ئحسان ئامێدی
هنده‌ك دبێژن سیسته‌مێ دیمۆكراتی سیسته‌مه‌ك خرابه، چونكی نه دووره هنده‌كێن نه هه‌ژی ب رێیا كارلێكیه‌كا جڤاكی پێگه‌یه‌كێ گرنگ ب ده‌ستڤه بینن، لێ ل هه‌مان ده‌م دا هه‌می سیسته‌مێن دی ژوی خراپترن. ئانكو باشێ هه‌میانه.
سیسته‌مێ دیمۆكراتی پتر ژ هه‌میێن دیتر ده‌ربرینێ ژ ئیرادا ملله‌تی دكه‌ت، ژ به‌ر هندێ یێ باوه‌ریێ ب ڤی سیسته‌می دئینیت و بانگێ بۆ دكه‌ت دڤێت باوه‌ری ب ده‌ستهه‌لاتا گه‌لی بینیت و ئاشتیانه ده‌ستهه‌لاتێ ده‌ست ب ده‌ست بكه‌ت.
ده‌وله‌ته‌كێ كو كلتۆرێ دیمۆكراتیه‌تێ لێ نه‌بیت هه‌بوونا هنده‌ك بنه‌مایێن دیمۆكراتیه‌تێ وه‌كو فره‌سیاسی و ئازادیا راده‌ربرینێ تێرا هندێ ناكه‌ت كو دیمۆكراتیه‌ت ب ساناهی جێگیربیت، سه‌ر هندێ را دڤێت ده‌ستپێبكه‌ن دا فێربن و ره‌وشه‌نبیربن و باشتر بكاربینن.
دیاره ل ده‌وله‌تێن رۆژهه‌لاتا ناڤین ژبلی ئسرائیلێ و توركیا هه‌تا راده‌كی، سیسته‌مێن حوكمرانیێ دیمۆكراتی نینن، و هه‌رێما كوردستانێ و پاشی ئیراق ده‌ستپێشخه‌ر بووینه بكارئینانا ڤێ پرۆسا دیمۆكراسی، لێ ل هه‌ردو سه‌ربۆران ژ به‌ر ده‌ستودارێ سیاسی و جڤاكی و ئاسایشێ پشتی هه‌ر پرۆسه‌كا هه‌لبژارتنان، داكو ئاژاوه و گرژی و نه‌سه‌قامگیری چێنه‌بیت لایه‌نێن سیاسی یێن پشكدار یێن سه‌ركه‌فتی و یێن نه‌سه‌ركه‌فتی رێكه‌فتنێن پێكهاتنێ كرینه بۆ پێكئینانا حوكمه‌ته‌كا پێكهاتنا هه‌ڤپشكی.
سیسته‌مێ دیمۆكراتی ماف و ئازادیێن تاك و پێكهاتێن جڤاكی و لایه‌نێن سیاسی دابین دكه‌ت، و چالاكیێن ئۆپۆزسیۆنێ مسۆگه‌ردكه‌ت، ژبه‌ر هندێ د ڤی سیسته‌می دا مه‌ترسی ل سه‌ر یێ نه‌سه‌ركه‌فتی و ئۆپۆزسیۆنێ نینه، لێ كلتوورێ تاكره‌ویێ و پشتقراندنێ ل ده‌ڤه‌رێ وه‌كریه هه‌رده‌می یێ ل ده‌رڤه‌ی ده‌ستهه‌لاتێ بترسیت بهێته دۆرپێچكرن و په‌رچقاندن، هه‌روه‌كو یێ ل ده‌ستهه‌لاتێ ژی بترسیت ژ ئاژاوێ و گرژیێ و نه‌سه‌قامگیریێ، ژبه‌ر هندێ په‌نا بریه به‌ر چاره‌سه‌ریێن پێكهاتنێ.
ئه‌ڤ پێكهاتن و لێكتێگه‌هشتنه پێدڤیا قۆناغێ یه، بۆ ئاسایش و سه‌قامگیریا ناڤخوه‌یی و پاراستنا قه‌واره و سه‌روه‌ریا ده‌وله‌تێ، ئه‌ڤه پتر ل وان وه‌لاتان دهێته په‌یره‌وكرن یێن فره‌ئه‌تنی و فره‌ئاینی و فره‌سیاسی و ژنوو پرۆسا دیمۆكراتی ده‌ستپێكری، لێ ل وه‌لاتێن دیمۆكراتیێن جێگیر، كو مافێن هه‌میان د مسۆگه‌رن و پرۆسا ڤه‌گوهاستنا ده‌ستهه‌لاتێ ئاسایی و ئاشتیانه‌یه، پرۆسێن هه‌لبژارتنان ل دووڤ ده‌مێن قانوونی برێڤه‌دچیت و یێ سه‌ركه‌فتی و بشێت زۆرینێ پێكدئینیت ده‌ستهه‌لاتێ دگریته ده‌ست و یێن دی وه‌كو ئۆپۆزوسیۆن چالاكیێن خوه دكه‌ن و خوه بۆ گه‌را ل دووڤدا یا هه‌لبژارتنان به‌رهه‌ڤ دكه‌ن.
ل هه‌می وه‌لات و ل هه‌می جڤاكان خالێن هه‌ڤپشك و خالێن ناكۆك ل ناڤبه‌را تاكان و پێكهاتان هه‌نه، و هه‌رده‌م خالێن هه‌ڤپشك پترن، بهایێن مرۆڤی و به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌ڤپشك دبنه بنه‌ما بۆ لێكتێگه‌هشتن و پێكهاتنێ و هنده‌ك جاران ژی توندره‌ویا ئاینی یان یا ئه‌تنی یان یا ئیدولوژی یان كه‌ربوكینه‌كا دیتر دبیته هۆیێ تاكره‌ویێ و دكتاتۆریه‌تێ و سته‌مكاریێ و ناكۆكی و هه‌ڤدژی لێدكه‌ڤیت.
د پرۆسا دیمۆكراتی دا زۆرا گرنگه هه‌ر لایه‌نه‌ك گۆره‌ی ده‌نگێن ملله‌تی قه‌بارێ خوه بزانیت و مافێن خوه وه‌رگریت و سه‌ره‌ده‌ریێ دگه‌ل دا بكه‌ت، خوه ئه‌گه‌ر گڤاشتنێن خوه بكارئینان بۆ هندێ زێده‌تر ژ قه‌بارێ خوه‌یێ هه‌لبژارتنان بده‌ستڤه‌بینیت دێ بیته خوه‌ڤه‌دزینه‌ك ژ پێگه‌یێ ئیرادا ملله‌تی و سه‌رپێچیه‌كا بنه‌مایه‌كێ دیمۆكراتیه‌تێ.
دیمۆكراتیه‌تا دروست ئه‌وه یا ملله‌تی گۆتی ئه‌و بیت، و ئه‌نجامێن ده‌نگان بهێنه قه‌بوولكرن و ل دووڤ قانوونێ بهێنه په‌یره‌وكرن، پتری پتریا كورسیان و پتریا پێگه‌یێن ده‌ستهه‌لاتێ ب ده‌ستخوه‌ڤه بینیت و ده‌ستهه‌لاتێ پێكبینیت.
ل ئیراقا دیمۆكراتیا فیدرالی ژ به‌ر ژیوارێ فره‌یائه‌تنی و ئایینی و سیاسی هه‌رده‌م پێكهاتنه‌ك هه‌یه، سه‌ره‌رای دستوورێ هه‌رده‌می، و هه‌رده‌م پشتی هه‌ر پرۆسه‌كا هه‌لبژارتنان زۆرینێ پێكهاتنه‌ك پێكئینایه بۆ سه‌رگێریكرنا ده‌وله‌تا ئیراقێ، ئه‌ڤجا ژی نه‌شیاینه ئیراقه‌كا سه‌قامگیر دابینكه‌ن.
هه‌ڤركیا سیاسی د پرۆسا دیمۆكراسی دا ره‌وایا خوه هه‌یه ژ ملله‌تی، چونكی ب رێیێن ئاشتیانه و ب ده‌نگێن ملله‌تی پێگه‌یێ خوه چێدكه‌ن و بهێزدئێخن. و هه‌ر ئه‌ڤ ئه‌نجامه وه‌دكه‌ن كو سه‌ر ژنوو بیر ل هه‌ڤپه‌یمانیان و هه‌ڤكاریێ و هه‌لویست وه‌رگرتنێ بهێته‌كرن.
د ڤێ پرۆسا هه‌لبژارتنێن ئیراقێ دا پارتی دیمۆكراتی كوردستان پێگه‌یه‌كێ ب هێز بده‌ستڤه ئینا ل سه‌ر ئاستێ هه‌رێما كوردستانێ و ئیراقێ و مافێ وێ یه ل ئاستێ ڤی قه‌باره‌ی مافێن خوه ده‌سته‌به‌ر بكه‌ت و پێگه‌یێن خوه وه‌رگریت، هه‌روه‌كو ئه‌ڤه پێگیریه‌ك ژی به‌رامبه‌ر ده‌نگده‌رێن خوه.
ژبه‌ر هندێ دێ بێژم ژبه‌ركو سه‌رۆكاتیا ئیراقێ به‌هرا كوردانه و به‌هرا پترا كوردان ده‌نگ ب پارتی دانه و پارتی پتریا كورسیێن په‌رله‌مانی ب ده‌ستڤه‌ئیناینه، یا فه‌ره پارتی پێداگریێ ب ده‌ستڤه‌ئینانا ڤی پۆسته‌ی بكه‌ت، وه‌كو ده‌ربرین ژ ئیرادا كوردی.
لێكتێگه‌هشتن و پێكهاتن دگه‌ل لایه‌نێن كوردی گه‌له‌ك باشه، و ئه‌ڤ گه‌له‌ك باشیه ئه‌ركه‌كی د ئێخیته سه‌ر مللێن لایه‌نێن دیێن هه‌رێما كوردستانێ، ب تایبه‌تی ئێكه‌تیێ كو ئه‌و ژی پشته‌ڤانێن لایه‌نێ زۆرینه‌یا كوردستانی بن بۆ وه‌رگرتنا ڤی پۆستی.
به‌لێ بۆ لێكتێگه‌هشتن و پێكهاتنێ ل سه‌ر بنه‌مایێ ئیرادا ملله‌تی، ئه‌و ئیرادا كۆتیه پارتی به‌لێ دسه‌پینیت كو هه‌می لایه‌نێن سیاسی ل هه‌رێمێ بێژنه پارتی به‌لێ. به‌لێ بۆ پارتی.. برایێ مه‌زنی ئه‌م ژی دگه‌ل ته بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا هه‌می مافێن كوردستانێ.
نووترين نووچه
- سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ ل گه‌ل سهرۆكوهزیرێ ئیراقێ كۆمبوو
- هیچ شێوەیەكی نابیت رێگری ل رۆلێ پێكهاتەیان د ژیانا سیاسی و پەرلەمانیدا هەبیت
- نێچیرڤان بارزانی: د گەل خەما هەوە یا ب ئازار هەڤسۆزم
- ژڤانێ هەلبژارتنا سەرۆكێ نوو یێ جڤاتا نوونەرێن ئیراقێ هاتە دیاركرن
- دائێخستنا كەمپێن هەرێما كوردستانێ دێ ئاوارەیێن شنگالێ ئێخیتە د مەترسیێدا
- وەزارەتا دارایی و ئابۆری چەند راستییان ل دۆر پڕۆژەیێ (هەژمارا من) بەلاڤ دكەت
- پارتا ماف و ئازادیان داخوازەکێ ژ هەموو هێزێن کوردی دکەت
- لەیلا قاسم نموونەیا بلند یا ئافرەتا كوردە كو دیرۆك بۆ خوە و گەلێ خوە دروستكر
- سەرۆك بارزانی پێشوازی ل سەرۆك كۆمارێ ئیراقێ كر
- ئەم ل ئیراقێ و هەرێما كوردستانێ، ب هاریكاریێ و پێكڤەكاركرنێ، دشێین خزمەتێن گەلەك باشتر بكەین كو پاشەڕۆژ بۆ مە هەموویان باشتر بیت
ئيحسان ئامێدي
ده‌م و به‌رپسیاری
ئحسان ئامێدی
پسیارا به‌راهیێ ئه‌وه: ده‌م چیه و ئه‌م چه‌ند بهایێ وێ دزانین و مافێ وی ده‌ینێ؟..
هه‌ر هه‌بوونه‌ك د ده‌مه‌كی دایه، ئه‌م یێن د ده‌مه‌كی دا دژین، ئه‌و ده‌مه یێ ئه‌م زیندی، چڕكه‌یه، هه‌ر 60 چڕكه دبنه ئێك ده‌قیقه و هه‌ر3600 چڕكه دبنه ده‌مژمێره‌ك و هه‌ر 86400 چڕكه دبنه رۆژه‌ك و هه‌ر 31536000 چڕكه دبنه ساله‌ك، و كا ته‌مه‌ن چه‌ند ساله چڕكه‌یێن سالێ لێكدانی هند چڕكا بكه، دێ ته‌مه‌ن ب چڕكان دیار بیت!..
چڕكه كو بچویكترین یه‌كا هژمارتنا ده‌مییه و وێ ژی پارچێن خوه یێن بچویكترێن هه‌یین، ئه‌ڤ پارچا بچویكا ده‌می تێرا هندێ هه‌یه ژیانا زینده‌وه‌ری ژناڤ ببه‌ت، یان به‌خته‌وه‌ر بكه‌ت!.
بۆ چ مه چڕكه كره پیڤه‌رێ هژمارتنا ده‌می، چونكی ئه‌و تێرا هندێ هه‌یه كو زیندی هه‌بیت یان نه‌بیت!، ئه‌ڤجا دا بهێن بزانین ئه‌ڤ چڕكێن مه هه‌یین ئه‌م چه‌ند دشێین بكاربینین بۆ گه‌شه‌كرن و خۆشگوزه‌رانیا خوه و ژیانێ، هه‌روه‌كو پێدڤیه ئه‌م بزانین چه‌ند چڕكێن ده‌مێ مه دچن ب هزركرنه‌كا باش و گۆتنه‌كا باش و كریاره‌كا باش و به‌رهه‌مه‌كێ باش، و به‌روڤاژی چه‌ند چڕكه ژ مه دچن ب هزرێن خراب و گۆتنێن خراب و كارێن خراب و ئه‌نجامێن خراب، یان چه‌ند ئه‌و هه‌ر چار ژ مه دچن بێ مفا، نه‌بۆ مرۆڤی بخوه و نه‌بۆ یێن دی!.
هه‌ر چڕكه‌كا ژ مرۆڤی دچیت ده‌رفه‌تێن گرنگ ژ مرۆڤی دچن، له‌و دبێژن ده‌م وه‌كو شیری یه گه‌ر تو نه‌بری ئه‌و دێ ته بڕیت، هه‌روه‌كو د په‌رتووكا پیرۆز دا هاتی د ده‌می دا مرۆڤێ زیانبه‌خشه، ژبلی ئه‌وێن خودان باوه‌ری و كارێن چاك دكه‌ن. ب واتا ئه‌گه‌ر تو چڕكه‌یێن ژیانێ بكارنه‌ئینی بۆ كارێن باش و به‌رهه‌مئینانێ، و ب خزمه‌تكرنا مرۆڤایه‌تیێ ده‌رباز نه‌كه‌ی، ئه‌و ده‌م دێ ژته بۆریت و نازڤریت ڤه و دێ زیانبه‌خش بی ژ ده‌ستدانا ده‌می، هه‌كو دبێژن گاڤا دبۆریت رۆژا دبۆریت گه‌ر ئه‌ڤرۆ چوو ناهێته‌ڤه.
ده‌م ژیانه، ژیانه‌ك بێ ده‌م نینه، رێخستنا ده‌می بۆ خزمه‌تا ژیانێ پێدڤیه‌كا بنه‌كیه، هه‌رده‌مێ مرۆڤی بهایێ ده‌می زانی و مافێ وێ دایێ و د هونه‌رێ سه‌رگیركرنا ده‌می تێگه‌هشت و ئارمانج ده‌ستنیشانكر و رێكخستن و پلانا پێدڤی بۆ دانا و ب رژدی و دلسۆزی كار بۆ كر دێ ب ئارمانج گه‌هیت.
لێ ژ به‌ركو ته‌مه‌ن و ژیر و ره‌وشا هه‌میان نه ته‌مه‌ت ئێكه، له‌وان ناهێته چاڤه‌رێكرن به‌رهه‌مێ هه‌میان وه‌كو ئێك بیت!.لێ هه‌ر ئێك ل گۆر قه‌باره و هێز و ده‌ستهه‌لاتا خوه به‌رپرسه مافێ وی بده‌تێ.
ته‌مه‌ن كورته دڤێت ژ ده‌ست نه‌چیت بێی گه‌هشتن ب ئارمانجا بۆ ده‌ستنیشانكری، كو خزمه‌تا خوه و مرۆڤاتیێ یه.
ته‌مه‌ن تێرا هندێ نینه هه‌ر ئارمانجه‌ك و پێدڤیه‌ك و داخوازه‌كا مرۆڤی بجهبینیت، لێ تێرا هندێ دكه‌ت مرۆڤ به‌رهه‌مداربیت و خزمه‌تا مرۆڤاتیێ بكه‌ت.
ژ به‌ر هندێ نابیت مرۆڤ خوه مژیلی كارێن ناره‌وا و بێ بنه‌ما بكه‌ت، یان خوه ب كه‌ربوكین بێخیت ب هه‌ر هۆیه‌كا بیت، چونكی مرۆڤ یێ خواستیه خه‌سله‌تێن باشیێ ل ده‌ف هه‌بن و بكاربینیت و گه‌شه‌یێ ل خوه بكه‌ت و ره‌نگڤه‌دانێ وێ ل یێ دیتر بكه‌ت.
مێژوویێ بخوینه دێ زانی ئه‌ڤرۆ یا باسی دوهی دكه‌ت تنێ ب شانازی و سه‌رفرازی ڤه باسێ وان ناڤان دكه‌ن یێ سه‌رفرازی بۆ خوه تۆماركرین ب رێیا كارێن باش و چاك، یێن په‌یامێن مرۆڤاتیێ راگه‌هاندین و مرۆڤ و ملله‌ت رزگاركرین و ب چاكیێ و كارگێریێ و په‌روه‌رده‌یێ و زانستێ و زانیاریێ پێشكێشی مرۆڤایه‌تیێ كرین، و ب خرابی باسێ سته‌مكار و خرابكار و ته‌ماعكارا و سه‌ركوتكه‌را دكه‌ت.
هه‌كه ل ژیانێ بنێڕی كو یا ته بتنێ یه و بۆ خوه بتنێ كاربكه‌ی دێ به‌رزه‌بی و كه‌ڤی، خوه هه‌كه تو وه‌سا هزربكه‌ی تو هه‌بوونه‌كا جڤاكی و پیڤه‌رێ سه‌ركه‌فتنێ جڤاكه و كاری ته د خزمه‌تا مرۆڤایه‌تیێ دا بیت دێ یێ دیار و ب رێز و سه‌ركه‌فتی بی.
كو مرۆڤ هاتیه ئافراندن، ب ئه‌قلی و ڤیانێ و جوانیێ هاتیه به‌خشین، ئه‌ڤه ژی چه‌ند تایبه‌تیێن كه‌سۆكی بن، هند یێن جڤاكینه، به‌ر هندێ دڤێت خزمه‌تكارێ وان تایبه‌تمه‌ندیان بی و گه‌شه‌یێ پێ بده‌ی ل سه‌ر بنگه‌هێ زانست و كار و ره‌وشتی.
ئێش و ئازارێن ژیانێ گه‌له‌كن، هه‌ژاریێ و نه‌ساخیێ و نه‌زانین، هه‌مبه‌ری وێ ژی خۆشی و شادی ژی گه‌له‌كن، زه‌نگینی و ساخله‌می و زانین، هه‌نه هه‌ر سێ یێن خراپ هه‌نه، و هه‌نه هه‌رسێ یێن باش هه‌ین، و هه‌نه ژ هه‌ردو جینان، و ل هه‌می جینان ژی كه‌س نینه ب ته‌واوی یێ ئارام و به‌خته‌وه‌ر، ئه‌ڤجا ژی بۆ هه‌می ره‌وشا ده‌مه‌كه دێ بۆریت.
ئه‌ڤ هه‌بوونا مرۆڤی یا جڤاكی كیانه‌كێ خوه‌سه‌ره، ژ ترولیۆنێن خانا پێكدهێت، و داكو بشێت ئه‌ركێن خوه‌یێن جڤاكی بجهبینیت، دڤیت به‌ری وێ بشێت ئه‌ركێن خوه یێن تایبه‌ت و كه‌سۆكی بجهبینیت خوه شاد و به‌خته‌وه‌ر بكه‌ت. هه‌تاكو مرۆڤ شاد و به‌خته‌وه‌ر بیت، دڤێت یێ ساخله‌م و ئارام بیت و هه‌تا كو هه‌ست ب ساخله‌میێ بكه‌ی، دڤێت هه‌می خانه‌یێن له‌شی د ساخله‌م و كاڕا بن د ئه‌نجامدانا كارێ خوه‌دا، چونكی خانه‌كا ب تنێ دشێت ژیانا زینده‌وه‌ری ژناڤ ببه‌ت یان ئفلیج كه‌ت، ئه‌ڤه ژی گرێ و ئالۆزیێن له‌شی نه و كاره‌كێ ب زه‌حمه‌ته د هه‌مان ده‌م دا مه‌زناتیا ڤی زینده‌وه‌ری و ژیرێ وی نیشادده‌ت.
خانه‌یێن له‌شی ب خۆزایی ب ئه‌ركێ خوه رادبن، هه‌روه‌كو ئه‌ندامێن له‌شی ژی ئه‌ركێن خوه یێن خوه‌زایی هه‌یین، به‌لێ ژیرێ مرۆڤی و زانست دشێن هاریكاربن كو ئه‌و ئه‌رك باشتر برێڤه‌بچن و به‌رهه‌مدارتر بن.
دبیت مرۆڤ بشێت ب ساده‌ی به‌رێ خوه بده‌ته ژیانێ و وه‌كو هه‌ر گیانه‌وه‌ره‌ك بژیت، لێ به‌رپسیاریا ڤی ئافراندیێ ئاقل ژ هندێ مه‌زنتره، ژبه‌ر هندێ به‌رپسیاریا وی مه‌زنتره ئه‌ركێن وی پترن.
ژبلی ڤێ ژی پێدڤی و زه‌حمه‌تێن ژیانێ بخوه ژی گه‌له‌كن.
به‌خته‌وه‌ری و سه‌رفرازیا هه‌ر مرۆڤه‌كی ب ئارامیا جه‌سته‌یی و ده‌روونی و جڤاكی بجهدهێت، ئه‌و ژی بجهئینانا دروستا ئه‌ركێن هه‌می ئه‌ندامێن له‌شی، و ئه‌ركێن فه‌رمی و ئه‌ركێن جڤاكی نه، دگه‌ل خوه‌گونجاندن و هه‌ڤكاریكرن دگه‌ل سروشت و ژینگه‌ها تێدا.
هه‌لبه‌ت ئه‌ڤه ب ساناهی نینه، چونكی هنه‌ك تشت د شیانادانه و هنده‌ك نه، هنده‌ك به‌رده‌ستن ب ساناهی ب ده‌ستكه‌ڤن و هنه‌ك نه، لێ د هه‌می ره‌وشاندا دڤێت مرۆڤی باوه‌ری هه‌بیت كو دێ شێت ئه‌ڤا هه‌ی باشتر لێكه‌ت و كار و بزاڤ و ململانا خوه بكه‌ت بۆ گه‌هشتن ب وان ئارمانجێن ده‌ستنیشانكری.
دڤێت هه‌می ده‌مان ل بیرا مرۆڤی بیت و خوه تێبگه‌هینیت، كو مرۆڤ، زینده‌وه‌ركێ ژیره و ژێیاتیه‌ك بۆ حه‌زێن خوه و ژینگه‌هێ و جڤاكێ هه‌یه، كو ل سه‌ردادنیت ئه‌ركێن خوه یێن كه‌سۆكی و مرۆڤایه‌تی و ئه‌قلی و نشتیمانی و جڤاكی بجهبینیت.
دڤێت د خوه بگه‌هین و بهایێ ده‌می بزانین و به‌رپسیاریا خوه بجهبینین، دا سه‌رفرازیا وێ چڕكا كو تێداینه تۆماركه‌ین.
دلسۆزی د كاری دا
ئحسان ئامێدی
مرۆڤ بوونه‌وه‌ره‌كێ هشیاره د ده‌مه‌كی دا بیردكه‌ت، كاردكه‌ت، ئافراندنێ دكه‌ت، داهێنانێ دكه‌ت، گه‌شه‌یێ دكه‌ت.
شۆل جه‌وهه‌رێ مرۆڤى یه، ژ به‌ر پێدڤیا مرۆڤی ب پێدڤیێن ژیانێ مرۆڤی شۆل كریه و وه‌راركریه. ب شۆلكرنێ هزروبیر دهێنه هاژۆتن كو لێگه‌ریانێ بكه‌ن و رێ و ئامیره و كه‌رسته‌یان ببینن و چێكه‌ن و داهێنانێ بكه‌ن. مرۆڤ ب شۆلی داهاتیه‌كی په‌یدادكه‌ت و ژیانا خوه پێ برێڤه دبه‌ت و به‌رهه‌مه‌كی بۆ خوه و بۆ یێن دی به‌رده‌ست دكه‌ت و خوه به‌خته‌وه‌ردكه‌ت و زانین و زانست و بسپۆریێ زێده‌دكه‌ت. ب كاری شیان و بسپۆری و شاره‌زایا مرۆڤی دیاردبیت و سه‌ركه‌فتنێ تۆماردكه‌ت. د كاری دا په‌یوه‌ندیێن مرۆڤی دهێنه چێكرن و ئاڤاكرن و كارتێكرنا خوه ل سه‌ر هزر و بیر و هه‌لسوكه‌وتی دكه‌ن. هه‌ر ب كاری جهێ مرۆڤی یێ ئابۆری و جڤاكی دیاردبیت و رێزێ و پارێزبه‌ندیێ بده‌ستڤه دئینیت.
شۆل، پێدڤیه، ئه‌ركه، به‌رپسیاریه، بۆ هه‌می مرۆڤان. بۆ هه‌می تاكێن جڤاكی شۆل پێدڤیه داكو پێدڤیێن ژیانێ دابینكه‌ت و ئه‌ركێ خوه‌یێ مرۆڤایه‌تی بجهبینیت و كه‌ساتیا خوه وه‌كو مرۆڤ نیشا بده‌ت. سه‌ركه‌فتن دكاری دا پێدڤیه و ئه‌ركه و به‌رپسیاریه، و داكو یێ سه‌ركه‌فتی بی د كاریدا دڤێت هه‌می ده‌مێ خوه یێ ته‌رخانكری بۆ كاری ب دلسۆزی بكاربینی، دڤێت ئه‌و باوه‌ری هه‌بیت شۆل و جهێ شۆلی، جهێ كاركرن و به‌رههه‌مئینان و خزمه‌تكرنێ یه، له‌وان ژی په‌یامبه‌ری گۆتیه هه‌ر ئێكێ كاره‌كی بكه‌ت دڤێت بنه‌جه بكه‌ت . كی باشتر ده‌می بكاربینیت بۆ بكارئینانا شیانێن خوه و كاركرنه‌كا ووردتر و باشتر و به‌رهه‌مئینانه‌كا زێده‌تر دێ یێ سه‌ركه‌فتی بیت و ده‌لیڤا ده‌ستكه‌فتن و پێشكه‌فتنێ پتر ب ده‌ستڤه‌دئینیت.
د جڤاكا مرۆڤیدا، هه‌می تاك وه‌كهه‌ڤن ب پێكهاتێن ئه‌ندامێن له‌شی و ئه‌ركێن وان، و هه‌میان شیانێن هزری و بیركرنێ و كاركرنێ هه‌نه، لێ كێمه‌ك دبنه بژاره و پێشه‌نگ بۆ ئافراندن و داهێنان و ده‌ستپێشخه‌ریان و كاركرنه‌كا دلسۆزانه، ئه‌و ژی ئه‌ون یێ بهایێ ده‌می و هێزا مرۆڤی یا هزری و ماسۆلكی دزانن و ب دروستاهی بكاردئینن. یێ بڤێت یێ سه‌ركه‌فتی بیت و شانازیێ ب خوه ببه‌ت دڤێت یێ دلسۆز و رژد بیت ل سه‌ر ئه‌رك و كارێن خوه هه‌می ده‌مان، و ده‌لیڤا پێشكه‌فتن و ده‌ستكه‌فتیێن وی پتره ژ یێ بهایێ ده‌می و شیانێن خوه نه‌زانیت.
ته‌مبه‌لی نه‌خۆشیه‌كا مرۆڤانه، ئه‌و ئه‌ون یێن بهایێ مرۆڤی و شیانێن وی و ده‌می نه‌زانن، ئێدی وه‌كو گیانه‌وه‌ر ژیانا خوه ده‌ربازدكه‌ن. گه‌له‌ك هه‌نه د رازینه ب قه‌تاندنێ و هه‌نه ب هه‌ر رێیه‌كا بیت تشته‌ك ب ده‌ست بكه‌ڤیت ب ره‌وا دبینن، و هه‌نه ب چه‌تاتیێ ژیانا خوه دبه‌نه‌سه‌ر، و هه‌نه هه‌كو ده‌رفه‌ته‌كا كاری ژی ب ده‌ست دكه‌ڤیت، دخه‌مسارن و دل ب شۆلی ڤه نینه و بهایێ شۆلی نزانن تنێ چاڤێن ل ده‌ستكه‌فتیان. و هه‌نه ب دلسۆزی و ب رژدی ل كاری دنێرن و دكه‌ن، ئه‌ڤه نموونه‌یێن كارانه د به‌رهه‌مئینانێ دا و كه‌ساتیا وان بهێزتر و ب رێزتره. كار پیرۆزه، یێ سه‌ركه‌فتی ئه‌وه یێ حه‌ژ شۆلێ خوه بكه‌ت و ب رژدی و دلسۆزی كارێ خوه بكه‌ت، چاڤ ل ئه‌نجامدانا ئه‌رك و كاران بیت. مرۆڤ سه‌رفراز دبیت ب جهئینانا ئه‌رك و كارێن خوه ب سه‌ركه‌فتیانه، و ئه‌ڤ توخمێن سه‌ركه‌فتی ره‌وشه‌كا باشتر ژ ده‌ستكه‌فتیێن مادی و مۆرالی و پله وپایه‌یا ب ده‌ستخوڤه دئینن. د جڤاكا مرۆڤی دا گه‌له‌ك هه‌نه هه‌ست ب به‌رپسیاریا خوه یا مرۆڤی ناكه‌ن و شیان و پێچێبونێن خوه بكارنائینن و خه‌مساریێ بجهئینانا ئه‌رك و كارێن خودا دكه‌ن، ئه‌ڤانه ل به‌راهیێ زیانێ ل خوه دكه‌ن و پاشی ل جڤاكی ژی. بارزانیێ نه‌مر د فه‌رمۆده‌كا خوه‌دا دبێژیت: (خزمه‌تا راست و دروست ئه‌وه، هه‌ر كاره‌ك ب ته بهێته راسپاردن ب دلسۆزی بكه‌ی، و چاڤێ ته لێبیت كو دێ خزمه‌تا ملله‌تی كه‌ی). ئه‌گه‌ر هه‌ر تاكه‌ك ل دووڤ تێگه و ناڤه‌رۆكا ڤێ فه‌رمۆدێ سه‌ره‌ده‌ریێ دگه‌ل كاری بكه‌ت دێ خوه ژی سه‌رفرازكه‌ت و رازیبونا ملله‌تی ژی ب ده‌ستڤه ئینیت، ئه‌گه‌ر هه‌می مرۆڤ ب باشی بهێنه په‌روه‌رده‌كرن و فێركرن و پێگه‌هاندن و ب دروستاهی بكه‌ڤنه د كاری دا، مرۆڤ دێ د ره‌وشه‌كا گه‌له‌ك باشتر دابیت. ئه‌ڤجا ژی ئه‌م هه‌لسه‌نگاندنه‌كێ بكه‌ین بزانین د جڤاكێ مرۆڤی دا چه‌ند مرۆڤ كاره‌كێ بنه‌جه دكه‌ن و مافێ خوه ب دروستاهی وه‌ردگرن، و چه‌ند هه‌نه ل سه‌ر حسابا یێن دیتر ده‌ستكه‌فتیان بده‌ستڤه‌دئینن. خێروبێرێن ئه‌ردی و شۆلی گه‌له‌كن، هه‌رده‌مێ ب به‌رپسیاری و ب دروستاهی ئه‌رك و كار هاتنه بجهئینان دێ ده‌ستكه‌فت و داهات ب زێده‌هی به‌رهه‌میان كه‌ڤن. بلا وژدان دادوه‌ربیت هه‌ر ئێك خوه بپیڤیت و بهه‌لسه‌نگینیت و بزانیت چه‌ندێ دلسۆز و خه‌مخوره د ئه‌نجامدانا كارێ خوه‌دا، و دڤێت مرۆڤ بزانیت به‌ری هه‌ر چاڤدێریه‌كێ و هه‌لسه‌نگاندنه‌كێ مرۆڤ بخوه به‌رپرسه و چاڤدێره. ره‌وش خراب دبیت، ده‌مێ دلسۆزی و خه‌مخۆری و رژدی دكاری دا نه‌بیت. دجڤاكێ دا هه‌نه هند ژێ چێدكه‌ن دڤێت بهێنه هشیاركرن و تێگه‌هاندن و فێركرن و هه‌نه د بێ وژدانن دڤێت بهێنه پاشڤه‌برن و ئاگه‌داركرن، و هه‌نه ده‌ستهه‌لاتا خوه بكاردئینن بۆ ده‌ستكه‌فتیێن كه‌سۆكی دڤێی بهێنه سزادان و رێ لێ بهێته‌گرتن، و هه‌نه بۆ وان چ تشته‌ك خه‌م نینه و هه‌ست ب به‌رپسیاریا خوه ناكه‌ن دڤێت بهێنه په‌روه‌رده‌كرن و پێگه‌هاندن!. ئه‌گه‌ر هه‌ست ب به‌رپسیاریێ بهێته‌كرن و دادپه‌وروه‌ریه‌ك هه‌بیت بۆ دابینكرنا ده‌رفه‌تێن كاری و دابه‌شكرنا داهاتی، ل وی ده‌می چ تاكه‌ك بێی كار و داهات نامینیت، و دێ خوه‌شگوزه‌رانی به‌ر هه‌میان كه‌ڤیت. دڤێت هه‌روهه‌ر ل بیرا مرۆڤی بیت مرۆڤ ژینداره‌كێ جڤاكى یه، چاوا هه‌ر ئه‌ندامه‌كێ له‌شێ مرۆڤی ماف ل سه‌ر خودانێ خوه هه‌یه هه‌می ئه‌ندامێن خوه ب دروستاهی بكاربینیت و مافێن وان بده‌تێ، ئها وه‌سا جڤاكی ژی ماف ل سه‌ر مرۆڤان هه‌یه مافێن وان بده‌تێ، چونكی بێی جڤاك مرۆڤ پێشناكه‌ڤیت و وه‌رارێ ناكه‌ت و ده‌وله‌مه‌ند نابیت. هه‌كه هه‌می مرۆڤ هه‌می هه‌ست و هزر و ئه‌ندامێن خوه ل سه‌ر بنگه‌هه‌كێ راست و دروست پێبگه‌هینیت و بده‌نه كاری دێ چه‌ند باشتر و به‌رهه‌مدارتر بیت، ئه‌ڤجا هه‌كه هه‌می جڤاكێن مرۆڤی پێكڤه ل سه‌ر بنگه‌هه‌كێ راست دروست كاربكه‌ن دێ ئه‌و به‌رهه‌م چه‌ند قات باشتر و پتربیت. تنێ مرۆڤ هزرێ ل ڤێ هه‌بوونا خوه یا ده‌مكی بكه‌ت و هه‌ست ب به‌رپسیاریا خوه بكه‌ت، دێ باش زانیت د شیانادایه شیانێن مرۆڤی یێن هزری و ماسۆلكی بهێنه پێشڤه‌برن و گه‌شه‌كرن بۆ دیتنه‌كا رۆهنتر و زه‌لالتر و كاره‌كێ باشتر و به‌رهه‌مه‌كێ پتر، و مرۆڤ خواستیێ بجهئینانا وێ په‌یامێ یه.
مرۆڤ به‌راهى یه
ئحسان ئامێدی
ژیان و زیندی ل جهه‌كی و ل ده‌مه‌كی دانه..
ده‌م دبۆریت و ژینگه و هه‌ر هه‌بوونه‌ك وه‌رارێ دكه‌ت، هه‌كو دبێژن دبۆرینا ده‌می دا هه‌ر تشته‌ك گورانكاریه‌كێ بخوه‌ڤه دبینیت.
چه‌رخا ده‌می سال و هه‌یڤ و رۆژ و ده‌مژمێر و چڕكه، پیڤه‌رێن مرۆڤینه بۆ هژمارتنا ده‌می و بۆ هژمارێن كاروباران.
گرنگترین ده‌م نوكه‌یه، ل نوكه هه‌ر تشته‌ك كو هه‌یه هه‌بوونا خوو نیشادده‌ت و مرۆڤ هه‌ست ب هه‌ر تشته‌كی دكه‌ت و دشێت گه‌له‌ك تشتان بكه‌ت، كار و كریار و به‌رهه‌مێ مرۆڤی یێ نوكه سه‌رمایێ مرۆڤیه، دبیته ده‌ستكه‌فت و دبیته مێژوو و دبیته پاشه‌رۆژ.
دوهی ده‌مه‌ك بوو چوو، ئێدی ژده‌ست ده‌ركه‌فت ئاخینكا دویفرا نه‌هاڤێژه، سباهی هشتا نه‌هاتیه و مرۆڤ نزانیت كا دێ چاوا هێت خوه لێنه‌گره!، لێ هه‌می زینده‌وه‌ر د نوكه‌یه‌كێ را ژ دوهیه‌كێ ده‌ربازی سباهیه‌كێ دبن، ئانكو دوهی و سباهی به‌رهه‌می هه‌بوونه‌كا نوكه‌نه، نوكه هه‌بوونه‌كا زیندیه و به‌رهه‌مداره، پلانێن ئاینده، كارێن نوكه‌نه و نوكه دهێنه بجهئینان، ئانكو ئه‌وا دبێژنێ پلان و داهاتو هه‌ر د نوكه دا دهێنه دانان و د نوكه دا دهێته بجهئینان، ئه‌ڤجا دا بهایێ نوكه بده‌ینێ و پتر سوودی لێ ببینین.
هه‌می ده‌م هه‌لكه‌فتنن، هه‌می هه‌لكه‌فتن د نوكه‌یه‌كێ دا به‌رهه‌مهاتینه، له‌و مرۆڤ یێ خواستیه هه‌می ده‌مان بكاربینیت و بكه‌ته هه‌لكه‌فتنێن باش.
زینده‌وه‌ری ته‌مه‌نه‌ك هه‌یه، ئه‌و چڕكا تێدا كو نوكه‌یه ژیانا ویه، له‌و گرنگه گرنگیا وێ بزانیت و بهایی وێ بده‌تێ.
مرۆڤ ئه‌و زینده‌وه‌رێ هوشیار شیا ب هێزا ژیری و هۆشی و كاری د ده‌می دا پێشڤه‌چوونه‌كا باش دابینكه‌ت و ژینگه‌هێ بێخیته بن ركێڤا خوه و تێدا ژیانا خوه ژی خۆشكه‌ت و گه‌شه‌یه‌كا هه‌روهه‌ر ژێ چێكه‌ت.
ئه‌و مرۆڤه د ده‌مه‌كی دا شیایی ببیته په‌یامبه‌ر و زانا و دانا و سه‌رۆك و رێبه‌ر بۆ چاككرنا مرۆڤی و گه‌شه‌پێكرنا وی، و ب ڤێ رێبازێ مرۆڤ گه‌هشتیه قووناخێن باشێن پێشكه‌فتنێ و ژیانا خوه و یا ته‌ڤایی ژی خۆشكه‌ت.
ده‌وله‌سه‌رێ وان سه‌ركردێن مرۆڤاتی د بیاڤێن جۆراوجۆر دا هه‌می مرۆڤ د ره‌وشه‌كا باشترن و ئه‌گه‌ر نه ئه‌و ژیر و نه ئه‌و دلسۆزی و نه ئه‌و خه‌مخۆری و نه ئه‌و پێشه‌نگی و نه ئه‌و ده‌ستپێشخه‌ری و نه ئه‌و كاربان دا نهو ژی مرۆڤ وه‌كو زینده‌وه‌رێن دی بن و نه دشیان خوه پێشبێخن و گه‌شه‌یێ بخوه بكه‌ن. زانست و ته‌كنه‌لۆجیایێ منه‌ته‌كا مه‌زن ل مرۆڤی كریه، وان سه‌ركردان د ده‌مه‌كی دا شۆره‌شه‌كا زانستی و ته‌كنه‌لۆجی و پێشه‌سازی و پزیشكی به‌رهه‌مئینایه وه‌كریه كو به‌رهه‌م زێده‌ببیت و ژیان پێ خۆش ببیت.
ب سالان مرۆڤ د ژیانا سه‌خت و دژوار و قه‌تاندنا رۆژانه‌دابوون و دكه‌فتنه به‌ر سروشتێ قانوونا دارستانێ، هه‌ر ئێكی بۆ خوه بوو، وه‌كو هۆشێ گه‌شه‌كری و شیایین ببنه به‌رهه‌مدار، ئه‌زئه‌زۆكی هه‌لسوكه‌وته‌كی خوزایێ وی بوو، خوه زه‌نگین و ده‌وله‌مه‌ندكر و سه‌رمایه كۆمدكر ب چلی بێی ره‌وشا خه‌لكی لبه‌ر چاڤبگرن، به‌لكو خه‌لك كرنه به‌ند كۆله و ته‌په‌سه‌ر و سه‌ركۆت ژی دكرن پێناڤی حه‌ز و به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه، و نهو ژی ئه‌و نه‌خۆشی هه‌یه، لێ ئه‌نجامێ پێدڤی و هه‌ستێن چینێن هه‌ژار و به‌له‌نگاز و زانا و دلۆڤانان شۆرش و سه‌رهه‌لدان و وه‌رگه‌ریان هاتنه‌كرن، ئمبراتوریه‌تێن سه‌رمایێ و سه‌ركوتكرنێ هه‌ڕفاندن، و په‌نا برنه به‌ر گرێبه‌ستێن جڤاكی و ل سه‌ر بنگه‌هێن ده‌ستووری و قانوونی و دادپه‌روه‌ریێ و هه‌ڤوه‌لاتیبوونێ و مافێن مرۆڤی ده‌وله‌ت ئاڤاكرن.
مرۆڤ د وێ چێكرنێ دا گورانكاریه‌كێ به‌رده‌وام بوو، و یێ به‌رده‌وامه، خوه دگونجینیت و وه‌رارێ دكه‌ت ژبۆ مان و به‌رده‌وامیا خوه.
مرۆڤ شه‌نگستی ڤێ هه‌بوونێ یه و ل سه‌ر مرۆڤی هه‌ر تشته‌ك ب باشی و خرابیێن خوه‌ڤه ئاڤا دبیت، له‌و دڤێت د ڤێ كێش و بێشێ دا مرۆڤ ئامانج بیت، و ل سه‌ر بنگه‌هه‌كێ راست و دروست بهێته ئاڤاكرن، كو ل چ ره‌وش و پله و پایه دا بیت بزانیت ئه‌و مرۆڤه و خزمه‌تكارێ مرۆڤى یه، ئه‌وا خودێ مه‌زن گۆتی (مه رێز و به‌خشنده ب مرۆڤی دایه)، دڤێت ئه‌ڤ فه‌رمۆده ره‌نگڤه‌دانا خوه ل هه‌لسوكه‌وتێ هه‌می مرۆڤان دا هه‌بیت، ب وی شێوازی كو هه‌ر مرۆڤه‌ك هه‌ست ب دادیێ و وه‌كهه‌ڤیێ و سه‌رفرازیێ بكه‌ت.
ژ كه‌ڤندا د ناڤ جڤاكێن مرۆڤی دا ته‌په‌سه‌ری و چه‌وساندن و سه‌ركوتكرن و به‌نده‌كرن پێناڤی سه‌پاندنا ده‌ستهه‌لاتێ و ده‌ستكه‌فتیێن زێده‌تر ب بهانه‌یێن هزری و ئه‌تنی و ئاینی و ره‌نگی و ئابووری هه‌بووینه و ب ملیۆنان قوربانی لێ كه‌فتینه، و هێشتا هه‌ر هه‌یه، سه‌ره‌رای ڤێ پێشكه‌فتنا هه‌مه‌جۆر!.
سه‌رده‌مه‌كی دگۆت سه‌رمایه‌دار ئه‌و بخوه گۆرێ خوه بۆ خوه دكۆلیت، ژ ئه‌نجامێ هه‌لسوكه‌وتێن خوه یێن چل و سه‌ركوتكه‌ر، سه‌رێ خوه ل كه‌ڤران دده‌ت خوه دهه‌ڕفینیت!، لێ هزرمه‌ند و زانایێن وان تیۆر و سیاسه‌تێن نوی ئێخستنه‌به‌ر ژبوونا خوه‌نووكرن و به‌رده‌وامبوونا خوه، هه‌می ئه‌و كه‌رستێن به‌رده‌ستێن لایه‌نێن هه‌ڤرك ب زانست و ته‌كنولۆجی ڤه بكارئینان پێناڤی به‌رده‌وامبوونا خو وه‌كو چینه‌كا بالا ده‌ست و ده‌ستهه‌لاتدارا كارا، و ژبۆ پاراستنا به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه خه‌لك ژی كره هه‌ڤپشكێ خوه ب رێیا باجه‌دانه‌كا مه‌زن و په‌یداكرنا ده‌رفه‌تێن كاری و دابینكرنا مافێن كاری و جڤاكی و ساخله‌می و خواندنێ و بجهئینانا ئاشتیێ و ئاسایشێ و سه‌قامگیریا ناڤخوه‌یی و ده‌ره‌كی، و پاراستنا بهایێن مرۆڤی و ژینگه‌هێ.
و ژبه‌ركو مرۆڤ بنگه‌هه و هه‌ر تشته‌ك ژ مرۆڤیه و بۆ مرۆڤی یه، ده‌وله‌ت بۆ مرۆڤیه و مرۆڤ چێدكه‌ت، ئاسایش بۆ مرۆڤیه و مرۆڤ دابیندكه‌ت، ئابوور بۆ مرۆڤیه و مرۆڤ په‌یدادكه‌ت، مرۆڤ كۆما مرۆڤان د بیاڤه‌كێ جوگرافی دا كو خوه ب هه‌ڤپشك دزانن و به‌هره‌دار و مافدارن، له‌وا رازیكرنا مرۆڤی ب دابینكرنا ماف و پێدڤی و داخوازێن وی یێن بنه‌كی ئه‌ركه‌كی مرۆڤی و نشتیمانی و ئاینیه و هۆكارێ سه‌ره‌كیێ ئاسایش و سه‌قامگیریا ناڤخوه‌یی و گه‌شه‌كرنێ یه.
قه‌واره‌یێن سیاسی ل هه‌مبه‌ری كۆمه‌كا قه‌بخوازی و ركه‌به‌ری و رویبریبوونا نه، و ئه‌ركێ ده‌وله‌تێ یه سه‌رده‌میانه رێبری ببیتێ و به‌رگریێ بكه‌ت دا نه‌بیته هۆیێ گرژی و نه‌سه‌قامگیریێ و ئاسایشا ناڤخوه‌یی نه‌كه‌ڤیته به‌ر گه‌فێن هه‌لوه‌شیانێ و سه‌روه‌ری لاواز ببیت.
ل به‌ر ڤێ چه‌ندێ ل به‌راهیێ مرۆڤ پێدڤی خواندنه‌ڤه‌یا پێدڤیێن بنه‌كی یێن تاكێن جڤاكى یه، و چاوانیا دابینكرنا وان پێدڤیان، داكو تاك هه‌ست ب هه‌بوونا خوه یا سه‌رفراز بكه‌ت د وه‌لاتی دا، شیان و پێچێبوونێن وه‌لاتی یێن سیاسی و ئابووری و هزری بۆ دابینكرنا پێدڤیێن خه‌لكی بیت داكو ئاسایش و سه‌قامگیریا ناڤخوه‌یی بجهبهێت.
سه‌رئێككۆمكرنا سه‌رمایێ د ده‌ستێن چینه‌كا كێم یا جڤاكی دا وه‌كر كو ل ئورۆپا ل سه‌دێ نۆزدێ و بیستێ شۆرش و بزاڤێن چاكسازیێن بنه‌ره‌تی چێبن د ئه‌نجامدا ده‌ستوور و قانوون و سیاسه‌ت ل سه‌ر بنه‌مایێن ئاسایش و مافێن تاكان هاتنه‌دانان و جێگیركرن و بوونه هۆیێ ئاسایش و سه‌قامگیریا ناڤخوه‌یی. لێ ل وه‌لاتێن رۆژهه‌لاتا ناڤین هشتا ب ژیره‌كێ كه‌ڤن سه‌ره‌ده‌ری دگه‌ل پێدڤیێن بنه‌كی یێن مرۆڤی دهێته‌كرن، هه‌روه‌چكو منه‌ته‌كێ ل هه‌ڤوه‌لاتی دكه‌ن، و مرۆڤی چ بها نه!.. له‌وان ژی شه‌ڕ و پێكدادانێن ناڤخوه‌یی دبه‌رده‌وامن، كوشتن و ژناڤبرن و تالانكرن و كۆچكرنا ناڤخوه‌یی و بۆ ده‌رڤه ره‌وشه‌كا هه‌رده‌میانه‌یه و ئه‌ڤه مه‌ترسینه ل سه‌ر ئاسایشا نه‌ته‌وه‌یی و قه‌وارێ ده‌وله‌تێ.
پسیار ل ڤێره ئه‌ڤه‌یه، ئه‌رێ د شیانان دایه ئه‌ڤ ره‌وشه چێبیت!؟، هه‌لبه‌ت مێژوویا سیاسی و جڤاكی یا جڤاكێن مرۆڤی و سه‌ربۆرێن قه‌وارێن سیاسی یێن كه‌ڤن و نوی وێ خۆیا دكه‌ن كو به‌لێ.
ژ كه‌ڤندا و نهۆ ژی گه‌له‌ك كیانێن سیاسی هه‌نه شیاینه ژ مرۆڤێ خوه ژینگه‌هه‌كا خراب باش بكه‌ن و وه‌لاتی ئاڤاكه‌ن، و به‌روڤاژی هه‌بووینه ژ وی مرۆڤی ژینگه‌ها باش خراب كه‌ن و ده‌ستوداری تێكبده‌ن.
نهو ژی ل ڤێ جیهانێ وه‌لات هه‌نه دهه‌ژارن لێ ب شیانێن مرۆڤێن خوه شیاینه ده‌وله‌تێن ده‌وله‌مه‌ند چێكه‌ن و ژیانه‌كا خۆشگوزه‌ران بۆ خه‌لكێ خوه دابینكه‌ن وه‌كو دبێژن ده‌وله‌تێن خوشگوزه‌ران چێكرینه، هه‌روه‌كو وه‌لاتێن ده‌وله‌مه‌ند ژی هه‌یین ب ئه‌نجامێن سیاسه‌تێن شاش و تاكره‌وێن سه‌رانێن وان ملله‌ت هه‌ژاركریه و وه‌لات وێرانكریه و سه‌روه‌ریا ده‌وله‌تێ ژ ده‌ستداینه.
هه‌ر مرۆڤه باش دكه‌ت، خراب ژی دكه‌ت، گه‌ر ژیر و ئیرادا باشیێ هه‌بیت دێ باشی بجههێت و خۆشگوزه‌رانی چێبیت، و ئه‌ڤه بۆ هه‌ر جڤاكه‌كی چێدبیت، به‌لێ پێدڤیه په‌یسكا پێدڤیێن بنه‌كیێن جڤاكی بخوینن و ده‌ستنیشانكه‌ن و د چارچووڤێ به‌رنامه‌كێ هه‌ڤچه‌رخێ گونجای دا كاری بۆ بكه‌ن پێناڤی دابینكرنا وان پێدڤیان و رازیكرنا تاكێن جڤاكی داكو ئاسایش و سه‌قامگیریا ناڤخوه‌یی بجهبهێت و گه‌شه‌یی چێبیت.
هه‌رێما كوردستانێ گه‌شه‌بوونه‌كا باش بخوه‌ڤه دیتیه، به‌رنامه و كارنامێن حوكمه‌تێ د باش و د گونجاینه، دهێته خواستن له‌ز بجهئینانا وان بهێته‌كرن دا گه‌شه‌بوون كاریگه‌ریا خوه ل سه‌ر بجهئینانا حه‌ز و پێدڤیێن تاكێن وه‌لاتی بكه‌ت و ببته هۆیێ سه‌قامگیریا ناڤخوه‌یی.
هه‌رێم د ڤان بارودۆخان دا هه‌مبه‌ری كومه‌ك قه‌بخوازیا دبیت، یێن ئابووری و دارایی و سیاسی و جڤاكی و هزری و دبیته هۆیێ لاوازبوونا باوه‌ریێ و نزمبوونا هه‌ستا ژێیاتیێ.
هۆكارێن ئابووری و ئاسایشێ و گه‌فێن ناڤخوه‌یی و ده‌وروبه‌ران و بێكاری بێزاریه‌كێ چێدكه‌ن ئێدی هه‌ست ب نامۆبوونێ دهێته‌كرن و یاخیبوون چێدبیت.
دڤێت رویبروی ڤان كۆما قه‌بخازیان و دیارده‌یێن نه‌رینی ببین، و ئه‌ڤه به‌رپسیاریه‌كا ته‌ڤایه، لێ هه‌ر ئێك چ تاك بیت چ دامه‌زراو ب قه‌بارێ هێز و شیان و ده‌ستهه‌لاتا خوه به‌رپرسه ب ئه‌ركێ بجهئینانا رویبریبوونێ، نابیت هه‌می به‌رپسیاریێ بێخینه سه‌رمللێن ده‌ستهه‌لاتێ، دڤێت هنده‌ك تێگه بهێنه گۆڕین، ئێدی بیژین ملله‌ت ده‌یبابه، و هه‌ر خێزانه‌ك ب ئه‌ركێ ئاڤاكرنا ئه‌ندامێن خوه رابیت، كو كه‌سانێن ب شیان وب باوه‌ری و پشتبه‌ست بخوه ئاڤاكه‌ت، وه‌لێ بكه‌ت كو ئه‌ڤ مرۆڤه ببنه مرۆڤێن ژیر و كاركه‌ر و به‌رهه‌مدار، ئه‌و بخوه بخوه ل شۆلی بگه‌رن و په‌یداكه‌ن و داهێنانێ بكه‌ن و پێگیریێن خوه ژی هه‌مبه‌ری ده‌ستهه‌لاتێ بجهبینن، هه‌روه‌كو ده‌ستهه‌لات ژی ب ئه‌ركێن خوه رابیت بۆ دابینكرنا پێدڤیێن بنه‌كی ژ ئاسایشێ و خوارنێ و ئازادیێ و خزمه‌تگوزاریێن شارستانی.
هه‌ماهه‌نگیا ده‌ستهه‌لاتێ و ملله‌تی ل سه‌ر بنگه‌هێ ماف و ئه‌ركێن ده‌ستنیشانكری رێخۆشكه‌ره بۆ رازیكرنا خه‌لكی و بجهئینانا ئاسایش و سه‌قامگیریا ناڤخوه‌یی و گه‌شه‌كرنا هه‌می بیاڤێن ژیانێ ل وه‌لاتی، كو مه‌به‌ستا كیانێ ده‌وله‌تێ یه.
ده‌م یێ دبۆریت و ل دووڤ هژمارتنا زاینی ئه‌ڤه ساله‌ك دی ژی بۆری، د ڤێ بۆرینێ دا، نوكه یێن هنده‌كا به‌رهه‌مدار و خۆشی بوون و یێن هنده‌كان ده‌رد و خه‌م و ژان بوون.و ل ناڤبه‌را هه‌ردو جینا چه‌ندین ئاست و پله هه‌نه.
گه‌له‌ك ده‌م یێ ژ مرۆڤی دچن، هه‌میا یا چووی ل هه‌مبه‌ری یا نوكه تێدا نینه، ژ به‌ر هندێ باشتره ژ چه‌رخێ پێشڤه‌چوونێ نه‌هێنه دابرین هه‌می نوكه یێن خوه بكه‌ینه هزر دارشتن و كاركرن و داهێنان بۆ سه‌رفرازیا مرۆڤی.
ل دووماهیێ دێ داكۆكیێ كه‌م مرۆڤ و ده‌م گرنگن و مه‌به‌ستن بۆ خۆشگوزه‌رانیا مرۆڤی،
هه‌ر ده‌مێ به‌راهی دا مرۆڤی و بهایێن مرۆڤی بجهئینان دێ سه‌قامگیری و خوشگوزه‌رانی جێگیربیت.
هه‌می ده‌مێن وه هه‌لكه‌فتن بن بۆ ژینه‌كا خۆش و سه‌رفراز.
ئه‌زكوردم
ئحسان ئامێدی
ئه‌ز كوردم.. ئه‌ڤه به‌رسڤا رێزدار مه‌سرور بارزانی بوو، بۆ رۆژنامه‌ڤانێ به‌ریتانی مارتن شۆلۆف ل كۆڕبه‌ندێ ئاشتی و ئاسایشێێ ل رۆژهه‌لاتا ناڤێن ئه‌وا كو ل رۆژێن 16 و 17 و 18 چریا دوێ یا سالا 2021 ل دهۆكێ هاتیه به‌ستن، ده‌مێ پسیار ب ڤی ره‌نگی ژ رێزداری كری، (رێكێ بده من پسیاره‌كێ ژته بكه‌م وه‌كو سه‌رۆك وه‌زیرێن كوردستانێ: تو كوردی به‌راهیێ یان ئیراقی به‌راهیێ؟)، ده‌مل ده‌ست به‌رسڤ لێدا ئه‌ز كوردم، به‌رسڤه‌كا ساده و پڕ ڕامان و په‌یام و مه‌به‌ست بوو، به‌رسڤه‌ك بوو ده‌ربرین ژ راستیه‌كا مێژوویی و جوگرافی و مرۆڤاتی یا هه‌ر تاكه‌كێ كورد دكر وه‌كو رۆژێ گه‌ش دكه‌ت.
یا دیاربوو رۆژنامه‌نڤیسی ب مه‌به‌ست ئه‌ڤ پسیاره كر، لێ به‌رسڤ ب ئێك په‌یڤ یا ڤه‌بربوو، ئه‌ز كوردم.. ده‌ربرین بوو ژ هه‌بوونه‌كا نه‌ته‌وه‌یا ملله‌تێ كورد ب ماف و ئارمانجێن خوه‌ڤه، هه‌لویستێ نه‌ته‌وه‌یێ رێبازا پارتی و بارزانی و كورد و كوردستانێ بوو، و خواستا هه‌ر كوردپه‌روه‌ره‌كی بوو، راستیه‌كا گه‌ش بوو.
ئه‌ڤه به‌رسڤه‌كا كورت و كرمانج بوو، هه‌بوون و مان و به‌رده‌وامیا ملله‌تێ كورده، كو به‌رده‌وام د ململانا هه‌بوونا خوه‌یا نه‌ته‌وه‌یی دایه و شیایه خوه بپارێزیت و بمینیت و خوه بسه‌پینیت.
ئه‌ز كوردم ..دوهی و ئه‌ڤرۆ و سوبه‌هیا ملله‌ته‌كی یه ب مێژوو و جوگرافی و كلتوورێ خوه‌ڤه، هه‌می كاودان و بارودۆخێن سه‌خت و دژوار نه‌شیاینه ڤی ملله‌تی ژناڤ ببه‌ن، یان ئیرادا وی لاوازكه‌ن.
ئه‌ز كوردم، ملله‌تم، نه‌ته‌وه مه، خوه لێ بخودان دزانم، خزمه‌تكارم، شانازیێ ب كوردبوونا خوه دبه‌م و هه‌ست ب به‌رپسیاریا خوه دكه‌م، بزاڤ و كاران دكه‌م داكو ئه‌ڤ ناڤه بمینت و بلند ببیت.
سه‌رۆك بارزانی د پێشه‌كیا كتێبا خوه‌دا بۆ دیرۆكێ نڤیسیه، كورد نه‌ته‌وه‌یه‌كه، خودان دیرۆك و جوگرافیا و زمان و ره‌وشه‌نبیری و ره‌وشت و تیتالێن خوه‌یێن تایبه‌ته و ب هزاران ساله ل سه‌ر ئاخا خوه دژیت، ب درێژاهیا ڤی ماوه‌ی یێ پێگیربوویه ب هه‌می بنه‌مایێن لێبۆرینێ و ب هه‌ڤرا ژیانێ، جهێ سه‌رفرازیێ یه رهوریشالێن روشه‌نبیریا ب هه‌ڤراژیانێ ل گه‌ل نه‌ته‌وه و ئولێن دیتر د ناڤا كوردان دا دكویر و دیرۆكی نه، د ماوه‌یێ بۆری دا نه‌ته‌وا كورد شیایه خوه ژ گه‌له‌ك بزاڤێن به‌هژاندنێ و ژ ناڤبرنێ رزگاربكه‌ت و به‌ر سینگێ هه‌ر بزاڤه‌كا بۆ ڤێ مه‌ره‌مێ بهێته‌كرن بگریت.
ئه‌ڤه خواندنگه‌ها كوردایه‌تیا ره‌سه‌نه، ب رۆنی وزه‌لالی ده‌ربرینێ ژ هه‌بوونا خوه‌یا سروشتی و ده‌روونی و گیانی دكه‌ت، و به‌رپسیایا خوه یا نه‌ته‌وه‌یی و نشتیمانپه‌روه‌ری و مرۆڤایه‌تی هه‌لدگرن و خه‌باتێ بۆ دكه‌ن.
ئه‌ڤ خرڤه‌بوونا نێڤنه‌ته‌وه‌یی ل دهۆكێ ب ناڤێ كوربه‌ندێ ئاشتیێ و ئاسایشێ ل رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست، و ب وێ ئاماده‌یا به‌رز و بلندا هه‌مه‌جۆرا كوردستانی و ئیراقی و هه‌رێمایه‌تی و جیهانی، خوه‌بخوه به‌رهه‌مێ خه‌بات و كاركرنا دلسۆزانه و هشیارانه و به‌رپسیارانه یه و نیشانا پایه و گرنگیا هه‌رێما كوردستانێ و پرۆسا وێ یا سیاسی یه، ب شیان و كاره‌كێ مه‌زن و تایبه‌ت هاتیه‌كرن، ئه‌و كۆما پشكداران و ئاماده‌بۆیان و گوتار پێشكێشكرن و دیبه‌یت و گه‌نگه‌شێن هاتین كرن ژی په‌یامه‌كا دیترا وێ گرنگیێ و ئاستێ بلندێ كاركرنێ یه، كۆما ئاماده‌بوون و گوتار و دیبه‌یت و په‌نال و دانوستاندن د مالا كوردی دا د گرنگ و بالكێش بوون، و یا ژ هه‌میان خوشتر و بالكێشتر ژی ئه‌و به‌رسڤا جه‌نابێ مه‌سرور بارزانی بوو، كو ل به‌رامبه‌ر وێ كۆما ئاماده‌بۆیان و ئالاڤێن راگه‌هاندنێ بۆ هه‌می ئاماده‌بۆیان و جیهانێ ب زه‌لالی دیاركری و ب شانازی ڤه گوتی ئه‌ز كوردم!..
ئه‌ز كوردم سه‌ربلندم
خودان گه‌ل و وه‌لاتم
شۆرش و سه‌رهلدانم
ریفراندۆما سه‌رخوه‌بوونا كوردستانم
مرۆڤ كورده
دۆز كورده
پرس كورده
كێشه كورده
ملله‌ت كورده
وه‌لات كورده
چاره‌سه‌ری كورده..
ئه‌ڤ كۆڕبه‌نده بۆ كورده، دا كورد بێژن ئه‌م كوردین، مه‌ژی وه‌كو هه‌می ملله‌تێن جیهانێ شیانێن سیاسی و كارگێری و زانستی و مرۆڤاتی و هونه‌ری هه‌نه و دشێین وه‌كو هه‌میان سه‌ركردایه‌تیێ و كارگێریێ بكه‌ین و وه‌لاتی ئاڤاكه‌ین و برێڤه ببه‌ین.
كورد ژ كه‌ڤنترین جڤاكێن ده‌ڤه‌رێ نه ل وه‌لاتێ خوه ل كوردستانێ دژین، ملله‌ته‌كێ ئاشتیخوازه، هۆكارێ ئاشتیێ و ئاسایشێ و سه‌قامگیریێ نه بۆ خوه و ملله‌تێن ده‌وروبه‌ر، به‌روڤاژیا ملله‌تێن دیتر كو بۆ خوه ب خوه كێشه بوونه و بووینه هۆكارێن تێكدانا ئاسایشێ و سه‌قامگیریێ ل ده‌ڤه‌رێ.
كوردان ئازادی بۆ خوه ڤیایه و دلێ خوه نه بریه سامان و وه‌لاتێن ملله‌تێن دی، و چ ملله‌ت و ئایین و نه‌ته‌وه ته‌په‌سه‌ر نه‌كرینه، به‌روڤاژیا فارس و ئه‌ره‌ب و توركان ئه‌وێن سیاسه‌تا داگیركرنێ و تالانكرنێ بكارئینای.
به‌رێز نێچیرڤان بارزانی د په‌یاما خوه‌دا ل كۆڕبه‌ندێ ئاشتیێ و ئاسایشێ ل دهۆكێ گوت: ئاشتی و پاراستنا ئاسایشێ و سه‌قامگیریێ پێدڤیا هه‌را ل پێشه بۆ نوكه و داهاتویێ ده‌ڤه‌را مه، بۆ رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست ب تایبه‌تی و جیهانێ ب گشیی. ل ڤێ قۆناغا هه‌ستیارا رۆژهه‌لاتا ناڤین تێدا، ب ده‌ستڤه‌ئینانا ئاشتیێ و پاراستنا ئاسایشێ و سه‌قامگیریێ ته‌حه‌دیه‌كا گه‌له‌ك مه‌زنه و به‌رپسیاریه‌كا هه‌ڤپشكه بۆ هه‌می وان وه‌لات و گه‌لێن د ده‌ڤه‌رێ دا دژین، نابیت كورد ل ڤان وه‌لاتان دا بهێنه جوداكرن، به‌لێ دڤێت جهێ وان ل دویڤ سه‌نگا وان بهێته‌كرن، هه‌ڤپشك و پشكداربكه‌ن، و ده‌لیڤێ بده‌نێ د دروستكرنا بریارێ دا. نه‌ته‌وه‌یێن كورد و فارس و ئه‌ره‌ب و تورك به‌ری ڤان ده‌وله‌تان كو ته‌مه‌نێ وان د سه‌د سالان دایه هه‌ر هه‌بوون، پێكڤه مێژوو و جوگرافیا هه‌ڤپشك هه‌یه، و پشتراست ئه‌ڤ نه‌ته‌وه وه‌كو هه‌ڤسوی پێكڤه دێ مینن، ژبه‌ر هندێ ژبلی هه‌ڤقه‌بوولكرنێ و پێكڤه‌ژیانێ چ بژارده‌یێن دی نینن.
نوكه كو نه‌ته‌وه‌یێن فارس و تورك و ئه‌ره‌ب ل ڤێ ناڤچێ دا خودان ده‌وله‌تن، ئه‌ركێ وانه مافێن كوردان و پێكهاتێن دی ل چارچۆڤه‌یێن ده‌وله‌تێن خوه‌دا بده‌ن.
هۆسا دڤێت هه‌ر نه‌ته‌وه‌ك ب ئازادی و سه‌رفرازی ناسنامه‌یا خوه دیاركه‌ت و بێژیت. كورد بێژیت، ئه‌ز كوردم، و وه‌كهه‌ڤم دگه‌ل فارس و ئه‌ره‌ب و توركان، و پێكڤه كاركه‌ین كو ئازادی بۆ هه‌میان دابین بیت و ئاشتی و ئاسایش و سه‌قامگیری جێگیر بیت.
دڤێت هه‌می بزانن، نه‌ته‌وه‌ك یان هێزه‌ك ئاسایشا نه‌ته‌وه‌كی دی تێكده‌ت نه‌شێت د ئاسایشێ دا بیت و سه‌قامگیریێ بده‌ستڤه‌بینیت!، له‌وان مێژوویا ڤان ملله‌تان یا خویناوی بوویه و ئاسایش و سه‌قامگیری نه‌بوویه، چونكی هنده‌كنا دڤیا ل سه‌ر كه‌له‌خێ هنده‌كێن دی بیاڤێ ده‌ستهه‌لاتا خوه بسه‌پینن و به‌رفره‌هكه‌ن.
ئاوردانه‌ك ل مێژوویێ ئه‌گه‌ر وان چ قه‌واره و ده‌وله‌ت و ئمبراتوریه‌ت چێكربن، ژ خوین و كلۆخێن ملیۆنان ژ خه‌لكێ خوه و ملله‌تێن دی، ل دوماهیێ ب ری ره‌شی و شه‌همزاری ژناڤچووینه.
ئێدی ده‌م هاتیه ب مرۆڤانه بیربكه‌ین و كاربكه‌ین و خزمه‌تا مرۆڤاتیێ بكه‌ین.
جهێ سه‌رفرازیێ یه ئه‌ڤرۆ هه‌ژارترین ملله‌ت كو كورده یێ ده‌ستپێشخه‌ریا پێكڤه‌ژیانێ و هه‌ڤقه‌بوولكرنێ پێناڤی ئاشتیێ و ئاسایشێ و سه‌قامگیریێ پێشكێشی مرۆڤاتیێ ل ده‌ڤه‌رێ دكه‌ت، ئه‌ڤجا ل سه‌ر ده‌ستێ كوردان و ب ده‌ستپێشخه‌ریا وان بلا لێبۆرین و پێكڤه‌ژیان و هه‌ڤقه‌بوولكرن و وه‌كهه‌ڤی بجهبهێت و جێگیربیت و پێكڤه هه‌مبه‌ری گه‌ف و هه‌ره‌شه و ركه‌به‌ریێن به‌رامبه‌ر مرۆڤی راوه‌ستین و خزمه‌تا مرۆڤاتیێ بكه‌ین.
دڤێت ئه‌ز كوردم بهێته قه‌بوولكرن و سه‌ره‌ده‌ریه‌كا وه‌كهه‌ڤ دگه‌ل نه‌ته‌وه‌یێن دی دگه‌لدا بهێته‌كرن، ئها ل وی ده‌می ئاشتی و ئاسایش و سه‌قامگیری دێ بجههێت و به‌ر هه‌میان كه‌ڤیت.
دیاره ژی هه‌رێما كوردستانێ ب سازیێن خوه‌ڤه پێگه‌یه‌كێ باش بۆ خوه چێكریه و سه‌نگا خوه هه‌یه و سه‌ره‌ده‌یه‌كا ئیراقی و هه‌رێمایه‌تی و نێڤده‌وله‌تی ب باشی ل گه‌ل دهێته‌كرن و ئاینده‌كێ گه‌شتر ل پێشه، ل وێ باوه‌رێنه ب حیكمه‌تا سه‌رۆك بارزانی و سه‌رۆكێ هه‌رێمێ و سه‌رۆكێ ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران و ب كار و خه‌باتا ملله‌تی دێ سه‌ركه‌فتنێن دیتر بده‌ستڤه‌ئینیت.
پارتی پڕ سه‌روه‌ریه.. ده‌نگپێدان سه‌رفرازیه
ئحسان ئامێدی
بۆ پاشه‌رۆژه‌كا باشتر و وه‌لاته‌كێ ئارام و خوشگوزه‌ران پارته‌كا بهێز هه‌لبژێره..
چه‌ند درووشمه‌ك باش و چاك و ده‌ربرن ژ خواست و ڤیانا ملله‌تی و هه‌ر ئه‌ڤه ژ پارتی دهێت چاڤه‌رێكرن بجهبینیت.
كوردان ژ كه‌ڤندا گوتیه قوه‌ت عله‌تی دبڕیت!،
ژمێژوه‌ره عله‌ته‌ك د ئه‌قلیه‌ت و سیسته‌مێن حوكمداریا ده‌ڤه‌رێ دا هه‌یه، ئه‌وژی ڤه‌دان و سته‌م و زۆرداری ل یێ دی كرن! و د ئه‌نجامدا شه‌ڕ و پێكدادان چێبووینه و كوشتن و وێرانكرن لێكه‌فتینه، و داكو ئه‌و عله‌ت نه‌مینیت و بڕیێت پێدڤیه قوه‌ته‌كا هه‌ڤدژ هه‌بیت، به‌رسینگێ وێ بگریت و ژناڤ ببه‌ت. و پارتی ئه‌و هێزه یا عله‌تێ دبریی.
دبێژن یێ بهێز خوراگرتره و سه‌ركه‌فتن به‌هرا ویه، ئه‌ڤجا هه‌كه یێ بهێز یێ باش و چاك ژی بیت ئه‌ڤه مسوگه‌ر مان و به‌رده‌وامی بو ویه!.
هه‌كو دبێژن مان بۆ یێ بهێزێ چاكتره!.
سه‌ربۆرا مه یا جڤاكی و سیاسی ژی ئه‌ڤه خۆیاكریه هه‌رده‌مێ لایه‌كێ بهێز بیت لایێ دی ل ئاستێ هێزێ سه‌ره‌ده‌ری ل گه‌ل كریه، هه‌روه‌كو حوكمه‌تێن ده‌ستهه‌لاتدار د ئیراقێ دا
ئه‌و جۆره سه‌ره‌ده‌ری دگه‌ل كوردان كری، ده‌مێ كورد د لاواز و دبێ هێز و دبێ ده‌ستهه‌لات سه‌ره‌ده‌ریا به‌هژاندنێ و ژناڤبرنێ و ڤه‌دانێ دگه‌ل كریه، لێ هه‌رده‌مێ كورد بهێز كه‌فتین دانوستاندنێن كرین و دانپێدان یا ب مافێن وی كرین، و رێكه‌فتناما 11ئادارا سالا 1970و دانوستاندنێن پشتی سه‌رهلدانێ و پرۆسا سیاسی پشتی روخاندنا دكتاتۆریه‌تێ و شه‌ڕێ پاراستنا هه‌رێمێ ژ تیرۆرێ و رێكخراوا ده‌وله‌تا خیلافا ئیسلامی و حه‌شدا شه‌عبی، به‌لگه‌یێن زیندیێن گرنگیا هێزێ نه بۆ ئێكلاكرنا ناكۆكی و ململانێ.
نهو خۆیا بوو كو ئه‌و هه‌لكه‌فتنێن سه‌ری هه‌می ب هێزا پارتی د به‌رژه‌وه‌ندیا كوردستانێ دا ئێكلاكرینه، له‌وان بۆ نهو و پاشه‌رۆژێ ژی بهێزبوونا پارتی پێدڤیه‌كا نه‌ته‌وه‌یه بۆ پاراستنا هه‌رێما كوردستانێ و بده‌ستڤه‌ئینا مافێن دی یێن ره‌وا گه‌لێ كوردستانێ.
هه‌رێما كوردستانێ كیانه‌كێ فیدرالیه د ده‌وله‌تا ئیراقێ دا، ئه‌و ئیراقا ئه‌م دبێژینێ ئیراقا دیمۆكراتیا فیدرالیا ده‌ستووری!، لێ ب راستی هه‌تا نوكه نه ئیراقه‌كا ناڤه‌ندی مایه و نه‌یا دیمۆكراتیه و نه‌یا فیدرالیه و نه یا ده‌ستووریه!، ژبه‌ر هندێ ئیراق دهێته هژمارتن ده‌وله‌ته‌كا فاشل! سه‌رهندێرا بنه‌مایه‌كێ دیمۆكراتی یا لێ برێڤه دچیت ئه‌وژی پرۆسا هه‌لبژارتنێن گشتیه بۆ هه‌لبژارتنا ئه‌ندامێن جڤاتا نوونه‌ران، و ئه‌ڤ پرۆسه زۆرا گرنگه بۆ هندێ ئه‌ڤ شه‌نگستێ دیمۆكراتی جێگیر بیت و وه‌لات سه‌قامگیر بیت، و بۆ هه‌رێما كوردستانێ گرنگیا وێ پتره داكو بشێت ب ڤێ رێیێ بهێز خوه د ڤێ دامه‌زراوا ده‌ستهه‌لاتداریێ دا بسه‌پینیت و هه‌می ئه‌و مافێن هه‌رێما كوردستانێ ئه‌وێن د ده‌ستووری دا جێگیركرین بجهبینیت.
ئه‌م یێن به‌رب ئه‌نجامدانا هه‌لبژارتنان ڤه دچین، خه‌لكێ كوردستانێ و نشتیمانپه‌روه‌ر و دیمۆكراتیخواز دخواستینه پشكداریه‌كا كاڕا د ڤێ پرۆسێ دا بكه‌ن و ده‌نگێ خوه بده‌نه به‌ربژارێن پارتی دیمۆكراتی كوردستان، هه‌لگرێن په‌یاما پارتی و بارزانی، و ده‌نگێ خوه بده‌نه پارتی چونكی پارتی یا ب هێزه و خودان سه‌رۆكه‌كێ بهێزه و خودان دامه‌زراوێن بهێزه و خودان به‌رنامه‌كێ گشتگیره، و دابینكه‌را ئارامیێ و خوشگوزه‌رانیێ یه و سه‌ربۆره‌كا پر سه‌روه‌ری هه‌یه، و دشێت گوتنا خوه بكه‌ته كریار.
پارتی یا بهێزه و یا باشه و یا چاكه و ل به‌راهیێ، یه و دشێت مافان بده‌ستڤه‌بینیت و بپارێزیت، و مێژوویا سیاسیا كوردستانێ ئه‌ڤه خۆیا كریه هه‌رده‌مێ پارتیا بهێز، كوردستان یا بهێز بوویه، ئه‌م ژی دخواستینه پارتی بهێز بێخین دا كوردستان یا بهێزبیت داكو پاشه‌رۆژه‌كا باشتر دابین ببیت و ئارامی و خوشگوزه‌رانی و ئاڤه‌دانی گه‌شه‌بكه‌ت.
ده‌نگدان بۆ به‌ربژارێن پارتی، ده‌نگدانه بۆ رێبازا بارزانیێ نه‌مر و سه‌رۆك بارزانی و سه‌رۆكێ هه‌رێمێ و سه‌رۆكێ حوكمه‌تێ و 75 سالێن خه‌بات و قوربانیدانا پارتی و بۆ گیانێ شه‌هیدێن كوردستانێ و پێشمه‌رگه‌یێن قه‌هره‌مان بۆ ته‌ڤ دلسۆزێن رێبازا كوردپه‌روه‌ریا راسته‌قینه، بۆ ئاشتیێ و ئاڤه‌دانیێ و گه‌شه‌كرن و پێكڤه‌ژیان و ئارامیا هه‌رێما كوردستانێ یه.
پارتی دامه‌زراوه‌كا پڕ ده‌ستكه‌فت و سه‌روه‌ریه له‌وا پارتی بوون شانازی وسه‌رفرازیه، و ده‌نگدان بۆ پارتی هه‌ڤپشكیه د شانازیێ و سه‌رفرازیێدا و مرۆڤ یێ هه‌ژی وێ سه‌رفرازیێ یه.
ده‌نگدان ماف و ئه‌رك و به‌رپسیاریه، دڤێت ب هشیارانه و ب زانابوون سه‌ره‌ده‌ریێ دگه‌لدا بكه‌ی، مافێ خوه بكاربینین و ئه‌ركێ خوه بجهبینین و به‌رپسیارانه وی مافی و وی ئه‌ركی بجهبینین كو وژدانا مه ئارام و ته‌نا بیت.
ده‌نگێ خوه بده پارتی كو یا بهێزه و یا باشه و پڕ سه‌روه‌ریه و سه‌ركه‌فتنا وێ مسۆگه‌ره، دا هه‌ر بمینی سه‌رفراز و شاناز و ئارام و چاڤه‌رێی ده‌ستكه‌فتیێن زێده‌تر لێبكه.
دبلۆماسیه‌تا سه‌ركه‌فتی سه‌رۆكێ فره‌نسا هه‌مبێز دكه‌ت
ئحسان ئامێدی
هه‌رێما كوردستانێ هه‌رێمه‌كا فیدرالیه د ئیراقا دیمۆكراتیا فیدرالی دا، ئه‌ڤ هه‌رێمه ب مه‌زناتی و هێز و ئیرادا سه‌رۆك و رێبه‌ر و سه‌ركرده‌یێن وێ و خه‌بات و خۆراگریا ملله‌تی و قاره‌مانیا پێشمه‌رگه‌ی و خوینا شه‌هیدان هاتیه دامه‌زراندن و پێگه‌یێ خوه ل ناڤه‌ندێن هه‌رێمایه‌تی و نێڤده‌وله‌تی ب باشی چێكریه.
هێزا كه‌ساتیا سه‌ركردان و گوری و قوربانیێن ملله‌تی و ره‌وایا دۆزا كوردستانێ وه‌كر كو جڤاكێ نێڤده‌وكه‌تی ئاوریه‌كێ ل كوردستانێ بده‌ن و پشته‌ڤانیێ لێ بكه‌ن و بریارا 688 یا جڤاتا ئاسایشا نیڤده‌وله‌تی ده‌ربینن و ده‌ڤه‌را دژی فرین ده‌ستنیشانكه‌ن و ده‌ڤه‌را ئارام چێكه‌ن و د ئه‌نجامدا هه‌رێما كوردستانێ هاته دامه‌زراندن و هه‌لبژارتنێن گشتی لێهاتن كرن و سیسته‌مێ حوكمرانیا دیمۆكراتی لێ دانا و په‌یوه‌ندیێن كوردستانی ـ نێڤده‌وله‌تی هاتن چێكرن و پێشڤه‌برن و هه‌رێما كوردستانێ ژی سه‌قامگیر و پێشڤه‌چوو، و بوو هێز و دستهه‌لات و ره‌وایێ.
هه‌لبه‌ت رۆلێ فره‌نسا ل ڤێ پرۆسێ یێ سه‌ره‌كی بوو هه‌روه‌كو ل قۆناغێن پشتی هینگی ژی رۆلێ وێ یێ سه‌ره‌كی بۆ پشته‌ڤانیا هه‌رێما كوردستانێ و پاراستنا وێ، و ژ ده‌وله‌تێن زلهێزێن جیهانی یێن به‌راهیێ بۆ یێن پێشوازی ل سه‌رۆك و رێبه‌رێن كوردان ل كۆچكا سه‌رۆكاتیێ كرین و ده‌وله‌تا ئێكێ بوو كو سه‌رۆكێ وێ سه‌ره‌دانا كوردستانێ بكه‌ت و ل گه‌ل سه‌رۆكێ كوردستانێ بچیته د ناڤ هێزێن پێشمه‌رگه‌ی و قه‌ستا به‌رۆكێن شه‌ڕێ دژی داعشێ بكه‌ت.
ئه‌ڤرۆ ژی هه‌رێما كوردستانێ ب سه‌رۆك و رێبه‌ر و كاربده‌ست و خه‌لكێ خوه‌ڤه ب دله‌ك پڕخۆش و سه‌رفرازیڤه یێ پێشوازیێ ل سه‌ره‌كێ ڤێ ده‌وله‌تا زلهێز ئه‌نداما هه‌رده‌ما جڤاتا ئاسایشا نێڤده‌وله‌تی و ئه‌نداما سه‌ره‌كیا قۆلپا ناتۆ و ئه‌نداما كاڕایا ئێكه‌تیا ئۆرۆپی و ئه‌نداما كاڕا یا هه‌می گرۆپێن جیهانی یێن ئابۆری و ئاسایشێ و ووزێ و ژینگه‌هێ دكه‌ت و وه‌كو دۆسته‌كێ دێرین و باوه‌ریپێكری دهێته هه‌مبێزكرن.
سه‌ردانا سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسا ئه‌مانۆیێل ماكرۆن بۆ هه‌رێما كوردستانێ گه‌له‌ك ره‌هه‌ندێن خوه یێن سیاسی و ئابۆری و ئاسایشی و دیبلۆماسی و كلتۆری هه‌نه، هه‌روه‌كو نیشان و هێمایێن خوه هه‌ین، و هه‌میان ژی بۆ هه‌رێما كوردستانێ گرنگیه‌كا مه‌زن هه‌یه، چونكی هێز و جهێ فره‌نسا د جڤاكێ نیڤده‌وله‌تیدا مه‌زن و گرنگه و دشێت هه‌ڤكێشێن جیهانی بگوهۆریت و ئێكلا بكه‌ت.
فره‌نسا ب سه‌ره‌دانا به‌رێز سه‌رۆكێ وێ بۆ هه‌رێمێ په‌یامه‌كێ ب جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی و هه‌رێمایه‌تی و كوردستانی رادگه‌هینیت كو هه‌رێم جهێ گرنگی و پیته‌دانا فه‌ره‌نسایه و پشته‌ڤانیێ لێدكه‌ت و دڤێت هه‌می ژی سه‌ره‌ده‌ریه‌كا ئه‌كتیڤ دگه‌لدا بكه‌ن.
سه‌رۆك ماكرۆن د ڤێ سه‌ره‌دانێ دا دبێژیته جیهانێ، هه‌رێما كوردستانێ دۆسته‌كا نێزیكا وانه، و دێ به‌رده‌وام پشته‌ڤانیێ لێكه‌ین و بۆ هه‌رێما كوردستانێ هه‌مان وێ هێزێ و پشته‌ڤانیێ ده‌تێ و وه‌دكه‌ت كو زلهێزێن دیتر و ده‌وله‌تێن هه‌رێمایه‌تی ژی ب وێ سه‌نگێ سه‌ره‌ده‌ریێ ل گه‌ل هه‌رێمێ بكه‌ن.
ل ڤی بارودۆخێ ئالۆز و گرژیێ رۆژهه‌لاتا ناڤێن، هه‌رێما كوردستانێ نموونه‌كێ ئه‌رینیێ حوكمرانیێ و كارگێریێ و پێشڤه‌چوون و گه‌شه‌كرنێ و سه‌قامگیریێ نیشا جیهانێ ده‌ت و هه‌ولێرا پایته‌خت نموونه‌كێ دیێ شارستانیه‌ت و ئارامی و پێشكه‌ڤتنێ و پێكڤه‌ژیانێ یێ پێشچاڤه، سه‌رۆك و رێبه‌رێن هه‌رێمێ ژی نموونێن ده‌ستهه‌لاتداریا رێزدار و هێژا و گونجایه ژێ دهێت ل ئاستێ سه‌رۆكێن جه‌مسه‌رێن جیهانێ سه‌ره‌ده‌ریێ بكه‌ن و سه‌ره‌ده‌ری دگه‌ل بهێته‌كرن و بۆینه جهێ باوه‌ریا جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی.
هه‌لبه‌ت رۆلێ رێزدار سه‌رۆك بارزانی و سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ ریزدار نێچیرڤان بارزانی گه‌له‌ك بوو، بۆ نیشادانا هه‌رێما كوردستانێ كو قه‌واره‌ك سیاسیێ كوردستانیێ فیدرالیێ سه‌ركه‌فتیه و بۆ چێكرنا تۆرا په‌یوه‌ندیێن دبلۆماسیێن سه‌ركه‌فتی ل گه‌ل جیهانا ئازاد و ببنه جهێ باوه‌ریێ و پشتبه‌ستبوونێ بۆ گه‌له‌ك پرسێن گرنگ ل ده‌ڤه‌رێ، و ئه‌ڤێ وه‌كریه كو ل ئاستێ سه‌رۆكێن ده‌وله‌تان ل ناڤه‌ندێن نێڤده‌وله‌تی بهێنه پێشوازیكرن و هه‌ر ل وی ئاستی سه‌ره‌دانا هه‌رێمێ بكه‌ن.
جاران گه‌له‌ك خۆش بوو ئه‌گه‌ر جاره‌كێ رۆژنامه‌ڤانه‌كێ بیانی سه‌ره‌دانا كوردستانێ كربا و دیداره‌ك ل گه‌ل كاربده‌سته‌كی كربا یان ده‌نگوباسه‌كێ كوردستانێ ل میدیایه‌كا جیهانیدا به‌لاڤكربا، ئه‌ڤرۆكه پێگه‌ی هه‌رێما كوردستانێ و سه‌رۆكاتیا وێ وه‌كر كو سه‌رۆكێ ئێك ژ پێنچ ده‌وله‌تێن هه‌رێن مه‌زنێن جیهانێ بخوشحالیڤه سه‌ره‌دانا كوردستانێ بكه‌ت و هه‌رێم ژی ب كه‌یف و شاهیڤه هه‌مبیزبكه‌ن. هه‌روه‌كو پێگه‌یێ هه‌رێمێ و رێزداریا سه‌رۆك و رێبه‌رێن هه‌رێمێ ل ئاستێ ته‌ڤ جه‌مسه‌رێن جیهانێ و جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی ئه‌ڤ گرنگیه و رێزه هه‌ی.
به‌لێ ئه‌ڤه سه‌ركه‌فتنا دیبلۆماسیه‌تا كوردستانێ یه كو د كه‌ساتیا سه‌رۆك بارزانی و سه‌رۆكێ هه‌رێمێ و سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێمێ دا خوه نیشاده‌ت و پشتراستیه‌كێ دده‌ته سه‌ركردێن جیهانێ كو هه‌رێما كوردستانێ وه‌لاته‌كێ ئارام و سه‌قامگیره و گونجایه دگه‌ل سیسته‌مێ جیهانا مروڤایه‌تیێ و هه‌ڤسه‌نگه‌ره دگه‌لدا ژبه‌نا ئاشتیێ و ئازادیێ و پێكڤه‌ژیانێ و دژی تیرۆرێ.
هه‌رێما كوردستانێ بۆ پێشڤه‌یه چونكی د ناڤخوه‌دا قه‌واره‌ك بهێزه و خۆراگره، و شیایه سه‌نگا خوه ل ئاستێ هه‌رێمایه‌تی و جیهانێ چێكه‌ت و په‌یوه‌ندیێن خوه دگه‌ل جیهانا ئازاد و جه‌مسه‌رێن جیهانێ خورت كه‌ت و ببیته جهێ پیته‌دانا نێڤده‌وله‌تی.
ئه‌ڤرۆ هه‌می كوردستانی ب كه‌یفخۆش و شانازیڤه دنێرنه سه‌ره‌دانا سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسا بۆ هه‌رێما كوردستانێ و دیدارێن وی دگه‌ل سه‌رۆك و رێبه‌رێن كوردستانێ و ئه‌ڤه هیڤی و ئۆمێده‌كا دیتر ده‌ته خه‌لكێ كوردستانێ كو كوردستان ب سه‌رۆكاتیا بارزانی بخودانه و ئاڤه‌دانه و بۆ پێشڤه‌یه.
فه‌ره‌نسا دۆسته‌ك باوه‌ریپێكریه
ئحسان ئامێدى
فه‌ره‌نسا دۆسته‌ك باوه‌ریپێكریه
(2-1)
(په‌یوه‌ندیێن كوردستانێ و فه‌ره‌نسا رۆله‌كێ كاریگه‌ر دیت بۆ ژناڤبرنا مه‌ترسیێن داعش)
مافێ ڤیتۆ مافێ بكارئینانا ده‌ستهه‌لاتا راگرتنا كاره‌كییه ژلایێ ده‌ستهه‌لاتداری ڤه دچارچووڤێ ده‌ستهه‌لاتداریا ویدا، و ل ئاستێ جیهانێ دا جڤاتا ته‌ناهیا نیڤده‌وله‌تى هه‌یه، یاكو به‌رپرس ژ پاراستنا ئاشتى و ئاسایشا نێڤده‌وله‌تى، و هه‌مى ده‌وله‌تێن ئه‌ندام د رێكخراوا نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتی دا دپێگیرن ب میساق و بریارێن وێ جڤاتێ.
ئه‌ڤ جڤاته ژ پازده ئه‌ندامان پێكدهێت پێنچ ژ ده‌وله‌تێن زلهێزێن جیهانێ ئه‌ندامێن هه‌رده‌مێن وێ جڤاتێنه (وه‌لاتێن ئێكگرتیێن ئه‌مریكایى، رۆسیا، چین، به‌ریتانیا، فه‌ره‌نسا)، ئه‌ڤ ده‌وله‌ته وه‌كهه‌ڤن ب هێزا بریاردانێ د ڤێ جڤاتێدا، هه‌ر ئێك ژڤان ئه‌ندامێن هه‌رده‌م مافێ ره‌دكرنا هه‌ر پرۆژه بریاره‌كێ هه‌یه، و هه‌رده‌مێ ئێك ژ ڤان ئه‌ندامان مافێ (نه یان ئه‌ز دژم) به‌رامبه‌ر وێ بریارێ راگه‌هاند ئێدى ئه‌و پرۆژه دهه‌لوه‌شیێت، و ده‌ه ئه‌ندامیێن دى ده‌مكینه هه‌ردو سالان جاره‌كێ دهێنه دانان و كۆمه‌لا گشتیا نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتى دهه‌لبژێریت.
بارزانیێ نه‌مر دبێژیت بۆ كوردستانێ گه‌له‌ك پێدڤیه ده‌وله‌ته‌ك مه‌زن پشته‌ڤانیێ لێبكه‌ت دا سه‌ربكه‌ڤیت، بتایبه‌تى ئه‌مریكا یان رۆسیا، و شیا په‌یوه‌ندیێن دۆستینیێ ل گه‌ل هه‌ردو ده‌وله‌تان و چه‌ندین ده‌وله‌تێن دیتر چێكه‌ت، هه‌روه‌سا شێخ عبدولسلامێ بارزانى ژى هه‌ولدا خوه بگه‌هینیته بریتانیا بۆ وه‌رگرتنا پشته‌ڤانیێ بۆ دامه‌زراندنا ده‌وله‌ته‌كا كوردى، هه‌روه‌كو په‌یوه‌ندى دگه‌ل رۆسیا ژى چێكرین بۆ وێ مه‌به‌ستێ، هه‌روه‌سا هه‌ولدان ل گه‌ل چینێ ژى هه‌بووینه بۆ په‌یوه‌ندیێن دۆستینیێ.
خۆشخبه‌ختانه ل ڤى سه‌رده‌مى هه‌رێما كوردستانێ په‌یوه‌ندیێن فه‌رمى و راسته‌وخوه ل گه‌ل هه‌ر ڤان پێنچ ئه‌ندامێن هه‌رده‌مێن جڤاتا ته‌ناهیا نێڤده‌وله‌تى هه‌نه، هه‌روه‌كو دگه‌ل گه‌له‌ك ده‌وله‌تێن دى ژى هه‌ین.
بۆ كوردستانێ ئه‌ڤ هه‌ر پێنچ ده‌وله‌ته دگرنگن، هه‌ر پێنچ پێكڤه و ئێك ئێكه ژى د شێن پشته‌ڤان و هاریكارێن كوردستانێ بن و رێگر ژى بن ل هنگافتنێن دهێنه چێكرن.
وه‌كو دیار فه‌ره‌نسا ئێك ژ وان ده‌وله‌تانه یێ ب زه‌لالى و ئاشكرایى و راسته‌وخوه په‌یوه‌ندى دگه‌ل هه‌رێما كوردستانێ هه‌ین و به‌ره‌ڤانیێ لێدكه‌ت و پشته‌ڤانیێ بۆ دكه‌ت و پشتراستیه‌كا موكومتر چێدكه‌ت.
فه‌ره‌نسا ده‌وله‌ته‌كا ئورۆپیا مه‌زن و بهێزه سیسته‌مێ حوكمرانیا وێ كۆمارى ده‌ستووریه درووشمێ وێ ( ئازادى، وه‌كهه‌ڤى، برایه‌تى).
فره‌نسا ده‌وله‌ته‌ك كه‌ڤنه و كاریگه‌ره ل سه‌ر ئاستێ ئه‌ورۆپا و جیهانێ، و رۆله‌كێ دیار هه‌یه د مێژوو و نوكه و ئایندێ جیهانێ دا، ژبه‌ر ره‌وشه‌نبیریا وێ و و به‌لاڤبوونا زمانێ وێ و بهایێن وێ یێن دیمۆكراتى و سكۆلارى و كۆمارى، و هێزا وێ یا ئابۆرى و له‌شكرى و دیبلۆماسى و پیشه‌سازى و ته‌كنۆلۆجى.
فه‌ره‌نسا ئێك ژ ده‌وله‌تێن زلهێزێن جیهانێ یه و ژ دامه‌زرێنه‌ر و ئه‌نداما هه‌رده‌ما جڤاتا ته‌ناهیا نێڤده‌وله‌تى یه و دامه‌زرێنه‌را ئیكه‌تیا ئۆرۆپى یه و ئه‌نداما گه‌له‌ك كۆمبه‌ستێن نێڤده‌وله‌تى یه، و دهێته هژمارتن ده‌وله‌تا ئێكێ ب زه‌نگینیێ ل ئۆرۆپا و یا چارێ ل جیهانێ و ده‌وله‌تا دوێ یه ب سلكێ دیبلۆماسى و رۆلێ وێ ژ كه‌ڤندا و نوكه ژى لسه‌ر ئاستى ئۆرۆپا و جیهانێ یێ بهێز و كارایه..
فه‌ره‌نسا رۆله‌كێ كارا هه‌بوویه ل سه‌رده‌مێ شه‌ڕِێ جیهانیێ ئیكێ و هه‌تا نوكه، چونكى فه‌ره‌نسا لایه‌نێ سه‌ره‌كى بوو ل رێكه‌فتنێن سایكس پیكۆ ل سالا 1916 و سان ریمۆ سالا 1920 و سیڤه‌ر سالا 1920 و لۆزان سالا 1923 و د ئه‌نجامدا كوردستانا ل بن ده‌ستێ توركیا كره سێ پارچه و هه‌ر پارچه‌ك ب ده‌وله‌ته‌كا نوى چێكریڤه گرێدا!.
فه‌ره‌نسا ده‌وله‌تا ره‌وشه‌نبیریێ و هزرێ و بنه‌مایێن بهایێن مرۆڤیه، ده‌لیڤێن ئازادیێ و ده‌ڕبرینێ لێ به‌رفره‌هه، لێ د هه‌مان ده‌مدا لسه‌رده‌مێ جه‌نگێ جیهانیێ ئێكێ و لێكه‌فتێن وێ سه‌ره‌راى پشكداربوونا شانده‌كێ نه‌فه‌رمیێ كوردستانێ ل كۆنگرێ ئاشتیێ ل پاریسێ ل سالا 1920 ێ لێ ژبه‌ر كۆمه‌كا فاكته‌ر و هۆكاران تشته‌ك باش بۆ كوردستانێ نه‌كر!.
فه‌ره‌نسا ده‌وله‌ته‌ك گرنگ و كاریگه‌ر و كاراِ یه ل ئاستێ جیهانێ و ل دوماهیا سه‌دێ بیستێ خوه وه‌كو دۆسته‌ك و پشته‌ڤانه‌ك بۆ كوردستانا ئیراقێ نیشادایه و ده‌لیڤه دایه چالاكیێن كوردستانێ ل وێرێ بهێنه‌كرن و پێشوازى ل سه‌رۆك و سه‌ركوردێن كوردستانێ كریه و پرسا كوردستانێ كریه د ناڤ ئه‌جنیدایێن خوه‌دا، و كوردستانا ئیراقێ سووده‌كێ باش لێ دیتیه.
بۆ كوردستانێ گه‌له‌ك گرنگه ده‌وله‌ته‌كا مه‌زن وه‌كو فه‌ره‌نسا دۆست و پشته‌ڤانێ دۆزا كوردستانێ بیت، و فه‌ره‌نسا ئه‌و ده‌لیڤه لبه‌رامبه‌ر كوردستانێ ڤه‌كریه ژبه‌ر هندێ هه‌رده‌م به‌رپرسێن كوردستانێ و بزاڤا وێ یا سیاسى یا هه‌ولداى خوه نێزیكى فه‌ره‌نسا بكه‌ن و پشته‌ڤانیا وێ بۆ دۆزا كوردستانێ مسۆگه‌ركه‌ن، و رێ لبه‌ر چالاكیێن سیاسى و ره‌وشه‌نبیرى یێن كوردستانێ ڤه‌كه‌ن و خویندكارێن كورد ل زانكۆیێن وان بهێنه وه‌رگرتن و بخوینن و چالاكیێن رێكخراوه‌یى بكه‌ن.
به‌راهیا په‌یوه‌ندیێن فه‌رمى یێن كوردى-فه‌ره‌نسى ڤه‌دگه‌ریت بۆ سه‌رده‌مێ شارل دیگۆلى ل سالێن شیستاندا ده‌مێ بارزانیێ نه‌مر نامه‌ك بۆ هنارتى داكو كه‌رستێن له‌شكرى بۆ حوكمه‌تا ئیراقێ یا وى سه‌رده‌مى نه‌هنێریت!، و پشتى دامه‌زراندنا كۆمبه‌ستا سۆسیال دیمۆكرات هنده‌ك رێكخستنێن كوردستانى تێدا هاتن وه‌رگرتن، و ب سه‌ركه‌فتنا پارتا سۆسیالستا فه‌ره‌نسى ب سه‌رۆكاتیا فرانسۆ میترانى د هه‌لبژارتنان دا ل سالا 1981 ده‌لیڤه‌ك باشتر رۆخسا بۆ دروستكرنا په‌یوه‌ندیێن فه‌ره‌نسى كوردستانى، و رۆلێ خێزانا وى دانیال میترانى كاڕابوو د ڤى بیاڤى دا، هه‌روه‌كو ل سالا 1989 كۆنگره‌ك ل پاریسێ ل سه‌ر بكارئینانا چه‌كێ كۆمكوژ به‌ستى و كۆمه‌كا ده‌ربه‌ده‌رێن كوردستانێ و قورتالبۆیێن شه‌ڕِێن ئه‌نفالان ب په‌نابه‌رى وه‌رگرتن.
ل سه‌رهلدانا 1991 میدیایا فه‌ره‌نسى ب به‌رفره‌هى رامالینا چالاكیێن سه‌رهلدانێ كرن، و ل كۆچا ملیۆنى هه‌ر میدیا فه‌ره‌نسى شیا كاره‌سات و مه‌رگه‌ساتێن هێرشا هێزێن ئیراقێ بۆ سه‌ر كوردستانێ كۆچا ملیۆنى نیشا جیهانێ بده‌ن و رایه‌كا گشتیا جیهانى دژى رژێما دكتاتۆرى چێكه‌ن و زه‌مینه خۆشكر بۆ هه‌لویسته‌كێ جیهانى دژى رژێما سه‌دامى، و ب ڤێ چه‌ندێ فه‌ره‌نسا پێشه‌نگا وان ده‌وله‌تان بوو یێن پرۆژێ بریاره‌كێ بوو جڤاتا ته‌ناهیا نێڤده‌وله‌تى چێكرى و د گه‌هوا وێدا بریارا 688 ل 5/4/1991 یا جڤاتا ئاسایشا نێڤده‌وله‌تى بۆ پاراستنا خه‌لكێ كوردستانێ ده‌رئینا و سنۆره‌ك بۆ سیاسه‌تێن سه‌ركوتكه‌رێن رژێما دكتاتۆریا سه‌دامى ده‌ینا، و ده‌ڤه‌را ئارام و دژى فڕین پێكئینا و ده‌لیڤا ڤه‌گه‌ریانا خه‌لكى دابینكر و هه‌رێما كوردستانێ هاته راگه‌هاندن.
فه‌ره‌نسا وه‌كو گه‌ل و وه‌كو حوكمه‌ت و كوڕ رێكخراوێن خێرخواز هه‌ر زوى دلینى ل گه‌ل خه‌لكێ كوردستانێ و بزاڤا وێ یا سیاسى كرن و هاریكارى و پشته‌ڤانى پێشكێشكرن و سه‌ركردێن وان ل ئاستێ وه‌زیران و ل ئاستێ ئافره‌تا ژماره ئێك خانم دانیال میتیران سه‌ره‌دانا كوردستانێ كرن و داوه‌تنامه بۆ سه‌رۆك و سه‌ركرده‌یێن هه‌رێما كوردستانێ پێشكێشكرن كو سه‌ره‌دانا فه‌ره‌نسا بكه‌ن و ل كۆچكا ئه‌لیزێ پێشوازى لێكرن. و ئێدى رۆژ بۆ رۆژێ ئاست و بیاڤێن په‌یوه‌ندیێن هه‌رێما كوردستانێ و فه‌ره‌نسا بلندتر و به‌رفره‌هتر لێهاتن.
پشتى دامه‌زراندنا هه‌رێما كوردستانێ هه‌ڤبه‌ندیێن هه‌رێمێ و فه‌ره‌نسا شێوازه‌كێ فه‌رمى بخوه‌ڤه‌گرتیه و ل ئاسته‌ك پڕ باش دانه، فه‌ره‌نسا قونسلخانه‌یه‌كا فه‌رمى ل هه‌رێمێ هه‌یه و هه‌رێمێ ژى نوونه‌راتیا خوه ل فه‌ره‌نسا هه‌یه، و رۆلێ سه‌رۆك بارزانى د ڤى بیاڤى دا یێ كاریگه‌ربوویه. سه‌رۆك بارزانى و سه‌رۆكێ هه‌رێمێ و سه‌رۆكێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ رێزه‌ك مه‌زن ل ده‌ف حوكمه‌ت و خه‌لكێ فه‌ره‌نسا هه‌یه و سه‌ره‌ده‌یه‌كا فه‌رمى ل ئاستێ پڕۆتوكۆلێن نێڤده‌وله‌تى دگه‌لدا دكه‌ن.
بۆ جارا ئێكێ سه‌رۆك بارزانى وه‌كو سه‌رۆك ده‌وله‌ت ل كۆچكا ئیلیزێ ژ لایێ سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسا نیكۆلاى ساركۆزى ڤه ل سالا 1910 هاته پێشوازیكرن و چه‌ندین رێكه‌فتنیێن سیاسى و ئابۆرى و ره‌وشه‌نبیرى و له‌شكرى هاتن كرن و ئه‌ڤه ڤه‌گوهاستنه‌كا جۆرى بوو د په‌یوه‌ندیێن دیبلۆماسیه‌تا كوردستانێ دا و رێخۆشكه‌ر بوو بۆ درێژه‌پێدانا ڤان په‌یوه‌ندیان ل ئاستێن بلند.
پشتى سه‌رهلدانا ده‌وله‌تا ئیسلامى ل ئیراق و شامێ (داعش) ل سالا 1914 مه‌ترسیه‌كا مه‌زن كه‌فته سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ، لێ په‌یوه‌ندیێن كوردستانێ و فه‌ره‌نسا رۆله‌كێ كاریگه‌ر دیت بۆ ژناڤبرنا مه‌ترسیێن داعش، و سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسا فرانسوا هولاند خۆیا كر كو دۆستێ راسته‌قینه‌یێ هه‌رێما كوردستانێ یه، د وان سێ سالێن مه‌ترسیدارێن شه‌ڕِێ دژى داعش، پێنج دیدارێن سه‌رۆكاتیێ د ناڤبه‌را سه‌رۆك بارزانى و سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسا دا هاتن ئه‌نجامدان، سێ جاران سه‌رۆك بارزانى و شاندێن دگه‌لدا ژلایێ سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسا فرانسوا هۆلاند ل كوچكا ئیلێزێ ل سالێن، 2015 و 2016 و 2017 هاتنه پێشوازیكرن، و سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسا و شاندێن دگه‌لدا دو جاران ل سالێن 2014 و 2017 سه‌ره‌دانا هه‌رێما كوردستانێ كرن و ژلایێ به‌رێز سه‌رۆك بارزانى ڤه هاتن پێشوازیكرن. هه‌روه‌سا دو جاران كوچكا ئیلیزێ پیشوازیا شاندێن وه‌زاره‌تا پیشمه‌رگه‌ى كریه ل سالێن 2015 و 2016 ئێدى دانوستاندن به‌رده‌وام بوون ل هه‌مى ئاستان د ناڤبه‌را وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌ى ل هه‌رێما كوردستانێ و وه‌زاره‌تا به‌رگریا فه‌ره‌نسا و چه‌ندین رێكه‌فتنێن له‌شكرى و چه‌كدارى و فیرَكرنێ و هه‌والگیرى و هاریكاریێن دیتر لێ كه‌فتن و ئاماده‌بوونه‌كا له‌شكریا فه‌ره‌نسى ل هه‌رێما كوردستانێ چێبوو.
ده‌مێ هێرشا چه‌كدارێن داعش چێبووى بۆ سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ هه‌ر زوى سه‌رۆك بارزانى په‌یوه‌ندیه‌كا تێله‌فۆنى ب دۆستێ خوه سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسى كر و مه‌ترسیا بارودۆخى بۆ رۆنكر هه‌ر زوى سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسا بریاردا هاریكاریێن له‌شكرى و ته‌قه‌مه‌نى بگه‌هنه هێزێن پێشمه‌رگه‌ى و فرۆكه‌یێن وان یێن شه‌ڕِكه‌ر پشكداربن ل گه‌ل فرۆكه‌یێن ئه‌مریكى بۆ لێدانا بنگه‌هێن داعش و راگرتنا هێرشا وان و ڤێ پشته‌ڤانیا فه‌ره‌نسا رۆله‌كێ كاڕا هه‌بوو بۆ گوهۆرینا ته‌ڕازیا هێزا د به‌رژه‌وه‌ندیا پیشمه‌رگه‌ى دا.
ل سێ سالێن شه‌ڕِێ دژى داعش، فه‌ره‌نسا وه‌كو ده‌وله‌ت و حوكمه‌ت خوه ب دۆسته‌كێ راسته‌قینه‌یێ هه‌رێما كوردستانێ نیشا دا و هه‌مى جۆرێن هاریكاریێ پێشكێشى هه‌ریما كوردستانێ كرن دا خوه رابگریت و سه‌ربكه‌ڤیت، ده‌مێ پیشمه‌رگه‌ى ب سه‌رۆكاتیا بارزانى شیایى خوه راگریت و قاره‌مانانه به‌رگریێ ژ كوردستانێ بكه‌ت، ڤى هه‌لویستێ پێشمه‌رگه‌ى سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسى هاندا كو سه‌ره‌دانا كوردستانێ بكه‌ت دا كو موكۆمیا په‌یوه‌ندیێن فه‌ره‌نسى-هه‌رێما كوردستانێ خۆیا بكه‌ت و ل گه‌ل هه‌ڤالێ خوه سه‌رۆك بارزانى راوه‌ستیت و پشته‌ڤانیا وى و پێشمه‌رگه‌ى و گه‌لێ كوردستانێ بكه‌ت د ڤان بارودۆخان دا. هۆسا سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسا ب دو سه‌ردانان هاته كوردستانێ و ب گه‌رمى ژ لایێ سه‌رۆك بارزانى ڤه هاته پێشوازیكرن و ڤێ سه‌ره‌دانا سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسا سه‌رنجا كۆمه‌كا ده‌وله‌تێن دیتر راكێشا كو گرنگیه‌كا مه‌زنتر ب هه‌رێما كوردستانێ بده‌ن و ره‌وشا كوردستانێ به‌ره‌ف باشتر بچیت.
فه‌ره‌نسا وه‌كو ده‌وله‌ته‌ك زلهێز و ئه‌نداما هه‌رده‌ما جڤاتا ئاسایشا نێڤده‌وله‌تى و دۆسته‌كێ باشێ گه‌لێ كوردستانێ و سه‌رۆك بارزانى پێشبینى لێ دهاته‌كرن كو بهێزتر و ب ئاشكرایى پشته‌ڤانیا هه‌رێما كوردستانێ بكه‌ت بۆ ئه‌نجامدانا راپرسینى و بریاردان لسه‌ر چاره‌نڤیسێ خوه، فه‌ره‌نسا وه‌سا نیشا دا كو راپرسین مافه‌كێ سروشتی و ره‌وایێ كوردانه لێ باشتر ددیت ئه‌ڤ بابه‌ته دگه‌ل حوكمه‌تا فیدرال ل ئیراقێ ب رێكه‌فتن بهێته‌كرن ، لێ وه‌كو ئیراق لبه‌ر نه‌هاتى ژبه‌ر عه‌قلیه‌تا شۆفینى و تایفه‌گه‌رى و گۆشارێن ده‌وله‌تێن دراوسێیان و گه‌لێ كوردستانێ بریارا خوه بجهئینا و ل 25/9/2017 راپرسین هاته‌كرن و سه‌ركه‌فتن ب ئه‌نجامێ پتر ژ 93% به‌لێ بۆ سه‌رخوبوونێ ب ده‌ستڤه‌ئیناى، هژیانه‌ك ب بارودۆخى كه‌فت و گوشارێن ئابۆرى و سیاسى و له‌شكرى كه‌فتنه سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ، حوكمه‌تا ئیراقێ هێرشه‌كا له‌شكرى كره سه‌ر كوردستانێ و پێشبینیا مه‌ترسیێن مه‌زن لێهاته‌كرن، لێ ب قاره‌مانى و خۆراگریا پێشمه‌رگه‌ى به‌رۆكێن شه‌ڕِى هاتن گرتن و به‌رگریه‌كا باش هاته‌كرن و هێرشا داگیركرنێ هاته شكاندن و ره‌وش هاته راگرتن، فه‌ره‌نسا ژ ده‌وله‌تێن به‌راهیێ بوو كو رۆل بۆ ئاسایكرنا بارودۆخى گیرَایى.
ده‌مێ حوكمه‌تا ئیراقێ هێرش كریه سه‌ر هه‌رێما كوردستانێ و خیانه‌تا 16 ئوكتۆبه‌رێ لێكه‌فتى و هه‌ولداى ڤێ سه‌ربۆرێ ژناڤببه‌ت فه‌ره‌نسا ده‌ستبه‌ردارى ئه‌ركێ خوه نه‌بوو به‌رامبه‌ر كوردستانێ، هه‌ر زى نوونه‌رێ فه‌ره‌نسا ل نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتى ل 19/چریا ئێكێ/2017 پرۆژێ راگرتنا شه‌ڕِى ل سه‌ر كوردستانێ دانا سه‌ر مێزا گفتوگۆیان، لێ یا سه‌یر به‌ریتانیا ڤیتۆ بكارئینا داكو ئه‌و پرۆژه سه‌رنه‌گریت د وه‌خته‌كى دا كو به‌غدا و ته‌هران و ستانبۆل و لندن ئنیه‌تێن خراب هه‌بوونه كو ره‌وشێ وه‌سا بهێلن هه‌تا له‌شكرى ئیراقێ بشێت ده‌ستێ خوه دانیته سه‌ر هه‌ولێرێ و ڤێ سه‌ربۆرێ ژناڤببه‌ن!، به‌لێ فه‌ره‌نسا ب ڤێ پیلانێ دزانى ژ به‌ر هندێ یا رژد بوو ل بنگه‌هێن نیڤده‌وله‌تى كو قه‌بوول ناكه‌ت ب چ ره‌نگان سه‌ربۆرا هه‌رێما كوردستانێ ژناڤ بچیت و له‌شكرى ئیراقێ هه‌ولێرێ داگیركه‌ت چونكى دكه‌ڤیته ده‌ڤه‌را ئارام و دژى فڕین یا كو فه‌ره‌نسا و هه‌ڤپه‌یمانێن وێ چێكرى و دپارێزیت، و كوچكا ئیلێزێ په‌یوه‌ندى ب سه‌رۆك وه‌زیرێن هه‌رێما كوردستانێ كرن و پشتراستیه‌ك دا كاربده‌ستێن هه‌رێمێ كو ناهێلن ره‌وش خراپتر لێبهێت.
هه‌ر ل چریا ئێكێ یا وێ سالێ ده‌مىِ حه‌یدر عه‌بادى سه‌رۆك وه‌زیرێن ئیراقێ چاڤ ب سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسا كه‌فتى، داخواز ژ سه‌رۆك فه‌ره‌نسا كر كو خوه نێزیكى سه‌ركردایه‌تیا هه‌رێما كودستانێ نه‌كه‌ت و سه‌ركرده‌یێن فه‌ره‌نسى دیدارێ دگه‌ل سه‌ركرده‌ێن كوردان نه‌كه‌ن و ل به‌رامبه‌ر وێ ئیراق یا ئاماده‌یه هه‌مى به‌رژه‌وه‌ندیێن ئابۆرى بده‌ن كۆمپانیێن فه‌ره‌نسى!، به‌لێ به‌رسڤا فه‌ره‌نسا وه‌كو بریسه‌كێ بوو، ئێكسه‌ر پشتى چه‌ند رۆژان سه‌روكێ فه‌ره‌نسا ماكرۆنى داخوازنامه‌كا فه‌رمى بۆ سه‌رۆك وه‌زیرێن هه‌رێما كوردستانێ نێچیرڤان بارزانى هنارت داكو سه‌ره‌دانا فه‌ره‌نسا بكه‌ت و سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسا ل كوچكا ئیلێزێ پێشوازیا به‌رێزى كر و سه‌رۆك وه‌زیرێن هه‌رێما كوردستانێ، شیا د ڤێ سه‌ره‌دانێ دا وێ ئابلۆقا دبلۆماسى ل سه‌ر هه‌رێمێ بشكێنیت و ده‌رگه‌هێن جیهانێ ل به‌رامبه‌ر هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌كه‌ته‌ڤه، و ب ڤێ چه‌ندێ فه‌ره‌نسا خۆیاكر كو دۆستا هه‌رێما كوردستانێ یه كى سه‌رۆكێ وێ بیت.
ل سالا 1991 رۆلێ فه‌ره‌نسا یێ سه‌ره‌كى بوو ژبۆ ئاماده‌كرن و ده‌رئینانا بریارا 688 یا جڤاتا ئاسایشا نێڤده‌وله‌تى، هه‌ر زوى ب ئه‌ركێ بجهئینانا وێ ژى رابوو بۆ دروستكرنا ده‌ڤه‌را ئارام.
ل سالا 2014 پشكداریه‌كا راسته‌وخوه یا سیاسى و له‌شكرى كر بۆ پاراستنا هه‌رێما كوردستانێ ژ هێرشا رێكخراوا تیرۆرستیا داعش
و ل سالا 2017 ده‌مێ نه‌هێلایى به‌غدا و ته‌هران و ستانبۆل سه‌ربۆرا هه‌رێما كوردستانێ ژناڤ ببه‌ن.و ئابلۆقا سه‌پاندى ل سه‌ر كوردستانێ شكاند و ده‌رگه‌هێن په‌یوه‌ندیێن جیهانى و هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌كرینه‌ڤه.
سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ به‌رێز نیچیرڤان بارزانى پشتى رویدانێن 16 ئوكتوبه‌رێ ل 2017 هه‌تا نوكه سێ جاران ب فه‌رمى هاتیه بانگێشكرن ژلایێ سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسا ئیمانۆیل ماكرۆن ڤه بۆ سه‌ره‌دانا فه‌ره‌نسا، جارا ئێكێ ل دویى كانوونا ئێكێ 2017 وه‌كو سه‌رۆك وه‌زیرێن هه‌رێما كوردستانێ و جارا دوێ ل 10 تیرمه‌ها 2019 وه‌كو سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ و جارا سیێ ل 29 ئادارا 2021 هه‌روه‌كو سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ و هه‌ر سێ جاران ژلایێ سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسا ل كۆچكا ئیلیزێ وه‌كو سه‌رۆكێ ده‌وله‌ته‌كێ پێشوازى لێهاتیه‌كرن و كۆمبوونێن دوقولى ئه‌نجامداینه و ل سه‌ر پرسێن سیاسى و ئابۆرى و ئاسایشێ ل هه‌رێمێ و ل ئیراقێ و ده‌ڤه‌رێ و په‌یوه‌ندیێن هه‌ردو لایه‌نان ئاخفتینه، و پشته‌ڤانیا فه‌ره‌نسا بۆ هه‌رێما كوردستانێ دوپاتكریه، هه‌ر د ڤان سه‌ره‌داناندا به‌رێز نێچیرڤان بارزانى دیدار دگه‌ل وه‌زیرێ ده‌رڤه و چه‌ندین كاربده‌ستێن دى یێن فه‌ره‌نسا كرینه زێده‌بارى پێشوازیكرنا وان ل كوردستانێ و ئه‌ڤه خورتیا په‌یوه‌ندیێن هه‌رێمێ و فه‌ره‌نسا نیشا دده‌ت.
هێزا كه‌ساتیا سه‌رۆكاتیا كوردستانێ و كه‌ساتیا سه‌رۆكێ هه‌رێمێ وه‌كریه كو په‌یوه‌ندیێن كوردستانى و جڤاكێ نێڤده‌وله‌تى و بتایبه‌تى فه‌ره‌نسا بهێز بن و رێز لێ بهێته‌گرتن و پێگیریه‌كا سیاسى و سنجى بخوه‌ڤه ببینیت و به‌رپسیاریه‌ك چێبیت كو نابیت ده‌ست به‌ردارى ڤان دۆستێن به‌رێز ببن.
بریاره ل 28 ته‌باخێ كۆنگره‌كێ هه‌رێمایه‌تى ل ئیراقێ بهێته‌كرن و چه‌ندین ده‌وله‌ت بانگێشكرینه پشكداربن ژ وان فه‌ره‌نسا، و سه‌رۆكێ فه‌ره‌نسا راگه‌هاندیه كو دێ پشكداربیت، و ئه‌ڤه ژى ده‌رفه‌ته‌كا دیتره بۆ ئیراقێ و سه‌ربۆرا وێ یا نوى و هه‌رێما كوردستانێ كو ل كۆنگره‌كێ ب ڤى ره‌نگى سه‌رۆكێ ده‌وله‌ته‌كا زلهێز و كاریگه‌ر تێدا پشكداربیت و گوتنا خوه بێژیت.
بۆ فه‌ره‌نسا و سه‌رۆكێ وێ ئیراق ده‌وله‌ته‌ك گرنگه و جهێ پیته‌دانا وێ یه، له‌وان سه‌رۆك ماكروۆن ئێكه‌م سه‌رۆكێ ده‌وله‌ته‌كا مه‌زن بوو هه‌ر زوى راگه‌هاندى كو دێ ئاماده‌بیت ل كۆنگرێ، و بۆ مه وه‌كو هه‌رێما كوردستانێ ئاماده‌بوونا وى وه‌كو سه‌رۆكێ ده‌وله‌ته‌كا ئه‌نداما هه‌رده‌ما جڤاتا ئاسایشا نێڤده‌وله‌تى و دۆست و هه‌ڤالێ هه‌رێما كوردستانێ و سه‌رۆكێ هه‌رێمێ و خودان هه‌لویستێن باش و بریارێن وێره‌ك پشكداریا وى گه‌له‌ك گرنگه، و لێ دهێته چاڤه‌رێكرن یا باش بۆ هه‌رێما كوردستانێ لبه‌رچاڤبگریت و رێگربیت ل پیلانه‌كا هه‌رێمایه‌تى دژى هه‌رێمێ، هه‌روه‌كو لێ دهێت چاڤه‌رێكرن سه‌ره‌دانا هه‌رێما كوردستانێ و دۆست و هه‌ڤالێ خوه سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ بكه‌ت، وه‌كو سه‌رۆكێ به‌رێ یێ فه‌ره‌نسا دوجاران سه‌ره‌دانا هه‌رێمێ كرى.
دبێژن سیاسه‌ت گۆره‌ى به‌رژه‌وه‌ندیا دهێت هاژوتن و جهێ باوه‌رى نینه، لێ سیاسه‌تێ بنه‌مایێن خوه و پێگیریێن خوه هه‌نه و باوه‌ریێ چێدكه‌ت، و هه‌رێما كوردستانێ ژى كۆمه‌كا به‌رژه‌وه‌ندى و پێگریا بجهدئینیت و خوه دگونجینیت دگه‌ل ره‌وش و پێشداچوونا، و بوویه هێز و بوویه ده‌ستهه‌لات و ره‌وایا خوه هه‌یه، دشێت كارلێكیێ ل جڤاكێ نێڤده‌وله‌تى و بالكێشبكه‌ت.
فه‌ره‌نسا د دۆستینا خوه‌دا دگه‌ل كوردستانێ و د سه‌ربۆرا چه‌ند سالێن بۆریدا خۆیاكریه دۆسته‌ك باوه‌ریپێكریه، فره‌نسا ب ساناهى دشێت پرۆژه بریاره‌كێ د به‌رژه‌وه‌ندیا كوردستانێ دا بده‌ته جڤاتا ئاسایشا نێڤده‌وله‌تى، هه‌روه‌كو دشێت پرۆژه بریاره‌كا دژ ژى هه‌لوه‌شینیت بكارئینانا مافێ ڤیتۆ.
چ باشه ده‌وله‌ته‌كا هۆسا بهێز دۆستا كوردستانێ و سه‌ركردین وێ بیت، له‌و گه‌شبینین هه‌رێما كوردستانێ ب خۆراگریا ملله‌تى و ب قاره‌مانیا پێشمه‌رگه‌ى و ب سیاسه‌ت و دیبلۆماسه‌تا سه‌رۆك و سه‌ركردایه‌تیا هه‌رێمێ دێ د پێشڤه‌چوونه‌كا به‌رده‌وامدا بیت و ئارامى و سه‌قامگیرى جهگیربیت.
سه‌ركه‌فتن بۆ خودانێن ئه‌ردیه
ئحسان ئامێدی
رویدانێن جیهانی دپڕن و دسه‌یرن، و گه‌له‌ك جاران د مه‌ترسیدارن و دكوژه‌كن، ئه‌ڤه ململانا ژیانێ و سیاسه‌تێ و به‌رژه‌وه‌ندیانه، و هه‌ر ئێكی و لایه‌نه‌كی بۆ خۆیه. جڤاكێ مرۆڤی د سروشتێ خوه‌دا پێكهاتێن ژێكجودانه و هه‌ر پێكهاته‌ك ژی ل كونجه‌كا ڤێ جیهانێ جهێ خوه كریه و دێ یا سروشتی و باشتر بیت، ئه‌ڤ پێكهاته هه‌ڤقه‌بوول بكه‌ن و رێزێ ل هه‌ڤبگرن و هه‌ر ئێك كارگێریا خوه بكه‌ت. مخابن ره‌وشه‌كا شه‌ڕ و ململانێ و هه‌ڤركیا نه‌سروشتی د ناڤ جڤاكێ مرۆڤیدا هه‌یه و وێرانكرنێن خراپ ل پاشخوه دهێلیت. دێ چه‌ندا باش و سوودبه‌خشتر بیت ئه‌گه‌ر هه‌می پێكهات پێكڤه كاربكه‌ن بۆ ئاسایش و سه‌رفرازی و خوشگوزه‌رانیا مرۆڤی. لێ دیاره رێره‌وا ژیانێ گه‌له‌ك لادان و شاشی و دژمنكاری تێدانه و كاره‌ساتان لێدكه‌ڤن. رویدانێن ڤێ دوماهیێ ل ئه‌فغانستانێ و ڤه‌كێشانا هێزێن ئه‌مریكا و هه‌ڤپه‌یمانێن نێڤده‌وله‌تی و سه‌ركه‌فتنا بله‌زا بزاڤا تالیبان جهێ سه‌رسۆرمانیا ته‌ڤ جیهانێ بوو، و ترسه‌ك ئێخسته وان هه‌می ملله‌تان یێن پشتبه‌ست ب ئه‌مریكا، وه‌سا خوه‌یا بوویه كو ئه‌مریكا هه‌ڤال هێله تایبه‌تی د ته‌نگاڤیاندا و بۆ خاترا به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه ب ساناهی ده‌ستێ خوه ژ دۆست و هه‌ڤپه‌یمانێن خوه به‌رده‌ت و ئه‌ڤ سه‌ربۆره مێژوویا سیاسیا ئه‌مریكیا ره‌شكریه، ل فلیپینێ و كۆریایێ ڤێتنامێ و شۆرشا ئه‌یلۆلێ ل كوردستانێ و ده‌ستبه‌ردان ل رژێمێن دۆستێن خوه وه‌كو رژێما شاهێ ئیرانێ و تونسێ و مسرێ و یه‌مه‌نێ و رۆژئاڤا و ئه‌ڤا ڤێجارێ ژی ل ئه‌فغانستانێ و ل ئیراقێ، و ل هه‌می ڤان ده‌ستبه‌ردانا كاره‌ساتێن مه‌زن لێكه‌فتینه، و ده‌لیڤه بۆ هێزێن هه‌ڤڕكێن سه‌ر ده‌ستهه‌لاتێ چێبوو ئێكودو ژناڤببه‌ن. د هه‌مان ده‌مدا ئه‌ڤ ده‌ستبه‌ردانه سه‌ركه‌فتن بۆ خودانێن ئه‌ردی بوویه چونكی ئه‌مریكا ب هێزه‌ك ده‌ره‌كی زانیه!. خه‌لكێ كوردستانێ نیگه‌رانه ژ ڤێ سیاسه‌تێ نه‌مازه ئه‌وا ل رۆژئاڤا رودای رویدانه‌كا زیندیه و برینێن رێكه‌فتنا جه‌زائیرێ ژی هێشتا د هه‌وداینه ژبه‌ر هندێ هه‌سته‌كێ نه‌ئارامیێ و ترسێ به‌لاڤبوویه كو نه‌دووره ئه‌مریكا ده‌ستبه‌رداری هه‌رێمێ ژی بیت و ئه‌ڤه بیر و دیده‌كا د جهێ خوه‌دایه گۆره‌یی سه‌ربۆرێن دبن. لێ یا گرنگه مرۆڤ باشتر و دۆرهێلانه به‌رێ خوه بده‌ته پرسگرێكان و ببینیت، ئه‌مریكا و هه‌ر ده‌وله‌ته‌كا دیتر ده‌وله‌تا خه‌لكێ خوه‌یه و به‌راهیا كارێن وانن به‌رژه‌وه‌ندیێن وانه، هه‌روه‌كو هه‌ر ملله‌ته‌كی به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه هه‌ین، و یا دیتر ئه‌گه‌ر ب حوكمێ به‌رپسیاریێ و جه‌مسه‌ریا جیهانی و ئه‌ندامه‌تیا هه‌رده‌ما جڤاتا ته‌ناهیا نیڤده‌وله‌تی و پرانسیبێن وێ و بهایێن مرۆڤی ژی بیت، ئه‌ڤه ژی هه‌ر جه‌مسه‌ره‌ك گۆره‌ی به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه سیاسه‌تێ دهاژۆت، ئه‌ڤا گرنگ ئه‌وه، مرۆڤ چ تاك چ جڤاك چیه و دشێت چبكه‌ت!. هۆكار و فاكته‌رێن هێزێ چ هه‌نه، سه‌ربۆرا ژیانێ یا خوه‌یا كری سه‌ركه‌فتنا دوماهیێ بۆ هێزێ و ده‌ستهه‌لاتێ وخودانێن ره‌سه‌نێن ئه‌ردینه. ده‌وله‌ت یا ملله‌تانه، و مان و به‌رده‌وامی ژی هه‌ر بۆ وانه، و تاكێن ملله‌تی هێزێ و ده‌ستهه‌لاتێ و ئیرادێ دابیندكه‌ت بۆ ڤێ مانێ. كوردستان هاتیه داگیركرن و وێرانكرن، لێ ملله‌تێ كوردستانێ ژناڤنه‌چوویه هه‌ر یێ مایی و هه‌ر به‌رگریا كری و یا سه‌ركه‌فتی. گه‌له‌ك دوژمن و نه‌یار سه‌ر ب كوردستانێدا یا گرتی و ل دوماهیێ هه‌می یێن ره‌ڤینه و ژناڤچووینه و كوردستان هه‌ر بۆ خه‌لكێ وان مایه، چونكی هه‌رده‌م ڤی ملله‌تی سه‌ركرده و ئیراده و هێزا به‌رخودانێ هه‌بوویه. ئه‌مریكا ل هه‌ر جهێ ب هێزێ چویێ چونكی خودانا ئه‌ردی نه‌بوویه ل دوماهیێ ب شه‌همزاری یا خوه ڤه‌كێشای ئه‌و جهێ هێلای و د گه‌ره‌وا وێ دا دۆست و لایه‌نگیرێن وێ دكه‌ڤنه به‌ر سته‌ما ده‌ستهه‌لاتدارێن نوی. چ ملله‌تان ژی چ ژ ڤان ژ ئه‌مریكا نه‌وه‌رگرتینه كو دێ به‌ره‌ڤانیێ ژێ كه‌ت هه‌تاهه‌تایێ!، ئه‌ڤجا ژی ب حكومێ سه‌نگ و جهێ ڤی جه‌مسه‌رێ جیهانێ گه‌له‌ك ژ به‌رپسیاریێ دكه‌ڤیته سه‌ر ملێن وێ یان هه‌ر ده‌وله‌ته‌ك دی كو بچیته وه‌لاته‌كی و به‌رللایێ و شه‌ڕێ ناڤخوه‌یی ل پاشخوه بهێلیت. ئه‌مریكا خودان ئه‌رد نینه هه‌ر وه‌لاته‌كێ بچتێ بناڤێ داگیركرن بیت یان ئازادكرن مێهڤانه و كاتیه هه‌ر دێ چیته‌ڤه چ ب ده‌رخستن و ره‌ڤین بیت یان رێكه‌فتن و ڤه‌كێشان بیت، و هۆسا بۆ هه‌می هێزێن داگیركه‌ر و بیانی. ئه‌مریكا خوه دا به‌رژه‌وه‌ندى و سێ ئاستێن به‌رژه‌وه‌ندیان هه‌نه، ستراتیژی، ژینداری و لاوه‌كی، و ل دویڤ ڤان ئاستان به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه برێڤه‌دبه‌ت. ئه‌مریكا بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه یێن ستراتیژی و ژینداری شه‌ڕی دكه‌ت، ده‌وله‌تێن قۆلپا ناتۆ ئسرائیل به‌رژه‌وه‌ندیێن ستراتیژینه و ئه‌مریكا بۆ وان بێ دودلی شه‌ڕی دكه‌ت، كوێت و ده‌وله‌تێن كه‌نداڤی به‌رژه‌وه‌ندیێن ژیندارینه ئه‌گه‌ر زانی دێ كارتێكرنێ ل به‌رژه‌وه‌ندیێن وێ كه‌ت دێ بۆ شه‌ڕی كه‌ت، به‌لێ بۆ یێن لاوه‌كی ئه‌و گرنگی نینه و زی ب زی شه‌ڕی بۆ ناكه‌ت، ئه‌گه‌ر مرۆڤ ب دروستاهی د ڤان ئاستێن به‌رژه‌وه‌ندیان و تیۆرێن جیۆپۆلیتیكی و پێشكه‌فتنا زانستی و تكنۆلۆجی بگه‌هیت دێ زانیت رێره‌وا سیاسه‌تێ به‌ر ب كیڤه‌یه. ئه‌مریكا بریار دایه ژ ئیراقێ ژی خوه ڤه‌كێشیت، ئه‌ڤه سیاسه‌ته‌كا سروشتی و گونجایه بۆ ده‌وله‌ته‌كێ بۆ مه‌به‌ستێن خوه چبیته وه‌لاته‌كی و ل بن گڤاشتن و داخوازێن خه‌لكێ وی وه‌لاتی خوه ڤه‌كێشیت!، ل هه‌می ڤان ڤه‌كێشانا ئه‌رد هه‌ر بۆ خودانێن ئه‌ردی هێلایه تنێ ئالوگۆر د ده‌ستهه‌لاتێ دا چێبوویه!. كورد ژی خودانێن كوردستانێ نه، وه‌كو هێزه‌كا داگیركه‌ر یان بیانی ژێ بهێته ده‌رێخستن یان خوه لێ ڤه‌كێشیت، ئه‌رد هه‌ر بۆ كوردان دمینیت. ژبه‌ر جهێ جوگرافیێ كوردستانێ و جیۆپۆلیتیك و ئاسایشا نه‌ته‌وه‌یا ده‌وروبه‌ران، ره‌وشا كوردستانێ یا ب زه‌حمه‌ته و كوردستان پێدڤی ب پشته‌ڤانه‌كێ ده‌ره‌كیێ ب هێزه داكو دلنیایێ بۆ چێكه‌ت، و ئه‌و هێزا ده‌ره‌كی بێی هه‌بوونا هۆكارێن هێزێ ل كوردستانێ په‌یدا نابیت، و ژ ئه‌نجامێ ئیرادێ و هێزێ و خه‌باتێ و وێره‌كیێ و رژدیێ و به‌رده‌وامیێ ئه‌ڤ هۆكارێن هێزێ ل هه‌رێما كوردستانێ دابینكرینه و كارلێكی دگه‌ل جه‌مسه‌رێن جیهانی پێكئینایه و هه‌رێم گه‌هاندیه ئاسته‌ك دانپێدای و سه‌ره‌ده‌ریه‌كا باش دگه‌لدا دهێته‌كرن. نهو ل ئیراقه‌كا هه‌لوه‌شیای كو ئه‌مریكا خوه لێ ڤه‌كێشیت دێ مه‌یدان ڤه‌كری بیت بۆ گه‌له‌ك كێشه و گرفتان و نه دووره داعش سه‌هلده‌ت و هنده‌ك شه‌ڕێن دی چێبن، لێ دڤێت بزانین ئه‌و مه‌یدان بۆ كوردان ژی ڤه‌كریه كو باشتر خوه رێكبێخن و ده‌ستێ خوه داننه سه‌ر ده‌ڤه‌رێن كوردستانیێن داگیركری، نه‌مازه هه‌رێما كوردستانێ هۆكارێن هێزێ هه‌نه و خودان ئه‌رد و ده‌ستهه‌لات و شیان و ئیرادا خوه‌یه، و لایه‌نێن دی یێن ئیراقێ ب وێ هێزی نینن بێی پشته‌ڤانیا ده‌ره‌كی بوێرن رویبروی هه‌رێمێ ببن و وان بخوه ژی پتر كێشه ل گه‌ل خوه و یێن دیتر هه‌نه و هه‌لویستێ هه‌رێمێ بهێزه. ئه‌گه‌ر ل دویڤ گۆتنا جۆبایدنێ سه‌رۆكێ ئه‌مریكا بیت ده‌مێ دبێژیت ئه‌م د ئامه‌ده نینین شه‌ڕی پێش ملله‌ته‌كی ڤه بكه‌ین ئه‌و بخوه شه‌ڕی بۆ خوه نه‌كه‌ن، ئه‌ڤه ل ڤێره ئه‌ڤ هه‌ڤكێشه د به‌رژه‌وه‌ندیا كوردستانێ دایه، چونكی كوردستانی شه‌ڕه‌كێ باش دكه‌ن و ئیرادا خۆپاراستنێ هه‌یه و هه‌ر ڤێ وه‌كریه كو هه‌رێما كوردستانێ دروست بیت و بهێته پاراستن. كو كوردستان هه‌یه و شه‌ڕێ هه‌بوون و مان و به‌رده‌وامیا خوه دكه‌ت، چ پێنه‌ڤێت دێ جڤاكێ نیڤده‌وله‌تی ژی پشته‌ڤانیێ لێ كه‌ت، هه‌روه‌كو نوكه دۆستینیا هه‌رێمێ ل گه‌ل پتر ژ جه‌مسه‌ره‌كێ جیهانێ ل ئاسته‌ك باشه، و گه‌له‌ك ژ ڤان جه‌مسه‌ران دگه‌ل ڤێ سیاسه‌تا ئه‌مركا نینن. وه‌كو هه‌رێما كوردستانێ به‌ره‌ڤانی ژخوه كری دژی رێكخراوا تیرۆرستا خیلافا ئیسلامی هه‌ر زوی جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی ژی هاته سه‌ر هێلێ و پشته‌ڤانیا خوه بۆ دیاركر، هه‌ر ئه‌ڤ پشته‌ڤانیه نویبووڤه پشتی شه‌ڕێ پێشمه‌رگه‌ی دژی هێزێن ئیراقی و حه‌شدێ ل پردێ و سحێلا سه‌ركه‌فتن ئینای. گرنگه ئه‌م بزانین ئه‌م خودان ئه‌ردین و ئه‌ڤه وه‌لاتێ مه‌یه و ئه‌م بهێزین و مه شیانێن له‌شكری و ئابووریێن شه‌ڕی هه‌نه و ئه‌م خودان ئیراده‌ینه و مه باوه‌ریا ب ملله‌ت و دۆز و سه‌ركردایه‌تی و شیانێن خوه هه‌یی كو دێ شێین به‌رگریێ كه‌ین و خوه پارێزین، و د هه‌ڤكێشا شه‌ڕ و ململانێ دا سه‌ركه‌فتن بۆ خودانێن ئه‌ردی و هێزێ و ئیرادێ بیت. هه‌رێم یا بهێزه ب ملله‌تی و پێشمه‌رگه‌ی و سه‌رۆك بارزانی و سه‌رۆكاتیا هه‌رێمێ و سه‌رۆكاتیا حوكمه‌تێ و شیانێن سیاسی و ئابووری و دبلۆماسی، ناهێلیت د چ كاودانان دا خه‌ونێن دوژمن و نه‌یاران بجهبهێن. هه‌رێم د ره‌وشه‌كا باش دایه و پاشڤه ناچیت. و سه‌ركه‌فتن هه‌ر بۆ خودانێن ئه‌ردیه.
كۆمكوژی و جینۆساید تاوانێن نه‌هێن ژبیركرن
ئحسان ئامێدی
تاوانێن كوشتنێ و تاوانێن جه‌نگی و تاوانێن دژی مرۆڤایه‌تیێ هه‌می د كریارا كۆمكوژیێدا دهێنه بكارئینان، لێ وه‌كو كۆمكوژی دبیته جینۆساید، مه‌به‌سته‌كا دیتر ژی دگه‌ل خوه دهه‌لگریت، ئه‌و ژی ژناڤبرنا نفشه‌كی یا پێكهاته‌كا دیاركری ل دویڤ به‌رنامه‌كێ دارژتی بۆ گوهۆرینا ژیوارێ جوگرافی و مرۆڤی یێ پێكهاتێن مرۆڤی ل جهه‌كێ ده‌ستنیشانكری.
زاراڤێ جینۆساید ل سالێن چلێ ژ سه‌دێ بیستێ ژلایێ پارێزه‌رێ پۆله‌ندی رافائیل لیمكین ڤه هاتیه بكارئنان و كه‌فتیه د فه‌رهه‌نگا سیاسی دا ب پێناسا وێرانكرنا به‌رنامه‌كری و مه‌به‌ستدار ل سه‌ر بنگه‌هێ ئه‌تنی یان ئایینی یان نشتیمانی.
ژمێژوه‌ره كریارێن جینۆسایدێ د ناڤ كۆمه‌لگه‌هی مرۆڤی دا دهێنه بجهئینان. مێژوویا كوردستانێ یا پڕه ژ كریارێن جینۆسایدێ، لێ ژ بێخودانی و بێده‌ستهه‌لاتیا كوردان بابه‌تێ كۆمكوژیێ نه‌كه‌فته به‌ر باس و ڤه‌كۆلینێن ناڤه‌ندێن نێڤده‌وله‌تی، به‌لێ تاوانێن كۆمكوژیا ئه‌رمه‌نیان ب ده‌ستێ ئوسمانلیان و كۆمكوژیا جوییان ب ده‌ستێ نازیان بۆ پرسه‌كا جیهانی و كه‌فته د كارناما ناڤه‌ندێن نێڤده‌وله‌تی و د ئه‌نجامدا ل 9/12/1948 كۆمه‌لا گشتی یا نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتی رێكه‌فتنا نه‌هێلان و سزادانا تاوانێن كۆمه‌لكوژیێ په‌سه‌ندكر.
سیاسه‌تێن پاكسازیا نه‌ژادی ژ كوشتنێ و ڤه‌گوهاستنێ و ده‌ربه‌ده‌ركرنێ و ژێكدابرینا خێزانی و نه‌ساخكرنێ و گرتنێ و ئێشاندنێ و دویركرنێ و سۆتن و وێرانكرنا ئاڤاهی و ده‌رامه‌تی و رێبواران هه‌می و شێواندنا شینواران و ژێبرنا كه‌ساتیا مرۆڤی ئه‌ڤه هه‌می ب سه‌رێ كوردستانێ ئیناینه پێناڤی نه‌هێلانا كوردستانێ و شوینوارێن وێ یێن ئه‌تنی و شارستانی، و دوژمن و داگیركه‌رێن كوردستانێ ل ڤی سنۆری نه‌راوه‌ستاینه، به‌لێ ئاستێ تاوانێن خوه ل دژی كوردستانێ مه‌زنتر لێكر، ب كریارێن كۆمكوژیا مه‌به‌ستدار، هه‌ر ژ ناڤبرنا فه‌یلییان و بێسه‌روشوینكرنا بارزانیان و كیمیابارانكرنا كوردستانێ و كریارێن ئه‌نفالێن ره‌ش و ئه‌نفالكرنا ئێزدیان، هه‌می ئه‌ڤ كۆمكوژیه كریارێن جینۆسایدن دژی كوردستانێ و مه‌به‌ستێن وێ دیارن.
نهو ژی هنده‌ك ده‌ڤه‌رێن كوردستانێ دكه‌ڤنه به‌ر لێمشتێن جینۆسایدێ و هه‌می كوردستان لبه‌ر گه‌ف و هه‌ره‌شه‌یێن جینۆسایدێ نه، و هشتا جڤاكێ نێڤده‌وله‌تی خوه ل كورستانێ نه‌كریه خودان. و چ بریار دژی ئه‌نجامده‌رێن وان نه‌ده‌رئیناینه كو ل ئاستێ وان كاره‌سات و مه‌رگه‌ساتان بن.
یا گرنگه كوردستانی پتر گرنگیێ ل رێكه‌فتنا نه‌هێلانا كۆمكوژیێ یا كۆمه‌لا گشتی یا نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتی و رێكه‌فتنێن جڤاتا مافێن مرۆڤی یا نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتی بده‌ت و كارى ل سه‌ر بكه‌ت بۆ هندێ ل ئاستێ نێڤده‌وله‌تی ئه‌ڤ تاوانه ب جینۆساید بهێنه ناسكرن و لێكه‌فتێن وێ بهێنه بجهئینان دا ئێدی رێگری بهێته‌كرن ل دوباره‌كرنا ئه‌نجامدانا ڤان تاوانان.
هه‌می ئه‌و كاره‌سات و جینۆسایدێن ب سه‌رێ كوردستانێ هاتین دوماهیێ پشتی ماوه‌یه‌كی سه‌رانێن ئه‌نجامده‌ر كه‌فتنه به‌ر تۆلڤه‌كرنا خودێ و گه‌لێ كوردستانێ، هه‌روه‌كو سه‌رانێن رژێما دكتاتۆری ب سه‌رۆكاتیا سه‌دامێ فاشست ئه‌نجامده‌رێن جینۆسایدا فه‌یلی و بارزانییان و ئه‌نفالان ب رژێم ڤه هه‌لوه‌شیاندین و هاتینه گرتن و دادگه‌هكرن و سێداره‌دان، هۆسا و زویتر ئه‌نجامده‌رێن ئه‌نفالكرنا ئێزدیان كه‌فتنه به‌ر سزایێ تولڤه‌كرنێ ل سه‌رده‌ستێ هێزێن پێشمه‌رگه‌ی ب سه‌رۆكاتیا سه‌رۆك بارزانی و رسزایێ گه‌ل و وه‌لاتی ب سه‌ردا سه‌پاند.
كاره‌ساتا شه‌نگارێ گه‌له‌كا مه‌زن بوو و هه‌می تاوانێن جینۆسایدێ ب خوه‌ڤه دگرتن، لێ ل ڤێ جارێ هه‌رێما كوردستانێ و هێزا پێشمه‌رگه‌ی و سه‌رۆك بارزانی په‌ناگه‌ه و رزگاركه‌ربوون بو شه‌نگارێ، سه‌رۆك بارزانی هه‌ر زوی شییا ره‌وشێ راگریت و كونترۆل بكه‌ت و باوه‌ریێ چێكه‌ت و ووره‌یێ بلندكه‌ت و هه‌ڤپه‌یمانیه‌كا كوردستانی جیهانی پێكبینیت و ره‌وشێ ڤه‌گه‌رینیت، ژ شه‌ڕێ به‌ره‌ڤانیێ بۆ شه‌ڕێ هێرشكرنێ و رزگاركرنێ ڤه‌گه‌هێزیت و جاره‌كا دی شه‌نگارێ و ده‌ڤه‌رێن دی رزگاركه‌ت و گه‌له‌ك ژ وان گرتیا و ئاسێیا و ڤه‌قه‌تیایا رزگاركه‌ت، و دفنا تیرۆرستان و شكۆیا وان بشكێنیت و سه‌رفرازیه‌كا مه‌زن بۆ پێشمه‌رگه‌ی و كوردستانێ تۆمار بكه‌ت.
تنێ یێ ب سه‌ری هاتی پتر ژ هه‌ر ئێكێ دی دزانیت ئێش و ئازارێن كۆمكوژیێ و جینۆسایدێ چ لێكه‌فت هه‌نه و چه‌ند گرانن،
و نهو ژی پتریا خه‌لكێ مه یێ زیندیه كو ئه‌ڤ كاره‌ساته ب سه‌ری هاتبن یان دیتبن و هه‌میان ژی گولێ بویه و وێنێن وان ده‌رده‌سه‌ریان دیتینه، ژ ژناڤبرنا فه‌یلیان و كۆمكوژیا بارزانیان و كیمیابارانا حه‌له‌بچه و كوردستانێ و ئه‌نفالكرنا كوردستانێ و ئه‌نفالكرنا ئێزدیان، كو هه‌می رۆژێن سالێ مه بیرهاتن دگه‌ل سالڤه‌گه‌ر و به‌ركه‌فتیێن ڤان كاره‌ساتان هه‌نه.
ل بیره‌وه‌ریا ڤان كاره‌ساتان، ژ ملله‌تی دهێته خواستن د هشیار و دهه‌ڤگرتی بن، بۆ به‌سینگرتنا هه‌ر گه‌فه‌ك و هه‌ره‌شه‌یه‌كێ، و نیاساندنا جیهانێ ب ڤان تاوانان و ئه‌نجامده‌ر بهێنه سزادان و قوربانی بهێنه قه‌ره‌بۆكرن.
نيشاندان
WP Facebook Auto Publish Powered By : XYZScripts.com