(ئه‌ڤرۆ) و شاشى د به‌لاڤكرنا وێنه‌یان دا
وسه‌ده‌ق تۆڤى
بێگومان به‌لاڤكرنا وێنه‌یێن فوتوگرافى دگه‌ل هه‌ر نڤیسین یان ڤه‌كۆلین یان كاره‌كێ رۆژنامه‌ڤانی گرنگیه‌كا تایبه‌ت هه‌یه، وێنه و نه‌خشه و به‌لگه‌نامه هێزه‌كا مه‌زنتر دده‌نه نڤیسینێ و راستیا وێ بۆ خوانده‌ڤانى دسه‌لمینن، وێنه نه تنێ راستیێ بۆ خوانده‌ڤانى دیار دكه‌ن به‌لكى وى دبه‌نه د ناڤ مژارێ دا و ب دیتنا وێنه‌یان پتر مژارا نڤیسینێ جهێ خوه د هزرا خوانده‌ڤانی دا دكه‌ت، ئه‌و ژى ئه‌گه‌ر وێنه دجه و ده‌مێ خوه دا هاته بكارئینان و ب دروستى ده‌ربرین ژ مژارا نڤیسینێ كر.
به‌لێ ئه‌گه‌ر وێنه‌ى په‌یوه‌ندى ب مژارا نڤیسینێ ڤه نه‌بیت و ده‌ربرینێ ژ وێ نه‌كه‌ت و تنێ بۆ ڤه‌گرتنا جهى یان رازیكرنا خوانده‌ڤاى بیت، وى ده‌مى وێنه‌ى نه ئه‌و گرنگی دمینیت و نه هێزێ دده‌ته نڤیسینێ و نه‌ژى راستییا وێ دسه‌لمینیت، نه تنێ نڤیسینێ ب نڤیسكارڤه و ئه‌و جهێ نڤیسین ژى تێدا به‌لاڤ بووى دێ ب لاواز ده‌رێخیت و دێ باوه‌ریا خوانده‌ڤاى ب نڤیسینێن نڤیسكارى و كۆڤار یان رۆژنامه‌یا تێدا به‌لاڤ بووى لاواز بیت و به‌رده‌وامیا ڤان ره‌نگه شاشیان ئه‌و سازییا رۆژنامه‌ڤانى دێ پشكه‌ك ژ خوانده‌ڤایێ خوه ژ ده‌ست ده‌ت.
داكو مژار درێژ نه‌بیت ب كورتى و له‌ز په‌یاما خوه بگه‌هینمه وێ رۆژنامه‌یا ئه‌ز خوه ب پشكه‌ك ژ وێ دبینم كو رۆژنامه‌یا (ئه‌ڤرۆ)یه، دێ بێژم ئه‌ڤ ره‌نگه شاشییه د زۆربه‌یا رۆژنامه و كۆڤاران دا روو داینه، لێ دڤێت هندى د شیان دا بیت خوه ژ دوباره‌بوونا ڤێ چه‌ندێ دووربگرن هه‌تا ب یه‌كجارى ژێ دوور دكه‌ڤیت. به‌رپرسییا به‌لاڤكرنا وێنه‌یان ب شاشى و خه‌له‌تیڤه یان نه د جهێ پێویست دا دكه‌ڤیته سه‌ر ملێن ته‌بایى ستافێ رۆژنامێ، ژ به‌رپرس و دیزاینه‌رێ به‌رپه‌رى یان باده‌كێ و به‌رپرسێ ئه‌رشێفى هه‌تا دگه‌هیته ده‌سته‌كا نڤیسكاریێ سكرتێر و جێگر و سه‌رنڤیسكارێن كۆڤارێ یان رۆژنامێ.
دێ هێمه رۆژناما (ئه‌ڤرۆ) كو پتر ژ هه‌ر رۆژنامه‌كا دیتر رۆژانه ئه‌ز دخوینم و بۆ دنڤیسم، له‌وما ژى دبیت ژ گه‌له‌ك خه‌لكێ دیتر پتر تێبینیا شاشى و خه‌له‌تیێن وێ بكه‌م، هنده‌ك جاران ژى من جێگرێ سه‌رنڤیسكارى ژێ ئاگادار كرییه، شاشیێن رۆژنامه دكه‌ڤیتێ پرانییا جاران د به‌لاڤكرنا وێنه‌یان دایه، ئه‌ڤه ئه‌نجامێ نه هووربینیكرن و نه نیاسینا وێنه‌یانه ژ ئالیێ كه‌سێ بریارێ ل سه‌ر به‌لاڤكرنا وێنه‌ى دده‌ت، ئه‌ڤه ژى د سه‌رده‌مێ ته‌كنه‌لوجیا ئه‌لكترونی دا نه كاره‌ك سه‌خت و دژواره، تو د كارى ب كلیكه‌كێ ب ده‌هان وێنه‌یان بۆ كه‌سه‌كى یان روودانه‌كێ ده‌ست خوه بێخى بێى تووشى شاشیێ ببی.
د دو نڤیسینێن ڤێ داویێ ل سه‌ر به‌رپه‌رێن (ئه‌ڤرۆ) هاتینه به‌لاڤكرن یه‌ك ژ وان نڤیسینا من ب خوه‌یه، شاشى د به‌لاڤكرنا وێنه‌یێن فوتوگرافی دا لێ شاشییه‌كا به‌رچاڤ كو مرۆڤ نكاریت خوه لێ بێ ده‌نگ بكه‌ت رووداینه، د به‌رپه‌رێ چارێ هژمارا 1964 رۆژا 4/10/2016ێدا راپۆرته‌ك ل ژێرناڤێ جوهى پتر ژ 200 سالان ل كوردستانێ ژیاینه ژ به‌رهه‌ڤكرنا رۆژنامه‌ڤان ئه‌میر ئه‌ترووشى هاتییه به‌لاڤكرن، ل به‌راهیێ دێ بێژم نه پتر ژ دوسه‌د سالان به‌لكى پتر ژ دو هزار سالان جوهى ل كوردستانێ ژیاینه و هاتنا وان بۆ كوردستانێ به‌رى زایینی یه ب چه‌ند سه‌د ساله‌كان، لێ مه‌ره‌ما من نه مژارا دیرۆكی یه به‌لكى مه‌ره‌ما من ئه‌و دو وێنه‌یێن فوتوگرافینه یێن ل بنێ به‌رپه‌رى هاتین، چ پێ نه‌ڤێت به‌لاڤكرنا وان دو وێنه‌یان مه‌ره‌م پێ ئه‌وه كو ئه‌و وێنه‌یێن جوهیێن كوردستانێ نه، لێ د راستی دا وان دو وێنه‌یان نه ژ نێزیك نه ژ دوور چ په‌یوه‌ندى ب جوهیان ڤه نینه، وێنه‌یێ ئێكێ ده‌ستێ راستێ شێخ قادرێ حه‌فیده (1895- 1967)برایێ شێخ مه‌حموودێ نه‌مره و ده‌ستێ چه‌پێ هه‌ڤژینا وى حه‌پسه‌خانا نه‌قیبه (1891- 12/4/1953)ه، د مێژووا هه‌ڤچه‌رخا كوردستانێ دا هه‌ردو د به‌رنیاسن، هندیكه وێنه‌یێ دویێ یه ژ راپێچا وان دیاره هنده‌ك ژ خه‌لكێ سلێمانیێ نه و دوور نابینم یێ هه‌مان سه‌رده‌مێ وێنه‌یێ ئێكێ بن، هه‌ردو وێنه‌یان ب ئینگلیزى تشته‌ك ل سه‌ر هاتیه نڤیسین، ئه‌ز نه‌شیام بخوینم، به‌لێ گرنگ ئه‌وه هه‌ردو وێنه‌یان چ په‌یوه‌ندى ب جوهییان ڤه نینه.
شاشییا دویێ پشتى وێ ب پێنج رۆژان دگه‌ل پشكا دویێ ژ نڤیسینا من (شه‌شێ چریا ئێكێ زڤرینا بارزانى ژ ئێكه‌تییا سوڤیێتى) د هژمارا 1967ێ رۆژا 9/10/2016ێدا هاتیه‌كرن، تێدا وێنه‌یه‌كێ بارزانى هاتیه به‌لاڤكرن و ل سه‌ر هاتیه نڤیسین (گه‌هشتنا بارزانى نه‌مر بۆ عیراقێ)، راسته وێنه یێ بارزانى یه، لێ نه یێ ده‌مێ گه‌هشتنا وى یه، به‌لكى یێ پشتى وێ روودانێ یه ب هه‌شت سالان بارزانى ل 6 چریا ئێكێ 1958ێ زڤریه‌ڤه عیراقێ و ل به‌غدا پێشوازى لێ هاتیه‌كرن، به‌لێ وێنه‌یێ به‌لاڤكرى یێ رۆژا 28 چریا ئێكێ 1966ێ یه ده‌مێ سه‌رۆك كۆمارێ عیراقێ عه‌بدولره‌حمان عارفى ل جهه‌كێ ناڤبه‌را (به‌رزێوه – دیانا) سه‌ره‌دانا بارزانى كرى. ل داویێ هیڤیدارم رۆژنامه ب دله‌كێ مه‌زن ڤان تێبینیان وه‌رگریت و ئه‌ڤ شاشیه نه‌مینن.
