پاراستنا دارستانێ ل كوردستانێ یا هژماره (10) یا سالا 2012ێ، ئه‌وا جهێ پرسیارێ یه كێ سۆت؟كى به‌رپرسه؟ كى دێ قه‌ره‌بوویا وى خه‌لكى كه‌ت ئه‌وێ دارو بار و ره‌زێ وان د ناڤـ وێ دارستانێ دا سۆتى؟ یان كى دێ قه‌ره‌بوویا دارستانا حكوومه‌تێ كه‌ت؟ كى دێ قه‌ره‌بوویا وێ زه‌ره‌ر و زیانا ب ساخله‌میا خه‌لكى كه‌فتى كه‌ت؟
ئه‌ڤرۆ ژى خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ زیانه‌كا مه‌زنا ساخله‌مى و ژینگه‌هى پێ دكه‌ڤیت، و ژلایێ كارگێرى ڤه ژى، چه‌ندین جاران خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ، داخواز ژ باژێرڤانى و رێڤه‌به‌رێن ناوچه‌یێن خوه كریه، كو ئێدى گلێش نه‌هێته كۆمكرن ل وان جهان و بهێته سۆتن. هه‌رچه‌نده ل رێككه‌فتى 17/5/2015ێ، باژێرڤانیا دێره‌لوكێ، و ب ئارمانجا پاراستنا ساخله‌میا خه‌لكێ ده‌ڤه‌رێ ژ سۆتنا وى گلێشى، بریاردایه كو حه‌فتیێ جاره‌كێ وى گلێشى بن ئاخ بكه‌ن. ئه‌وا جهێ پرسیارێ، ئایا تا نها ژى ب دروستى كار بۆ وێ بریارێ دهێته‌كرن؟ ئایا ئه‌و چاره‌سه‌ریه‌كا گونجا و بنه‌ره‌ته؟ ئایا بن ئاخكرنا گلێشى زه‌ره‌ر و زیانیێن خوه نینن؟
لێ مخابن وان لایه‌نێن حكوومى یێن په‌یوه‌ندیدار، هه‌ست ب به‌رپرسیارێ ناكه‌ن، و هه‌رده‌م ب كارێ كۆمكرن و سۆتنا گلێشى رادبن، كو بووینه ئه‌گه‌ر ئێش ژێ په‌یدا ببن، و وان هه‌ر سێ جهان ژینه‌گه‌ها ده‌ڤه‌رێ ب ئێكجارى تێكدایه و پیس كریه، پێگرى ب مه‌رجێن قانوونى ناكه‌ن و ژینگه‌هێ ناپارێزن و كه‌ش و هه‌وایه‌كێ نه ساخله‌م په‌یدا كریه. بۆ زانین به‌رى نێزیكى 10 سالان وه‌لاتیه‌كێ ئاكنجیێ ناوچا دێره‌لوكێ، كو ژلایێ مێشكى ڤه نه‌یێ دروست بوو، د ناڤـ سۆتنا وى گلێشی دا گیانێ خوه ژده‌ست دابوو!
ب تنێ یا مایى بێژم، مخابن ل مه‌زنترین قه‌زا ل كوردستانێ، تا نها یا بێ كارگه‌ها ڤاڤارتنا گلێشى یه، ئه‌ڤه د ده‌مه‌كێ دایه كو هه‌لبه‌ت گلێشێ ده‌ڤه‌رێ گه‌له‌كه و ل ئاكرێ و زاخۆ، به‌رى نێزیكى(7-8)هه‌یڤان، كارگه‌ها ڤاڤارتنا گلێشى هاتیه دانان، هه‌روه‌سا ل گه‌له‌ك قه‌زایێن دیتر، و ب تنێ ده‌ڤه‌را ئامێدیێ، بۆ كار و خوزمه‌تگوزاریان ب گشتى ل داویێ یه!
له‌و نها پێدڤى یه، لیژنا ساخله‌میێ ل ئه‌نجوومه‌نێ پارێزگه‌ها دهوكێ، ب رژدى ل سه‌ر ڤى بابه‌تى براوه‌ستن و دووڤچوونێ بكه‌ن و چاره‌بكه‌ن، چونكى ب كێماتى ئه‌ڤه نێزیكى چار ساله، به‌حسێ دانانا كارگه‌ها ڤاڤارتنا گڵیشى دهێته‌كرن ل باژێركێ قه‌دشێ، و ژكارێن فه‌ر و پێدڤیه.
