خالد ئه‌حمه‌د بادى
مانشیت
ملله‌تێ كورد ل هه‌مى پارچێن كوردستانێ تووشى نه‌خۆشى و چه‌وساندنێ بوویه‌ هه‌ر ژ كه‌ڤندا و ب تایبه‌ت ل باشۆرێ كوردستانێ ل سه‌ر ده‌ستێ رژێمێن كه‌ڤنه‌په‌رست كو كورسیكا ده‌سهه‌لاتێ ل عیراقێ وه‌رگرتى و هه‌ر رێیه‌كا بیت یا بكارئیناى دژى ملله‌تێ كورد ژبۆ نه‌هێلان و ژناڤبرنا ملله‌تێ كورد. كوردستان جهێ به‌رى خودانا رژێمێن كه‌ڤنه‌په‌رست و ئیمپیریالیزما جیهانى ژ مێژه‌ وه‌ره‌ تاكو نوكه‌، چونكو كوردستان دكه‌ڤیته‌ ناڤبه‌را چه‌ندین جهێن گرنگ دا مینا (گڤاندێن ئه‌نادۆلێ) و (وادى الرافدین) و زۆر جهێن دى یێن گرنك كو رێكیێن بازرگانى نه‌ و پره‌ ژ سه‌رچاوه‌یێن سروشتى مینا (گاز، كبریت ـ فوسفات ـ فسفۆر ـ ئاسن ـ زێر ـ ئه‌لماس) و هه‌مى جۆرێن دى یێن كانزایێن ب ناڤوده‌نگ و ب بها و هه‌روه‌سا ده‌ستێ كاركه‌ریێ یێ ئه‌رزانه‌ ل ده‌ڤه‌رێن كوردستانێ و ب تایبه‌ت پشتى په‌یدابوونا گازى ب ره‌نگه‌كێ به‌رفره‌ه ل ڤێ ده‌ڤه‌رێ و هه‌مى لایان هه‌ول داینه‌ كو ده‌ستێ خوه‌ داننه‌ سه‌ر ڤێ ده‌ڤه‌رێ و ملله‌تێ كورد هه‌مى ده‌ما به‌رهه‌نگارى یا ڤان پێلانان كریه‌ و ب هزاره‌ها شه‌هید و زیندانى و په‌ككه‌فتى و ئاواره‌ و به‌رزه‌بووى داینه‌ ژبۆ پاراستنا خاكا پیرۆزا كوردستانێ و ژبه‌ر ڤێ به‌رهه‌نگاریا ب هێز ژلایێ ملله‌تێ كوردڤه‌ هه‌ر رژێمه‌كا هاتیه‌ سه‌ر كورسیكا ده‌ستهه‌لاتێ ل عیراقێ هه‌مى هێزێن خوه‌ یێن له‌شكرى یێن ب هێز كێشاینه‌ سه‌ر كوردستانا بریندر، لێ نه‌شیاینه‌ چ بكه‌ن دژى ملله‌تێ كورد ئه‌وبوو هنده‌ك رێكێن دى یێن ژناڤبرن و نه‌هێلانا ملله‌تێ كورد بكارئینان ئه‌و ژى:ـ
1ـ ل سالا (1963) ژ باژیرێ كه‌ركووك ده‌ست ب ڤه‌كوهاستنا مالێن كوردان كرن و ب سه‌دان خانیێن خێزانێن كوردان راده‌ستى خێزانیێن عه‌ره‌بان كرن و هه‌مى سامان و سه‌روه‌تا وان ژێ هاته‌ ستاندن و (21) بیست و ئیك گوندێن جۆتیارێن كورد ژڤێ ده‌ڤه‌رێ ڤه‌گوهاستن و جهێ وان عه‌ره‌ب دانانێ.
2. ل سالا (1974) ێ (13) گوندێن (توز) بریارا چڤاتا سه‌ركردایه‌تیا شۆره‌شێ یا چه‌په‌ل ژێ گرت و خانیێن وان ل سه‌ر خێزانێن عه‌ره‌با دابه‌ش كرن و قه‌ده‌غه‌ كرن كو خه‌لك مال و مولكێ كوردان بكریت.
3. ل سالا ( 1974) ێ (1150) كاركه‌ر و پۆلیس و مامۆستایێن كورد ژ سه‌ر كارێن وان ده‌رێخستن.
4. ل سالا (1978)ێ ئه‌ڤێ بریارا ڤه‌گوهاستنا و راستكرنا گوندا ژ ده‌ڤه‌را زه‌نگه‌نه‌ و كاكه‌یى یێن سه‌ر ب ناحیا داقوق ڤه‌گرتن و ب بهانه‌یا كو گاز یا ل ڤێ ده‌ڤه‌رێ هه‌ى.
5. پشتى سالا (1975) نیزیكى (300) سێ سه‌د هزار كورد ڤه‌گوهاستینه‌ ناڤه‌راست و باشۆرێ عیراقێ ل ده‌ڤه‌رێن ( رمادیه‌ ـ دیوانیه‌ ـ ناسڕیه‌ ـ عماره‌ ـ سه‌ماوه‌)
6. ل سالا (1976 ـ 1977)ێ ڤالاكرنا ده‌ڤه‌را سنۆرێ عیراق و سووریا هه‌تا دگه‌هیته‌ عیراق ـ ئیران ب درێژاهیا (800) كم و ب كیراتیا (15ـ52) كم و ل دووڤ سه‌رژمێرێن وان (250) هزار كه‌س بوون بۆ ئوردیكایێن ب خورتى چێكرى ل (بێگوڤا ـ باتیفه‌ ـ بێرسڤێ ـ ده‌ركار ـ باگێرا ـ قدشێ ـ شێلادزى ـ سیریێ).
7. ل سالا (1978)ێ دده‌مێ هه‌یڤه‌كێ دا ب ده‌هان گوندێن كوردستانێ راستكرن ل گه‌ل ئه‌ردێ و یێ قه‌ره‌بۆكرن.
8 ـ ل سالا (1981) ێ (20) بیست هزار كورد رژێما عیراقێ ڤه‌گوهاستنه‌ باشۆرێ عیراقێ ب هێجه‌تا به‌تالیێ ل كوردستانێ و په‌یداكرنا ده‌لیڤا كارى ل باشۆرێ عیراقێ و ل دووڤ بریارا ئه‌نجوومه‌نێ سه‌ركردایه‌تیا شۆره‌شێ یا ژماره‌ (1391) ل (20/10/1981) ێ
9ـ ل سالا (1983 ـ 1984) هه‌شت هزار بارزانى ڤه‌گوهاستنه‌ جهه‌كێ به‌رزه‌ و هه‌مى هاتنه‌ شه‌هیدكرن و به‌رزه‌كرن و دبێژته‌ ڤى كارى (الاباده‌ الجماعیه‌) كۆشتنا ب كۆم.
10ـ ل سالا (1987)ێ رژێما گه‌نى ل عیراقێ بریاره‌كا دى یا پیس و چه‌په‌ل ده‌رئێخست ژبۆ ڤالاكرنا كوردستانێ هه‌میێ و كۆمكرنا وان ل هنده‌ك جهێن سه‌رجادێن گشتى و به‌رده‌ست و ده‌ست نیشانكرنا هنده‌ك ده‌ڤه‌ران بۆ ئاڤاكرنا ئۆردیگایێن ب خورتى چێكرى. به‌لێ برینێن ڤێ جارێ كوورتر بوون ژ هه‌مى جارێن دى، چونكو ڤێ بریارا پیس و چه‌په‌ل هه‌مى كوردستان ڤه‌گرت و ب ده‌هان، به‌لكو ب سه‌دان بریارێن ب ڤى شێوه‌ى داینه‌ و سیاسه‌تا كۆمكوژیێ و نه‌هێلانێ و ژناڤبریێ ل گه‌ل ملله‌تێ كورد ئه‌نجامداینه‌، لێ هه‌رده‌م ملله‌تێ كورد به‌رهه‌نگارى یا هێزێن رژێمێن گه‌نى ل عیراقێ كرینه‌ و شۆره‌ش و به‌رخودانێن مه‌زن و بناڤوده‌نگ ئه‌نجامداینه‌ و سه‌ركه‌فتێن مه‌زن هیزێن پێشمه‌رگێن پاله‌وانێن كوردستانێ بده‌ستڤه‌ئیناینه‌ و بوویه‌ ئه‌گه‌را ب سه‌رداگرتنا زۆر ئاخورێن دوژمنى ل فه‌وجا (سۆتكى ـ بێبادێ ـ بامرنێ) و پاقژكرنا (35) كم ب درێژاهیا جادا گشتى د ناڤبه‌را كانى ماسێ و هه‌تا دگه‌هیته‌ بێگۆڤا و ب سه‌دان به‌لكو ب هزاران ده‌ستكه‌فتێن مه‌زن هێزێن پێشمه‌رگێن كوردستانێ بده‌ستخوه‌ڤه‌ ئیناین و ژبه‌ر ڤێ چه‌ندێ دوژمنێن خوه‌ یێن مێژێن به‌غدا تێر نه‌بوون ژ رێتنا خوینا ملله‌تێ كورد ژ گه‌نج و لاو و زارۆ و ئافره‌ت نه‌شیان ب رێكێن عه‌ره‌بكرن و زیندانكرنێ و كوشتن و سێداره‌دانێ و نه‌هێلانا ملله‌تێ كورد رابوون ب بكارئینانا چه‌كێ كیمیاوى یێ قه‌ده‌غه‌كرى ل جیهانێ ئه‌وبوو رژێما به‌عس یا كه‌تى و ب تایبه‌ت (عه‌لى حه‌سه‌ن مه‌جید) یێ ناسیار ب (عه‌لى كیمیاوى) بریارا كیمیا بارانكرنا باژارێ (هه‌له‌بچه‌) یێ كوردى كو تێدا (5000) پێنچ هزار زارۆ و لاو و ئافره‌ت و پیره‌میر و ژن ژ خه‌لكێ ڤێ باژیرى بوونه‌ قوربانى و پتر ژ (4000) كه‌سان برینداربوون و تانوكه‌ شوونوارێن ڤى چه‌كى پیس ل ده‌ڤه‌رێ ل ڤان مرۆڤان ددیارن پاشان ل رێككه‌فتى (25/8/1988)ێ رژێما پیس و گه‌نى یا عیراقى رابوون ب كیمیا بارانكرنا (27) بیست و حه‌فت گوندێن ده‌ڤه‌را به‌هدینان كو تێدا هزاران كه‌س بوونه‌ قوربانى و هه‌ر رژێما به‌عسا پیس و چه‌په‌ل تێر نه‌بوون هه‌مى كوردستان دایه‌ به‌ر چه‌كێ كیمیاوى ئه‌ڤا مه‌ ل سه‌رى نڤێسى ب تنێ دلۆپه‌ك ژ ده‌ریایه‌كا نه‌هامه‌ت و ده‌رده‌سه‌رى و سته‌ما كو رژێمێن ئبَك ل دووڤ ئێك دژى ملله‌تێ كورد ئه‌نجامداین و ژبه‌ر ڤان هه‌مى سته‌مان ئه‌نفال و ئاواره‌یى و هه‌وێن ئه‌نفالان ژى په‌یدابوون. ئه‌ڤ پیلانین نوكه‌ بۆ مه‌ كوردان هاتینه‌ دانان و دهێنه‌ دانان ل هه‌مى پارچێن كوردستانێ مینا هێرش و سه‌ركوتكرنێن رژێما ئیرانێ دژى كوردان ل رۆژهه‌لاتێ كوردستانێ و كوردستانا باكۆر كو قركرن ب سه‌رێ ملله‌تێ كورد ئینان و هه‌روه‌سا ل كۆبانێ و عه‌فرین ژی هاته‌ سه‌ر و ژده‌ستدانا كه‌ركووكا دلێ كوردستانێ و پیلان یا دهیته‌ دانان بۆ هێرشكرنا توركیا بۆ سه‌ر شنگالا خه‌باتكه‌ر و قه‌ندیلێ بالا به‌رز كو ب بهانه‌یا (pkk) ێ یان ب چه‌ندین بهانه‌یێن دى كو عیراقا گه‌نى و ئیكسپایر و توركیا ئوسمانلى و ئیرانا سه‌فه‌وى و سووریا عه‌له‌وى ژی ل سه‌ر ڤێ پرسێ دهه‌ڤچه‌په‌رن و ب تنێ هه‌مى یان دڤیت كوردان بكوژن و ژبن ببه‌ن و نه‌هێلنه‌ دهه‌بوونێ دا, ئه‌ڤه‌ زۆر یا پێشچاڤه‌ و بلا ل به‌ر خوه‌ به‌رزه‌ نه‌كه‌ین ل هه‌مى كوردستانێ ب تنێ هێرش و پیلان ل سه‌ر كوردانه‌ و ل سه‌ر كوردستانێ نه‌ و ب بێ ده‌نگى یا جڤاكێ نێڤده‌وله‌تى یێن ب ناڤێ دیمۆكراسیێ و دادپه‌روه‌ریا جیهانى دئاخڤن لێ دویرن ژڤێ دادپه‌روه‌ریێ وبتنێ به‌رژه‌وه‌ندیێن بلندێن خوه‌ د پارێزنى و كورد كرنه‌ سوته‌مه‌نى و كرنه‌ پرسیارا شه‌شێ و دیسا وه‌لاتێن ئه‌قلیمى و ب هه‌ڤالینیا هرچا رۆسى و شڤانێن چێلان یێن ئه‌مریكى ژی د ناڤ پیلانان دا دبه‌رهه‌ڤ و پشكدارن. بلا ئه‌م كورد بۆ خوه‌ عیبره‌تا ژ دیرۆكا بۆرى وه‌رگرین و ب هه‌مى رێیا دوژمنێن مه‌ ل سه‌ر مه‌ كار دكه‌ن چ ب دانا پاره‌ و چ ب چێكرنا پارتێن سیاسى چ ب چێكرنا رێكخراوێن خێرخوازى چ ب دروستكرنا دوبه‌ره‌كیێ ل ناڤبه‌را پارت و لایه‌نێن ل هه‌ریما كوردستانێ و ب هه‌مى رێك و كاران یێ دوژمناتیا كوردان دكه‌ن و هێوا و ئۆمێدا مه‌ ب تنێ حوكمه‌تا هه‌رێما كوردستانێ یه‌. بلا هه‌مى پارت و لایه‌ن و گرۆپێن كوردستانى و كه‌سایه‌تى و هه‌مى ملله‌تێ كورد ل هه‌رێما كوردستانێ كار بكه‌ین و به‌ره‌یه‌كێ كوردستانى یێ ب هێز دروست بكه‌ین به‌رامبه‌ر ڤان دوژمنان و دا كو ئیكگرتنه‌كا سورتاسه‌رى ل ناڤ هه‌رێما كوردستانێ دروست بكه‌ین ئه‌گه‌ر ئه‌ڤا مه‌ ل سه‌رى نڤێسى ودیار كرى دێ دوباره‌ بیته‌ ڤه‌ ودێ كورد بنه‌ قوربان وزه‌ره‌رمه‌ندێ ئێكێ و دووماهیێ دێ هه‌ر كورد بن و ل دووماهیێ دێ بێژم بلا ئه‌م كورد ل هه‌مى پارچێن كوردستانێ خوه‌ بكه‌ینه‌ ئیك و ئه‌گه‌ر خوه‌ نه‌كه‌ینه‌ یه‌ك ئه‌مێ هه‌رن یه‌ك ب یه‌ك.
ژێده‌ر :

– لمحات تاریخیه‌ حول مدینه‌ كركوك .
– ژانترنیتێ .

خالد ئه‌حمه‌د بادى
ل سه‌رده‌مێن كه‌ڤن و دێرین حاكمه‌كى (دادوه‌ر) وه‌زیره‌ك (شالیار) هه‌بوو كارێن خوه‌ ب دروستى و ئاشكه‌را و دلسۆزى ئه‌نجامدده‌ان و خزمه‌تا خه‌لكى دكر, رۆژه‌كێ ژ رۆژان وى وه‌زیرێ جوامێر و پاك و چاك شاشیه‌ك كر د حوكمرانیا خوه‌ دا حاكمى بریار دا وه‌زیرێ جوامێر و پاك بكوژیت یان ژی سێداره‌ بده‌ت پاشى حاكمى گۆت دێ وه‌زیرى كه‌مه‌ د ژۆره‌كێ ڤه‌ و ده‌ه سه‌یێن هار به‌رده‌مێ و ب ئازار وى ب كۆژم دا ببیته‌ عیبره‌ت بۆ هه‌میان, حاكمى ده‌مه‌ك ده‌ستنیشان كر و بریار دا پشتى ده‌ه رۆژێن دى ڤى حوكمى جێ به‌جێ بكه‌م و سه‌یێن هار ئاماده‌ بكه‌ن و چه‌ندین جاران وه‌زیرێ جوامێر هه‌ولدان كرن ل بریارێ پاشكه‌ز بیت، لێ حاكم نه‌رازى بۆ و وه‌زیرى داخواز ژێ كر خودانكرنا وان سه‌یێن هار بۆ ماوێ ده‌ستنیشانكرى بكه‌ته‌ د ده‌ستێ وى دا و حاكم قایل بوو. وه‌زیرى هه‌ر رۆژ ئه‌و خوارنان بۆ دهات ب نیڤى دكر، نیڤه‌ك وى دخوار و نیڤا دى ددا وان سه‌یێن هار و ده‌ه رۆژ بۆرین و سه‌یێن هار به‌ردانه‌ وه‌زیرى دا بخۆن، لێ سه‌یێن هار سه‌رێ خوه‌ بۆ وه‌زیرى چه‌ماند و چ ل وه‌زیرى نه‌ كر و حاكم مه‌نده‌هۆش بوو و گۆتێ ته‌ چ ل ڤان سه‌یێن هار كریه‌؟ گۆتێ حاكمێ خۆشبیت من (15) سالان خزمه‌تا جه‌نابێ ته‌ ب دلسۆزى دكر، لێ ته‌ ل پێشچاڤ نه‌ دیت لێ ڤان سه‌یان ب تنێ من (10) رۆژان خزمه‌تا وان كر ل پێشچاڤ دیت, له‌وما حاكمى وه‌زیر عه‌فۆ كر و زانى وه‌زیر یێ دلسۆز و تێگه‌هه‌شتى یه‌. ئه‌ڤه‌ سه‌رهاتیه‌كه‌ و ل ده‌مه‌كى ئه‌ڤ بۆیه‌ره‌ دروستبوویه‌ و نوكه‌ هه‌ر ئه‌ڤ سیناریۆیه‌ ل ڤى سه‌رده‌مى دوباره‌ دبیته‌ ڤه‌ و مه‌ره‌م ژێ ئه‌وه‌ كو ئه‌و كه‌سانێن شۆره‌شگێر و خه‌باتكه‌ر و دلسۆز هاتینه‌ پشتگوه هاڤێتن، راسته‌ ژ كه‌توارێ شۆره‌ش و شۆره‌شگێراتیێ كه‌فتینه‌ د كه‌توارێ مه‌ده‌نیه‌ت و حوكمرانیێ دا و سه‌ره‌رایى وێ چه‌ندێ شۆره‌شێن كوردان ب تایبه‌ت شۆره‌شا ئیلۆن و گولانێ زانكۆ و كۆلیژه‌ و په‌یمانگه‌ه بوون و یێ ب دروستاهى ژ قوتابخانا شۆره‌شێ ده‌ردچوو دبوو زانا و بلیمه‌ت و سیاسه‌تڤان و ره‌وشه‌نبیر, چونكو كه‌توارى وه‌سا دخواست هه‌مى زانست و زانین د ناڤ قوتابخانا شۆره‌شێ دا وه‌رگرن و ل ده‌سپێكێ مێشك دهاته‌ پڕكرن ب ڤیان و حه‌زا وه‌لات و كوردستانیان و دبوو مریدێ رێیا كوردایه‌تیێ و ب تنێ وه‌لات و ملله‌ت و كوردایه‌تى ل پێشچاڤ و ئارمانج بوو و نهێنیا ڤێ چه‌ندێ ژی ددادپه‌روه‌ریێ دا بوو, نوكه‌ پتریا كه‌سانێن ب سالان خزمه‌تا شۆره‌شێ كرى ماینه‌ بێ كار و مووچه‌ داهاتى و ژیار و هاتینه‌ ژبیركرن و شه‌رمێ ژ خیزان و كه‌سوكارێن خوه‌ دكه‌ن و ئه‌و رابردویێ وى هه‌یى فه‌ر بوو ب سه‌ر بلندى هاتبا ل قه‌له‌مدان نه‌ ب شه‌رم و فهێتى و بێبه‌هرى، چونكو ئه‌ڤ مال و ملك و سه‌روه‌تێ حوكمه‌تا مه‌ هه‌یى ملكێ شۆره‌شێ یه‌ و ب كه‌دا زه‌ندوباسكێن وان پێشمه‌رگێن قه‌هره‌مان و ب خوینا سه‌دان هزار كه‌سانێن زیره‌ك و چاڤنه‌ترس هاتیه‌ و نوكه‌ زارۆیێن پتریا وان قوربانى و جانفیدایا هه‌ر ب ئێكجارى بێبه‌هر و بێ ژیار ماینه‌، چونكو هه‌ر رێبازا بابوباپیرێن خوه‌ گرتیه‌ و چ كار و بازرگانى و باوه‌رنامه‌ و كۆمپانى نینن، له‌وما پتریا وانان بووینه‌ زیره‌ڤان و كارگوزار و خزمه‌تكار و خه‌باتا باب و بنه‌مالا وى ئه‌ڤ به‌رهه‌مه‌ پێڤه‌ هات. ل دووماهیێ ب تنێ ل بیرا كاربده‌ست و شۆله‌ژێ یا دئینم بلا خزمه‌ت و خه‌بات بهێته‌ پێشچاڤ و ئه‌وێن بێبه‌هر نه‌هێنه‌ ژبیركرن و نانێ نوكه‌ ژی ئه‌و كاربده‌ست دخۆن هێشتا به‌رهه‌مێ خوین و خه‌بات و قوربانیدانا وان خه‌باتكه‌ر و ئاواراه‌ و شۆره‌شگێرانه‌ و بلا حاكم لێڤه‌ ببیت ژبریارا خوه‌ و خزمه‌تا سالان ژبیر نه‌كه‌ت دا نه‌بنه‌ سوته‌مه‌نیێ شۆره‌شێ.

خالد ئه‌حمه‌د بادى
ئه‌گه‌ر سه‌حا دیرۆكا هه‌ر ملله‌ته‌كى بكه‌ین بێگومان ب ده‌هان دیمه‌نێن باش و خراب و خۆش و نه‌خۆش دێ بینین و دێ د وان دیمه‌نان دا دیار بیت كو ئه‌ڤ دیمه‌نه‌ راستیه‌ك یا روى دا، ل كوردستانێ ب ده‌هان دیمه‌نێن خویناوى و نه‌خۆش ل سه‌ر ملله‌تێ كورد هاتینه‌ سه‌پاندن ژ لایێ دژمنێن ملله‌تێ كورد ڤه‌ كو ب درێژیا دیرۆكێ ده‌ستهه‌لاته‌كێ تاكره‌ و و پرى زۆردارى و دژمنكارى ل سه‌ر ملله‌تێ كوردێ به‌له‌نگاز گێرایه‌ كو تێدا هه‌مى جۆرێن زولم و زوردارى و تالانكرن وێرانكرن و گرتن و كوشتن و ئه‌نفال و ئاواره‌یێ دژى ملله‌تێ كورد بكارئینایه‌. هنده‌ك ژ ڤان دیمه‌نێن مه‌ باس لێ كرى ل سالا (1988)ێ بریارا هه‌وێن ئه‌نفالان ژ حوكمه‌تا عیراقا خوینمێژ و ئه‌ژده‌ها ده‌ركه‌فت دژى ملله‌تێ كورد كو ب هزاران خێزان و خه‌باتكه‌ر به‌ر ب سنۆرێن تركیا و ئیرانێ كه‌فتنه‌ كاروانى و چاره‌نڤێسه‌كێ به‌رزه‌ و پشكه‌كێ زۆر بوونه‌ ئاواره‌ و ل تركیا و ل ناڤ كه‌مپ و چادرگه‌هان دا ئاكنجیبوون كو رۆژانه‌ ژیانه‌كا سه‌خت و دژوار دبره‌ سه‌ر د ده‌ستێن جه‌ندرمه‌ و میت و تیم ئوزال و كارگێرى یا چادرگه‌هێ دا و د ڤان خالێن خوارێ دا دیمه‌نێن سه‌خت و نه‌خۆشێن ژین و ژیارا ئاوارێن چادرگه‌هێن تركیا ب تایبه‌ت چادرگه‌ها مێردینێ دیار كه‌ین و زۆر یا فه‌ره‌ ئه‌ڤ دیمه‌نه‌ هه‌مى ببنه‌ سیناریۆ و چیرۆك و فلم و ب شێوه‌كێ باشتر و به‌رچاڤتر ئه‌ڤ خه‌باتا پیرۆز بمینیت و بۆ به‌ره‌باب و نفشێن داهاتى ژی بهێنه‌ نیشادان دا كو دیرۆكا ملله‌تى خوه‌ ژبیر نه‌كه‌.
ـ خوارن و ڤه‌خوارن.
ل ده‌سپێكێ خوارنا ئاوارێن چادگه‌ها ماردینێ یا ب كۆم بۆ و حوكمه‌تا توركیا و كارگێریا چادرگه‌هێ خوارنا ئاماده‌ ددا مه‌ كو ئاڤكه‌كا رۆهن و زه‌لال و بێ تام و ره‌نگ بۆ و هه‌ر خێزانه‌كا ژچه‌ند كه‌سان پێكهاتبا دو كه‌چكێن ئافكێ ددانێ و هه‌ر (6ـ7) كه‌سان ب تنێ سه‌مۆنه‌ك ددایێ تێرا كربایه‌ یان نه‌ ئارێشا ئاواران بۆ دیسا ده‌ركه‌فتن ژ جادرگه‌هێ نه‌بوو ئه‌و هاریكاریێن ژ ده‌رڤه‌ دهاتن ب چ ره‌نگان رێك نه‌ ددا بیننه‌ د ناڤ چادرگه‌هێ دا.
• سۆته‌مه‌نى بۆ ئاماده‌كرنا خوارنێ.
حوكمه‌تێ خوارنا ئاماده‌ ژ ئاواران برى و ئازۆقه‌ ددا و هه‌ر خێزانه‌كا ئاواران پشكه‌كێ كێم یێ ئازۆقه‌ى ددایێ بۆ هه‌ر هه‌یڤه‌كێ لێ ئاگر نه‌بوو خوارنێ ل سه‌ر ئاماده‌ بكه‌ن و هه‌ر خێزانه‌كێ قه‌نینه‌كێ بچووك هه‌بوو و تێرامه‌ نه‌دكر و رۆژانه‌ ئاواره‌ ل سرایا غازێ بوون هه‌تا شه‌ڤێ ژى ل به‌ر سرایێ تاكو قه‌نینه‌كێ بچووك ڤێرا دگه‌هه‌شت داكو خوارنێ ل سه‌ر ئاماده‌ بكه‌ن.
• سوته‌مه‌نى بۆ خوه‌ گه‌رمكرنێ.
ل تركیا ره‌ژى یا به‌رى بكاردئینا بۆ خوه‌گه‌رم كرنێ، چونكو یا ئه‌رزان بۆ، لێ حوكمه‌تێ ب كیلۆیا دار ددانه‌ مه‌ كو هه‌ر خێزانه‌كا چه‌ند كه‌سى با وه‌كو ئێك دهاتنه‌ هژمارتن و هه‌ر سه‌رۆك خێزانه‌كى (250) كغم دارا ددانێ و تێرا نیڤ هه‌یڤێ ژى نه‌دكرن.
ـ سه‌قایێ چادرگه‌ها مێردینێ.
جهێ چادرگه‌ها مێردینێ ل ناڤبه‌را قه‌زا قزلته‌په‌ و باژێرێ مێردینێ دا بوو ل ده‌شته‌كا رویت و پڕى سترى و مار و ئادى بۆ و یا ب ناڤوده‌نگ بۆ ب هر و بایێن ب هێز و دگۆتنێ (ده‌شتا ریحایێ) و پیره‌مێر و ئاكنجیێن وێ ده‌ڤه‌رێ ڤه‌دگێرا كو هر و بایێ ده‌ڤه‌رێ ترومبێلێن بارهه‌لگر دقولپاندن و ڤى بایێ ب هێز ستینێن كاره‌بێ دئێخستن و ب سه‌ر چادران دا دكه‌فتن و ب سه‌رێ ئاوارێن شۆره‌شگێر و خه‌باتكه‌ر دا دهاتنه‌ خوارێ و چادر ددراندن و هنده‌ك جاران ژى ل به‌ر بارانێ و بایێ ب هێز دمان بۆ نموونه‌ ل شه‌ڤه‌كا تارى و پرى باران و هروبایێ ب هێز و دژوارێ زڤستانا چادرگه‌ها مێردینێ ل (22/1/1989) تاكو سپێدێ ماینه‌ هشیار و مه‌ ل شوونا سنگێن چادرێ یێن بچووك و كورت مه‌ سنگێن دارى یێن مه‌زن و درێژ چێ دكرن دا كو خوه‌ ل به‌ر وى بایێ ب هێز بگریت و هه‌تا كو سپێدێ ئه‌و چادرێن ژ به‌رك دچوون و ددریان هه‌مى ب شیژن و بیزان دهاتنه‌ درین و نوو دكرنه‌ ڤه‌ تاكو شیابانه‌ خوه‌ دبن ڤان چادران ڤه‌ بپارێزن ژ سارما زڤستانا دژوار و توز و هه‌وایێ گه‌رما هاڤینێ و ل وه‌رزێ هاڤینێ پلا گه‌رمایێ دگه‌هشته‌ (45ـ50) پلا و بێ ئامیرێن ته‌زى كرنێ و بێ به‌فر و ئاڤته‌زینك و جه‌مه‌د، له‌وما خه‌لكێ ئاواره‌ نه‌چار دبوون ئاڤا گه‌رم ڤه‌خۆن.
ـ ئاریشا ئاڤێ ل ناڤ چادرگه‌هێ.
ئاڤ ژیانه‌ و ئه‌گه‌ر ئاڤ نه‌بیت هه‌لبه‌ت ژیان ژى نابیت ل چادرگه‌ها مێردینێ ئاڤ زۆر یا كێم بۆ ئاڤ ل ناڤ چادرگه‌هێ دابه‌شكر بوو دا ئافره‌ت ب ده‌مژمێران كه‌ڤنه‌ د ناڤ سرایێ دا تاكو دۆلكه‌ك په‌یدا دكر و ل پتریا جاران حوكمه‌تا تركیا و كارگێرى یا چادرگه‌هێ بێ بهانه‌ ئاڤا ڤه‌خوارنێ و یا بكارئینانا رۆژانه‌ ل سه‌ر چادرگه‌هێ دبرى بۆ ماوێ (10ـ15) رۆژان و خه‌لكێ چادرگه‌هێ دا نه‌چار بیت ئه‌و بۆریا ئاڤێ یا كو ل سه‌ر چادرگه‌هێ رابۆرى كون بكه‌ن و ب سه‌دان ته‌نه‌كه‌ و دۆلك دا كه‌ڤنه‌ د سرایێ دا و بۆ ماوێ ده‌هان ده‌مژمێران مینن تاكو ئاڤ دگه‌هه‌شتێ و نه‌ دزانى كا دێ وێ ئاڤێ بۆ چ مه‌ره‌م بكارئینن و جاران بۆ ماوێ (4 ـ 5) كلم دچوون ب پیا تاكو ئاڤ بده‌ستكه‌فتبایه‌ بۆ نموونه‌ شه‌ڤه‌كێ ل (11/7/1989)ماینه‌ ل به‌ر سرا ئاڤێ ل سه‌رێ كه‌مپێ تاكو بانگێ سپێدێ دا و سرا گه‌هشته‌ مه‌.
• مزگه‌فت و جهێن پاراستنا خوه‌دایى.
ل چادرگه‌هێ مزگه‌فت نه‌بوون (18) مرۆڤ دبێ مزگه‌فت بوون ل چادرگه‌هێ جهێن تایبه‌ت نڤێژێن ب كۆم دكرن و ل رۆژێن ئه‌ینى و بۆ خودبێ هه‌مى یان قه‌ستا گۆره‌پانا سه‌رێ چادرگه‌هێ دكر و هه‌ر ئێكى شه‌ملكا خوه‌ ل گه‌ل خوه‌ دبرن و مامۆستا (مه‌لا عه‌بدولرحمن كانى ساركى) خوتبه‌خوینێ مه‌ بوو و ل زڤستانێ به‌فر و باران ل نڤێژكه‌ران دهاتن و ل هاڤینێ تۆز و گه‌رم بوو.
ـ ره‌وشا ساخله‌میێ ل چادرگه‌ها مێردینێ.
نه‌خۆشخانه‌یه‌كا بچووك ل چارگه‌هێ هه‌بوو و ب تنێ (ئێك) نۆشدار، لێ هه‌بوو ل گه‌ل برینپێچه‌كى و نه‌یێ تایبه‌تمه‌ند بۆ و چاره‌نڤێسێ ڤان ئاوارێن هه‌ژار د ده‌ستێ وى دا بوو و ده‌رمان دكێم بوون و خه‌لكێ مه‌یێ ئاواره‌ داچن ب ده‌مژمێران ل سرا نۆشدارى راوه‌ستن دا چیته‌ دژورڤه‌ هه‌ر زووكا بێ كو فه‌حسا وان نه‌خۆشا بكه‌ت دا جۆره‌كێ ده‌رمانى دده‌تێ و جاران ئه‌و ده‌رمانێ ددانه‌ نه‌خۆشان چ په‌یوه‌ندى ب ئێشێ ڤه‌ نه‌بوو یان ژى شرانقه‌كێ ب تنێ بۆ دانیت سه‌ره‌ده‌ریا خراب ل گه‌ل ئاوارێن خه‌باتكه‌ر دكر و ژ
وى دا بوو و ده‌رمان دكێم بوون و خه‌لكێ مه‌یێ ئاواره‌ داچن ب ده‌مژمێران ل سرا نۆشدارى راوه‌ستن دا چیته‌ دژۆرڤه‌ هه‌ر زووكا بێ كو فه‌حسا وان نه‌خۆشان بكه‌ت دا جۆره‌كێ ده‌رمانى دده‌تێ و جاران ئه‌و ده‌رمانێ ددانه‌ نه‌خۆشان چ په‌یوه‌ندى ب ئێشێ ڤه‌ نه‌بوو یان ژى شرانقه‌كێ ب تنێ بۆ دانیت سه‌ره‌ده‌ریا خراب ل گه‌ل ئاوارێن خه‌باتكه‌ر دكر و ژ به‌ر ڤێ چه‌ندێ بێ باوه‌رى ل ناڤبه‌را نه‌خۆشێن چادرگه‌هێ و نۆشدارێن تركا په‌یدا ببوو، نه‌خۆشان ده‌رمانێن خوه‌ نیشا نۆشدارێن پێشمه‌رگه‌ دكرن و بێ شیره‌تێن وانان بكار و كێمبوونا ده‌رمانان پتر ئێشێن كوژه‌ك و دۆمدرێژ ل ناڤبه‌را ئاواران به‌ربه‌لاڤ ببوون.
ـ جهێن ده‌ستاڤێ د ناڤ چادرگه‌هێ دا.
بێگومان نه‌یا جوانه‌ به‌حسێ هه‌مى دیمه‌نێن كرێت و نه‌جوان بكه‌ین ل ده‌مێ ئاوارێن چادرگه‌هێ پێدڤى ب جهێن ده‌ستئاڤێ هه‌بایه‌ پێدڤى بۆ ده‌مژمێره‌كێ به‌رى وى ده‌مى چووبایه‌ جهێ ده‌ستاڤێ چونكوw.c) ب كۆم چێكربوون و سرایا جهێن ده‌ستاڤێ درێژ دبوو تاكو دگه‌هشته‌ (15ـ20) كه‌سان و خودێ نه‌كربایه‌ ئێشه‌ك په‌یدا ببا ل جه‌م ئاواره‌كى…
ئه‌گه‌ر ئه‌م لێنێرینه‌كێ ل ناڤه‌رۆكا فه‌رهه‌نگا ئاواره‌بوونێ بكه‌ین دێ بینین كو ب ده‌هان جاران و ل پتریا وه‌لاتێن جیهانێ كاروانێ ئاواره‌بوونێ دروست بوویه‌ و ژ به‌ر زۆر پرسان پرسێن سیاسى و له‌شكرى و جڤاكى و كۆمه‌لایه‌تى و.. هتد و هه‌تا نوكه‌ ژی ل هه‌مى جیهانێ ئه‌ڤ دیاردا ترسناك یا به‌ربه‌لاڤه‌ و
لێ باراپتر یا ل ده‌ڤه‌را رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست و ب تایبه‌ت باراپتر یا دیاردا ئاواره‌بوونێ ل كوردستانێ و بوویه‌ به‌هرا ملله‌تێ كورد, چه‌ندین ساله‌ ئه‌ڤ ئاواره‌ زڤرین و هه‌تا نوكه‌ چ بۆ نه‌هاتیه‌كرن و هاتینه‌ پشتگوه هاڤێتن و هه‌كه‌ ب سۆباسنامه‌كێ بیت هه‌ر باشه‌. خالا دى هه‌ژى گۆتنێ یه‌ بێژین كو هه‌مى ته‌خوتوێژ و چین و ده‌ڤه‌ر هاتنه‌ قه‌ره‌بووكرن ب تنێ ئاوارێن چادرگه‌ها مێردین و دیاربكر و مووشێ ماینه‌ و هه‌ر هاتینه‌ ژبیركرن و ب راستى ئه‌ڤ ئاواره‌ بووینه‌ زه‌ره‌مه‌ندێ ئیكێ د هه‌مى ئاستان دا و بلا ئه‌ڤ دیمه‌نه‌ ل به‌ر چاڤێ ده‌ستهه‌لاتدارێن مه‌ بن و ماندوبوون و شۆره‌شا ئاواره‌بوونێ نه‌ هێته‌ ژبیر كرن و د چه‌ندین بابه‌تێن خوه‌ دا ل پتریا كۆڤار و رۆژنامه‌ و كه‌نالێن ناڤخوه‌یى و ئاسمانى مه‌ ئه‌ڤ پرسه‌ نڤێسینه‌ و باسكریه‌، لێ دیاره‌ بێ مفا بوویه‌ و چ نه‌ هاتیه‌ئه‌نجامدان, بلا هه‌لویست و خزمه‌تا ڤان ئاواران نه‌هێته‌ ژبیركرن چونكو ب هه‌لویست و خه‌باتا ڤان ئاوارێن توركیا ل سالا (1988) تا (1992) ل كه‌مپێن مووش و دیاربكر و مێردینێ به‌لانس هاتینه‌ گوهۆرین و ره‌وش به‌ر ب باشتر چوویه‌.
له‌وما دبێژم ئه‌ڤ دیمه‌نێن سه‌خت و دژوارێن مه‌ باس لێ كرین و به‌رگریا ب هێزا ئاوارێن خه‌باتكه‌ر كرى شۆره‌شه‌كا دى بۆ دژى دوژمنێن ملله‌تێ كورد ئه‌نجامداى و خۆراگرتن و ته‌حه‌مولا ڤان ئاواران كرى بوونه‌ تیره‌ك و ب سینگێ دژمنى كه‌فت و هه‌تا نوكه‌ ژى ئه‌ڤ ئاواره‌ نه‌هاتینه‌ قه‌ره‌بۆكرن ژ لایێ جهێن په‌یوه‌ندیدار ڤه‌ و ئۆمێده‌وارین هه‌مى ئاواره‌ بهێنه‌ قه‌ره‌بۆكرن و ئه‌و زه‌حمه‌ت و ماندیبوونا وانان ب ب هه‌روه‌ نه‌چیت و شانازیێ ب وێ شۆره‌ش و خه‌باتێ بكه‌ن.

خالد ئه‌حمه‌د بادى

ژینگه‌ه ئه‌و ئیدیه‌مه‌یێ وێ چه‌ندێ دیاردكه‌ت كو وێ ده‌ڤه‌ر یان ناڤه‌ندا تو د ناڤدا دژى و ئه‌و جهه‌ یێ كو هه‌مى گیاندارێن جودا جودا تێدا دژین ژ گیاندار و مرۆڤ و گلوگیا و دارودرخت و ئه‌و خودان گیان دشێن ل وێ ژینگه‌ه و ناڤه‌ندا ئه‌و د ناڤ دا ژیانا خوه‌ په‌یره‌و بكه‌ت و ب هه‌مى مافێن خوه‌ شادبیت د وێ ده‌ڤه‌ر و ناڤه‌ندا ئه‌و تێدا دژیت. ئه‌و كه‌ره‌سته‌ و تشتێن كو ژینگه‌هێ پێكدئینن، ئه‌و ژی ئاڤ و هه‌وا و ئاخ و خاك و گیانه‌وه‌ر و روه‌ك و مرۆڤن, كاریگه‌ریا پاراستنا دارستان و ژینگه‌ها زۆر یا گرنگه‌ و ب تایبه‌ت بۆ وان وه‌لات و ده‌وله‌ت و ملله‌تێن هه‌ژار و د بێ داهاتێن دى مینا پێشه‌سازى و دۆخێن دى یێن سروشتى، چونكو دارستان و ژینگه‌ه باشترین به‌خێوكه‌رن بۆ جڤاكێن مرۆڤان و ئه‌و دارستان و ژینگه‌ه دبنه‌ ئه‌گه‌رێ پێشڤه‌چوون و پێشكه‌فتنێ بۆ وى ملله‌تى یان وه‌لاتى یێ ژینگه‌ها خوه‌ پاراستى. ل دێر زه‌مان باب و بابكالكێن مه‌ ل كوردستانێ ب هه‌مى رێیان ژینگه‌ها خوه‌ پاراستى یه‌ و ره‌وشه‌نبیریا پاراستنا ژینگه‌هان چوویه‌ د مێشكێ هه‌ر كورده‌كێ وى سه‌رده‌مى دا و مفایێن مه‌زن ژ ڤان دارستان و ژینگه‌هان دیتینه‌ و ئه‌و ژینگه‌ه و دارستانێن كوردستانێ بووینه‌ پالپشت و پالده‌رێن ب هێز ژبۆ پاراستنا كوردستانێ ژ دوژمنان و ئه‌م دشیێن بێژین دارستان و ژینگه‌هه‌كا شۆره‌شگێر و خه‌باتكه‌ر مه‌ هه‌بوویه‌. ل پتریا وه‌لاتان وه‌زاره‌تێن ژینگه‌ه و ساخله‌میێ هه‌نه‌، لێ دو وه‌زاره‌تین ژێكجودانه‌ و ئێك تمامكه‌را یا دى یه‌، چونكو وه‌زاره‌تا ساخله‌میێ نه‌خوا چێ دكه‌ت و دروست دكه‌ت و وزاره‌تا ژینگه‌هێ نا هێلیت مرۆڤ نه‌خۆش بكه‌ڤن. ل ناڤ ژینگه‌هێ دا به‌لانسه‌ك هه‌یه‌ كو هه‌ر گیانداره‌ك ژیانا خوه‌ دۆم دكه‌ت ل سه‌ر گیانداره‌كێ دى و ب ڤى شێوه‌ى به‌لانسێ دۆمكرنا ژینگه‌هێ دروست دكه‌ڤیته‌ د وارێ جه بجهكرنێ دا. ل كوردستانێ زۆر نموونه‌ هه‌نه‌ كو ژینگه‌ه و دارستانێن كوردستانێ شیان ره‌وشا شۆره‌شێ دۆم بكه‌ت و شۆره‌شێن كوردان ب هێز و پێشبكه‌ڤن. ژینگه‌هه‌كا پاقژ و دارستانێن مه‌زن زۆر كارتێكرنێ د به‌رده‌وامى یا باران هاتن و عومباركرنا رێژێن پترێن عومباریێ ئاڤا ژێر ئه‌رد دا دكه‌ت و بوخوه‌ گه‌نجینه‌ ملكێ ته‌ڤایا وه‌لاتیانه‌. ل سالین دێرین ل وه‌لاتێ ئه‌مریكا هه‌وه‌ك ده‌ستپێكرن ژبۆ ژناڤبرنا پتر ژ (100) سه‌د هزار بالندێن ئه‌لهۆیان و ئه‌ڤێ بنبڕكرنا ڤان جۆره‌ بالندان مشك و جرد زۆر مشه‌بوون و كارتێكرنه‌كا مه‌زن كره‌ سه‌ر چاندن و به‌روبومێ وان یێ وێ سالێ. ئه‌ڤجا قانوونا ژیانێ وه‌سا یا هاتیه‌ دروستكرن و خودایێ مه‌زن حه‌زكریه‌ هه‌ر ئێك تمامكه‌رێ یا دى بیت. په‌یاما من بۆ ده‌ستهه‌لاتدار و خودان بریاران و هه‌ر وه‌سا وه‌لاتیان كو دارستان و ژینگه‌ها خوه‌ بپارێزین، چونكو ئه‌ڤه‌ بۆ مه‌ گه‌نجینه‌ یه‌ و فه‌ره‌ ئه‌م ڤێ گه‌نجینێ بپارێزین و ئه‌م و نفشێ داهاتى ژی مفاى ژێ وه‌ربگرین.

خالد ئه‌حمد بادى

ل دووڤ كه‌توارێ ژیانێ و قانوونا به‌ربه‌لاڤ ل ناڤه‌ندێن گشتى، رامانا به‌رپرسیاره‌تیێ ئانكو خزمه‌تكرن  و هه‌لبه‌ت به‌رپرس خزمه‌تكارێ ملله‌تیه‌، دوور ژ كه‌توار و قانوونان ئه‌ڤ رامانه‌ هاتیه‌ تێكشێلان و شێوه‌ هاتیه‌ گوهۆرین ب تایبه‌ت ل رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست، پتر ئه‌ڤ ئیدیه‌مه‌ هاتیه‌ تێكشێلان و پتریا سه‌ركرده‌ و به‌رپرس و رێڤه‌به‌ران بووینه‌ دكتاتۆر و ئه‌و ئێدیه‌م و رامانا ل سه‌ر به‌رپرسان دهێته‌ گۆتن سنۆر بركریه‌ و خوه‌ ل سه‌ر ستویێ خه‌لكێ سڤێل و بێ گونه‌ه سه‌پاندى یه‌، چونكو ئاراسته‌یا كار و ئیدیه‌مى گوهۆرى یه‌ و ژ خزمه‌تكرنێ به‌ر ب خوه‌سپاندنێ. ل ده‌مێن شۆره‌شێن كوردان ئۆمێد و هزرێن هه‌ر كورده‌كێ دلسۆز دروستبوونا ده‌وله‌ت و حوكمرانیێ ل خوه‌ بكه‌ن و نه‌بنه‌ وه‌لاتیێن پله‌ (2ـ3), بهێنه‌ پشتگوه هاڤێتن ئه‌و ئۆمێد بجه هاتن، لێ زۆر كێماسى هه‌بوون و نوكه‌ ئه‌و كێماسى و شاشى بوونه‌ ئه‌گه‌رێ په‌یدابوونا ره‌وشه‌كا له‌نگ ل هه‌رێما كوردستانێ و نوكه‌ هه‌رێما مه‌ د نازكترین و هه‌ستیارترین ره‌وش دا دبۆریت و بلا ئه‌و ده‌ستكه‌فتێن ملله‌تێ كورد بده‌ستڤه‌ئیناین بهێنه‌ پاراستن و ئه‌ڤه‌ دكه‌ڤیته‌ ستویێ پارتێن كوردستانى دا چونكو سه‌ركه‌فتن و ده‌ستكه‌فت بۆ هه‌میانه‌ و بلا كێماسى و شكه‌ستن ژی بۆ هه‌میان بن, ده‌مێ به‌رفره‌هى و ئێمناهى هه‌ى هه‌میان خوه‌ ل قادا سیاسى یا كوردستانێ دهه‌لاڤێت و ب ده‌هان درووشمێن بریسقه‌دار بلند دكرن و دگۆت هه‌كه‌ ده‌ستهه‌لات بۆ مه‌بیت، دێ ئێكسه‌ر ره‌وشا خه‌لكى بۆ پلێن گوپیتكان به‌ینه‌ پێش، لێ ده‌ستهه‌لات ژی وه‌رگرت ره‌وش خرابتر لێ هات و ئه‌ڤه‌ وێ چه‌ندێ خۆیا دكه‌ت كو ئه‌و ژی ل سه‌ر ده‌وسا یێن به‌رێ چوون و به‌رژه‌وه‌ندیێن خوه‌ پاراستن و به‌رژه‌وه‌ندیا گشتى هاتنه‌ پشتگوه هاڤێژتن، چونكو ب تنێ خه‌لكێ مه‌ یێ ب كێمێ ژی رازى یه‌. بێگومان دوژمنێن مه‌ زۆر خه‌باتێ و ب هه‌مى رێیان كاردكه‌ن دا هه‌رێما مه‌بلاده‌ن و ژبن ببه‌ن، لێ نه‌ شیاینه‌ چونكو پیلانا وان بۆ مه‌ ڤێ جارێ هه‌ى كو ده‌رزان بیخیته‌ د ناڤ ئێكرێزیا مه‌ دا و هه‌تا راده‌كى شیاینه‌ و ئه‌گه‌ر نه‌شیابانه‌ ل هه‌یڤا بۆرى گۆڕان و كۆمه‌لێ خوه‌ ژحوكمه‌تێ نه‌ ڤه‌دكێشا و هه‌روه‌سا ل (15/1/2018) یه‌كگرتویێ ژی خوه‌ نه‌ڤه‌ دكێشا و ب راستى هه‌ر چه‌ند پارته‌ك بمینیت د ناڤ حوكمه‌تێ دا ره‌وش و پێگه‌یێ مه‌ بهێزتر لێ كه‌ت ودێ بیته‌ تیره‌ك ژه‌هراوى بۆ ناڤچاڤێن دوژمنان. ئه‌ڤا روى داى ژبرینا بۆدجێ و هێرشێن داعش و هێرشێن حه‌شدا وه‌حشى گرتنا رێیان زۆر یا مه‌زن و كاریگه‌ر بوو و بێزاریه‌ك بۆ حوكمه‌ت و خه‌لكى په‌یدا كر, ئه‌ركه‌كێ نشتیمانى و ئاینى و كوردپه‌روه‌رانه‌یه‌ هه‌مى لایه‌ن خوه‌ ل خه‌مێن ملله‌تى بكه‌نه‌ خودان و كاركربا ژبۆ ده‌رخستنا مه‌ ژ ڤێ ره‌وشا سه‌خت و بلا ل سه‌ر كیستێ ئێكودو كار نه‌كه‌ن و ده‌ستێن خوه‌ بكه‌نه‌ د ناڤ ده‌ستێن دوژمنان دا ژبۆ شكه‌ستنا برایێن خوه‌ بۆ بده‌ستڤه‌ئینانا ده‌نگه‌كێ زێده‌. بانگه‌وازا خه‌لكێ خۆراگر و ب شه‌ره‌فێ كوردستانێ دكه‌م كو به‌ر ب سندۆقێن ده‌نگدانێ ڤه‌ بچن و وژدانا خوه‌ ته‌نا بكه‌ن و ده‌نگى بده‌نه‌ وى لایه‌نى یێ ل به‌رفره‌هى و به‌رته‌نگاڤیان خوه‌ ل مله‌تى دكه‌ته‌ خودان و ب بۆچوونا من ئه‌ڤ خۆڤه‌كێشانه‌ دێ كارتێكرنه‌كا نه‌رێنى كه‌ته‌ سه‌ر ده‌نگێن وانان و دێ رێژا ده‌نگێن هه‌ر سێ لایه‌نان كێمتر لێ هێن. له‌وما دبێژم ئه‌ڤا روودا ره‌ڤینه‌ ژ به‌رپرسیاره‌تیێ و دێ دیرۆك بۆ وان لایه‌نان ل ناڤه‌رۆكا  فه‌رهه‌نگا هه‌لویستان ب ره‌ڤۆك ل قه‌له‌م ده‌ت.

خالد ئه‌حمه‌د بادى
خه‌رجیێن زێده‌
ئه‌م هه‌مى خه‌رجیێن زۆر زێده‌ دكه‌ین كو مه‌ چ كار و پێدڤى پێ نینه‌ مینا سوره‌یا (چلچرا) و گۆسك و شاكار (تحفیات) و مه‌زهه‌رى و تشتێن زێده‌ یان بلاجكتۆر یان كه‌لوپه‌لێن ناڤمالێ یێن زێده‌ كو ئه‌م هه‌مى دێ شیێن بێ ڤانان ژیانا رۆژانه‌ برێڤه‌ ببه‌ین و هه‌كه‌ ره‌وشا ئابوورى یا باش بیت و داهاته‌كێ باش هه‌بیت یان ژی ره‌وشا هه‌مى ملله‌تى یا باش بیت بێ گومان باشه‌ كارێن جوانى و ستایل و مودێلا بهێنه‌ ئه‌نجامدان د هه‌ر ماله‌كێ یان ده‌زگه‌هه‌كى یان هه‌ر جهه‌كێ بیت چ یێ فه‌رمى بیت یان یێ تایبه‌ت بیت یان هه‌ر جهه‌كى لێ ئه‌ڤ كاره‌ ژی ل دووڤ بارودۆخێن ئابوورى و سیاسى دێ هێنه‌ كرن. مه‌ره‌م ژڤێ خالێ ئه‌وه‌ كو بلا چاڤلێكرنێ ل دیاردێن شاش نه‌كه‌ین، چونكو ئه‌ڤ كه‌لوپه‌لێن مه‌ به‌حس ژێ كرین و زۆر كه‌لوپه‌ل و ئالاڤێن دى د زێده‌ بتایبه‌ت ئه‌گه‌ر ره‌وشا ئابوورى یا لاواز بیت.
ئه‌ڤ دیاردێن چاڤلێكرنێ یێن ترسناك و زۆر دیاردێن دى ژی ل ناڤ ملله‌تێ مه‌ دا دبه‌ر به‌لاڤن و زۆر كار پێ دهیته‌كرن و پتریا خه‌لكى ب پیرۆز ژی دزانن و وه‌كى ئه‌م هه‌مى دزانین كو بۆ ماوێ چه‌ندین سالانه‌ ره‌وشا كوردستانا مه‌ یا تێكچووى ژ لایێ رژیمێن ده‌ستهه‌لاتدار و ب تایبه‌ت رژێما عیراقێ یا ئیرانى ئانكو (عیراق ـ ئیران) كو بریارا ل ئیرانێ دده‌ن ول عیراقێ جه بجه دكه‌ن , وهه‌ر ژوى ده‌مێ بودجه‌ وموچه‌ وپارێ هه‌رێمێ برى فه‌ر بو مه‌ پێش وه‌خت هزر دهه‌مى تشتا دا كربایه‌ چونكه‌ بلا مه‌ باوه‌رى نه‌ دا با كوره‌مارى ومار هه‌ر ماره‌ چ یێ كویڤى چ یێ كه‌هى بیت دێ هه‌ر روژه‌كێ ب ته‌ ڤه‌ ده‌ت و هه‌مى ده‌ستهه‌لاتدار وحكوماتێن عیراقێ دوژمناتیا گه‌لێ كورد یێ كرى وتا نوكه‌ ژی دبه‌رده‌وامن . لێ ئه‌م وه‌كو ملله‌ت وخه‌لكێ هه‌رێما كوردستانێ وحكومه‌تا مه‌ ژی مه‌ زور خه‌مسارى كریه‌ دهه‌مى كار وبارێن خو دا ومه‌ چ بنچینه‌ بو خو نه‌ دانان ومه‌ بتنێ هزرا روژێ دكر ومه‌ هزرا پاشه‌ روژێ نه‌ دكر هه‌ر چه‌نده‌ زور كارین باش وئه‌رینى هاتینه‌ ئه‌نجام دان لێ زور مایه‌ ژى و ئه‌گه‌ر مه‌ ئه‌ڤ كارێن لسه‌رى دیار وئه‌ڤ دیارده‌ وچاڤلێكرنێن لسه‌رى مه‌ به‌حس لێ كرین جه بجه كربان ئه‌ڤا نوكه‌ ژی روى داى چ كارتێكرنێن مه‌زن لسه‌ر ره‌وشا مه‌ نه‌د بون لێ ئه‌ڤ كارێن خراب وبێ مانا ودیاردێن بێ مفا مه‌ ئه‌نجام دان ومه‌ ب په‌روه‌ پارێ خو دمه‌زاخت دكارێن روژانه‌ وتایبه‌ت تا ئه‌ڤ ره‌وشا نوكه‌ ب سه‌ر مه‌ داهاتى وده‌ست ژ پییان كورتر وزیانێن مه‌زن گه‌هشتنه‌ خه‌لكێ مه‌ یێ بێ گونه‌ه وئه‌گه‌ر مه‌ خه‌لكێ خو فێرى كاركرن وپشت به‌ستنێ لسه‌ر خو وبه‌رێ وان دابا چاندن وپێشه‌ سازیێ وكارێن تایبه‌ت وداهێنانێ دا كوردستان وملله‌تێ كورد یێ بێ منه‌ت بیت ژ عیرانێ و وه‌لاتێن هه‌رێمى وژ وه‌لاتێن زلهێز ژی ودا شیێن خو بخو برێڤه‌ به‌ین . ئه‌ڤا مه‌ باس كرى بتنێ ئه‌و خه‌رجیانێن مه‌ نه‌ یێن زێده‌ وهنده‌ك ره‌وشت وساخله‌تێن دى ژی مه‌ یێن هه‌ین ئه‌وژى ب هه‌در دانا ئاڤێ ونه‌ مفا ژێ وه‌رگرتن وهه‌ر دیسا ب هه‌در دانا كاره‌بێ كوب ێ مانا وبێ ره‌حم كاره‌بێ دمه‌زێخین وئه‌و كاره‌با مه‌ نوكه‌ ل كوردستانێ هه‌ی به‌لكو تێرا ده‌وله‌ته‌كا مه‌زن دكه‌ت وب مخابنى ڤه‌ ئه‌م پتر ژ ده‌هان گولوپ وهیتر وده‌زگه‌هین كاره‌بێ هه‌ل دكه‌ین وهه‌ر كه‌س لبه‌ر ناروینیت وهه‌روه‌سا خانیێن مه‌ مینا قورسێ روژێ لێ دهیت ژبه‌ر هه‌لكرنا گولوپێن زێده‌ وبلاجكتور وچلچرا وتشتێن زێده‌ ونه‌ ئه‌م مفاى ژوێ كاره‌بێ دبینین نه‌ حكومه‌ت وهه‌مى ب هه‌در دچیت . هه‌ر دیسا كوم كرن وراكرنا گلێشى لده‌ڤ مه‌ زور نه‌ یا ره‌وایه‌ وب هه‌در دانا گلێشى ژی لناڤ وه‌لاتێ مه‌ دا یا زێده‌ یه‌ وبه‌لكو ب ده‌هان ته‌نان گلێش دهێته‌ هاڤێتن ومفا ژێ ناهێته‌ دیتن وئه‌گه‌ر كومپانیه‌كێ ئه‌ڤ خزمه‌ته‌ كربایه‌ وگلیش بتنێ ژێك جودا كربا وئه‌و ره‌وشه‌نبیرى بو خه‌لكێ مه‌ دروست كربایه‌ كو وانان ل مال وكومپانى وده‌زگایێن حكومی وحیزبى گلێش ژێك جودا كربا نه‌ هه‌جه‌ بو مه‌ ب ده‌هان ملیون دیناران لێ خه‌رج كربان وباشه‌ ئه‌م ڤێ دیاردێ ژی راستڤه‌ كه‌ین , هه‌ر دیسا ب ده‌هان شاشى ودیاردێن نه‌ باش لناڤم ه‌ دا دبه‌ر به‌لاڤن باشه‌ ئه‌م خو ژێ دویر بێخین دا كو ب سه‌ر كه‌فین وپێشكه‌ڤین . لدوماهیكێ من دڤێت دیار بكه‌ مكو ئه‌م ڤان جوره‌ بابه‌تان دنڤێسین دا كو مفا ژێ بهیته‌ دیتن وكار ب جدى لسه‌ر بهێته‌ كرن وخو پتر رێكبێخین وخو پتر یاسایى وئاسایى بكه‌ین وخه‌ ل وه‌لاتێ خو بكه‌ینه‌ خودان وئه‌م هه‌مى ده‌ستێن خو بكه‌ینه‌ تێكدا وبتنێ بو به‌رژه‌وه‌ندا وه‌لاتێ خو كوردستانێ كار بكه‌ین دا كو ئه‌م ژی مینا هه‌مى وه‌لاتێن جیهانێ ببینه‌ خودان ده‌وله‌ت وخودان ئالا وخودان سه‌روه‌رى ودا كو ملله‌ت و وه‌لاتێ مه‌ دویر بیت ژ خرابكاریا . بژیت كورد ئاڤه‌دان بیت كوردستان بلند بیت ئالایێ پیروزێ كوردستانێ .

خالد ئه‌حمه‌د بادى
مانشێت
(ئه‌ڤ پارێن مه‌زن ب ڤان جگارێن بیانى دهێنه‌دان هه‌ر ب تنێ بۆ وێ چه‌ندێ یه‌ كو بێژن فلان كه‌س فلان جۆرێ جگاران دكێشیت)
ئه‌گه‌ر مرۆڤ خودانیێ ل خوه‌ بكه‌ت و خودانێ خوه‌ بیت، باشتره‌ كو خه‌لكه‌كێ بیانى خودانیێ ل مرۆڤى بكه‌ت و بلا مرۆڤى باوه‌رى بخوه‌ هه‌بیت و ب ملله‌ت و وه‌لات و سه‌ركرده‌ و سومبولێن خوه‌ هه‌بیت و بلا مرۆڤ به‌رژه‌وه‌ندیێن بلندێن وه‌لاتێ خوه‌ بپارێزیت، چونكو بێ هه‌مى تشت ژیان دێ برێڤه‌چیت، ب تنێ بێ وه‌لات مرۆڤ یێ له‌نگ و سه‌قه‌ته‌ و ئه‌گه‌ر مه‌ وه‌لاتێ خوه‌ ڤیا بێ گومان دێ پارێزین و باشیان ل هه‌مبه‌رى وه‌لاتى دا كه‌ین و هه‌كه‌ مه‌ ڤیا وه‌لاتى سه‌ربێخین و پێشبكه‌ڤیت، دێ وه‌لاتى ژ دوژمنان پارێزین و ب تایبه‌ت وه‌لاتێ مه‌ كوردستان گه‌نجینه‌ یه‌ و هه‌مى جۆرێن ماددێن ب مفا تێدا هه‌نه‌ چ یێن گیایى و چ مادێن سۆته‌مه‌نیێ بن. شلۆڤه‌كرنا ئیدیه‌مێ چاڤلێكرنێ د فه‌رهه‌نگا په‌یڤان دا ئه‌وه‌ كو كه‌سه‌ك كاره‌كى بكه‌ت و كه‌سه‌كێ دى ژی چاڤلێ بكه‌ت و دوباره‌ وى كارى ئه‌نجام بده‌نه‌ ڤه‌. هه‌روه‌سا چاڤلێكرن ئه‌وه‌ كو ل دووڤ كه‌سه‌كى بچى و چاڤلێكرنا وى بكه‌ى دپه‌یڤ و جلك و كاران دا و هنده‌ك جاران دبێژنه‌ ڤێ چاڤلێكرنێ چاڤلێكرنا كوره‌ و ب تایبه‌ت د ڤى سه‌رده‌مى دا ئه‌م وه‌كو جڤاكێن رۆژهه‌لات و ب تایبه‌ت ملله‌تێ كورد پتر چاڤلێكرنا یێن رۆژئاڤا دكه‌ین، ب تنێ د جلوبه‌رگ و شێواز و پرچ و كریارێن كه‌شه‌فرێت دا و ئه‌گه‌ر مه‌ چاڤلێكرنا وانان كربا د زانست و پێشه‌سازى و یاسایا دا ئه‌ڤه‌ دا چاڤلێكرنه‌كا راست و مفادار بیت، نه‌ دبوو چاڤلێكرنا كوره‌. بۆ زانین دیرۆكێ بۆ مه‌ دیار كریه‌ كو چاڤلێكرن مفا یێن باش هه‌بووینه‌ د ناڤبه‌را تاكێن جڤاكێن جیهانێ د و ب ڤان چاڤلێكرنا پێشكه‌فتن و وه‌رار بخوه‌ڤه‌ دیتیه‌ و جیهان گه‌هه‌شتیه‌ ڤى راده‌ى د پێشكه‌فتنا تكنولوجى و ئه‌لكترۆنى و سیاسى و ره‌وشه‌نبیرى و پێشه‌سازى و زانستى و میدیا دا و ..هتد. بێگومان د دیاردا چاڤلێكرنێ دا دوو رێك و شێواز هه‌نه‌، رێكا ئێكێ ده‌مێ چاڤلێكرن دهێته‌كرن بۆ كار و پرۆژێن باش و مۆدرێن و وه‌رگرتنا زانستى و پێشه‌سازیێ وجێبه‌جىكرنا قانوونێ كو ته‌ڤایا تاكێن جڤاكان مفاى ژێ ببینن، رێیا دووێ ئه‌وه‌ به‌روڤاژى یه‌ كو چاڤلێكرنێ بكه‌ت دكارێن خراب و شاش و چاڤلێكرن د ستایل و جلوبه‌رگ و پرچ و یاریێن ده‌مكوشتنێ مینا دۆمینه‌ و كۆمكان و دومبه‌له‌ و ڤیدیۆگێما و هتد ..كو ئه‌ڤ چاڤلێكرنه‌ جڤاكان و ب تایبه‌ت ته‌خا گه‌نجان به‌ره‌ف نه‌هالێن كوور و تارى ڤه‌ دبه‌ت و ژجڤاكى مفادار و به‌رهه‌مهێنه‌ر ئێكسه‌ر به‌ر ب جڤاكه‌كێ شاش و خراب و بێ به‌رهه‌م و نه‌زان ڤه‌دبه‌ت، هه‌روه‌سا ئه‌ڤ چاڤلێكرنه‌ دبنه‌ ئه‌گه‌رێ دووربوونا ته‌خا گه‌نج و ره‌وشه‌نبیران و جڤاكى ژ خویندنێ ول شوونا ئه‌ڤ گه‌نجه‌ یان كه‌سانێن شیان و داهێنان ل ده‌ڤ هه‌ین خوه‌ ب خویندنا پرتووكه‌كى یان رۆژنامه‌كێ یان هه‌ر نڤێسینه‌كێ ڤه‌ ده‌مێ خوه‌ ببوورینن و مفاى ژێ ببینن، به‌روڤاژى دێ ده‌مێن خوه‌ كوژن و دێ چاڤلێكرنێ كه‌ن و خوه‌ ب كاره‌كێ نه‌ژ هه‌ژى و بێ مفا ڤه‌ ده‌مێن خوه‌ بۆرینن و دێ بێ به‌هر بیت ژ زانستى و چ مفاى ژ ڤان یاریا یان كاران ناكه‌ت. زۆر خه‌لك و براده‌ر و خوینده‌ڤان دێ هزر كه‌ن و بێژن مه‌ ئاریشه‌ و پرسگریكێن مه‌زنتر یێن هه‌ین ما بۆچى دێ مینه‌ ب ڤان پرسێ بچووك ڤه‌ لێ یا راست فه‌ره‌ ئه‌م ده‌ست پێكێ پرسێن بچووك چاره‌ كه‌ین پرسێن مه‌زن بخوه‌ نابن و نوكه‌ ل ڤى سه‌رده‌مى ئه‌م ژی یێن ماینه‌ ب پرسێن بێ مانا و رامان ڤه‌ وه‌كو چ مفا تێدا نینن و ئه‌وان پرس و كاران ئه‌م زۆر یێن پاشخستین و هێش زۆر مایه‌ بۆ مه‌ ئه‌م وه‌كو ملله‌تێ كورد، چونكو هێش رێك یا ل به‌رامبه‌ر مه‌ و ریك یا دوور و مه‌ دێ زۆر كار بخوه‌ هه‌بیت و دێ پتر به‌رنامه‌ مه‌ هه‌بن و نوكه‌ ئه‌م یێن ماینه‌ ب هنده‌ك كاران ڤه‌ ئه‌وێن ل خوارێ دیار..

ـ ژمارێن ترومبێلان یێن دو ره‌قه‌م یان یێَن خۆش.
هنده‌ك كار یێن دهێنه‌كرن ل وه‌لاتێ مه‌ زۆر دوورن ژ وه‌لاتینیێ و چ مفا تێدا نینه‌، ژبلى ب هه‌دردانا پارێن وه‌لاتى، ئه‌و ژى دیاردا كرین و بده‌ستخستنا ژمارێن ترومبێلان یێن دو ژماره‌یى و سێ ژماره‌یى یان ژمارێن خۆش كو تاكو (1) یان (3) یان (10) ده‌فته‌رێن دۆلارى ژی بازار هاتیه‌كرن و ل زۆربه‌یا جاران ئه‌ڤ ژماره‌ ب تنێ بۆ وێ چه‌ندێ یه‌ كو خه‌لك بێژیت فلان كه‌سى ژمارا ترومبێلا وى یا خۆشه‌ یان یا جوانه‌ ئه‌گه‌ر چ مفا تێدا نینه‌ و زۆر كه‌سان یێن بالا ده‌ست ئه‌ڤ ژماره‌ ب رێكێن نه‌ دروست ئه‌ڤ ژماره‌ بده‌ست خوه‌ دئێخستن و ب راستى زیانێن وان پترن، چونكو دێ ئه‌ڤ ژماره‌ یا ب ناڤوده‌نگ و به‌رنیاس بیت و ب تایبه‌ت بۆ پرسێن ئێمناهیێ.
ـ جلكێن ماركه‌ و گران بها.
هنده‌ك ره‌فتار و سالوخه‌تێن دى یێن ل وه‌لاتێ مه‌ عه‌قل هزر ناكه‌ت و ناخێ مرۆڤى دا دهێته‌ زڤرین و بۆراندن كو هنده‌ك بها ل سه‌ر هنده‌ك جلوبه‌رگ و پێلاڤان یێن هه‌ین زۆر بهایێن بلندن و ب هزاران دولارانه‌ و پتریا ڤان جلك و پێلاڤان، هه‌ر زوى دهێنه‌ فرۆتن و كوڕێن وان كه‌سان دكرن یێن پارێن وان بێ زه‌حمه‌ت و خزمه‌ت و ماندیبوون دهێن و مه‌ یا دیتى و مه‌ یا گوه لێ بووى كو ل پتریا وه‌لاتێن جیهانێ و كه‌سایه‌تیا جلكێن وان زۆر د ئاسایى نه‌ و زۆر دئه‌رزانن و كێم جاران جلكێن فه‌رمى دكه‌نه‌ به‌ر خوه‌. ئه‌و ژى سالێ جاره‌كێ یان هه‌لكه‌فته‌كێ ئه‌رێ بۆچى ل وه‌لاتێ مه‌ دێ گرانترین بها یێن جلك و پێلاڤا هه‌بن مه‌ نشتێن فه‌رتر یێن هه‌ین هه‌ر كه‌سه‌ك دشێت ب جلكێن ئه‌رزان ژی ژیانا خوه‌ ببه‌ته‌ سه‌ر.
ـ جگارێن گران بها:
ل ده‌مێ ئاواره‌یێ ئه‌م ل وه‌لاتێ توركیا بۆین ول ویِره‌ دو جۆرێن جگارا (مالته‌په‌) و (سامسون) هه‌بوون یێن كو خه‌لكێ وان بكاردئینان، هه‌ر چه‌نده‌ زۆر جگارێن دى هه‌بوون، لێ یێن پتر خه‌لكى بكاردئینان ئه‌و هه‌رد و جۆربوون. مه‌ پرسیار ژ وانان دكر بهایێ سامسون و مالته‌پێ نێزیكى بهایێن جگارێن سپێشه‌ل و بهاداربوون، لێ وانان دگۆت ئه‌م ژ به‌ر ڤى چه‌ندێ ڤان جگاران دكرین چونكو كارگه‌هێن وان ب كاركه‌ر و كارمه‌ند ڤه‌ هه‌مى یێن وه‌لاتێ مه‌نه‌، چونكو باشى بۆ وه‌لاتێ خوه‌ دڤیان. به‌روڤاژى وانان مه‌ تویتنه‌كا خۆمالى یا پله‌ ئێك هه‌یه‌ و ئه‌گه‌ر په‌رك ژی نه‌بن بلا قه‌لینان بكاربینن و تویتنا مه‌ زۆر خۆشتر و باشتره‌ ژ یا جگارێن دى، دێ بینى ل وه‌لاتێ مه‌ پاكێت ب (2) یان (6) یان (10) هزار دیناران دهێته‌كرین، یان ژی جگارا چڕۆت ئێك ب (20ـ30) دۆلارانه‌ و ئه‌ڤ پارێن مه‌زن ب ڤان جگارێن بیانى دهێنه‌دان هه‌ر ب تنێ بۆ وێ چه‌ندێ یه‌ كو بێژن فلان كه‌س فلان جۆرێ جگاران دكێشیت، ئه‌گه‌ر هنده‌ك كه‌س ئه‌وێن وان جگاران دكێشن هه‌ر نزانن كا تاما وان جگاران چیه‌ و چاوایه‌، ب تنێ بۆ دیاركرنا زه‌ڤله‌كانه‌ ئه‌گه‌ر تویتنا مه‌ یا خومالى بۆ نموونه‌ تویتنا گیز و به‌لیتا زۆر ژ وان جگارێن جیهانێ هه‌میێ باشتره‌ و ساخله‌متره‌، ئه‌ڤه‌ ژبلى ڤان نارگیلان یێن نوكه‌ ده‌ركه‌فتین كو هه‌میان ماددێن خراب د ناڤ دانه‌ كو ره‌وشا گه‌نجێ مه‌ به‌ر ب ئاینده‌كێ خراب ڤه‌ دبه‌ت.

چاڤلێكرنێن شاش ئه‌م برینه‌ پاش!
(پشكا دویێ)
ـ ده‌مژمیرێن گران بها
دیارده‌كا دى یا خراب كو ل ناڤ وه‌لاتێ مه‌ دا به‌ربه‌لاڤه‌ ئه‌و ژى بكارئینان و كرینا ده‌مژمێرێن گران بها وب بهایێن مه‌زن و هزرى دهێنه‌ كرین ل ڤى وه‌لاتى، تشته‌كێ نۆرماله‌ هه‌ر كه‌سه‌ك یان ملله‌ته‌ك تشته‌كى بۆ خوه‌ بكریت، لێ هه‌كه‌ ره‌وشا ئابوورى یا وه‌لاتى یان یا كه‌سان یا ئارام و خوه‌جه بیت، لێ ل وه‌لاتێ مه‌ ره‌وش نه‌یا ئارامه‌ وره‌وشا ئابوورى زۆر خرابتره‌ ژ ره‌وشێن دى ئه‌ڤجا پێدڤى ناكه‌ت ئه‌م ئه‌ڤان بهایێن خه‌یالى ب تشت وكه‌لوپه‌لێن نه‌ پێدڤى بۆ هه‌ر ده‌مه‌كى ئانكو هه‌ر كه‌سه‌كێ ژ مه‌ دشێت بێ ده‌م ژمێر ده‌م و رۆژێن خوه‌ برێڤه‌ببه‌ت ب هزرا من پێدڤى ناكه‌ت ئه‌م ده‌م ژمێرین گران بها و زۆر بهادار بكرین و ب تنێ بكه‌ینه‌ ده‌ستێ خوه‌ و هنده‌ك ده‌مژمێر ل كوردستانێ هاتینه‌ فرۆتن ب هزاران دۆلاران و ب تنێ ئه‌ڤ كاره‌ ب تنێ بۆ هندێ یه‌ كو بێژن فلانكه‌سى فلان جۆرێ ده‌مژمێرێ یێ هه‌ى و ئه‌ڤ سه‌رده‌مێ نوكه‌ ئه‌م تێدا و پێشكه‌فتنا تكنولۆجیایێ موبایل دێ شێت هه‌مى كاران بۆ مه‌ كه‌ت و بلا ئه‌و پارێ ئه‌م ل ده‌مژمێرێن گرانبها خه‌رج بكه‌ى بۆ كاره‌كێ دى بیت كو هه‌مى ملله‌ت و وه‌لات مفاى ژێ ببینن دا كو وه‌لاتێ مه‌ پێشبكه‌ڤیت مینا وه‌لاتێن جیهانێ.
ـ ژمارێن تێله‌فۆنا یێن زنجیره‌ و خۆش.
ئه‌ڤ دیاردا چاڤلێكرنێ زۆر یا ترسناكه‌، ئه‌و ژى بكارئینان و كرینا ژمارێن موبایلا یێن خۆش یان زنجیره‌ یان یێن ل سه‌رێك دهێن ئه‌رێ گه‌لۆ دێ بۆچى ژمارێن خۆش یان زنجیره‌ بكارئینى چ مفا یان باشى تێدایه‌، ژ بلى مه‌دحه‌ و پێگۆتنێ دێ بۆچى ڤان گۆژمێن ب بها و مه‌زن ل وان ژماران خه‌رج كه‌ین هه‌تا كو ژماره‌كا (445) یان (450) یان یان ژماره‌كا چاوا خۆش بده‌ستخوه‌ڤه‌ ئێخیت و مه‌ گوه ل بازارى بوویه‌ كو ئێك ژماره‌ هه‌تا (1) یان (2) یان(8) ده‌فته‌رێن دۆلارى و پتر هاتینه‌ كرین و فرۆتن ئه‌رێ بۆچى ئه‌ڤ پاره‌ ب هه‌در و په‌روه‌ دچیت و ژ ناڤ وه‌لاتێ مه‌ ده‌ردكه‌ڤیت ئه‌رێ هه‌كه‌ ئه‌و پاره‌ یان گۆژمه‌ ل پرۆژه‌كێ بچووك دا هاتبانه‌ خه‌رجكرن ما ئابوورێ مه‌ پێش نه‌ دكه‌فت و مه‌ منه‌تا دوژمنا ژی نه‌ دڤیا نوكه‌ دوژمنێن مه‌ چ كه‌لوپه‌ل وكه‌ره‌ستێ ئێكسپایر و بێخێر و ب كێر نه‌هاتى بۆ مه‌ ره‌وانه‌ دكه‌ن و هه‌ر ب منه‌تن ژی ل گه‌ل مه‌ و دبێژن ئه‌گه‌ر ئه‌م نه‌بین هوون دێ ژ برسا مرن ئه‌گه‌ر سه‌حكه‌ینه‌ خه‌لكێ وه‌لاتێن بیانى و رۆژئاڤایى بكه‌ین دێ بینى ژیانه‌كا ئاسایى و ساده‌ دبه‌ت و تێله‌فۆنێ ژی زۆربكارنائینیت ئه‌گه‌ر بۆ كاره‌كێ پێدڤى نه‌بیت و خوه‌ مه‌ ره‌وشه‌نبیرى دكارئینانا ڤان تێله‌فۆنا دا ژی نینه‌ ئه‌ڤجا ما ژمارێن خۆش یان زنجیره‌ یان یێن ل سه‌ر ئێك دهێن بۆ چنه‌ هه‌كه‌ ب تنێ بۆ مه‌دحه‌ و پێگۆتن و فه‌خفه‌خا نه‌بیت و مه‌دحه‌ نه‌ ب ژمارێن فۆله‌ به‌لكو ب عه‌قل و دلسۆزى و تێگه‌هشتنێ یه‌.
ـ خانیێن مه‌زن مینا كه‌لها:
ده‌مێ ره‌وشه‌نبیره‌كێ مه‌زنێ عه‌ره‌با سه‌ره‌دانا شامێ كرى و ده‌ستهه‌لاتدارێن شامێ ل وى سه‌رده‌مى ژى پێشوازیه‌كا گه‌رم ل ڤى ره‌وشه‌نبیر و نڤێَسه‌رى كریه‌ و پرسیار ژێ كر وگۆتێ تو چاوا ده‌ستهه‌لاتێ مه‌ دبینى ئه‌ى زانا و ب لیمه‌تێ مه‌زن وى به‌رسڤ دا و گۆتێ (اراكم تبنون ولاتبقون واراكم تجمعون ولا تاكلون)، ئانكو ئه‌زێ هه‌وه‌ دبینم هوون یێ خانیێن مه‌زن ئاڤادكه‌ن و چێدكه‌ن لێ هه‌ر هوون نامینن تا دووماهیێ، هه‌روه‌سا ئه‌زێ وه‌ دبینم هوون باش یێ مالێ دنیایێ كۆم دكه‌ن لێ هوون نا گه‌هن بخۆن. دیسا مینا وى زانایى ده‌ركه‌فت چونكو شام یا ب ناڤوده‌نگ بوو و ئیمپراتۆریه‌ت بوو و ب ئێك جار هه‌رفت و ژ ئیمپراتۆریێ ب تنێ بوو باژێره‌كێ بچووك و ناڤوده‌نگێ وێ هه‌ر نه‌ما. نموونه‌ ل سه‌ر ڤێ سه‌رهاتیێ دى بینین ل كوردستانێ ب تنێ ماینه‌ ب خانیێن مه‌زن و به‌رفره‌ه ڤه‌ و هه‌ر چ پاره‌كێ هه‌یى ل سنگ و دیكۆرێ خانى دده‌ن و بیست تا سیه ژۆران چێ دكه‌ن و هه‌مى جۆرێن دیكۆران، لێ دمه‌زێخن و پتریا خه‌رجیان ل واجیهه‌، ئانكو سنگێ خانى دمه‌زێخن و ب تنێ دا بۆ خه‌لكى دیاركه‌ت كو خانیه‌كێ مه‌زن یێ هه‌ى و زۆر ژۆر تێدانه‌ و ئه‌گه‌ر هنده‌ك خانیێن مه‌زن ببینى ب تنێ خێزانا وانان ژ (2 ـ 3) كه‌سانه‌ و ئه‌و كه‌لهه‌ چێكرى. خاله‌كا دى زۆر یا گرنگه‌ ئه‌م دیار بكه‌ین ل وه‌لاتێن جیهانێ ب تنێ ناڤمالیا خوه‌ یا پله‌ ئێك و هه‌ره‌ باش دكرن و ئه‌گه‌ر سه‌یرى خانیێن وانان ب سه‌ر ڤه‌ بكه‌ى دێ بێژى كولكه‌ ئانكو گوڤه‌ لێ یا مه‌ به‌روڤاژى یه‌ ب سه‌ر ڤه‌ جوان دكه‌ین و ژناڤ دا د خالى و بێ سه‌رو به‌رن و ئه‌ڤ گۆژمێن مه‌زن یێن پاران ل مه‌رمه‌ر و حه‌لان و ڤلله‌ و ئالیكۆبانى دكه‌ین دێ چه‌ند خانیێن دى پێ هێنه‌ دروستكرن بۆ چه‌ند هه‌ژاره‌كا و ئه‌گه‌ر مه‌ (100) ژۆرێن نڤستنێ هه‌بن ب تنى دێ د ئێك ژۆرڤه‌ نڤى و ئه‌گه‌ر مه‌ (100) خانى هه‌بن، ب تنێ دێ د ئێك خانى دا بى و ئه‌ڤا من ل ڤیره‌ گۆتى و نڤێسى ل سه‌ر مه‌ هه‌میان و حوكمه‌ت و ملله‌ت دهێته‌ بژاندن و ئه‌گه‌ر به‌حسێ خانیێن خه‌لكى دكه‌م به‌حسێ ئاڤاهیێن مه‌زن یێن حوكمه‌تا مه‌ ژی دكه‌م، له‌وما دبێژم ئه‌ڤا ئه‌م دكه‌ین و یا ل وه‌لاتێ مه‌ دهێته‌كرن ب تنێ بۆ خه‌لكى یه‌ نه‌ بۆ ته‌یه‌.

به‌رژه‌وه‌ندیێن تایبه‌ت خوه‌ زالكرینه‌ ل سه‌رتاسه‌رى جیهانا ئه‌م تێدا و بووینه‌ ئه‌گه‌رێ دروستبوونا زۆر دۆز و ئاریشه‌ و پرسگرێكێن هه‌لاویستى ل ناڤ وه‌لات و ده‌وله‌ت و ملله‌تان دا به‌ربه‌لاڤ بووینه‌ و بووینه‌ ئه‌گه‌رێ په‌یدابوونا به‌ره‌یێن جودا جودا و ژ به‌ر ڤان ئه‌گه‌رێن مه‌ به‌حس ژێ كرین ئه‌ڤ دۆزه‌ پتر گرێكدار و مه‌زن دبن. نموونێن دۆزه‌یێن ل جیهانێ هه‌ین دزۆرن، دۆزا شیشان و سڕبیا و مه‌یانمار و بۆسنه‌ و هرسك و حوسى و یه‌مه‌ن ئه‌رمه‌نى و تركیا و جۆلان و سووریا و لبنان و ئیسرائیل و ئسپانیا و باسك و ئیران و عه‌ره‌ب و (3) گزیرته‌ و شه‌تولعه‌ره‌ب و .. هتد .. ئه‌ڤ دۆزه‌ جۆراوجۆرن و ب تنێ دۆزا كوردان و فه‌له‌ستینێ زۆر گرێكداره‌. هه‌ر ملله‌ته‌ك هه‌یه‌ خودایێ مه‌زن ئه‌رده‌ك و وه‌لاته‌ك دایێ و مافێ فه‌له‌ستینى و ئیسرائیلیانه‌، ڤى دۆزێ بداوى بینن و دۆزا فه‌له‌ستینێ بوویه‌ پرسه‌كا بازرگانى و پتریا وه‌لاتێن عه‌ره‌بان و یێن ئیسلامى بازرگانیێ پێ دكه‌ن و درووشمێن بریقه‌دار به‌رامبه‌ر ڤان دۆزان دده‌ن. هه‌ر دیسا دۆزا ژ دۆزا فه‌له‌ستینێ زۆر مه‌زنتره‌ هه‌ر چاوا بیت عه‌ره‌بان (23) ده‌وله‌ت هه‌نه‌، لێ كورد خودانێن خوه‌ پتر ژ (40) ملیۆن كه‌سانه‌ و خودان ئه‌رد و زمانه‌ و تا نوكه‌ نه‌ ده‌وله‌تن. بابه‌تێ مه‌ ئه‌وه‌ ل دۆر بریارا تره‌مپى یه‌ بۆ دانپێدانێ كو قودس ببیته‌ پایته‌ختێ ئیسرائیلێ ئه‌ڤ بابه‌ته‌ دزڤریته‌ ڤه‌ بۆ پرۆژێ بریارا كۆنگریسێ ئه‌مریكا ل سالا (1995) كو قودس ببیته‌ پایته‌ختێ ئیسرائیلێ, لێ زۆر نه‌رازیبوون هه‌بوون تا نوكه‌ ل ناڤ ئه‌مریكا بخوه‌ ژی لێ یێ پتر سه‌رۆكێ ئه‌مریكا پالداى بۆ بریارا ناڤبرى مایك بنس جێگرێ وى و جۆن كێلى سه‌رۆك ئه‌ركان و نیكى هالى بالیۆزێ ئه‌مریكا ل نه‌ته‌وێن هه‌ڤگرتى, زۆر نه‌ ژمێژه‌ یه‌ ده‌مێ ئیران و عیراق و زۆر وه‌لاتان هێرش كریه‌ سه‌ر خاكا مه‌ و ئه‌ردێ بابوباپیرێن مه‌ داگیركرن و ب ده‌هان كه‌سێن سڤێل و بێ گونه‌ه شه‌هیدكرن و پاریێ نانێ مه‌ ژى ژ ده‌ڤێ مه‌ ئینا ده‌ر و چ ده‌وله‌ت و وه‌لاتان یێن كو مه‌ خزمه‌تا وان كرى نه‌رازیبوونا خوه‌ ژی دیار نه‌كر و ئه‌ردێ ب ده‌هان هزار شه‌هید ل سه‌ر هاتینه‌دان ب ئاسانى ژ مه‌ ستاند و ئێكه‌م وه‌لاتێ پیرۆزى ل عیراق و ئیرانێ كرى ل دۆر رۆژا ره‌ش و داگیركرنا كه‌ركووكا دلێ كوردستانێ ل (16/10/2017) وه‌لاتێ فه‌له‌ستینێ بوو و هه‌ر ژ كه‌ڤن دا زۆر په‌یوه‌ندیێن وه‌لات و ملله‌تێ فه‌له‌ستینێ ل گه‌ل دوژمنێن كوردان دباش بوون و نوكه‌ عه‌ره‌بان هه‌میان ژبیر كر كو هه‌ر كوردان قودس بۆ عه‌ره‌بان رزگارركریه‌. په‌یاما من ئه‌وه‌ بلا ئه‌م به‌س بهێنه‌ دسه‌ردابرن و ب تنێ كوردان هه‌ر باج دایه‌ و هه‌ر عه‌ره‌ب ب تنێ بووینه‌ خودان ده‌وله‌ت و كورد ژبیركرینه‌، به‌لكو دوژمناتیا كوردان ژی كریه‌, بلا بۆ كوردان دیار بیت مه‌ چ دۆست نینن و بلا ترامپى بۆ كه‌ركووكێ پرۆژه‌ ئیمزا كربا چ زوو ب ساناهى بۆ ئیسرائیلێ ئیمزا كر و پێ ل هه‌مى قانوون و بریار و عورفان دانا بلا بۆ كوردان كربا، چونكو ژ هه‌مى ملله‌ت و وه‌لاتان فه‌رتر و هه‌ژیتربوون، بلا كورد ستراتیجیه‌تا خوه‌ بگوهۆرن و بكه‌ڤنه‌ د شۆپا ستراتیجیێن جیهانى دا، كو كورد ژی ب مافێن خوه‌ شادبن به‌لكى ترامپ بۆ مه‌ ژی ئیمزا بكه‌ت، بژیت كورد ئاڤدان و پاراستى بیت كوردستان به‌رز و بالا بیت ئالایێ پیرۆزێ كوردستانێ.

ب ئارامى وئێمناهى خه‌وه‌كا كێم خو ل چاڤێن من دا ئانكو چومه‌ دخه‌وه‌كا كورت دا ب باوه‌رى ولده‌مێ ئه‌ز نڤستیم هه‌مى هه‌ڤالێن من ل دورماندورێن من بون ولده‌مێ ژخه‌وێ رابویم بتنێ من گورگ ل دورماندورێن خو دیتن ومن هه‌ڤالێن خو نه‌دیتن ونزانم ئه‌ڤ گورگێن ل دورماندورى من هه‌ڤالێن من یێن خارین یان ژى هه‌ڤالێن منن یێن بوینه‌ گورگ . ناڤه‌روكا په‌رتوكێن ژیانێ پرن ژڤان په‌یڤێن بهاگران وهه‌ر په‌یڤه‌ك هاتیه‌ گوتن بێ گومان لسه‌ر بنه‌مایه‌كێ یاسایى یان كومه‌لایه‌تى یان سیاسى هاتیه‌ راپه‌راندن یان لسه‌ر ناڤه‌روكه‌كێ هاتیه‌ گوتن وڤه‌گوهاستن وچ گوتن وپه‌یڤ ب په‌روه‌ نه‌هاتینه‌ دهه‌بونێ دا .دپروسا سیاسى وئابورى وجڤاكى یا ملله‌تێ كورد لكوردستانێ وبتایبه‌ت ملله‌تێ كوردێ هه‌ریما كوردستانێ زور هه‌ڤال وهوگر ودوست هه‌بون وزور یا ئاسایى یه‌ كو هه‌ر كه‌سه‌ك بنڤیت ولده‌مێ ملله‌تێ كورد ژى ژخه‌وا خو یا كورت رابویه‌ ڤه‌ لدورماندورێن خو دبینیت كو ئه‌و هه‌ڤالێن وه‌فادار یین دوهى ئه‌ڤروكه‌ بونه‌ گورگێن هار وده‌ڤ بخوین وهه‌ولدانێن هێرشكرنێ بو سه‌ر ملله‌تێ مه‌ دئینان وبراستى هه‌مى مێرانى وهێز وسه‌نگ وسیاسه‌تا خو لسه‌ر ملله‌تێ كورد كو ملله‌ته‌كێ سته‌م دیتى وجوامێر وپێگیر ب رێنمایێن ژیانێ سه‌پاندن . كومه‌لگه‌هێ نێڤ ده‌وله‌تى وهه‌رێمایه‌تى رستێن دیروكێ یێن به‌رێ ونوكه‌ یێن دناڤ فه‌رهه‌نگا مێژویێ دا هاتینه‌ نڤێسین لدور كوردا ژبیر كرن وئه‌و چاكیێن كوردان بو مروڤایه‌تیێ وجیهانێ وئایینان كرین وب ڤان چاكیێن كوردان ئه‌نجام داین به‌لانس گوهارتینه‌ ونمونه‌ ژى شه‌رێ تیروستان كو بتنێ كوردان وپێشمه‌رگێن قه‌هره‌مان ئه‌فسانه‌یا داعشان شكاند و وپێش جیهانێ هه‌میێ ڤه‌ كوردان شه‌رێ تیرورا جیهانێ دكر وجیهان هه‌مى نه‌شیان ب وان شیانێن به‌رفره‌ه یێ وه‌لاتێن مه‌زن وزلهێز نه‌شیان كونترولێ لسه‌ر داعشا ئیرانى بكه‌ن وبوچى دبێژم داعشا ئیرانى چونكه‌ ب مه‌زهه‌ب داعش سنى نه‌ لێ بتنێ داعشێ شه‌رێ سنى یان دكر ب كورد وعه‌ره‌ب ڤه‌ وبتنێ ده‌ڤه‌رێن سنى یان یێن كورد وعه‌ره‌بان وپتر ده‌ڤه‌رێن كوردان شه‌ر ونه‌خوشى هه‌بون و یه‌ك شه‌ر ژی دگه‌ل شیعه‌ مه‌زهه‌با نه‌دكر وبتنێ نێزیكى ده‌ڤه‌رین وانان ژی نه‌دبون وهێزین ملله‌تێ كورد ملله‌ته‌كێ مروڤدوست وئارام وجوامێره‌ وخو ژ ئارێشه‌ وشه‌ر ونه‌خوشیان دور دكه‌ت لێ هه‌مى ده‌مان هیرش هاتینه‌ سه‌ر كوردستانێ وكورد ژى نه‌چاركرینه‌ به‌رگریێ ژخو بكه‌ت ودیروك بو ڤێ گوتنێ شاهده‌ كو هه‌ر ده‌م دوژمنان هێرش كرینه‌ سه‌ر كوردان وچ جاران كوردان هێرش نه‌كرینه‌ سه‌ر چ ملله‌ت و وه‌لاتان وژێده‌ر ژی دزورن . نوكه‌ ئه‌ڤ هیرَشێن دوژمنین كوردان عیراقا داگیر كه‌ر ئیناینه‌ سه‌ركوردستانێ دێ بێژى هێرش كرینه‌ سه‌ر گاوران و دویرئاینان وسوتنا ئالایێ پیروزێ كوردستانێ وناڤ ئینانا كوردستانێ ب (شمال العراق) كو پێشیلكرنا ده‌ستورى یه‌ وهێرش كرن بخو ژی پێشیل كرنه‌ ولدویڤ ده‌ستورێ عیراقێ نابیت حكومه‌تا ناڤه‌ندى ل ناڤخویا وه‌لاتى هێزێ بكار بینیت وهه‌ر دیسا نابیت هێرشان ژی بكه‌ت ,ولدویڤ ده‌ستورێ عیراقێ نابیت هیًزیًن (میلیشیات) بهێنه‌ دروست كرن وجیكرنا ڤان حه‌شدان ژی پێشیلكرنا ده‌ستورى یا پێشچاڤه‌ چێكرنا حه‌شدا وه‌حشى وتا نوكه‌ پتر (67) هێزێن میلیشاتا یێن نه‌ یاسایى ل عیراقێ هه‌نه‌ وهه‌ر پێشیل كرنا وى ده‌ستورى یه‌ یێ ئه‌و پێ دئاخڤن وتاك لایه‌نیا حوكمرانیێ هه‌ر پێشیل كرنه‌ وگرتنا ئه‌ردێ كوردان هه‌ر پێشیل كرنه‌ وسفكاتى ب پێشمه‌رگه‌یى وكوردان هه‌ر پێشیل كرنه‌ و ئه‌ڤه‌ هه‌مى دماددێن (105) و(106)و(140)و(9)و(65)و(48) ئه‌ڤ به‌ندێن دستورێ عیراقا فیدرال و زور به‌ندێن دى هه‌مى وێ چه‌ندێ خویا دكه‌ن كو لدویڤ دستورى هه‌ماهه‌نگى وپێكڤه‌ كاركرنا حكومه‌تا مه‌ركه‌زى ویا هه‌رێمێ كار بكه‌ن وهه‌ماهه‌نگى هه‌بیت دهه‌مى بواران دا یێن یاسایى وپه‌روه‌رده‌یى وجڤاكى وله‌شكه‌رى ودارایى وگشتى لێ به‌روڤاژى ڤان به‌ندێن دستورى كار دهاته‌ كرن وكورد ب هه‌مى رێكان دهاتنه‌ بێ به‌هر كرن ودویركرن ژ هه‌مى ڤان كاران وبتنێ ته‌ك لایه‌نانه‌ كار دهاته‌ ئه‌نجام دان و روژ بو روژێ كورد ژوان پله‌ یان ژی دهاتنه‌ ده‌ركرن ژ ناڤ حكومه‌ت ودام وده‌زگه‌هێن حكومه‌تا فیدرال ول جهێن وانان یێن عه‌ره‌ب ددانان وبتایبه‌ت ئه‌و پله‌ وپوستێن ب مافێ یاسایى یێ كوردان كو هاتینه‌ وه‌رگرتن كو هه‌ر ئه‌و حكومه‌ت وعیراق بون یا كو كه‌فتى وبێ هێز بوى لێ كوردان وسه‌ركردایه‌تیا كوردستانى بتنێ خو ب هه‌ڤال ودوست وقورتال كه‌ر دانا وعیراق ژ كه‌فتنێ رزگار كر هه‌ر چه‌نده‌ ئه‌گه‌ر ئه‌ بانه‌ بێ گومان دا مه‌ ژبن به‌ن ونه‌دهێلان كورد راببنه‌ ڤه‌ لێ دده‌مێ ئه‌و دكه‌فتى كوردان گوپال ودار وستینك ددانه‌ به‌ر وانان دا نه‌كه‌ڤن وژ عیراقه‌كا كه‌فتى كره‌ ئه‌ڤ عیراقا نوكه‌ یا كوب ێ بهانه‌ هێرشان دكه‌ته‌ سه‌ر خاكا كوردستانێ وپشتى سه‌رهلدانا پیروزا ملله‌تێ كورد ل (1991) هه‌مى له‌شكه‌رێ عیراقێ شكه‌ست وبێ هێز ببو كه‌فتبو ژبن چوبو لێ بێشمه‌رگه‌ وخه‌لك وملله‌تێ كورد ب رێز واحترام وبرایینى هه‌مى ئه‌و سوپایێ دوهى هێرش دكرنه‌ سه‌ر مه‌ وئه‌م دكوشتین خه‌لكێ مه‌ ب ریز ڤه‌ مامه‌له‌كا كوردانه‌ ومه‌ردانه‌ دگه‌لدا كرن وكرنه‌ دمالێن خو دا ونانێ زاروكێن خو دگه‌ل وانان ب نیڤى كرن وژده‌ڤێ زاروكێن خو نان دئینا ده‌ر وكرنه‌ دده‌ڤێ وانان دا ول مالێن خو ڤه‌ پاراستن وب رێزو احترام ڤه‌ ره‌وانه‌ى باژێر ومالین وانان كرن وكریا ترومبیلێن وانان ژی دایێ ونه‌ هێلان چ زیانێن مادى وجڤاكى وسیاسى وئابورى بگه‌هنێ وجڤاكێ ناڤخویى وجیهانى ژی هایدارى ڤێ مامه‌له‌ وپرسێ بو ژنێزیك .تابلویه‌كا دى یا پرى مروڤایه‌تى وجوامێرى لده‌مێ داعش ب سه‌ر وانان دا هاتى ب ده‌هان فه‌وج وباره‌گایێن له‌شكه‌رێ عیراقێ شكه‌ستنه‌كا دى خوار وفه‌یله‌ق ولیوا وفه‌وج ب ته‌مامى شكه‌ستن وره‌ڤین هه‌ر دیسا پێشمه‌رگێ قه‌هره‌مان ئه‌و ده‌ڤه‌ر كونترول كرن و گوتن ئه‌ڤ ده‌ڤه‌ر یێن ژده‌رڤه‌یى ده‌ستهه‌لاتا هه‌رێمێ وهه‌ر نه‌گوت ئه‌ڤه‌ ئه‌ردێ مه‌ یه‌ وهه‌ر چه‌نده‌ عه‌ردێ مه‌یه‌ و دشیان دا بون بهێز بگرن لێ كورد خودان شه‌ره‌ف و كه‌رامه‌ت بون وپێل چ ره‌وشا نه‌ دانا وئه‌ڤه‌ دولوپه‌كه‌ ژ ده‌ریایه‌كا مه‌زن یا وه‌فاداریا كوردان به‌رامبه‌ر خیانه‌ت وغرور وهه‌لویستێن خراب وشاش یێن حكوماتێن عیراقێ وبه‌رو ڤاژى ڤێ چه‌ندێ هێزێن عیراقا فیدرال هێرشێن مه‌زن وبه‌رفره‌ه كرنه‌ سه‌ر هه‌رێما مه‌ وب خیانه‌ت وتوندره‌وى وهوڤانه‌ هێرش كرن وخاكا پیروزا كوردستانێ دیسا داگیر كرن وكه‌ركوكا دلێ كوردستانێ یا كو هه‌ناسێن ئازادیێ دكێشان دوباره‌ كه‌فته‌ ده‌ستێ دوژمنان وكه‌ركوك نه‌شیا هه‌ناسێن ئازادیێ بكێشیت وپێ نه‌خوشه‌ كو ژبلێ ئالایێ پیروزێ كوردستانێ چ ئالایێن دى لسه‌ر خاكا كه‌ركوكێ بهێته‌ هه‌ژاندن.ئه‌ڤ سیناریویه‌ وبویه‌رێن سه‌خت دوباره‌ ب سه‌ر ملله‌تێ كورد وخاكا پیروزا كوردستانێ دا هاتن وئه‌ڤ هه‌ڤالێن لدورماندورى مه‌ كود وهى ب هه‌ڤال وهه‌ڤدوست خو بو مه‌ ددا خویاكرن ئه‌ڤرو ونوكه‌ وه‌ك گورگ لبه‌ر چاڤێن مه‌ خو دده‌ن دیار كرن وبێ ده‌نگیا كومه‌لگه‌هێ نێڤده‌وله‌تى به‌رامبه‌ر ڤان هێرشێن هوڤانه‌ وتوند كو شه‌ران لسه‌ر وه‌لات وملله‌تێ مه‌ دسه‌پینن و ب هێزه‌كا مه‌زن یا توندره‌و وهوڤ وب هاریكاریا وه‌لاتێن هه‌رێمى وب تانكێن ئابرامزێن ئه‌مریكى وچه‌كێ گرانێ ئیرانى وتوپخانا دژوار یا ئیرانێ وب ده‌هان هێزێن له‌شكه‌رى نه‌ یێن یاسایى مینا عصائب اهل الحق وسرایا قدس وسرایا حسین وعلى و وهتد .كو مینا هوڤانه‌ ودویرن ژمروڤاتیێ ئیكسه‌ر پشتى خیانه‌تا ده‌ستكێ بڤرى كو شیان كه‌ركوكێ داگیر بكه‌ن ئێكسه‌ر ئالاێین پیروزێن كوردستانێ سوتن ووێنێن سه‌ركرده‌و سومبولێن ملله‌تێ كورد بێ رێز كرن وپه‌یكه‌رێ پێشمه‌رگه‌ یێ ل كه‌ركوكێ خراب كرن كو ب خێر وسایا وى پێشمه‌رگه‌یى ئه‌و ژیانا خو دبه‌نه‌ سه‌ر .ئانكو مینا دوژمنان كو وه‌لاته‌كێ گاوران وبێ ئایینان داگیر بكه‌ن وئه‌و مامه‌لا خرابتر دگه‌ل مه‌دا كرن وشنوى عه‌بادى دبێژیت ئه‌م دێ مامه‌لا ده‌ستورى دگه‌ل شمال العراق كه‌ین .ئه‌رێ كا ده‌ستور كا تو بشێ كونترولێ لسه‌ر عیراقا خو بكه‌ وده‌ستورى ل عیراقێ جێ به‌ جێ بكه‌ كا تو بشێ سامان وداهاتێ عیراقا فارسى كونترول بكه‌ وكا تو بشێ سنورێن خو زه‌بت بكه‌ كا تو بشێ ملله‌تێ عیراقێ ب خودان بكه‌ ژڤان میحنه‌تا ده‌ربێخه‌. سه‌رباره‌ت ده‌رڤه‌ و دادپه‌وه‌ریا جیهانى ووه‌لاتێن زلهێز به‌رامبه‌ر كوردان چ هه‌لویستێن رون وئاشكه‌را نه‌بون وبتنێ به‌رژه‌وه‌ندیێن بلندێن خوپاراستن ودیسا ئه‌و دیموكراتیه‌ت ودادپه‌روه‌ریا ئه‌و پێ دئاخفتن ب شه‌ڤ و روژ ل ناڤه‌ندێن راگه‌هاندنێ ودرویشمێن بریسقه‌دار یێن وه‌لاتێن زلهێز وخوادن بریار سه‌باره‌ت كوردان ورولێ وان یێ پیروز وب ئه‌رێنى هه‌رده‌م باس دكر ول قه‌له‌م ددا ودگوت كورد وپێشمه‌رگه‌ شه‌رێ دوژمنێ مه‌ دكه‌ن وپێش مه‌ڤه‌ وشه‌رێ تیرورێ دكه‌ن . هه‌رده‌م كوردان بتنێ داخازا مافێ خو كریه‌ لێ دوژمنان شه‌ر پێ داینه‌ فروشتن وهه‌لویستێ وه‌لاتێن خودان بریار وزلهێز به‌رامبه‌ر ملله‌تێ كورد نه‌ یێ روهن وئاشكه‌رایه‌ وهه‌لویسته‌كێ نه‌رێنى یه‌ ویێ شێلى یه‌ چونكه‌ ب بریارا وانان یان ژی ب رازیبونا وانان ئه‌ڤ كاره‌ساته‌ ب سه‌رێ كوردان دهێن وئه‌گه‌ر نه‌ بوچى كورد ژی نابنه‌ ده‌وله‌ته‌ك سه‌ر به‌خو بوچى كورد ژی ب مافێن خو شاد نابن بوچى دێ پتر ژ چل (40) ملیون كوردان بێ ده‌وله‌ت بن كو هه‌مى خال لسه‌ر دهێنه‌ جێ به‌جێ كرن خالێن ده‌وله‌تبونێ یێن لجه‌م ملله‌تێ كورد هه‌ین ,ئه‌رێ ئه‌ڤه‌ چ دادپه‌روه‌ریا جیهانێ یه‌ كو ده‌مێ كورد داخوازا كێمترین مافێن خو یێن ره‌وا بكه‌ن ب هه‌مى ره‌نگان رێك لێ بهێته‌ گرتن وپتریا وه‌لاتێن جیهانێ نه‌رازیبونا خو دیار بكه‌ن وبێژن هێش زوى یه‌ ئه‌رێ ما كێ دیتیه‌ تو داخازا تشته‌كێ كێم ژمافێ خو بكه‌ى وبێژن هێش زوى یه‌ یان تو ببیه‌ قوربانێ مافێ خو یێ ره‌وا ئه‌رێ ئه‌ڤه‌ چ دیموكراسى ودادپه‌روه‌ى یا جیهانى یه‌ ئه‌رێ بوچى به‌رسڤ بتنێ ژبه‌ر به‌رژه‌وه‌ندێن خو یێن تایبه‌ت یان ژی تولێن خویێن كه‌ڤن ژ كوردان ڤه‌ دكه‌ن یان ژی بتنێ دا وه‌لاتێن عه‌ره‌بان رازى بكه‌ن ,ئه‌رێ ما ئه‌ڤه‌ یه‌ ئه‌و دیموكراتیه‌ت وعه‌داله‌تا هه‌مى ده‌ما هوزان وپه‌سته‌ پێ دهێنه‌ ڤه‌هاندن ودبێژن كومه‌لگه‌هێ روژئاڤا یێ مودێرن ودادپه‌روه‌ر ودیموكرات خوازن لێ به‌روڤاژى ڤێ گوتنێ بو مه‌ دیار دبیت ئه‌رێ باشه‌ لڤێره‌ پرسیاره‌ك ده‌ست پێ دكه‌ت ده‌وله‌تێن هه‌رێمى ژبه‌ر هه‌رسێ پارچێن دى یه‌ كو كورد هه‌نه‌ ئه‌رێ وه‌لاتێن دى چ دڤێت وژبه‌ر چیه‌ وبوچێ ڤێ سته‌مێ لمه‌ دكه‌ن وئه‌م وئه‌و هه‌مى باش دزانین كو ملله‌تێ كورد ملله‌ته‌كێ جوامێر خورستى وزیره‌ك وئاشتیخوازه‌ ئه‌رێ بوچى ڤێ ره‌فتارا خراب ودویر ژ مروڤاتیێ دگه‌ل كوردان دكه‌ن ,براستى ده‌مێ ئه‌ڤ دیمه‌نه‌ دهێنه‌ پێش چاڤێن مه‌ وڤێ زولم وسته‌ما لسه‌ر ملله‌تێ مه‌ هاتیه‌ ودهێته‌ سه‌پاندن ژلایێ وه‌لاتێن دیتر ڤه‌ بێ ئومێدیه‌ك لجه‌م مه‌ په‌یدا دبیت ومروڤ ژ مروڤاتیێ ودیموكراتیه‌تێ وداداپه‌روه‌ریا جیهانێ ژی بێ ئومێد دبیت ,ئه‌رێ هه‌ی دادپه‌روه‌ریا جیهانێ ما دروسته‌ هنده‌ك وه‌لات (1000) هزار كه‌س بن وده‌وله‌ت بن وهنده‌ك وه‌لات ژی هندى كومه‌لگه‌هه‌كا مه‌ بن وده‌وله‌ت بن وده‌ستهه‌لاتى ل جیهانێ هه‌میێ ژی بكه‌ن .ئه‌گه‌ر پیچه‌كێ ل فه‌رهه‌نگا دیروكا جیهانى بزڤرین وب هویرك هویرك بچینه‌ دناڤ روپه‌لێن وێ دا دێ بینین بتنێ كوردان خزمه‌تا مروڤایه‌تیێ كریه‌ وبتایبه‌ت حزمه‌تا ئایینێ پیروزێ ئیسلامێ كریه‌ وخزمه‌تا ئیمپراتوریه‌تا عوسمانى كریه‌ وخزمه‌تا وه‌لاتێن عه‌ره‌بى وپتریا وه‌لاتان كریه‌ لێ به‌روڤاژى ڤێ خزمه‌تێ وانان ژه‌هرا خو دارێتیه‌ دناڤ ملله‌تێ كورد دا وكوردستان پارچه‌ پارچه‌ كریه‌ وكورد وه‌كى نوكا لبه‌ریداینه‌ وپه‌رت وبه‌لاڤه‌ كرینه‌ وتا نوكه‌ ژی ئه‌م یێن دڤى ئاگرى دا دكه‌لین وبراستى ل ڤان بویه‌ران بو مه‌ دیار دبیت كو چ دیموكراسیه‌ت ودادپه‌روه‌رى ومروڤایه‌تیى نینه‌ بتنێ راگه‌هاندنه‌كا ده‌ست چێكه‌ره‌ وبو خه‌لكێ جیهانێ رویێ خو یێ جوان نیشان دده‌ن ورویێ خو یێ ره‌ش وكرێت بو كوردان نیشان دده‌ن وئه‌گه‌ر ئه‌و راست بناڤێ دادپه‌روه‌ریێ ودیموكراسیه‌ت ومافێن مروڤان كار پێ دكه‌ن بلا به‌رژه‌وه‌ندێن كوردان لبه‌ر چاڤ بهێنه‌ وه‌رگرتن .ئه‌ڤ ره‌وشا نوكه‌ په‌یدا بوى ل هه‌رێما مه‌ وهێرشكرن وداگیركرنا وه‌لاتێ مه‌ بتنێ ژبه‌ر وێ چه‌ندێ یه‌ كو ئیرادا گه‌لێ مه‌ بشكێنن ودوباره‌ باده‌كا دوزا ره‌وا یا گه‌لێ كورد كفن كرو بن ئاخ كرو وئیراده‌ وخواستا گه‌لێ كورد شكاند وهه‌ر دیسا ئومیدێن گه‌لێ كورد ژی ژناڤبرن ئه‌رێ ما چ گونه‌ها ملله‌ته‌كى یه‌ كو بتنێ بێژیت به‌لێ بو بده‌ست ڤه‌ ئینانا مافێ خو یێ ره‌وا.نه‌ لڤێره‌ بتنێ به‌لكو ل روژهه‌لاتا ناڤین وروژئاڤایێ جیهانێ وپتریا وه‌لاتێن جیهانى وزلهێز دویرن ژ دادپه‌روه‌رى ودیموكراسیه‌ت ودیموكراسیه‌تێ وئه‌و لوگو درویشمێن دهێنه‌ گوتن لسه‌ر دادپه‌روه‌ریا جیهانى هه‌مى دویرن ژ راستیێ ولوێره‌ بتنێ ژبو به‌رژه‌وه‌ندا خو یا تایبه‌ت كار دكه‌ن ومافێن گه‌لان دخون وپێشیل دكه‌ن بو نمونه‌ ل أمریكا بتنێ دو پارت ده‌ستهه‌لاتى دگێرن كو ئه‌وژى پارتا كومارى ودیمكراتى ئه‌رێ ما ئه‌مریكا بتنێ دوو پارت بتننێ هه‌نه‌ یا ب ده‌هان پارت هه‌نه‌ لێ دوو پارتا بتنێ ده‌ستهه‌لات لناڤبه‌را خو دا دابه‌ش كریه‌ وداهات وسامانێ وه‌لاتى ب نیڤى دكه‌ن لناڤبه‌را خو دا وهه‌ر دبێژن ددیموكراتى بن وبناڤێ دیموكراتیه‌تێ دئاخڤن . نمونه‌كا دى ب ده‌هان هه‌رێم ل جیهانێ چاره‌نڤێسێ وان یێ هه‌لاویستى یه‌ وبتایبه‌ت هه‌رێما كه‌ته‌لونیا ل وه‌لاتێ اسپانیا و هه‌رێما سكوتله‌ندا ل وه‌لاتێ بریتانیا و هه‌رێما ڤێنیسیا ل وه‌لاتێ اسكوتلندا وبتایبه‌ت هه‌رێما كه‌ته‌لونیا كو ل ئیلونا سالا(2017) ێ گشتپرسیا خو ئه‌نجام دا وپاشان ل هه‌یڤا (10/2017) سه‌رخوه‌بونا خو راگه‌هاند لێ دیسا پتریا وه‌لاتێن جیهانێ نه‌زاریبونا خودیار كرن هێرشێن راسته‌وخو و نه‌راسته‌وخو كرنه‌سه‌ر كه‌ته‌لونیا وره‌وشا وان زور یا خرابه‌ تا نوكه‌ وهاتینه‌ دورپێچ كرن ژ هه‌مى ئالیان ڤه‌ مینا وه‌لاتێ مه‌ كوردستان كو هاتیه‌ دورپێچ كرن ژ لایێ وه‌لاتێن هه‌رێمى وهنده‌ك وه‌لاتێن دى یێن جیهانى وسه‌ره‌رایى ڤێ چه‌ندێ ژی هێرشێن له‌شكه‌رى كرنه‌ سه‌ر هه‌رێمێ ب چه‌كه‌كێ گران وب سوپایه‌كێ میلیشات وهه‌مه‌ج وب هاریكاریا خوفروشان . په‌یاما من ئه‌وه‌ كو لڤێ جیهانێ دكاروانێ رێڤه‌چونا ژیانێ دا به‌رژه‌وه‌ندێن تایبه‌ت كونترولێ لسه‌ر به‌رژه‌وه‌ندێن گشتى دكه‌ن و وه‌لات و ملله‌تێن ب هێز ومه‌زن مافێن وه‌لات و گه‌لێن بێ هێز دخون وتابلویه‌كێ بێ ئومیدیێ بو مه‌ په‌یدا دبیت ول ڤێ جیهانێ مروڤایه‌تى یا هاتیه‌ به‌رزه‌كرن وماف دهێنه‌ پێشیل كرن وگه‌ل هاتینه‌ بن ده‌ست كرن وبازرگانى ب درویشم ولوگویان دهێته‌ كرن وشه‌ر ب هنده‌كان دهێته‌ فروشتن ودادپه‌روه‌رى هاتیه‌ سێداره‌دان ودیموكراسى هاتیه‌ به‌رزه‌ كرن و ماف هاتینه‌ خوارن ودادپه‌روه‌رى یا جیهانێ هاتیه‌ وه‌ندا كرن .لداویێ فه‌ره‌ هه‌مى هێز ولایه‌ن ل هه‌ریما كوردستانێ ل هه‌ڤ بزڤرن ولسه‌ر ئێك مێزه‌ روینن خوار ودانو ستاندنێ بكه‌ن وئێك بگرن وبه‌رامبه‌ر یه‌ك دوژمن ب راوستن وبتنێ ئه‌ڤ ره‌وشا په‌یدا بوى بلا بو مه‌ ببیته‌ وانه‌ وهه‌مى دوژمنێن مه‌ لسه‌ر وى مه‌بده‌ئى كومبون ده‌مى دبێژن دوژمنێ دوژمنێ مه‌ هه‌ڤالێ مه‌یه‌ وچه‌ند ناكوكى هه‌مى وه‌لاتان لگه‌ل هه‌ڤدو هه‌بون لێ لسه‌ر دوزا كوردى وچاره‌نڤیسێ هه‌رێما كوردستانێ ئێك گرتن وشیان گوله‌كێ لسه‌ر كوردان بكه‌ن وبلا ئه‌م ژی هه‌مى ناكوكیێن خو بده‌ینه‌ لایه‌كێ ئه‌گه‌ر ئه‌ڤا مه‌ مایى ژی نامینیت . پیروزه‌ كوردستان بلند بیت ئالایێ كوردستانێ سه‌ركه‌فتى بیت پێشمه‌رگێ مه‌ .

پێشده‌م مه‌ پێشبینیا هاتن و هێرشكرنا گرۆپ و لایه‌نێن توندره‌وێن عیراقى دكر بۆ سه‌ر كوردستانێ و نه‌ من هزرا گرۆپێن شیعى و سونى و عه‌ره‌بى ب تنێ دكرن، به‌لكو من هزرا حوكمه‌تا عیراقا فیدرال بخوه‌ ژی دكر و بۆ چه‌ندین جاران و ل چه‌ندین كۆڤار و رۆژنامه‌ و سایتان من ل دۆر بابه‌تێ ناڤبرى نڤێسینه‌ ل ژێر ناڤێ (حه‌شدا شه‌عبى یان یا شیعى) و (له‌شكركێشیا مالكى ) و (داعش یان حه‌شد) و (فه‌رماندا دیجله‌) و زۆر بابه‌تێن دى كو ل سالێن بۆرى مه‌ پێشبینیا ڤێ ره‌وشا نوكه‌ دكر، چونكو ب درێژیا دیرۆكێ هه‌مى رژێمێن حوكمرانى ل عیراقێ كرى ب تنێ دوژمنكاریا كوردان كرییه‌ و كورد چه‌وساندینه‌ و مافێن كوردان پێشیلكرینه‌ و كورد نه‌چاركرینه‌ به‌رگریێ ژخوه‌ و خاكا خوه‌ بكه‌ن و ئه‌ڤ پرسه‌ زۆر یا درێژه‌ و دیرۆك دیده‌ڤانه‌ و شه‌رمێ ژ مه‌ ناكه‌ت و هه‌مى دیرۆك بۆیه‌ر د ناڤا رۆپه‌لێن فه‌رهه‌نگا دیرۆكێ دا دتۆماركرینه‌. ل ڤێره‌ دێ به‌حسێ ره‌وشا نوكه‌ كه‌ین و بۆیه‌رێن گه‌رم یێن د گۆره‌پانا سیاسى یا كوردستانێ و عیراقێ و هه‌رێمى دا. هاتنا حه‌شدا شیعى نه‌شێم بێژم حه‌شدا شه‌عبى، چونكو ب راستى ب ناڤێ حه‌شدا شه‌عبى یه‌، لێ هه‌مى یێن د ناڤ وێ حه‌شدێ دا شیعى نه‌ بۆ كه‌ركووكێ نه‌ ب تنێ ژ به‌ر پرسا گشتپرسیێ بوو، به‌لكو د به‌رنامه‌ و پلانێن عیراقێ و ئیرانێ و توركیا ژی بوو چونكو تركیا دبێژیت كه‌ركووك یا مه‌یه‌ و دێ بۆ مه‌ بیت و عیراق دبێژیت یا منه‌ و بۆ كه‌سێ نینه‌ و ئیرانێ ژی ژبه‌ر وێ چه‌ندێ یه‌ كو رێكا خوه‌ ل ده‌ڤه‌رێ خۆشكه‌ت و ته‌مامكه‌را هیلالا خوه‌ بكه‌ت و زێده‌بارى ڤان هه‌مى رستێن مه‌ ل سه‌رى به‌حس كرین پترۆلا كه‌ركووكێ یه‌ كو دئێته‌ هژمارتن ب زه‌نگینترین ده‌ڤه‌ر بۆ به‌رهه‌مێ په‌ترۆلێ و هه‌میان چاڤ ل سه‌ر په‌ترۆلێ یه‌ و شه‌رى دكه‌ن، ژبه‌ر پترۆلا كه‌ركووكێ. گرۆڤه‌ ل سه‌ر پرسا ناڤبرى زۆر سیاسه‌تمه‌دار و ره‌وشه‌نبیر و كه‌سایه‌تیا دیار كربوو و ل بیرا مه‌ هه‌میانه‌ و هه‌ر چ به‌حسێ ریفراندۆم و گشتپرسیێ نه‌بوو ژى ل سالا (2013) ل ده‌مێ (عبدالامیر الزیدى و على غێدان ) فه‌رماندێ هێزا هشكاتى یا عیراقێ و فرقا دیجله‌ ده‌مێ هزر و پلانا وان كو كه‌ركووك و ده‌ورۆبه‌رێن مووسل كۆنترۆل بكه‌ن، لێ ئێكرێزیا پێشمه‌رگێ كوردستانێ و ئێك هه‌لویستیا پێشمه‌رگه‌یى و سه‌ركردایه‌تى یا كوردى بوونه‌ رێگر ل هه‌مبه‌ر ڤان هێرشان. دیسا شوان قه‌لادزه‌یى بۆ مالپه‌رێ فه‌رمى یێ پارتى دیمۆكراتى كوردستان دیاركریه‌ كو هێزێن حه‌شدا شعبى و له‌شكرێ عیراقێ نه‌ ژبه‌ر گشتپرسیێ هاتینه‌ د كه‌ركووكێ دا، ب تنێ ئه‌ڤه‌ پلانا وانه‌ و گشتپرسى ب تنێ بهانه‌ یه‌. دڤێت بێژم ل (16/10/2017) هاتنا هێزێن حه‌شدا شیعى و له‌شكرێ عیراقى بۆ كه‌ركووك وده‌ڤه‌رێن كوردستانى و ب هاریكاریا هنده‌ك لایه‌نێن كه‌سانێن نه‌فسنزم و خائین یێن سه‌ر ب لایه‌نه‌كێ سیاسى یێ كوردى ڤه‌ دلگرانیه‌ك ل جه‌م هه‌ر كورده‌كێ دلسۆز په‌یدا كریه‌ و وان هێزان بێرێزیه‌كا مه‌زن به‌رامبه‌ر ملله‌تێ كورد و ئالایێ پیرۆزێ كوردستانێ كریه‌ و ژ وێ پلانا هاتنا وان ئێكسه‌ر خوه‌ دیاركر هێزه‌كا داگیركه‌ر و ب ده‌هان سه‌رپێچى یێن به‌رامبه‌ر خه‌لكێ كورد یێن ل وان ده‌ڤه‌ران كرینه‌ و ئه‌ڤه‌ وێ چه‌ندێ دسه‌لمینیت كو عه‌قلیه‌تا سه‌ركرده‌ و سه‌ركردایه‌تیا عیراقێ چ جاران ناهێته‌ گوهۆرین و شێوێ سه‌روچاڤان ب تنێ دهیته‌ گوهۆرین ئه‌گه‌ر به‌رامبه‌ر ملله‌تێ كورد هه‌ر ئه‌و سیاسه‌ته‌ یا كو به‌رى چه‌ندین سالان په‌یره‌و دكر و نوكه‌ په‌یره‌و دكه‌ن، ئه‌ڤجا دێ ب چ ره‌نگ ملله‌تێ كورد شێت سه‌رده‌ریێ ل گه‌ل ڤان هه‌مه‌جا كه‌ت و ژیانێ د گه‌ل به‌ته‌ سه‌ر؟. په‌یاما من خۆراگرى و ئێكگرتى بن ئه‌ى گه‌لێ كورد و ئه‌م ل سه‌ر رێیا راست یێن دچین چ دوژمن نه‌شێن به‌رامبه‌ر ئیرادا گه‌لێ مه‌ بگریت و هه‌رده‌م ملله‌تێ كورد به‌رسینگێ درنده‌ترین و مه‌زنترین دوژمن هێزا گرتنه‌ و هه‌ر ل دووماهیێ ملله‌تێ كورد ب سه‌ر كه‌فتى یه‌. پاراستى بیت كوردستان بلند بیت ئالایێ كوردستانێ.