حوكمه‌تا ل كێشێن خوه نه‌بان
سه‌ربۆرێن حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ تێرا هندێده دكه‌ت كو بێی زیانه‌كا مه‌زن ژ هه‌ر ئاریش و گرفتێن ڕوو ب ڕوویێ وێ ببن، ده‌رباز ببیت. هه‌لبه‌ت ئه‌گه‌ر حه‌زا چاره‌سه‌ركرنێ ل جه‌م هه‌بیت.
كێش و گرفتێن حوكمه‌تا هه‌رێمێ چ گوهۆرینێن مه‌زن ب سه‌ردا نه‌هاتینه ژبلێ گوهۆرینێن جڤاكی و خوه‌سته‌كێن وی كو ئه‌ڤه ژی پرۆسه‌كا سروشتیه، ئانكو هوكمه‌تا هه‌رێمێ چه‌مبه‌ر كریه ب داگیركه‌رێن كوردستانێ و هندی ژ وان بهێت ناهێلن سه‌رێ حوكمه‌تێ ته‌نا ببیت، ب ڕه‌نگه‌ك دن هه‌موو كێش و ئاریشێن ڕوو ب ڕووی هه‌رێما كوردستانێ دبن ژبن كۆلاڤێ وان ده‌ر دكه‌ڤن یان ژی ب زووخاندنا وانن سه‌رهلددن. لێ ل ڤێره پرسیاره‌ك دهێته شكه‌فێ: ئه‌رێ كه‌نگی داگیركه‌ران چارا وه‌لاتێن داگیركری ڤیایه؟!
د ڤان سالێن بۆرین ژ ته‌مه‌نێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ دیار دبیت كو حوكمه‌تێ ب زانستی و دوور ژ كێش و بێشێن د نابه‌ینا پارت و لایه‌نێن سیاسی دا سه‌ره ده‌ری نه‌كریه به‌لكو پشكه‌كه بوویه ژ وان كێشه‌یان بوویه‌ن دلا ململانێ یا سیاسیا ناڤخوه‌یی و نه‌كاریه ببیته حوكمه‌ته‌كا نیشتمانی كو به‌رژه‌وه‌ندیێن بلندێن نیشتمانی و وه‌لاتیێن هه‌رێمێ بپارێزیت ب ڤی ڕه‌نگی وه‌لاتی هه‌ست نه‌كریه‌ن حوكمه‌ت پارێزڤانیێ ژ به‌رژه‌وه‌ندیێن وی دكه‌ت. هه‌ر ئه‌ڤه‌یه سه‌ده‌مێ كه‌له‌كه بوونا ئاریشێن حوكمه‌تێ و نه‌رازیبوون و گازندێن خه‌لكی بگه‌هته ناڤ پرانیه مالان ل كوردستانێ. گه‌ره‌كه خوه‌سته‌ك و به‌رژه‌وه‌ندیێن وه‌لاتیان ل به‌رچاڤ بهێته وه‌رگرتن، چنكو بۆ وه‌لاتی كێشێن نابه‌ینا لایه‌نێن سیاسی دگرنگ نینن یا گرنگ ل جه‌م وه‌لاتیان چاره‌سه‌ر كرنا ئاریشێن ویه ئوون چاره‌سه‌رنه‌بوونا كێشێن وی، ئه‌وی ئۆتۆماتیك دكه‌ته ئۆپۆززسۆینا بێده‌نگ و هه‌رده‌ما ئۆپۆزسیۆنا بێده‌نگ ئێدی شیانا خوه ل به‌ر گرتنا وان ئاریشه‌یان نه‌ما، نه‌چاره بۆ خوه ل شوونگره‌كی (ئه‌لته‌رناتف) ب گه‌رهت و هێدی هێدی خوه تێك دخه و نمووه د مشه‌نه: سۆڤیه‌تا به‌رێ، ته‌ڤایا وه‌لاتێن ئه‌ئورۆپا ڕۆژهه‌لات و ئه‌زموونا هه‌ری نێزیك بهارا ئه‌ره‌بی.
ژ ئه‌نجامێ ڤێ بێخه‌میا حوكمه‌تا هه‌رێمێ كو ب هه‌موو پیڤه‌ران شكه‌ستن د هه‌ر بیاڤه‌كی دا ئانیه و چاره‌سه‌رنه‌كرنا ڤان هه‌موو كێشێن وه‌لاتیێن هه‌رێمێ ژبه‌ر دنالن، مه‌ترسیا دوباره‌بوونا وان ئه‌زموونێن ته‌هلێن وه‌لاتێن مه ل سه‌ری دیار كرین.
كێشێنن وه‌لاتیێن هه‌رێمێ گه‌له‌كن و حوكمه‌تێ چ پلانێن ته‌كۆز كو ببیته جهێ باوه‌ریا وه‌لاتیان نینن یانژی هێشتا نه‌هاتینه ڕاگه‌هاندن و ته‌ڤ سۆزێن (مووچه نه‌مینیت نووچه) هه‌موو خرش ده‌ركه‌فتن.
ئه‌ڤرۆ سه‌ركرداتیا سیاسیا كوردستانێ برایه‌ره‌كا نه‌ته‌وی و نیشتمانی دایه ئه‌و ژی ڕیفراندۆم و پرسا سه‌ربه‌خۆیا كوردستانێ یه. بۆ سه‌ركه‌فتنا ڤی پرۆژێ نه‌ته‌وی و نیشتمانی فه‌ره حوكمه‌تا هه‌رێمێ ل خوه مكۆر بهێت و ژ چلخانا پشته‌گوهكرنا كێش و گرتێن وه‌لاتیان هشیار ببیت و ل گۆره‌ی ده‌رفه‌تێن هه‌یین كو نه دكێمن، چاره‌سه‌ریا وان بكه‌ت و یان هه‌ر چ نه‌بیت، بزاڤێن رژد بكه‌ت بۆ چاره‌سه‌ر كرنێ؛ دا باوه‌ری بۆ وه‌لاتیان دروست ببیت و پشته‌ڤانیێ ل ڤی پرۆژه‌ی بكه‌ن. ڕازی كرنا وه‌لاتیان بۆ پشته‌ڤانیا پرۆسه‌سا ڕیفراندۆمێ و سه‌ربه‌خۆیا كوردستانێ گه‌له‌كا گرنگه و نابیت بهێته پشته‌گوه كرن چنكو به‌ره‌یێ دژی ڕیفراندۆمێ یێ ڕێكخستیه و چه‌كه‌كێ ئاریشێن وه‌لاتیان دده‌ستدایه و ژبلی درێژ بوونا ماوێ قه‌یرانا ئابووروو دارایی. ژ بلی نه ئێكگرتیا به‌ره‌یێ ناڤخوه‌یی، گه‌فێن داگیركه‌رێن كوردستانێ ژبۆ پاشگه‌زبوونێ ژ ڤی پرۆژێ نه‌ته‌وی و نیشتمانی.
مخابن هه‌تا نوكه حوكمه‌تێ چ گرۆڤێن باوه‌رپێكری نه‌داینه ده‌ست كو وه‌لاتی پشتراست ببیت دێ كێشێن وی ئێنه چاره‌سه‌ركرن دا ب باوه‌ریه‌كا كوردانه به‌رسینگێ هه‌ر كریاره‌كا ژ ئه‌نجامێ ڕیفراندۆمێ په‌یدا دبیت ژ لایێ داگیركه‌رێن كوردستانێ ڤه.
یا ژ هه‌موو ب كۆڤانتر ئه‌وه ل به‌رڤ چاڤێن حوكمه‌تێ بازرگانێن چلێس و بێ ڕه‌وشتێن كوردستانێ گۆتگۆتكێن ب ترس به‌لاڤ دكه‌ن كو پرسا ڕیفراندۆمێ وێ ئه‌مبارگۆیا ئابووری ب خوه ڕا ئینیت و بهایێ هه‌ر تشتی گران كریه و بارگرانیه‌كا دن ل وه‌لاتی زێده كریه. به‌رامبه‌ری ڤێ بێ ڕه‌وشتیێ حوكمه‌ت یا بێده‌نگه. پشتدانا حوكمه‌تێ بۆ خوه‌سته‌كێن وه‌لاتیان مه‌ترسیێ ل سه‌ر پرۆژێ ڕیفراندۆمێ دروست دكه‌ت، زێده‌باری به‌ره‌یێ دژی ڕیفراندۆمێ بهێز دكه‌ڤیت و مه‌ترسیێ ل سه‌ر سه‌ركه‌فتنا ڕیفراندۆمێ په‌یدا دكه‌ت و دڤێت ژبیر نه‌كه‌ین كو ل گه‌له‌ك وه‌لاتان ژ كه‌ربێن حوكه‌متێ دا ب ده‌نگێ نا ده‌نگادنه و پرۆژێ سه‌ربه‌خۆیێ شكه‌ست پێ ئینایه سكۆتلاند باشترین نموونه‌یه.
